به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ کرسی نقد با موضوع "تحولات روایی و محتواسازی در آموزه های مهدویت" با ارائه حجت الاسلام والمسلمین دکتر «خدامراد سلیمیان» و نقد دکتر «علی نصیری» و حضور طلاب و فضلا امروز ـ دوشنبه ـ 95/03/10 ساعت 10:45 صبح در مرکز همایش‌های غدیر قم برگزار شد.
حجت الاسلام سلیمیان با اشاره به اینکه معارف مهدوی در میان باورهای اسلامی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است گفت: در میان آموزه های مهدوی برخی به دلیل عدم ثبات لازم در برخی مستندات از استواری کافی برخوردار نیست، به همین دلیل گاهی در یک موضوع، دیدگاه‌های متفاوت و متعارض به چشم می‌خورد.
وی ادامه داد: البته فراوانی احادیث مربوط به مهدویت، به نسبت سایر مباحث چشم گیر و در خور نگرش است.
به گفته سلیمیان، احادیث مربوط به مهدویت حتی قبل از به دنیا آمدن حضرت مهدی(عج) با بهره‌مندی از سخنان پیامبر اکرم(ص) و پیشوایان معصوم به آن پرداخته شده است.
وی با بیان اینکه احادیث جعلی در این حوزه اندک هستند، اظهار داشت: روایات صادر شده از معصومان در دوره های مختلف به سبب برخی عوامل نظیر انگیزه‌های شخصی، عوامل محیطی و پدیده فرقه‌های انحرافی، دستخوش دگرگونی‌هایی در متن و سند شده است.
سلیمیان افزود: این دگرگونی‌ها به طور عمده به صورت نقل به معنا، تصحیف و تحریف بوده است. بنابراین از تاثیرگذارترین پدیده‌ها در تحول محتوایی روایات مهدویت ـ صرف نظر از برخی روایات جعلی ـ در دوران نقل شفاهی روایات پدیده "نقل به معنا" و در دوران کتابت "تصحیف و تحریف" است.
وی ادامه داد: در بخش نقل به معنا دیدگاه‌های ناهمگونی مطرح می‌شود که برخی آن را روا دانسته، محتوای کلی روایات را می‌پذیرند و برخی با اهتمام به نقد استنادی و محتوایی روایات، تعیین میزان نقل به معنا را امری بایسته می دانند که اگر چنانچه در روح کلی محتوا و مفوم معصومان در روایت خدشه‌ای وارده ساخته باشد، آن را مردود می دانند.
به گفته سلیمیان، در بخش تصحیف و تحریف نیز دیدگاه‌های متفاوتی باین شده است. عده آن را بی اشکال دانسته و محتوای کلی روایات می پذیرند و برخی با با اهتمام به نقد استنادی و محتوایی روایات، همچنان تعیین میزان تصحیف یا تحریف را امری لازم می دانند که اگر چنانچه در روح کلی مورد نظر معصوم(ع) در روایت خدشه ای وارد ساخته باشد، آن را نیز مردود می دانند.
وی بیان کرد: به خواست خداوند ما در مباحث مهدویت بنیان‌های راسخ و قابل دفاع داریم که با پیرایش روایات به اصل بحث مهدویت آسیب و صدمه‌ای نمی‌زند.
سلیمیان گفت: ناهمگونی دیدگاه در اعتبار سندی و محتوایی روایات سبب شده تا برخی آشفتگی‌های امروزه به عنوان آسیبی جدید آموزه‌های اصیل و معتبر روایات را تحت تاثیر خود قرار دهد و این خود بایستگی بررسی میزان نقش و تاثیر عوارض بیرونی و درونی روایات را بیش از پیش نمایان می‌سازد.
وی اظهار کرد: ره‌آورد این بررسی تعیین میزان نقش تحولات سندی و متنی در روایات و سنجش نسبت آنها با دگرگونی‌های محتوایی در آموزه‌های موجود مهدوی خواهد شد و زمینه را برای بحثی بایسته و ارزشمند در بررسی علمی این تغییرات فراهم خواهد ساخت.
سلیمیان گفت: آشنایی با منابع و نیز سیر تطور نقل این روایات از آن جهت که به فهم بهتر این اندیشه والا کمک شایانی می‌کند، دارای اهمیت بسیاری است.
وی اظهار داشت: یکی از بهترین راهکارهای این روند می‌تواند بررسی روایات براساس تشکیل خانواده حدیث و بررسی روایات هم‌معنا و هم‌سو و برجسته سازی تغییرات پدید آمده در روایات باشد که البته کاری بس سترگ و ارزشمند خواهد شد.
در ادامه حجت الاسلام و المسلمین علی نصیری اهمیت مهدوی پژوهی را با ذکر سه نکته توضیح داد.
وی ابتدا به بعد ظرفیت اشاره و گفت: جریان امام عصر(عج) و کل بحث مهدوی پژوهی دارای بعد جهانی و انسانی است که به مراتب بالاتر از مبحث دین است لذا نیاز به پژوهشی سنگین دارد.
نصیری در ادامه به "وجود شبهات و سوالات" در زمینه مهدویت اشاره و در آخر "کمبود منابع در یک معنا و محتوا" برای مهدویت" را بررسی کرد.
در ادامه دکتر نصیری به نقد کتاب حجت الاسلام سلیمیان پرداخت و پس از بیان امتیازات پژوهش به کاستی‌های پژوهش از نظر ساختاری و محتوایی پرداخت.
..............
پایان پیام/ ۲۷۰