سعدالله زارعی: ایران در مسیر ایجاد رابطه استراتژیک با روسیه است / مشکل تحویل سامانه موشکی اس 300 چه بود؟

به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ نشست خبری تحلیلی "تأثیر مناسبات ایران و روسیه بر آینده نظام بین‌المللی" صبح دیروز در مؤسسه مطالعات راهبردی اندیشه‌سازان نور با سخنرانی «سعدالله زارعی»، مدیر این مؤسسه و «شعیب بهمن»، مسئول کارگروه اوراسیای این مؤسسه برگزار شد.

زارعی در ابتدای این مراسم در مورد وضعیت فعلی منطقه خاورمیانه گفت: بر اساس آنچه در ماه‌های اخیر اتفاق افتاد مشخص است که منطقه ما در شرایط حساسی از نظر استراتژیکی است. اینکه در منطقه ما، قدرت‌ها تلاش می‌کنند به وسیله یک جبهه یا گروه، کار خود را پیش ببرند نشان دهنده یک تغییر استراتژیکی در مسائل منطقه است. در گذشته وقتی آمریکایی‌ها تصمیمی برای منطقه خاورمیانه داشتند یک جانبه عمل می‌کردند اما امروز خود را نیازمند هماهنگی با دیگران می‌بینند و کشورهای منطقه نیز برای اینکه بتوانند سیاستی را پی بگیرند به یک ائتلاف می‌پیوندند.

وی در مورد چگونگی عمکرد ایران در منطقه بیان کرد: این مسئله برای ما فرصت‌ها و تهدیداتی را به وجود می‌آورد و اینکه بیشتر فرصت باشد یا تهدید، به عملکرد خودمان بستگی دارد. رهبر معظم انقلاب در این مورد نکته قابل تأملی را گوشزد کردند؛ ایشان فرمودند اینکه غربی‌ها نمی‌خواهند موشک اس 300 که ماهیت دفاعی دارد به ما تحویل داده شود نشان می‌دهد برنامه حمله به ما دارند و این موشک برنامه آنان را بهم می‌زند لذا ما نباید از این مطلب غفلت کنیم.

این کارشناس سیاسی افزود: برخی کشورها اساساً با آمریکا همگرا هستند؛ عربستان سعودی، اردن و برخی کشورهای عربی منطقه این‌طور هستند لذا نمی‌توانیم به این کشورها که اساساً با ما تعارض دارند نگاه کنیم لذا به کشورهایی نگاه می‌کنیم که با جمهوری اسلامی قابل جمع هستند که در اینجا روسیه، چین، هند و ترکیه می‌توانند مورد توجه باشند و می‌توان آنان را همگرا کرد. در این بین، روسیه به دلیل مسائل مشترکی در منطقه با ما دارد آمادگی بیشتری دارد.

وی در مورد مشکلات ایجاد رابطه استراتژیک بین ایران و روسیه اظهار کرد: دشمنان درونی مشترکی بین ایران و روسیه هستند که نمی‌خواهند این رابطه به وجود بیاید؛ هم کسانی در روسیه هستند که رابطه با ایران را منفی ارزیابی می‌کنند و هم کسانی در ایران هستند که این نگاه را  دارند. البته این دو نگاه، واقعیت‌هایی تاریخی دارد؛ در روسیه نگاه ایران متکی به آمریکا در زمان پهلوی، ایران را کشوری غربی معرفی می‌کند و در ایران، قرارداد ترکمنچای و امثالهم که یادآور روسیه تزاری است، ایران را از تعامل بازمی‌دارد.

زارعی در مورد سابقه تلاش‌هایی که به منظور ایجاد رابطه استراتژیک میان ایران و روسیه انجام شده است گفت: تلاش برای ایجاد رابطه نیز وجود داشته است، مثلاً سال 88 آقای روحانی مصاحبه‌ای دارد که مصوبات ما در جهت بهبود روابط ایران و روسیه است، همین‌طور در سفر باکو نیز مجدداً این مطلب را بازگو کردند و همین روند در روسیه نیز وجود دارد.

وی افزود: برای ایجاد روابط راهبردی نیازی نیست که ما در همه زمینه‌ها مشکلاتمان با روسیه را رفع کرده باشیم، همین که یک همگرایی به وجود بیاید کافی است و این امری متداول در سطح جهانی است.

زارعی در پاسخ به خبرنگار ابنا در مورد دلیل کمرنگ بودن روابط ایران با دیگر کشورهای اسلامی گفت: تلاش ما این است که بر مبنای اسلام حرکت کنیم، بر این اساس با برخی دولت‌ها می‌توانیم رابطه برقرار کنیم و با برخی نمی‌توانیم؛ زیرا طبعاً آن کشور هم باید تمایل به ایجاد رابطه داشته باشد اما از آن طرف ممکن است کشوری با ما همگرا نباشد اما بتوانیم با آن، رابطه استراتژیک برقرار کنیم همانطور که پیامبر(ص) با حبشه رابطه خوبی داشت اما با قریش این‌طور نبود، بنابراین بستگی به پاسخ طرف مقابل نیز دارد.

وی همچنین در مورد تعامل شیعه و سنی در داخل کشور افزود: در فرهنگ کشور ما نیز، ستیز شیعه و سنی وجود ندارد فقط در طرح‌های سیاسی ممکن است به مشکل برخوریم، که مثلاً ممکن است برخی بخواهند مسجد ضراری برپا کنند.

زارعی در پاسخ به دیگر خبرنگاران در مورد رفتار دوگانه روسیه در قبال ایران گفت: در رابطه با روسیه نکات منفی هم داریم؛ مثلاً رفتارشان در مورد نیروگاه بوشهر و همچنین رفتارشان در زمان تحریم، با ما دوستانه نبود، اما اگر روسیه نبود اروپایی‌ها حاضر نبودند همین کمک‌ها را به ما بدهند، روسیه با تأخیر، همکاری‌هایی با ما داشته است اما بالأخره همکاری داشته است. ضمن اینکه ما فعلاً با روسیه، رابطه استراتژیک نداریم بلکه در مسیر ایجاد رابطه استراتژیک هستیم؛ آنچه در مورد پایگاه شهید نوژه رخ داد در حد و وزن رابطه استراتژیک نیست بلکه ما در این راه هستیم و دو کشور تلاش می‌کنند این مسیر را ادامه بدهند.

در ادامه این مراسم، شعیب بهمن در پاسخ به خبرنگاران در مورد دیدگاه‌های داخلی روسیه برای برقراری رابطه استراتژیک با ایران گفت: دیدگاه رهبران دو کشور در ایجاد رابطه، مؤثر است، همچنین در حال حاضر روسیه بدون پوتین، برای روس‌ها جایگاهی ندارد؛ طیف‌های روسیه نیز اکثراً موافق ایجاد رابطه استراتژیک با ایران هستند؛ اوراسیاگراها در روسیه به ایجاد رابطه با ایران کمک می‌کنند، ایدئولوگ آن‌ها الکساندر پوتین، روابط خوبی با ایران دارد، همچنین طیف دیگری هستند که بر اساس نیازها به دنبال رابطه با ایران هستند، طیف چپ‌گراها نیز که کمونیست هستند به دلیل نگاه ضد آمریکایی، با ما همراه هستند، فقط یک طیف غرب‌گرا در روسیه می‌ماند که با ما همراه نیست.

وی افزود: رابطه راهبردی می‌تواند بین کشورهایی که حتی سابقه دشمنی دارند به وجود بیاید، مثلاً آلمان و فرانسه دشمن هم بودند اما الان حتی با هم روابط دوستانه دارند، لذا باید توجه کرد که نگاه به گذشته می‌تواند فرصت‌های آینده را بسوزاند، نکته بعدی این است که رابطه راهبردی ایران و روسیه طوری نیست که مثلاً روسیه را از ارتباط با رژیم صهیونیستی و آمریکا بازدارد، همچنین این رابطه یک شبه به وجود نمی‌آید، اگر به سیاست‌های روسیه بنگریم درمی‌یابیم که اشتراکات زیادی با ما دارند، مثلاً هردو مخالف گسترش ناتو در شرق هستیم؛ هردو مخالف دخالت‌های آمریکا در منطقه خاورمیانه هستیم؛ و امروز، روسیه بزرگترین شریک هسته‌ای ایران است.

این کارشناس مسائل اوراسیا اظهار کرد: در بحث انرژی نیز هردو کشور دارندگان و صادرکنندگان نفت و گاز جهان هستند لذا به دلیل قابلیتی که در مقابل اروپا دارند دیدگاه مشترک در مورد قیمت نفت دارند، همچنین در مورد اپک گاز، که پیشنهادش از طرف رهبر معظم انقلاب بود روسیه با ما همکاری کرد.

در ادامه این مراسم، زارعی در مورد شرایط روس‌ها برای ایجاد رابطه استراتژیک با ایران گفت: این امکان وجود دارد که روس‌ها قراردادی ببندند و آن را نقض کنند اما این‌طور نیست که روس‌ها بر اساس احساسات به این سمت آمده باشند، بلکه مجموع جمع‌بندی روسیه این است که با ایران، روابط استراتژیک برقرار کند که محیط نیز این‌طور حکم می‌کند.

وی در پایان سخنانش در جمع‌بندی مطالب اظهار کرد: روابط ایران و روسیه، امروز به مسئله‌ای مهم و قابل توجه تبدیل شده است، غربی‌ها به این رابطه به عنوان آغاز روندی نگاه می‌کنند که ظرفیت ضدغربی دارد زیرا نظام‌های ایران و روسیه، نظام‌های مستقر و مستحکمی دارند و این موج می‌تواند مدلی برای دیگر کشورها نیز باشد.

.....................
پایان پیام/ 167