به گزارش خبرگزاری اهل بیت (ع) ـ ابنا ـ پژوهش «بررسی نقض حقوق روماها در اروپا» توسط واحد پژوهش‌های کاربردی معاونت برون مرزی صداوسیما منتشر شد.
پژوهش مذکور در قالب «مجموعه راهبردهای پژوهشی رسانه ای و کاربردی» و توسط عارف بیژن و پژوهشگران واحد پژوهش های کاربردی تهیه شده است.
تبیین مفهوم جوامع روماها در اروپا، بررسی ابعاد و مصادیق نقض حقوق روماها در کشورهای اروپایی و مغایرت آن با ادعاهای حقوق بشری اروپا، واکاوی نحوه بازنمایی منفی رسانه های غربی از روماها ، گزارش های سازمان های بین المللی درباره نقض حقوق روماها، مواضع ایران در کارگروه های دوره ای بین المللی در دفاع از حقوق اقلیت ها از جمله روماها و ارایه ایده های رسانه ای از جمله بخش های اصلی این پژوهش را تشکیل می دهند.
در بخشی از این پژوهش آمده است: روماها با جمعیتی بالغ بر 12 میلیون نفر، یکی از بزرگترین اقلیت ها در شرق اروپا را تشکیل می دهند. از قرن 19م واژه روما به عنوان یک اصطلاحِ جمعی و چترگونه برای تمامیِ گروه های فرعیِ قومی (یعنی روما، سینتی، کولی) رایج شد. اگر چه در انگلیس آن ها را «کولی» و در اسپانیا «گیتانوس» می نامند لیکن در اولین کنفرانس جهانی روما در سال 1971م، اصطلاح «روما» انتخاب و بر سر آن به عنوان نامی عمومی برای در برگرفتن و پوششِ انواع این جوامع قومی توافق شد. شباهت زبان رومانی با سانسکریتِ هند نشان می¬دهد که ریشه روماها به هند باز می¬ گردد. روماها بین قرون 11 تا 14 میلادی از شبه قاره هند به اروپا مهاجرت کرده اند.
در اروپای قرن 21 میلادی با وجود تمام ادعاها ، قوانین و سازوکارهای احترام به حقوق بشر، میلیون ها نفر از روماها هنوز هم با تبعیض مواجه هستند. آنان علیرغم سکونت در قاره اروپا به دلیل دسترسی نداشتن به امکانات آموزش، اشتغال، بهداشت، مسکن، رفاه و امثال آن، از اکثریت شهروندان در جوامع اروپایی متمایزند. روماها با مشکلات عمده ای از قبیلِ ضد کولی گرایی (ترویج گفتمان غیریت سازی روماها)، مواجهه با خشونت های نژادی، فقر، محرومیت از اشتغال، محرومیت از حق اسکان، محرومیت از مراقبت های بهداشتی، محرومیت های آموزشی، محرومیت از رسانه روبرو هستند.ترویج گفتمان غیریت سازی درباره ی روماها توسط نهادهای رسمی و رسانه ای اروپایی موجب اخراج روماها از برخی از کشورهای اروپایی شده است.
برخی از سازمان های بین المللی نیز از نقض حقوق روماها در کشورهای اروپایی انتقاد کرده اند. به عنوان نمونه عفو بین‌الملل در گزارشی در 19 آوریل 2014 از تبعیض علیه اقلیت قومی روما و تحت تعقیب قرار دادن آنها در اروپا انتقاد و اعلام کرد که اعضای این اقلیت قومی در بسیاری از مناطق اروپا از جمله در یونان، چک و فرانسه در معرض تهدید قرار دارند. سلمین کالیسکان دبیرکل عفو بین‌الملل در آلمان در این مورد تأکید کرده است: به هیچ وجه قابل پذیرش نیست که اعضای اقلیت روما در برخی مناطق اروپا مجبورند پیوسته در هراس از یورش یا حملات خشونت‌بار به سر برند. عفو بین‌الملل خاطر نشان کرده است که نیروهای پلیس در این مناطق اغلب از مداخله در حملات خشونت‌بار علیه روماها خودداری می‌کنند یا حتی در مواردی نیروهای پلیس ، خود با«خشونت بیش از حد و نژادپرستانه» با این اقلیت قومی برخورد می‌کنند. جالب اینکه مسئول امور حقوق بشر دولت آلمان، کریستوف اشترسر نیز اذعان کرده است که اعضای این اقلیت هنوز از سوی جامعه و از نظر اجتماعی طرد می‌شوند و از شانس کمتری برای "دسترسی برابر به آموزش، کار، خدمات پزشکی و مسکن" برخوردارند.
جمهوری اسلامی ایران، در کارگروه های دوره ای جهانی پیرامون حقوق بشر (از جمله درباره روماها) حضور داشته است و اقداماتی موثر و پیشنهادهای متعددی برای حمایت از این اقلیت ها از جمله روماها ارایه داده است . در این راستا در کارگروه (امور) بررسی دوره ای جهانی(در 27 اکتبر تا 7 نوامبر 2014 م - 5 تا 16 آبان 1393) جمهوری اسلامی ایران در بیانیه ای نگرانی های ابراز شده از سوی دفتر کمیساریای عالی سازمان ملل درباره نقض حقوق بشر و همچنین خشونت علیه زنان و کودکان و خشونت علیه روماها را بیان و برای مقابله با این موارد پیشنهادهایی مطرح کرد.
یکی از عوامل موثر در حفاظت از حقوق روماها، مقابله با تعصبات و کلیشه سازی های ضد روما از طریق رسانه ها است. چرا که اغلب رسانه های اروپایی با رویکرد غیرحرفه ای ، روماها را به انواع جرائم منتسب می کنند و آن ها را به عنوان تهدیدی علیه امنیت اجتماعی و عامل تحمیل هزینه به جوامع اروپایی معرفی می نمایند.
بر اساس یافته های این پژوهش تصویر منفی که رسانه های اروپایی از روماها ارائه می کنند با دامن زدن به تعصب های نژادی و قومی، موجب تقویت جریان های سیاسی راست گرا از جمله نژادپرستان، می شود و اروپا را برای روماها ناامن تر کرده است.
............................................
سرویس خبرنگاران/ داخلی/ پریسا پیران