به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ «آیت الله العظمی جوادی آملی» در جلسه درس تفسیر خود، در ادامه تفسیر آیات نورانی سوره مبارکه «نجم»، به تشریح فضای حاکم بر دوران جاهلیت و تطبیق آن با جاهیلیت مدرن عصر حاضر پرداختند و بیان داشتند: فضای جاهلیت، فضایی بود كه در آن عقل خفته بود؛ الآن هم همین‌طور است، شما این داعشی‌ها را كه نگاه كنید؛ به زعم خودشان به جِدّ دارند خدمت می‌كنند البته در خدمت اربابانشان هستند، اینها سر می‌بُرند، آدم می‌كُشند، خیال می‌کنند قطع و یقین دارند، اما اینها قطع و یقین نیست، بلکه این تعطیلی عقل است؛ حضرت امیر علیه السلام فرمود: «نَعوذ بالله مِن سُبات العقل»؛ سُبات یعنی تعطیلی، حضرت عرض می‌كند خدایا پناه می‌برم به تو از اینكه عقل جامعه تعطیل شود.
معظم له در تبیین دلایل تعطیلی عقل، بیان داشتند: عقل وقتی تعطیل می‌شود که در جنگ درون به اسارت در بیاید؛ «کَمْ مِنْ عَقْلٍ أَسِیر تَحْتَ هَوَیً أَمِیر» ؛ وقتی دهان این عقل را بستند و آن را به اسارت گرفتند، میدان‌دار اندیشه، وهم و خیال و میدان‌دار انگیزه، شهوت و غضب می شود. چنین شخصی کاری که می‌کند قطعی است، اما یقین ندارد.
ایشان با اشاره به آیاتی از کلام الله مجید خاطرنشان کردند: تعبیر قرآن این است که ﴿إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ﴾، حیواناتی که شاخ می‌زنند، به جدّ حمله می‌کنند، نعره می‌زنند یا نیش می‌زنند، اینها تصمیم جدّی می‌گیرند اما عقل، برهان و یقینی در کار نیست بلکه وهم است که کار می‌کند؛ «وهّامٌ خیالٌ»، به تعبیر قرآن کریم، اینها مختال هستند.
مفسر برجسته قرآن کریم در ادامه به معرفی انسان های مختال پرداختند و اذعان داشتند: مختال یعنی انسانی که می‌گوییم «حیوانٌ خَیال»، «حیوانٌ عاقل» نیست «حیوانٌ وَهّام»، «حیوانٌ شهوی»، «حیوانٌ غضبی» است، مگر ما می‌گوییم این حیوانی که دارد نیش می‌زند یا حمله می‌کند یا گاز می‌گیرد یقین دارد؟ یقین یک نورانیتی است که مال مرتبه انسان است، اما وقتی عقل بخوابد، شهوت و غضب میدان‌دار می‌شود، و جاهلیّت یعنی این، داعشی و وهابی یعنی این! برهانی در مسئله نیست؛ فرمود: «نعوذ بالله من سبات العقل».
مرجع عالیقدر با بیان این نکته که همه تعابیر قرآن محققانه است، بیان داشتند: تعبیر قرآن کریم محققانه است، می‌فرماید: ﴿إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعامِ﴾، كتاب، كتاب ادب است، اصلاً فحش در آن نیست، می‌گوید سه راه برای دیدن این حقیقت وجود دارد، یا اهل كشف و شهود باش باطن اینها را ببین، یا حرف بزرگان را گوش بده، یا چند روز صبر كن در برزخ معلوم می‌شود چه كسی به صورت حیوان در می‌آید و چه كسی به صورت انسان. در فرمایش پیغمبر است که «النَّاسُ نِیَامٌ»، یک انسان خوابیده مگر کاری جدّی نمی‌کند؟ مگر در خواب لگد نمی‌زند؟ اما کارش روی همان نوم اوست. یک انسان سَکران مگر کار جدّی نمی‌کند؟ مگر نمی‌زند؟ مگر نمی‌کُشد؟ ما بگوییم چون کار جدّی می‌کند پس یقین دارد؟!، فرمود این ﴿إِنَّهُمْ لَفی سَكْرَتِهِمْ یَعْمَهُونَ﴾، یعنی یک عدّه مستانه کار می‌کنند. اگر مَست یک کار جدّی می‌کند؛ یقین ندارد، کار به دست وهم و خیال است. تعبیر قرآن این است که ﴿إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعامِ﴾، یک؛ یک عدّه دارد که ﴿إِنَّهُمْ لَفی سَكْرَتِهِمْ یَعْمَهُونَ﴾، دو؛ آن بیان نورانی پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) است که «النَّاسُ نِیَامٌ فَإِذَا مَاتُوا انْتَبَهُوا»، لذا امیدواریم همه ما بیدار بشویم إن‌شاءالله.
................
پایان پیام/ 313