به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع)ـ ابنا، همایش بین‌المللی «عقلانیت و معنویت اسلامی در مقابله با افراط‌گرایی» با حضور انديشمندانی از قرقيزستان و ايران، در فرهنگستان ملی علوم قرقیزستان واقع در شهر بیشکک برگزار شد. این همایش با هدف ایجاد سکوی علمی و برقراری گفت‌وگوی میان‌فرهنگی برای تشریک‌مساعی محققان، سیاستمداران، روحانیون و فعالان اجتماعی و نهادهای دولتی و غیردولتی در ارايه پیشنهادات و برنامه‌های جامع معنوی و کاربردی برای رفع تهدید تروریسم در منطقه، با حمایت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بيشكك و با همکاری دانشگاه بین‌المللی قرقیزستان و فرهنگستان ملی علوم قرقیزستان، برگزار شد.
اهمیت موضوع همایش در لزوم بررسی موضوع جهانی افراط‌گرایی و تروریسم در قالب مطالعات بنیادین، علمی ـ نظری، کاربردی، میان‌رشته‌ای و بین‌المللی و نیز اهمیت سنت معنوی و عقلانی اسلام به عنوان عامل محوری و مؤثر در مبارزه با افراط‌گرایی به ظاهر دینی و تعیین راه‌حل‌های پیشگیرانه از خشونت بوده است.
در این همایش اندیشمندان سرشناس بومی و خارجی، دانشگاهیان، محققان ایرانی، شخصیت‌های دولتی، فعالان اجتماعی، نمایندگان روحانیت و فرهنگیان، مقاله‌های علمی خود را ارائه داند.
حوادث هشدار مي‌دهند كه هشيار باشيم
اصیل بیک حیدرعلی‌اف، آکادمیسین آکادمی ملّی علوم قرقیزستان، ريیس هیأت امنای دانشگاه بین‌المللی قرقیزستان و سفیر فوق‌العاده و تام‌الاختیار جمهوری قرقیزستان، ضمن افتتاح همایش، بیان کرد: انتخاب موضوع همایش و برگزاری آن در این زمان، امری به جا و به موقع بوده است. از آن مهم‌تر این است که کشور ایران این مسأله را مطرح می‌کند و مبتکر برگزاری همایشی با این موضوع شده است.
احمدعلی اف، دکترای زبان‌شناسی و معاون ريیس آکادمی ملی علوم قرقیزستان، هم در افتتاحیه همایش گفت: موضوع عقلانیت، معنویت و افراط‌گرایی، موضوعی است که نه تنها مورد توجه فیلسوفان و سیاستمداران قرار گرفته است؛ بلکه برای همه مردم حايز اهمیت است؛ زیرا ما جهانیان، در برابر حفظ جان همدیگر و حفظ کره زمین مسئولیت داریم.
وی افزود: حوادث تلخی که در بسیاری از نقاط جهان با آن مواجه می‌شویم بار دیگر به ما هشدار می‌دهند که باید هشیار باشیم و تلاش‌هایی برای ایجاد تفاهم بین ملت‌ها و کشورها به عمل آوریم.
اديان اشاعه‌دهنده ارزش‌های ناب انسانی هستند
علی‌مجتبی روزبهانی، سفیر ایران در قرقیزستان هم در سخنرانی خود در اين همايش اظهار كرد: امروزه افراط‌گرایی خشن، یکی از حادترین چالش‌ها و احتمالاً مهم‌ترین چالش‌هایی است که نه تنها منطقه ما بلکه تمام جهان را تهدید می‌کند. ادعاهای جهانی جریان افراط و فراگیر بودن آن با توجه به ویرانی‌ها و خرابی‌های ایجاد شده طی سال‌های اخیر در عراق و سوریه، نشانگر میزان مخرب بودن این جریان برای محیط اجتماعی و ژئوپلیتیک جهان و به ویژه منطقه ما است.
وی گفت: باید توجه داشت که اینگونه اعمال و جنایات افراط‌گرایان، ارتباطی با اسلام و هیچ دین دیگری ندارد. اسلام و سایر ادیان الهی در طول تاریخ همواره منادی و اشاعه‌دهنده ارزش‌های ناب انسانی همچون مهربانی، انسان‌دوستی و عشق به هم‌نوعان، شکیبایی، بردباری، گذشت و بخشش بوده‌اند. با این حال طی بیش از دو قرن گذشته، گروه کوچکی با سوابق مشکوک، به بهانه عوام‌فریبانه تصفیه دین، چهره‌ای غیر واقعی و تحریف شده از اسلام را معرفی کرده و تلاش كرده‌اند که عناصر مهربانی و بخشش (عطوفت و رحمانیت) را از دین حذف کنند.
روزبهاني ادامه داد: طی یکی ـ دو دهه اخیر، ائتلافی میان برخی از دولت‌ها و صاحبان قدرت و ثروت دولتی از یک سو و گروه‌های تکفیری، تروریستی و افراطی از طرف دیگر مشاهده می‌شود که موجب تحقق پیشروی‌های نظامی و سیاسی قابل توجهی از سوی این گروه‌های خشونت‌طلب شده و منطقه و جهان را با تهدیدی جدی مواجه مي‌سازد.
وی در بخش ديگری از سخنانش اظهار كرد: جمهوری اسلامی ایران در مقابله با چنین تهدیدات امنیتی، از منظر اصل همسایگی نگریسته و بر این اعتقاد است که منطقه ما نیازمند همکاری و همگرایی است. از این دیدگاه، در صورت وجود ناامنی در منطقه، جمهوری اسلامی ایران نیز احساس امنیت نمی‌کند و بنابراين نه تنها امنیت کل منطقه؛ بلکه امنیت تک تک کشورهای منطقه را مهم و حیاتی می‌داند.
سفير ايران در قرقيزستان افزود: به علاوه جمهوری اسلامی ایران به منظور مبارزه با افراط‌گرایی خشونت‌آمیز، به اجماع وسیع در سطح بین‌المللی حول محور جنایت کار شناختن داعش و سایر گروه‌های تکفیری و شکست آنها دعوت می‌کند. در همین رابطه، ما از همه همسایگان خود دعوت می‌کنیم تا در یک برنامه مشترک برای مقابله با خطراتی که از گذشته توسط رژیم‌های ظالم منطقه و امروزه توسط گروه‌های افراطی و به ویژه داعش برای منطقه در تمامی ابعاد ایجاد شده است، مشارکت و همکاری جدی و اطمینان بخش و ضروری را شروع کرده و از این رهگذر بتوانیم آینده بهتری را برای منطقه فراهم و با خطراتی که نسل کنونی و آینده را تهدید می‌کند مقابله كنیم.
افراط‌گرایی مرز جغرافیایی نمی‌شناسد
عثمان تقوساکوف، ريیس انستیتوی فلسفه و مطالعات سیاسی و حقوقی آکادمی ملی علوم قرقیزستان هم در سخنراني خود گفت: پدیده‌های افراط‌گرایی و تروریسم در عمل مرز جغرافیایی نمی‌شناسد و محدود به یک کشور و یا یک منطقه نمی‌شود. این پدیده‌ها وسعت جهانی پیدا کرده‌اند.
وی افزود: امروزه عملیات تروریستی در کشورهای انگلیس، ترکیه، روسیه اتفاق می‌افتد. طبق اطلاعات اخیر یکی از عوامل عمل انتحاری سنت‌پترزبورگ روسیه، متولد قرقیزستان بوده است که البته تابعیت روسیه را داشت؛ ولیکن با این کارش سایه منفی بر قرقیزستان افکنده است.
تقوساکوف، ادامه داد: طبق آمار اخیر در سال 2015 حدود 2 هزار نفر از روسیه به عنوان نیروی داعش جذب شده بود که در سال 2016 این تعداد به 5 هزار نفر رسید. همچنين 600 نفر از اتباع قرقیزستان جذب داعش شده‌اند که بسیاری از آنها به عنوان شبه نظامیان علیه سوریه می‌جنگند. افراط‌گرایی و تروریسم به مثابه یک غده سرطانی است و ما به عنوان جامعه روشنفکر باید توصیه ها و پیشنهادهایی ارايه بدهیم که این غده تبدیل به متاستاز (فراگستری) تبديل نشود.
خانم عیسی‌اوا، نماینده کمیسیون دولتی امور ادیان قرقیزستان هم اظهار كرد: امروزه بسیاری با شیوع افراط‌گرایی و رادیکالیسم مواجه می‌شوند و کارشناسان به این نتیجه می‌رسند که تنها روش مبارزه زوری و مسلحانه، کارساز نيست. باید اقدامات جامع و پیشگیرانه به عمل آورد و قرقیزستان نیز در این راه قدم بر می‌دارد.
وی افزود: دستگاه‌های دولتی از جمله سازمان‌های دفاعی به تنهایی نمی‌توانند با افراط‌گرایی مبارزه کنند؛ بنابراين یک روش جامع با جذب نخبگان، روشنفکران، روحانیون، فعالین اجتماعی و رسانه‌ها ضروری است.
تمسك به اعتدال، مانع افراط و تفريط
علی حکیم‌پور، رایزن فرهنگی ایران درقرقیزستان هم در سخنراني خود با اشاره به همزمانی برگزاری این همایش با سالروز بزرگداشت عطار نیشابوری، مطالب خود را در زمینه عقلانیت و معنویت اسلامی در برابر افراط‌گرایی ارايه داد. وی گفت: همانطور که گاهی طبیعت با سونامی، زلزله، طوفان و... از اعتدال خارج می‌شود، ما انسان‌ها نیز در طول حیات خود به شکل‌های گوناگون از اعتدال خارج می‌شویم و در زندگی خود و دیگران مشکلات زیادی به بار می‌آوریم. یکی از چهره‌های بارز خروج از اعتدال همان بروز افراط و تفریط است. معنای واژه افراط زیاده‌روی و تفریط کوتاهی است.
حكيم‌‌پور ادامه داد: برخی گمان می‌کنند افراط صرفاً ناشی از جهل و تعصب است؛ اما اگر اندکی دقت شود، علل و عوامل متعددی ازجمله برتری‌جویی، بی‌عدالتی و منفعت‌طلبی در بروز آن دخالت آشکار و پنهان دارند. در این میان ممکن است میان عقلانیت و معنویت نیز تضادی به وجود آید و در نتیجه این تضاد، پدیده‌ای به نام افراط و تفریط به وجود آید؛ اما سؤال این است که چرا میان آن دو چنین تضادی حاصل می‌شود؟
وي افزود: در پاسخ می‌توان گفت که عقل ظهور واحدی ندارد. به بیان دیگر، گاهی عقل با برتری‌جویی، منفعت‌طلبی و خودخواهی آلوده می‌شود که قطعاً نمی‌تواند با عقل دوستدار حق تعامل صادقانه‌ای داشته باشد و بدین ترتیب، تفرقه میان عقل خودخواه و عقل حق‌جو سبب بروز تضاد میان عقل برتری‌جو و سودجو با معنویت، گذشت و مدارا تضاد می‌شود.
رايزن فرهنگي كشورمان همچنين گفت: قرآن کریم از مسلمانان به عنوان امت وسط یاد می‌کند؛ «ما شما را امتی وسط قراردادیم» (بقره، 143). واژه وسط از دیدگاه مفسران ولغت‌شناسان، همان اعتدال است که با معنویت اخلاقی نیز سازگاری تام دارد. از این رو، تردیدی نیست که با ظهور اعتدال، بازار افراط کساد می‌شود. اگر جوامع اسلامی تلاش کنند در همه امور خود میزان را همان اعتدال قرار دهند که با عقل حق‌طلب و معنویت نیز پیوند آشکاری دارد، در آن صورت گرفتار افراط و تفریط نخواهند شد.
رايزن فرهنگي ايران در قرقيزستان در بخش ديگري از سخنانش اظهار كرد: با حزن و افسوس باید گفت که امروزه افراط‌گرایی در منطقه ما، به یک بحران تراژدیک تبدیل شده و خسارات زیادی را به جوامع مسلمان وارد کرده است. خساراتی که به آسانی قابل جبران نیست. بناهای آبادی که تبدیل به ویرانه شده، مواریث فرهنگی منطقه که قرن‌ها از آنها پاسداری می‌شد با بمب‌های افراط‌گرایان تخریب می‌شود.
وی در پايان و تأكيد دوباره اظهار كرد: بی‌تردید، بهره‌گیری از تجارب ایران در مبارزه با افراط‌گرایی، بسیار مفید و ثمربخش است و امید است با همفکری و برگزاری نشست‌های گوناگون و تبادل اندیشه‌ها و دیدگاه‌های مؤثر، بتوان به راهکارهای کم‌هزینه‌تر، موفق‌تر، آگاهانه‌تر و آسان‌تری در مبارزه با افراط‌گرایی هدایت شده از سوی اتاق‌های فکر کشورهای بحران‌ساز دست یافت و اندکی از آلام ملل مسلمان کاست.
شایان ذکر است، توقون مامیت‌اف، ريیس مجمع اقوام قرقیزستان و مشاور نخست‌وزیر قرقیزستان، اروزبیک ملاعلی‌اف، ريیس سابق کمیسیون دولتی امور ادیان قرقیزستان، خانم گ.ک. عیسی‌اوا، ريیس اداره تحلیل کمیسیون دولتی امور ادیان وابسته به ریاست جمهوری قرقیزستان، حسن آرموشف، مشاور ريیس دانشگاه شرقی محمود کاشغری، گودرز صادقی، ريیس دانشگاه محقق اردبیلی ايران و جمعي دیگر از انديشمندان ايراني و قرقيزي هم، مقالات علمی و تحقیقی خود را در اين همايش ارايه دادند.
...............................
پایان پیام / 272