به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ حجت الاسلام و المسلمین «سیدمحمود مدنی»، مدیر جامعه‌الزهرا(سلام‌الله‌علیها) امروز ـ دوشنبه اول خردادماه ـ در پیش نشست کنگره بین المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی که به همت معاونت پژوهش جامعه‌الزهرا(سلام‌الله‌علیها) و با حضور اساتید، پژوهشگران و طلاب جامعه‌الزهرا(سلام‌الله‌علیها) در تالار بیداری اسلامی برگزار شد، عنوان کرد: خداوند را شاکر و سپاسگزاریم که جامعه‌الزهرا(سلام‌الله‌علیها) در اولین گام‌های کنگره ارزشمند «نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی» پیش قدم شده است و یکی از پیش نشست‌های کنگره را برگزار کرده است که امید است این گام مقدمه گام‌های جدی خواهران طلبه باشد.
وی با قدردانی از زحمات حضرت آیت الله مکارم شیرازی، مرجع تقلید شیعیان در برگزاری کنگره بین المللی تکفیری‌ها در قم، اظهار داشت: حضرت آیت الله مکارم شیرازی، نقش منفی گروه‌های ضد اسلام را به خوبی توانستند در جهان اسلام تبیین کنند و در گام دوم، کنگره بین المللی «نقش شیعه در گسترش علوم اسلامی» را آغاز کردند که قابل تقدیر است.
جایگاه علم حدیث قابل مقایسه با علوم دیگر نیست
مدیر جامعه‌الزهرا(سلام‌الله‌علیها) در ادامه به ارائه موضوع «فرهنگ کتب حدیثی شیعه» پرداختند و افزودند: موضوع این مقاله؛ پیرامون کتابی است که بنده توفقیق تألیف آن را داشتم.
حجت الاسلام و المسلمین مدنی ادامه داد: مسئله علم حدیث و سیر علم حدیث از جمله مسائلی است که باید مورد بررسی قرار گیرد که در بخش اول این اثر، نقش، اهمیت و جایگاه حدیث و دلیل حجیت حدیث ارائه شده که بحث گسترده ای است.
وی به روایت «إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ الثَّقَلَیْنِ مَا إِنْ تَمَسَّکْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا، کِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی؛ أَهْلَ بَیْتِی وَ إِنَّهُمَا لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّى یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْضَ؛ ای مردم، قرآن و ولایت دو ثقل گرانبها هستند و از هم جدا شدنی نیستند و اگر زمانی جدا شدند، بدانید اسلام واقعی وجود ندارد» اشاره و عنوان کردند: این روایت با مضمون واحد و عبارت‌های مختلف در کتب مختلف شیعه و اهل سنت از جمله در دو جلد کتاب «عقبات الانوار» نقل شده است.
مدیر جامعه‌الزهرا(سلام‌الله‌علیها) تصریح کرد: واژه «کِتَابَ اللَّهِ وَ سُنَّتی» سه سند دارد که مخدوش است، در حالیکه واژه «کِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی» اسناد متعددی در روایات شیعه و اهل سنت دارد و به اندازه ای نقل شده است که قابل انکار نیست.
حجت الاسلام و المسلمین مدنی یادآور شد: مصادیق و مصادر حدیث «ثقلین» در کتاب‌های ارزشمند شیعه از جمله کتاب «ملحقات الحاق الحق» نوشته حضرت آیت الله مرعشی نجفی و همچنین کتاب «جامع احادیث شیعه» تألیف حضرت آیت الله بروجردی آمده است و تصریح شده است که اگر قرآن کریم و سنت اهل بیت(علیهم‌السلام) را در کناره هم داشتید، گمراه نمی شوید و اگر تمسک بهما نباشد، ضلالت است.
وی تأکید کرد: جایگاه علم حدیث قابل مقایسه با علوم دیگر و حتی بسیاری از علوم اسلامی که فراگرفتن آنها را به عنوان واجب کفایی و یا عینی تلقی می‌کنیم، نیست.
چهار مرحله سیر علم حدیث اهل سنت
مدیر جامعه‌الزهرا(سلام‌الله‌علیها) بیان داشت: سیر علم حدیث در دنیای تشیع و اهل سنت چهار مرحله دارد اما با یکدیگر متفاوت هستند؛ اولین سیر علم حدیث، در دوران حضور رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) است که هم شیعه و هم اهل سنت ذکر می‌کنند.
حجت الاسلام و المسلمین مدنی افزود: در این دوران، نقل، حفظ و کتابت حدیث را داریم؛ از جمله در این دوران، پیامبرگرامی اسلام(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) نوشتن برخی از احادیث را به کاتبان حدیث توصیه می‌کردند.
وی، مرحله «منع کتابت حدیث» را دومین مرحله سیر علم حدیث عنوان کردند و اظهار داشت: بعد از رحلت رسول اکرم(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) مرحله منع کتابت حدیث است که دوران طولانی است و کتابت حدیث ممنوع و نقل حدیث محدود است.
مدیر جامعه‌الزهرا(سلام‌الله‌علیها) ادامه داد: سومین دوره سیر علوم حدیث، دوره «تدوین جوامع حدیثی» و دوره چهارم، دوره «شکوفایی علوم حدیثی» است که این دوران در دنیای تشیع و اهل سنت با یکدیگر متفاوت هستند.
حجت الاسلام و المسلمین مدنی تصریح کرد: دوران منع کتابت حدیث از جمله دورانی است که ما باید نسبت به آن دوران آگاهی داشته باشیم؛ ما وحدت شیعه و سنی را عمیقا باور داریم، اما تاریخ را نمی توانیم فراموش کنیم.
وی بیان داشت: در مراحل سیر علوم حدیث اهل سنت، صحاح سته تدوین شد که معتبرترین کتب حدیث در نزد اهل سنت است؛ دوران پس از صحاح سته و اصول اولیه، دوران علوم حدیث و تدوین جوامع ثانویه است.
سیر تاریخی حدیث شیعه
مدیر جامعه‌الزهرا(سلام‌الله‌علیها)، سیر تاریخی حدیث شیعه را نیز چهار مرحله برشمرد و افزود: دوران اصول، جوامع اولیه، جوامع ثانویه و دوران شکوفایی علوم حدیث از جمله مراحل علم حدیث شیعه است.
حجت الاسلام و المسلمین مدنی ادامه داد: اولین مرحله، دوران زندگانی پیامبر گرامی اسلام(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) و ائمه اطهار(علیهم‌السلام) است که در دوران ائمه معصومین(علیهم‌السلام) با وجود منع عومی، کتابت حدیث را لازم می‌دانستیم؛ لذا در این دوران ۶ هزار اصل تدوین شده است که ۶ هزار اصل مجموع اصولی است که از این دوران جمع آوری شده است.
وی دومین مرحله سیر علوم حدیثی شیعه را مرحله جوامع حدیثی اولیه شیعه برشمردند و ادامه دادند: در این مرحله که بعد از زمان غیبت به وقوع پیوست، کتب اربعه را داریم که شامل «کافی»، تألیف «محمد بن یعقوب كلینی»، «من لایحضره الفقیه»، تألیف «محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی»؛ «تهذیب الاحکام و الاستبصار فیما اختلف من الاخبار»، تألیف «محمد بن حسن طوسی» هستند.
زحمات زیادی در مسیر علم حدیث کشیده شده است
مدیر جامعه‌الزهرا(سلام‌الله‌علیها) با بیان اینکه ما مدیون شیخ کلینی‌ها و شیخ مفید ها، شیخ صدوق‌ها و شیخ طوسی‌ها هستیم، گفت: مرحله سوم، دوران جوامع اربعه ثانویه هستند که شامل ملامحمدباقر مجلسی نویسنده «بحار الأنوار»، «ملا محمدمحسن فيض كاشانى»، نویسنده «وافی»، «شيخ محمد بن حسن حر عاملى»، نویسنده کتاب «وسائل الشیعه» و «میرزا حسین نوری طبرسی» نویسنده «مستدرک الوسائل» هستند.
حجت الاسلام و المسلمین مدنی با اشاره به مرحله چهارم سیر علوم حدیثی شیعه، تصریح کرد: کتاب شریف «جامع احادیث الشیعه»، تألیف حضرت آیت الله بروجردی از جمله آثار ارزشمند این دوران است.
نویسنده کتاب «فرهنگ کتب حدیثی شیعه» بیان داشت: برخی تصور می‌کنند که شیعه جوامع روایی ندارند، در حالیکه شیعه در هیچ دورانی، دست از نگارش احادیث برنداشته است و جوامع روایی ارزشمندی توسط شیعیان تدوین شده است.
مدیر جامعه‌الزهرا(سلام‌الله‌علیها) در ادامه با بیان اینکه زحمات زیادی در مسیر علم حدیث کشیده شده است، عنوان کرد: شیخ صدوق از شهر ری تا بلخ را طی کردند تا احادیث را جمع آوری کنند؛ مرحوم کلینی، کتاب کافی را در ۲۰ سال تألیف کرده است، محمدبن ابی عمیر از جمله علمایی بود که به دستور هارون ۱۲۰ ضربه شلاق خورد و ۱۲۰ هزار درهم جریمه شد، همچنین کتاب‌های ایشان سوزانده شد، اما ایشان ۴۰ کتاب خود را از حفظ بودند.
لزوم حمایت از طلاب شرکت‌کننده در کنگره بین‌المللی «نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی»
حجت الاسلام و المسلمین مدنی به برگزاری کنگره بین المللی «نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی» اشاره کرد و اظهار داشت: ما از طلاب و دانش آموختگان جامعه‌الزهرا(سلام‌الله‌علیها) و همه خواهران انتظار داریم که در این کنگره بدرخشند.
وی تصریح کرد: هر یک از بانوان طلبه جامعه‌الزهرا(سلام‌الله‌علیها) که مقاله علمی به این کنگره ارائه دهد، از سوی جامعه‌الزهرا(سلام‌الله‌علیها) حمایت می‌شود تا بدین وسیله فرصتی برای درخشش دانش‌پژوهان فراهم شود.
مدیر جامعه‌الزهرا(سلام‌الله‌علیها) در پایان اظهار امیدواری کرد که جامعه‌الزهرا(سلام‌الله‌علیها) در مسیر جدیدی که با استعانت حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) شروع کرده است، به درستی بدرخشد.
...................
پایان پیام/ 167