به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ از گذشتههای دور تاكنون، ماه مبارك رمضان در فرهنگ مسلمانان جهان از جایگاهی ممتاز برخوردار بوده و مردم هر كشور متناسب با فرهنگ خاص خود، آیینها و مراسمهای ویژه مرتبط با این ماه را برگزار میکنند.
مسلمانان كشورهای جنوب شرق آسیا از جمله اندونزی همواره مشتاقانه و با شوری وصفناشدنی به استقبال ماه مبارک رمضان میروند. مردم هر بخش از این کشور برای استقبال از این ماه، مراسم و آداب و رسومی خاص دارند که در ادامه معرفی میشود:
سنت نیدران یا نیه کار(Nyadran or Nyekar) در جاوه
نیدران سنتی قدیمی در استقبال از ماه مبارک رمضان است. مردم چند روز پیش از شروع ماه رمضان بر سر مزار بستگان و نیاکانشان حضور یافته؛ پس از شستشوی مزار و تزئین آن با شاخههای گل به اقامه نماز و دعا میپردازند.
دوگدران(Dugderan) در جاوه میانه
دوگدران نخستینبار در سال ۱۸۸۱ توسط مردم سمارانگ به منظور تعیین اولین روز ماه مبارک رمضان انجام شد. در روزگار جدید، دوگدران به صورت آئینی محلی است که همراه با رژه طولانی برگزار میشود. قربانیکردن از جمله ویژگیهای این مراسم است که با نام محلی واراک نگنداگ (Warak Ngendog) شناخته شده است. واراک نگنداگ، یک مجسمه بز با سر اژدهاست. این مجسمه با چند تخم مرغ آب پز(به صورت نمادین) آراسته شده و اولینبار در مراسم سال ۱۸۸۱؛ زمانی که مردم سمارانگ با بحران غذایی مواجه بودند و تخم مرغ کالایی لوکس برای ساکنان به حساب میآمد، از این نماد استفاده شد.
مئوگانگ(Meugang) در آچه
مئوگانگ از زمان سلطان اسکندر مودا مشهور شد. مودا حیوانات بسیاری را ذبح و گوشت آنها را پیش از آغاز ماه رمضان در میان مردم توزیع میکرد. امروزه رسم مئوگانگ سه بار در سال(قبل از ماه رمضان، عید فطر و عید قربان) انجام میشود. در این سنت یک بز یا گاو ذبح میشود.
بالیماو مینانگ کابو(Balimau-Minangkabau)در غرب سوماترا
بالیماو سنتی است که در آن، مردم مینانگ کابو با آب آهک استحمام میکنند. معمولا این مراسم در مناطقی انجام میشود که رودخانهها جریان دارند. بالیماو به معنای پاککردن جسم و روح فرد قبل از ورود به ماه مبارک رمضان است.
نیوروگ(Nyyorog) در قبیله بتاوی
نیوروگ سنتی است در میان قبیله بتاوی که در آن مردم به دیدار بزرگترهای فامیل نظیر پدر، مادر، عمو، پدربزرگ و مادربزرگ رفته و بسته مواد غذایی به آنان هدیه میکنند. در قدیم بستههای غذایی شامل سبزیجات و ماهیهای پخته شده بود؛ اما امروزه بستههایی از بیسکویت، قهوه فوری، شکر، شربت، چای و نظایر آن به عنوان هدیه داده میشود.
مگیبانگ(Megibung) در بالی
مسلمانان بالی با انجام مراسم مگیبانگ از ماه رمضان استقبال میکنند. مگیبانگ برگرفته از گیبانگ به معنای به اشتراک گذاشتن، دایرهوار نشستن و صرف وعدههای غذایی به صورت مشترک و گروهی است. این مراسم در روزهای ۱۰ و ۲۰ و ۳۰ ماه رمضان در شرق بالی انجام میشود. این آیین سنتی از زمان پادشاهان قرن ۱۷ میلادی رواج داشته است.
مگنگان(Megengan) در جاوای شرقی
مردم در جاوای شرقی بهویژه در مناطق توبان، مالانگ و سورابایا برای ورود به ماه مبارک رمضان، سنت مگنگان را به جای میآورند. مگنگان از کلمه مگنگ به معنای «برگزارکردن» مشتق شده است. این سنت برای مردم یادآور فرا رسیدن ماه مبارک رمضان و دوری جستن از گناهان است. در طول انجام این سنت؛ مردم معمولا در مساجد در کنار یکدیگر مینشینند یا به صورت دسته جمعی به دعا و نیایش پرداخته، بر سر مزار رفتگانشان حاضر شده و سپس به صورت دسته جمعی غذا میخورند. سنت مگنگان یکی از روشهای انتشار و گسترش اسلام در شرق جاواست که قدمتی طولانی دارد.
مالامانگ در سوماترای غربی
مالامانگ(کیک برنج پختهشده در بامبو) سنتی ویژه در میان مردم مینانگ کابو برای استقبال از ماه مبارک رمضان است. در این مراسم، مردم در میدانی جمع شده و به پخت برنج و طبخ کباب میپردازند.
ممکن است، روشهای استقبال مردم هر منطقه از ماه رمضان متفاوت باشد، اما همگی آنها در سه محور مشترکند: مردم داشتههایشان را با یکدیگر به اشتراک میگذارند؛ با شادی و شعف به استقبال ماه رمضان میروند و امیدوارند که ماهی همراه با خیر و برکت پیش روی داشته باشند.
یکی از جالبترین نکات در مورد ماه رمضان در اندونزی این است که برخی مواد غذایی تنها در این ماه عرضه میشود. تنوع غذایی در سفرههای افطار زیاد است و تقریبا در هریک از شهرهای اندونزی، غذاهای محلی مخصوص ماه مبارک رمضان سرو میشود.
بسیاری از رستورانها به احترام مسلمانان در طول روز تعطیل هستند. در زمانهای نزدیک افطار فروشگاههای سیار مواد غذایی و نوشیدنی با نام محلی « Pasar Ramadan» در گوشه و کنار خیابانها و جادهها به چشم میخورد که مواد غذایی را به قیمت ارزانتری عرضه میکنند.
اندونزیاییها عادت دارند افطار را به صورت گروهی و همراه با دوستان و آشنایانشان صرف کنند، بنابراین در ساعات نزدیک افطار خیابانهای منتهی به بازار، مراکز خرید و رستورانهای بزرگ بسیار شلوغ و پر تردد هستند.
در طول ماه مبارک رمضان، نمازگزاران اندونزیایی بعد از اقامه نماز عشا، در حدود ساعت ۸-۹ شب به اقامه دسته جمعی نماز تراویح(از سنتهای مسلمانان اهل تسنن در رمضان) پرداخته و برخی از مردم تا پاسی از شب به تلاوت قرآن میپردازند.
مسلمانان اندونزی ۱۰ شب آخر ماه رمضان را به عبادت و شب زندهداری میپردازند و بر این باورند که یکی از این شبها، شب قدر است.
عید فطر؛ پایانبخش جشن رمضان در اندونزی
پایانبخش جشن رمضان مسلمانان اندونزی، عید فطر است. جشن عید فطر با نام «هری رایا» مهمترین جشنواره مسلمانان در تقویم اسلامی است. بیشتر کشورهای آسیای جنوب شرق نظیر اندونزی که بیشترین جمعیت مسلمانان را به خود اختصاص داده؛ این روز مهم را جشن میگیرند. خانوادهها روز عید را با اقامه نماز عید فطر در مساجد و خیابانها آغاز میکنند. نماز عید متشکل از دو رکعت(واحد) و ۶ تکبیر است. نمازگزاران خداوند را به خاطر قدرت و انضباطی که در طول ماه رمضان به آنها داده، شکر میگویند. این روز پیام مهم صلح و برادری برای مردم جزیره و نیز سایر کشورهای همسایه به همراه دارد. پرداخت زکات فطره از سوی روزهداران برای کمک به فقرا و نیازمندان از جمله سنتهای مذهبی در این روز است. تعطیلات عید فطر در اندونزی پنج روز است(سه روز پیش از عید و دو روز پس از عید)
در روز عید خانوادهها در منزل بستگان مسنتر خود گرد هم میآیند؛ این یک سنت حسنه قدیمی در میان مردمان اندونزی است. برخی مردم به مراکز تفریحی مراجعه و برخی دیگر بر سر مزار بستگان خود میروند.
در روز عید بازارچههای محلی در اندونزی، بهترین مکان برای خرید هدایاست. فروشندگان بهترین محصولاتشان را به مناسبت عید فطر با تخفیفات ویژه عرضه میکنند.
برای مشاهده گزارش تصویری ماه مبارک رمضان در اندونزی اینجا و اینجا را کلیک کنید.
.....................
پایان پیام/ 167