خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا / سرویس تحلیل سیاسی:
شکل و ماهیت تنش میان شرق و غرب یا آمریکا و شوروی از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی دگرگون شد. اگرچه از دهه 1990 میلادی بسیاری از تحلیلگران غربی جهان را تک قطبی و با پیشوایی آمریکا ترسیم و تفسیر می کردند اما به تدریج روسیه از خرابه های شوروی دوباره زنده و به رقیبی برای آمریکا تبدیل شد.
با این حال غیبت چند ساله مسکو در عرصه بین الملل موجب شد تا آمریکا با ابزار ناتو بر بسیاری از مناطق در شرق اروپا سلطه پیدا کند و خود را به مرزهای روسیه نزدیک کند.
گسترش ناتو (یا همان ابزار نظامی آمریکا) به نزدیکی مرزهای روسیه موجب افزایش بیش از پیش تنش ها شد. چند سال قبل پیوستن رومانی، اوکراین و برخی کشورهای دیگر موجب اوج گیری بحران و تنش در اوکراین و شبه جزیره کریمه شد.
اکنون نیز هراز چندگاهی آتش این بحران با پیوستن کشورهای شرقی اروپا به ناتو زبانه می کشد و روسیه خشم خود را از این اقدام آمریکا و متحدان آن ابراز می کند.
* روسیه و نفوذ به شرق ناتو
از زمانی که مونته نگرو اعلام کرد به عنوان بیست و نهمین عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به این سازمان می پیوندد تنش میان روسیه و ناتو افزایش یافته است. روسیه آشکارا اعلام کرد این موضوع را تلافی خواهد کرد. چند روز قبل مونته نگرو به صورت رسمی به عضویت ناتو در آمد و به نقل از خبرگزاری رویترز مسکو تهدید خود را تکرار کرد.
این اقدام مونته نگرو که با حمایت های آمریکا صورت گرفت در عمل باعث شده است تا تهدید نظامی آمریکا (از طریق ناتو) به مرزهای روسیه نزدیک تر شود. مسکو این اقدام را دشمنی و اقدامی کاملا ضدروسی توصیف کرد.
رویترز نوشت هنگامی که در ماه گذشته در خلال نشست ناتو «دونالد ترامپ»رئیس جمهوری آمریکا، «دوسکو مارکوویچ» نخست وزیر مونته نگرو را به سمت دیگر هل داد، گرچه صحنه ناخوشایندی رخ داد اما اکنون مونته نگرو به عضویت ناتو در آمد. از طرف دیگر در همان نشست ترامپ از اعضای ناتو خواست برای کاهش فشار مالی این سازمان بر ایالات متحده، سهم بیشتری از هزینه ها را بر دوش بگیرند.
دبیرکل ناتو هم به تازگی در سخنانی به صورت تلویحی در مورد کشورهای دیگری که خواستار پیوستن به ناتو هستند اعلام کرد که باید ابتدا اصلاحات اجتماعی و سیاسی را به اجرا در آورند و سپس با مدرن کردن نیروهای نظامی خود به نظام دفاع جمعی در ناتو بپیوندند.
روابط میان اتحادیه اروپا با مونته نگرو که کشوری بازمانده از یوگسلاوی سابق است روبه گسترش بوده اما روابط این کشور با روسیه پس از پیوستن به ناتو رو به سردی نهاد زیرا این کشور از سال 1949 به طور تقریبی متحد مسکو بود.
این اتفاقات و نگرانی روسیه در حالی اتفاق می افتد که وزارت دفاع آمریکا حمایت کامل خود را از پیوستن کشورهای حوزه بالکان به ناتو اعلام و به صورت تلویحی ابراز داشت کشورها آزاد هستند تا متحد خود را بدون دخالت کشورهای دیگر انتخاب کنند. این بدان معنی است که ناتو در تلاش است مرزهای خود با روسیه را وسیع تر کند.
روسیه هم در طرف دیگر اقدامات تلافی جویانه خود را آغاز کرده است. تارنمای Defenseone.com اعلام کرد در پاسخ به اقدامات ناتو به زودی روسیه رزمایش بزرگی را با حضور یکصد هزار نیروی نظامی در مرزهای خود با ناتو برگزار می کند. به نوشته این تارنما اقدامات روسیه برای کشورهای اروپایی حوزه بالتیک مهم است و آن ها سرمایه گذاری و فعالیت های مسکو را به دقت ارزیابی می کنند.
مانور روسیه با عنوان 2017 Zapad به معنی غرب هر چهار سال یک بار برگزار می شود اما این بار گسترده تر از دفعات قبل انجام می گیرد. یک مقام لیتوانی می گوید این خوشایند نیست که 100 هزار نیروی نظامی در اطراف مرز این کشور حضور دارند و اقدام نظامی انجام می دهند.
این نخستین رزمایش روسیه پس از سال 2014 و بحران در اوکراین و شبه جزیره کریمه است. مسئله ای که به این موضوع اهمیت بیشتری می دهد اظهار نظر «جیمز ماتیس» وزیر دفاع آمریکا در مورد این رزمایش بزرگ بود که آن را «بی ثبات ساز» عنوان کرد.
باوجودی که از سال 2014 کشورهای استونی، لیتوانی و لتونی بر هزینه های نظامی خود افزوده اند اما آن ها برای کسب بازدارندگی راهی به جز پیوستن به ناتو و اتحادیه اروپا در پیش نگرفتند. تاکید ترامپ به تعهد کامل به ماده 5 پیمان ناتو و اظهارات وزارت دفاع این کشور موجب شده است که هراس در میان کشورهای حوزه بالتیک به اوج برسد. به همین دلیل وزیران دفاع این کشورها مدتی در واشنگتن و در جلسه های اندیشکده های گوناگون ایالات متحده و حتی در مقر کنگره آمریکا به رایزنی و دریافت توصیه سپری کردند.
* پوتین: ناتو ابزار سیاست خارجی آمریکا است
همان نگاه تردید آمیز و جنگ سرد هنوز میان آمریکا و روسیه وجود دارد. در خلال چند دهه اخیر تنها تغییر در روابط دو کشور حذف عنوان «جنگ سرد» بوده است. به تازگی «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه از احتمال وقوع جنگ گرم و آغاز جنگ جهانی سوم در صورت ادامه سیاست های ناتو خبر داد.
رئیس جمهوری روسیه در گفت وگو با «الیور استون» فیلم ساز برجسته آمریکایی نکات تامل برانگیزی را در مورد نگاه روسیه به ناتو و ایالات متحده ابراز کرد.
تارنمای خبرگزاری «راشا تودی» به نقل از رئیس جمهوری روسیه تاکید کرد مسکو به توسعه ناتو پاسخ درخور توجهی را می دهد تا موازنه استراتژیک را حفظ کند.
ولادیمیر پوتین اعتقاد دارد ناتو با محاصره روسیه به وسیله سامانه های موشکی خود موازنه استراتژیک را برهم می زند و مسابقه تسلیحاتی جدیدی را به راه می اندازد. وی این اقدام های ناتو را اشتباهاتی بزرگ دانست.
پوتین تهدیدهای اصلی علیه کشورش را استقرار سامانه های موشکی در کنار مرزهای روسیه در شرق اروپا و دیگر نقاط دانست و افزود: این سامانه ها به سرعت می توانند از حالت تدافعی به شکل تهاجمی تغییر ماهیت دهند. به نظر وی نکته این است که ناتو هیچ کاهشی را در سرعت اقدامات ضد روسی خود حتی در مرزهای دریایی و آلاسکا ایجاد نکرده است.
پوتین عقب نشینی ایالات متحده از توافق های موشکی با روسیه را هم عامل تهدید آفرین دیگری دانست و هشدار داد اقدامات ایالات متحده ممکن است به یک جنگ گرم منجر شود؛ این امر موجب ویرانی خواهد شد که هیچ کس نمی تواند از آن جان سالم به در ببرد.
نکته جالب در این گفت گو این بود که پوتین فاش کرد در دوره ریاست جمهوری «بیل کلینتون» به وی پیشنهاد پیوستن روسیه به ناتو را هم مطرح کرد.
تارنمای روزنامه «دیلی اکسپرس» انگلیس نیز در گزارشی نوشت پوتین اعتقاد دارد ناتو مسابقه تسلیحاتی را به راه می اندازد و روسیه به آن پاسخ خواهد داد. این امر ممکن است منجر به جنگ جهانی سوم شود.
وی در گفت وگوی خود با فیلمساز آمریکایی تاکید کرد کنار نمی ایستد تا ببیند کشورش با چالش های امنیتی بزرگ روبرو می شود. سیاست های آمریکا و این مسابقه تسلیحاتی راهی به جز دادن پاسخ مناسب برای مسکو باقی نگذاشته است. پوتین گفت: پاسخ روسیه سخت اما موثر است. اگر موازنه راهبردی از بین برود یک تراژدی بزرگ به راه خواهد افتاد.
هنگامی که یک کشور عضو ناتو است مقاومت در برابر فشار آمریکا سخت می شود و در این صورت ممکن است از سوی ناتو هر سیستم موشکی در این کشور به کار گرفته شود. پوتین تاکید کرد: ناتو به ابزار سیاست خارجی آمریکا تبدیل شده است.
این موضوع که ناتو برای ادامه حیات خود نیازمند دشمن تراشی است از دیگر نکات مورد توجه رئیس جمهوری روسیه بود. پوتین در بخشی از گفت وگوی خود به ایران نیز اشاره کرد و گفت که تا پیش از این آمریکا برنامه های هسته ای ایران را تهدید می دانست و مدعی بود که سامانه های موشکی اروپا را به این علت مستقر می کند اما با اینکه ایران (پس از برجام) برنامه هسته ای نظامی ندارد ولی برنامه های موشکی آمریکا در اروپا گسترش یافته است. پوتین سوال کرد: این برنامه علیه چه کسی است؟
.........................
پایان پیام/ 101