به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ وزیر خارجه کشورمان در گفتگو با فرید زکریا مجری مشهور شبکه سی ان ان تاکید کرد ترامپ نه فقط روح برجام بلکه متن برجام را نقض کرده است.
فرید زکریا مجری برنامه جی پی اس قبل از مصاحبه با محمد جواد ظریف درباره دو سالگی امضای برجام گفت: روز جمعه دومین سالگرد امضای توافقنامه هسته ای ایران بود. در چهاردهم ژوئیه 2015 ایران با آمریکا، چین، فرانسه، آلمان، روسیه و انگلیس درباره محدود کردن برنامه هسته ای خود به توافق رسید. آن روزی بود که بسیاری فکر می کردند هرگز فرا نخواهد رسید و ایران به توافق هسته ای عمل نخواهد کرد. رئیس جمهور ترامپ قرار است فردا تایید کند که ایران همین کار را کرده یعنی به توافق هسته ای عمل کرده است. توجه داشته باشید که این همان توافقنامه ای است که ترامپ تهدید کرده بود آن را پاره کند و آن را بدترین توافقی خواند که تا کنون امضا شده است. او گفت که از بین بردن این توافقنامه اولویت شماره یک او خواهد بود. برای بررسی این مسئله با جواد ظریف وزیر خارجه ایران گفتگو می‌کنیم. خیلی خوش آمدید.
ظریف گفت: خیلی خوشوقتم که با شما هستم.
فرید زکریا: می خواهم سوالاتم را درباره مسئله تعهد و پایبندی به برجام شروع کنم. چهار سناتور از جمله مارکو روبیو و تد کروز نامه ای نوشتند و در آن گفتند که ایران به توافقنامه پایبند نیست و به طور خلاصه استدلال کردند که شما هنوز دارید مواد هسته ای به دست می آورید، شما اجازه نداده اید آژانس بین المللی انرژی اتمی به بخشی از تاسیسات پارچین دسترسی داشته باشد و شما تعداد بیشتری از سانتریفوژهای مجاز را فعال دارید. پاسخ شما چیست؟
ظریف گفت: وقتی ما درباره توافقنامه مذاکره کردیم تصمیم گرفتیم که آژانس را تنها مرجع پذیرفته شده برای نظارت بر اجرای بخش هسته ای توافقنامه قرار دهیم و آژانس نیز از روز اجرای توافقنامه هفت بار تایید کرده است که ایران توافقنامه را صادقانه، کامل و بدون نقص اجرا کرده است. متاسفانه ما نمی توانیم درباره آمریکا همین حرف را بزنیم. آمریکا به بخش مربوط به خود در توافقنامه عمل نکرده است.
وی افزود: برای مثال وقتی کاخ سفید چند روز پیش اعلام کرد که رئیس جمهور ترامپ از حضور خود در هامبورگ در جریان اجلاس گروه بیست برای منصرف کردن رهبران کشورهای دیگر برای تعامل تجاری و اقتصادی با ایران استفاده کرد، این کار او نقض نه فقط روح برجام بلکه متن برجام است. به نظر من آمریکا لازم است که خودش به توافقنامه و تعهداتش در چارچوب این توافقنامه عمل کند. ایران همیشه به توافقنامه عمل کرده است و این مسئله را آژانس هم تایید کرده است.
فرید زکریا: نظر شما درباره گزارش دستگاه اطلاعاتی آلمان چیست که گفته است ایران هنوز دنبال تملک (تسلیحات) هسته ای است؟
ظریف گفت: دوباره می گویم، آژانس بین المللی انرژی اتمی نهاد مسئول نظارت و راستی آزمایی است و تایید کرده است که ایران به توافقنامه عمل می کند. باید تاکید کنم که این توافقنامه ایران را ممنوع نکرده است که برنامه صلح آمیز هسته ای خود را ادامه دهد.
توافقنامه بسیار روشن است و این حق را برای ایران قائل شده است غنی سازی انجام دهد. این غنی سازی برای اهداف صلح آمیز است و به نظر من معنای قبول این واقعیت بود که دانشی را که ایران به صورت بومی و از طریق تلاش دانشمندان ما به دست آورده است، نمی توان از ایران گرفت و بهترین راه این است که بر آن نظارت کرد.
فرید زکریا: برای بسیاری این سوال مطرح است که آیا این دوره ده یا پانزده ساله ای که در برجام مشخص شده است فقط توقفی موقتی است و وقتی این دوره پایان یابد برنامه هسته ای تسلیحاتی را آغاز خواهد کرد.
ظریف گفت: ایران، چه قبل از توافقنامه و چه بعد از توافقنامه ، به روشنی اعلام کرده است که اصلا برنامه تسلیحاتی ندارد. آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز دوباره تایید کرده است که ادعاها درباره ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هسته ای ایران بی اساس بوده است. آژانس بین المللی انرژی اتمی تصمیم گرفت که این فصل را ببندد. به نظر من برخی می خواهند هراس افکنی کنند. ایران سابقه ای بسیار روشن دارد.
وی افزود: ایران خودش قربانی تسلیحات شیمیایی بوده است. ایران هرگز از تسلیحات شیمیایی استفاده نکرد. ایران توانمندی این کار را داشت اما تصمیم گرفت که در جهت تولید تسلیحات کشتارجمعی گام بر ندارد زیرا ما معتقدیم که نه فقط این کار خلاف ایدئولوژی و عقیده ماست بلکه امنیت ما را هم افزایش و ارتقا نمی دهد. ما معتقدیم تسلیحات اتمی بیشتر از آنکه برای امنیت ما مفید باشد، تهدیدی برای امنیت ماست.
فرید زکریا: بگذارید از شما درباره سیاست دونالد ترامپ در خاورمیانه بپرسم. او به عربستان سعودی رفت و با رهبران کشورهای خلیج (فارس) دیدار داشت. و تمرکز آن دیدار به نظر می رسد بسیج کردن ائتلافی ضد ایرانی در منطقه بود که خواست سعودیهاست و به ویژه این مسئله در جنگ یمن و همچنین منزوی کردن قطر که از نظر آنها روابطی بیش از حد دوستانه با ایران دارد، مشهود است. واکنش شما به این چیست؟
ظریف گفت: خوب، چیزی که می توانم بگویم این است که چنین سیاستی اشتباه و در مسیری غلط است. ما می دانیم که تروریستها از کجا می آیند. ما کسانی را که به مرکز تجارت جهانی حمله کردند می شناسیم و می دانیم که اتباع کدام کشور منطقه بوده اند و هیچ کدام از آنها از ایران نبوده اند. هیچ کدام از کسانی که از سال 2001 در اقدامات تروریستی نقش داشته اند، از ایران نبوده اند و بیشتر آنها از کشورهای متحد آمریکا بوده اند. ما معتقدیم تفکری که متاسفانه توسط همسایه ما عربستان سعودی در سراسر جهان ترویج و منتشر می شود، مسئول ایجاد تنفر، افراط گرایی و تعصب کور است ، چیزی که چنین صفحه ای تاریک را (در تاریخ) ایجاد کرده است.
وی افزود این تفکر افرادی را در منطقه ما به وجود آورده است که هیچ ربطی به اسلام ندارند و حتی این افراد تندرو را فراتر از منطقه به وجود آورده است. به داعش و النصره و القاعده و دیگر سازمانهای تروریستی نگاه کنید، هیچ کدام از آنها ربطی به ایران ندارند و همه آنها نه فقط تفکر و ایدئولوژی خود را بلکه کمکهای مالی و تسلیحاتی خود را از کشورهایی دریافت می کنند که خود را متحد آمریکا می نامند.
فرید زکریا: در خاورمیانه کانونهای بحران زیادی وجود دارد. نمی دانم با کدام شروع کنیم. اما بیاید با مسئله سوریه شروع کنیم. ایران نزدیکترین متحد سوریه است. شما شبه نظامیانی به سوریه اعزام کرده اید که از نظام اسد حمایت کرده اند. به نظر می رسد تناقض اساسی که در اینجا وجود دارد این است که بخش بزرگی از سوریه دولت اسد را قبول نمی کنند. هنوز بخش بزرگی از سوریه وجود دارد که تحت کنترل او نیست. اما از طرف دیگر آنها (مخالفان) نیز قدرت لازم را برای سرنگونی دولت سوریه ندارند. به نظر با توجه به اینکه گروههای بسیار بزرگی که به نظر می رسد با دولت اسد مخالفند و این واقعیت که دولت اسد ممکن است حدود دوازده میلیون نفر را تحت کنترل خود داشته باشد، چه راه حلی برای سوریه وجود دارد؟
ظریف گفت: ابتدا اجازه دهید بگویم که سیاست ما درباره سوریه و عراق و افغانستان و دیگر کشورهای منطقه، بی تناقض و یکدست بوده است. ما با تروریسم مخالفیم. ما با افراط گرایی مخالفیم. ما همچنین به دولتهایی که همچنان با تروریسم و افراط گرایی مبارزه می کنند ، کمک می کنیم. ما این کار را در افغانستان در اوایل این قرن انجام دادیم، در آن زمان ما به شدت با القاعده و دولت طالبان مخالف بودیم. ما به عراقیها هم در اربیل و هم در بغداد نیز کمک کردیم تا جلوی سلطه داعش بر عراق را بگیریم. ما همین کار را در سوریه هم انجام می دهیم.
فرید زکریا: آیا شما هیچکدام از این نیروهایی را که با دولت اسد می جنگند، نیروهای مخالف مشروع تلقی نمی کنید.
ظریف گفت: ممکن است نیروهای مخالف مشروع در سوریه وجود داشته باشد و به همین علت است که در سال 2013 چند هفته پس از آنکه من کارم را به عنوان وزیر خارجه ایران شروع کردم، طرحی چهار ماده ای را ارائه کردم که بعدا اساس قطعنامه 2254 شورای امنیت سازمان ملل متحد شد. آن چهار ماده می گوید باید واقع بین باشیم و به منظور اینکه به جای فرو رفتن در باتلاق و زمین گیر شدن در بحثهایی غیرضروری که فقط جنگ را طولانی تر می کند و مردم را بیشتر آواره می کند، حرکتی رو به جلو داشته باشیم ، لازم است واقع بین باشیم و ریشه و کنه قضیه را پیدا کنیم. این چهار ماده عبارتند از یک، آتش بس.
وی افزود: من معتقدم که ما به آتش بس نیاز داریم و همیشه به آتش بس نیاز داریم. عده ای پیش شرطهایی را برای آتش بس تعیین می کنند اما روشن است که ما همگی باید برای تحقق آتش بسی جامع مشارکت کنیم و روشن است آتش بس شامل آن گروههایی نمی شود که شورای امنیت سازمانهای تروریستی تلقی می کند و باید مبارزه با آنها ادامه داشته باشد که این گروهها شامل داعش و النصره می شود. و البته با آتش بس کمکهای بشردوستانه نیز همراه می شود که بسیار واجب است.
اوضاع در سوریه فاجعه بار است و افراد از هر دو طرف از این وضع در رنج و عذاب هستند. بنابراین مهم است که کمکهای بشردوستانه به آنها برسد. بخش دوم ، تشکیل دولت وحدت ملی بود. دولتی که شامل دولت فعلی و همچنین مخالفانی می شود که درباره آینده سوریه نگران هستند و می خواهند در آینده ای بهتر برای سوریه مشارکت کنند.
بخش سوم از طرح ما اصلاحات قانون اساسی بود تا قدرت و اختیارات حکومت در یک نهاد متمرکز نباشد و قدرت و اختیارات چنان غیرمتمرکز باشد که مردم احساس کنند در آینده سوریه نقش دارند و این کار همه را در شرایطی قرار می دهد که برآیند آن صفر نخواهد بود ( که یک عده ببرند و یک عده ببازند) زیرا معمولا شما نمی توانید معادلات و بازیها با مجموع صفر را حل کنید. بازیهای با مجموع صفر در نهایت نتایج منفی تولید می کند. بعد از آن انتخابات باید بر اساس این قانون اساسی برگزار شود.
فرید زکریا: به نظر شما شانس اینکه چنین اتفاقی بیفتد چه قدر است؟
ظریف گفت: این اساس قطعنامه شماره 2254 شورای امنیت است. افراد باید از تعیین پیش شرط برای مردم سوریه خودداری کنند. منظور این است که اجازه دهند مردم سوریه خودشان تصمیم بگیرند. اگر مردم باور داشته باشند که دولت فعلی غیرقابل قبول برای مردم سوریه است، آنها باید اصرار داشته باشند که انتخابات باید آزاد و منصفانه برگزار شود و به عنوان نتیجه انتخابات، کسانی که هم اکنون دولت را اداره می کنند، دوباره انتخاب نخواهند شد. نکته دیگر این است که همه اینها بستگی به اصلاحات در قانون اساسی دارد. اگر اصلاحات در قانون اساسی تمرکز همه اختیارات و قدرت را از یک نهاد حذف کند، دیگر نیاز به نگرانی نیست که چه کسی رئیس جمهور باشد زیرا دیگر نهادها در حکومت است که مسئول خواهند بود.
فرید زکریا: باید درباره مسائل زیاد دیگری از شما بپرسم. درباره یمن، گزارشهایی وجود دارد که ایران در واکنش به این واقعیت که عربستان سعودی حمایت خود را (از نیروهای منصور هادی ) در یمن افزایش داده است، حمایت خود را از حوثیها در یمن افزایش می دهد.
ظریف گفت: درباره یمن، قبل از اینکه جنگ در یمن شروع شود، قبل از اینکه بمبارانهای بی معنای سعودی علیه یمنی‌های بی گناه در آوریل 2015 شروع شود و اکنون دو سال است از این جنگ می‌گذرد، جنگی که همه در عربستان سعودی امیدوار بودند در عرض دو هفته پایان یابد، ما پیشنهاد پایان دادن به مناقشه یمن را دادیم. در این مورد نیز طرحی چهار ماده ای ارائه کردیم که شامل آتش بس، کمکهای بشردوستانه، گفتگوها میان یمنی‌ها و تاسیس دولتی بر اساس خواست ملت یمن بود. ما معتقدیم تنها راه در همه این جنگها و مناقشات این است که فقط یک جمله را قبول کنیم و آن اینکه هیچ راه حل نظامی برای اینها وجود ندارد. روشن است برخی از متحدان شما در منطقه...
فرید زکریا: عربستان سعودی
ظریف گفت: برخی از متحدان شما در منطقه می خواهند تا مرگ آخرین سرباز آمریکایی از طریق نظامی در جنگ پیروز شوند و مشکل همین است.
فرید زکریا: شما تلویزیون را خوب می شناسید و می دانید که وقت ما محدود است. شما سی ثانیه وقتی دارید. هوشیار زیباری وزیر خارجه سابق عراق می گوید که ایران اکنون به طور کامل بر عراق سلطه دارد و نفوذ آن در عراق بسیار زیاد است. مردم می گویند این آمریکا بود که برای عراق جنگید اما ایران بزرگترین ذینفع بوده است.
ظریف گفت: من مطمئن هستم کسی که این مقاله را در نیویورک تایمز نوشت ، فقط یک جمله از حرفهای دوستم هوشیار زیباری را برداشته است. ایران از همان ابتدا در کنار ملت عراق بوده است و به همین علت هم ما به کردها کمک کرده ایم که هوشیار زیباری خودش هم یک کرد است. زمانی که اربیل هدف داعش قرار گرفت ایران اولین کشوری بود که به کمک آنها شتافت و همانطور که آقای بارزانی بارها در تلویزیون گفته است، او از بسیاری خواست که به او کمک کنند و کشوری که فورا به کمک او شتافت ایران بود.
در واقع اگر کمک ما و مبارزه بسیار شجاعانه کردها نبود، اربیل به دست داعش سقوط می کرد. همچنین اگر کمک ما و نبرد شجاعانه عراقیها نبود، بغداد نیز به دست داعش سقوط می کرد. بنابراین ما به کمک آنها شتافتیم. ما طرف درست را انتخاب کردیم.
متاسفانه همسایگان ما از همان ابتدا طرف اشتباه را انتخاب کردند. از زمان صدام حسین که آنها چه در منطقه و چه از خارج منطقه در جریان هشت سال جنگ علیه ایران از صدام حمایت کردند و به او تسلیحات شیمیایی و همه چیز دادند، آنها همیشه انتخابهای اشتباه را انجام داده اند.
آنها از داعش حمایت کردند، آنها از تندروهای عراق حمایت کردند، آنها از عناصر وابسته به القاعده حمایت کردند، به همین علت هم اکنون آنها میوه و نتیجه درختی را که خودشان در آغاز این قرن و قبل از آن کاشتند، می بینند.
بنابراین آنها نباید به این واقعیت اعتراض کنند که ایران همه این تصمیمات درست را گرفته است و به کمک مردم شتافته است و اکنون مورد قبول ملت عراق است و آنها همچنان می توانند نقل غلطی از سیاستمداران داشته باشند تا باعث سوء تفاهمات شوند. به نظر من مقاله ای که شما در نیویورک تایمز به آن اشاره کردید، اصلا صحت آن تایید نمی شود و من نمی دانم چگونه چنین مقاله ای در آن مجله چاپ شده است.
.............
پایان پیام/ ۲۱۸