به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ نشست تخصصی کنفرانس بین المللی "ظرفیت شناسی و تأثیرگذاری فضای مجازی در ارتقای آموزش های دینی" صبح امروز در سالن عارف حسینی مجتمع آموزش عالی امام خمینی جامعة المصطفی برگزار شد.
حجت الاسلام و المسلمین روح الله دهقانی که با مقاله "ارزیابی تأثیر فرهنگی و پیوست فرهنگی فعالیت در فضای مجازی مطالعه موردی: دانشگاه مجازی المصطفی" در این کنفرانس شرکت کرده است گفت: رهبرمعظم انقلاب تعبیری دارند که فرهنگ مثل هواست. اگر این بیان را مدنظر قرار دهیم این نتیجه را می گیریم که افراد هم تأثیرگذار و هم تأثیرپذیر در عرصه فرهنگ هستنند.
وی در مورد ویژگی های دانشگاه مجازی المصطفی گفت: این دانشگاه یک پدیده است و بر محیط فرهنگی اثر می گذارد و اثر می پذیرد. ارتباطات بین فراگیران، ارتباطات با نخبگان و آموزش زبان فارسی از ویژگی های این دانشگاه است.
این پژوهشگر افزود: دانشگاه در فرهنگی پیچیده فعالیت می کند و فرهنگ متفاوتی دارد. دانشگاه در محیط چند فرهنگی فعالیت می کند و با ملیت های متفاوت سر و کار دارد. فضای آموزش مجازی تفاوت هایی با مفهوم عموم فضای مجازی داشته و سازوکارهای خاص خود را دارد.
وی اظهار داشت: تأثیر دانشگاه مجازی المصطفی در سه سطح جهانی، جهان اسلام و منطقه شیعی قابل بررسی است. در این مقاله انگیزه ها هم مورد بررسی قرار گرفته است. و دانشجویان به دنبال شناخت اسلام و معارف شیعی هستند. وضعیت فرهنگی در سه لایه فرهنگ آموزشی، تنوع فرهنگی و فرهنگ دینی است. فرهنگ دینی هم ویژگی های خاص خود را دارد. و باور، ارزش، رفتارهای فرهنگی شاخص های ارزیابی هستند.
دهقانی در مورد تأثیرات مطلوب فرهنگی دانشگاه مجازی المصطفی گفت: گفتگوی بین فرهنگ ها، کاهش مصائب و آلام زندگی بشری و بالا بردن سطح سواد فرهنگی عمومی افراد از تأثیرات مطلوب است است. دانشگاه مجازی ممکن است به صورت افراطی به طرز زندگی افراد تأثیربگذارد. امکان دارد فرهنگ غیر اسلامی بر دانشگاه تأثیر بگذارد و دامن زدن به شوک فرهنگی،یکسان سازی فرهنگی و عام گرایی و شکاف دیجیتالی از آسیب های دانشگاه مجازی المصطفی است.
وی همچنین گفتمان سازی، توسعه مخاطب عام، ارتقاء سواد فرهنگی، ایجاد هویت فرهنگی و اینکه دانشگاه مجازی می تواند نماد و پایگاه شیعه باشد راهکارهایی برای دانشگاه مجازی المصطفی است.
آقای احتشامی که با مقاله "تأثیر فضای مجازی بر سبک زندگی" در کنفرانس شرکت کرده است، گفت: شبکه های اجتماعی در زندگی انسان ها دگرگونی هایی ایجاد کرده است. و سبک زندگی در فرهنگ های متفاوت اسامی و تعاریف متفاوتی دارد.
وی ادامه داد: فضای مجازی نگرانی های زیاد و اظهار نظرهای متناقضی به وجود آورده و متأسفانه خیلی روی این مباحث کار نشده است. دنیای الکترونیکی نامحدود بوده، اطلاعات نامحدود و منابع آن زیاد است و عموم افراد جامعه درگیر این مسئله هستند. در گذشته استفاده کنندگان از اینترنت موسسات و پژوهشگاه های علمی بودند ولی امروزه جنبه های بازرگانی، سرگرمی و عمومی غلبه پیدا کرده است.
این پژوهشگر افزود: برای حضور در شبکه های اجتماعی هزینه و تخصص نیاز نیست و فضای مجازی از زبان های گوناگون پشتیبانی می کند. سهولت استفاده و امکان شخصی سازی وجود دارد و تمایل افراد برای اشتراک و ارسال مطلب زیاد است و در فضای مجازی مرز بین مخاطب و رسانه از بین رفته است.
وی عنوان کرد: در اینترنت از قواعد جوامع آزاد پیروی می شود، امکان عضویت افراد وجود دارد و افراد می توانند در حوزه های تخصصی خود فعالیت کنند.
احتشامی در مورد سبک زندگی در فضای مجازی گفت: تمدن نوین اسلامی دارای ابزار و حقیقی است. از دیدگاه رهبر معظم انقلاب در سبک زندگی نمی توان از الگوی غرب اقتباس شود. افراد با ورود به فضای مجازی از دنیای حقیقی فاصله گرفته و با ماسک های کاذب به این فضا وارد می شوند.
وی در پایان گفت: در این دنیا نمی شود از اینترنت فاصله گرفت. فضای مجازی فضای نو و جدیدی برای زندگی دوم فراهم شده است.
دکتر رحیم مردادی که با مقاله "آموزش اخلاق مبتنی بر اخلاق رضوی" در کنفرانس شرکت کرده است، اظهار داشت: پیامبر برای تکمیل اخلاق آمده و در قرآن هم بر رعایت اخلاق تأکیداتی زیادی شده و اخلاق در فضای مجازی و محیط های مبتنی بر فناوری باید وجود داشته است.
وی ادامه داد: فن آوری در زندگی ما آمده است ولی مهم این است که اخلاق در شبکه های اجتماعی رعایت نمی شود. اخلاق فناوری زمانی مطرح شد که با ورود اینترنت در آمریکا چالش هایی ایجاد شد و دانشمندان آن کشور بحث اخلاق را در مباحث شان افزودند.
این محقق با بیان اینکه ایران جزء چهارمین کشورهایی است که از فن آوری نوین و شبکه های اجتماعی استفاده می کند، ادامه داد: در شبکه های اجتماعی افراد می توانند اشتراک داشته باشند و خود چیزی بنویسند. در شبکه های اجتماعی فقط بحث اطلاع رسانی نیست و می توان در سایر عرصه ها مخصوصا در بحث آموزش وارد شد.
وی در مورد اخلاق در فضای مجازی گفت: در سیره رضوی می توانیم معارف و احادیثی پیدا کنیم و در اخلاق فضای مجازی استفاده کنیم. در این مقاله بر دو عرصه تأکید شده است اول: آداب معاشرت و رفتار در شبکه های مجازی و دوم: حریم خصوصی بنا بر یافته های اخلاق رضوی.
مرادی ادامه داد: در فضای واقعی نیازمندیم که یکسری اصول اخلاقی را رعایت کنیم در فضای مجازی باید اخلاق را دو چندان رعایت کنیم. رعایت ادب و احترام به حقوق دیگران از نمودهای بارز فروتنی است و در روایات به آن تواضع گفته می شود. حقوق مالکیت خصوصی، رعایت حریم شخصی افراد در شبکه های مجازی، رعایت رازداری و پرده پوشی و امانتداری از دیگر موارد مورد تأکید در روایات رضوی است.
آقای بردیا عطاران که با مقاله"هویت شناسی رسانه های جدید ارتباطی و تأثیر آن بر آموزش مفاهیم دینی" در کنفرانس شرکت کرده، گفت: در این مقاله به دنبال پروژه بزرگ بودم که چگونه می توان صدور انقلاب کرد. و از نظر فقهی باید در موضوع شناسی کار کنیم و مباحث فقهی فضای رسانی چیست؟ و در روش در این مقاله از نگاه فلسفه تکنولوژی و اینکه خود تکنولوژی را بخواهیم بشناسیم، استفاده می کنیم.
وی ادامه داد: «مگ لوهان» یکی از دانشمندان غربی می گوید که ابزارها، ادامه حواس انسان هاست و رسانه را در بستر مسائل فرهنگی دنبال می کند. از دیدگاه مک لوهان بر اساس ویژگی ها و معیارهایی که برای رسانه های سرد نام برده این رسانه ها شامل تلویزیون، تلفن، کاریکاتورو سمینار است و رسانه های گرم شامل رادیو، کتاب، عکس، مطبوعات و ضبط صوت و سینما است و رسانه گرم از دیدگاه او چیزی است که نیاز به تأمل دارد. رسانه گرم وضوح داشته و رسانه سرد نیاز به تحلیل دارد. برای نمونه تلویزیون و سینما افراد را درگیر خود می کنند.
عطاران در پایان گفت: فضای مجازی یک رسانه نیست بلکه چند رسانه است و ویژگی اصلی فضای مجازی تعاملی بودن آن است. رسانه های مجازی پرمایه هستند و ایران از طریق رسانه گرم توانست انقلاب کند و هرچه رسانه ها به سمت گرم تر برود مباحث ارزشی بیشتری می تواند طرح کند.
«محمد جواد رمضانی» که با مقاله "راهبردهای امر به معروف و نهی از منکر در فضای مجازی" در کنفرانس شرکت کرده است در ارائه مقاله خود گفت: چهارده آیه و هزار روایت در مورد اهمیت ضرورت و ابعاد و شیوه های امر به معروف و نهی از منکر بیان شده است.
وی ادامه داد: شبکه های اجتماعی در نوع زندگی انسان ها تأثیرگذار هستند. راهبرد ما در فضای مجازی برای امر به معروف در این مقاله مشخص شده است و نهادهایی بسیاری در این امر سهیم هستند. مشکل دستگاه های خاص متولی امر به معروف و نهی از منکر، رکود، رویکرد تکلیف محور بودن، به بودجه اتکا داشتن و به هجمه دشمنان توجه نداشتن است.
این محقق ادامه داد: قلمرو امر به معروف و نهی از منکر رسانه ها، فرهنگ، سبک زندگی دین، حاکمیت، مباحث اقتصادی، سیاسی، بین المللی و تعاملات انسانی است.
وی اظهار داشت: امر به معروف و نهی از منکر معروف دیپلماسی اسلام است. فضای مجازی تعاملی و کاربر محور بوده و فرد تولید کننده و مصرف کننده پیام است. راه مواجهه در عرصه امر به معروف و نهی از منکر، حداقلِ آسیب و حداکثرِ تأثیرگذار ایجابی است.
رمضانی ادامه داد: در اهمیت امر به معروف و نهی از منکر در اصلاح معضلات جامعه اجماع وجود دارد، و دین در مکان و زمان محصور نیست و می توان از پیشرفت تکنولوژی و استقبال مردم از ابزارهای جدید رسانه برای امر به معروف و نهی از منکر استفاده کرد.
وی افزود: برخی منکرات در جامعه به عنوان ارزش معرفی می شوند و یک هجمه عظیم فرهنگی به وجود آمده و گروه های افراطی و غیر قانونی نیز فعالیت می کنند و متأسفانه امر به معروف و نهی از منکر به برخی موارد مثل عفاف و حجاب محدود شده است.
این پژوهشگر همچنین اظهار داشت: ابزارها و شیوه های تبلیغ دین و امربه معروف و نهی از منکر گسترده شده است و از بستر فضای مجازی توسط طلبه ها و نیروهای ارزشی استفاده می شود. یکی از مشکلات دیگر افراط و تفریط نهادهاست یا عمل گرای صرف بوده و یا صرفا پژوهشگر هستند.
وی ادامه داد: شناخت، تبیین، آموزش و تبلیغ امر به معروف و نهی از منکر در فضای مجازی، گفتمان سازی نسبت به پذیرش معروف و پرهیز از منکر، حمایت از آمر و ناهی در فضای مجازی، رفع موانع امر به معروف و نهی از منکردر فضای مجازی، شبکه سازی تخصصی مستقیم در فضای مجازی و شبکه سازی ترویجی غیر مستقیم از پیشنهادات ترویج درباره امر به معروف و نهی از منکر است.
خانم «زهرا محمدپور»که با مقاله "لزوم طرح شبهات رایج و بارز مشتشرقان و منتقدان حجاب اسلامی از طریق فضای مجازی و چگونگی پاسخگویی به آنها" در کنفرانس شرکت کرده است اظهار داشت: تبیین اهمیت حجاب به عنوان بازدارنده ای طبیعی در مقابل بی عفتی و رشد فساد در جوامع بشری از طریق فضای مجازی و عملکرد بی رحمانه تفکر ضد دینی و یا ایدئولوژی های ناقص ساخت دست انسان، هدف تبیین این مقاله است.
وی اظهار داشت: در این مقاله از آموزه های غربی ها در مورد تبیین حجاب استفاده شده است و روش تحقیق، کتابخانه ای و با استفاده از مقالات و سایت های معتبر می باشد.
این محقق ادامه داد: فضای مجازی امکانات خوبی در اختیار کاربران قرار داده است که نمی توان آن را انکار کرد و عرصه های تخریبی هم دارد و باید بازدارنده هایی برای آن تعریف کرد.
این پژوهشگر اظهار داشت: دین همیشه در خطر غرض ورزان بوده و بهترین راه دفاع استفاده از سلاح دشمن بر علیه آنهاست، جایگاه دین در ذهن ها و دل هاست و ابزارهای جدید نیز همین کار را انجام می دهند.
وی با بیان اینکه فضای مجازی در دسترس عموم است، در بیان شبهات حجاب گفت: بیشتر شبهات از طرف اسلام ستیزان و مستشرقان، همچنین از خود مسلمانان مخصوصا فیمنیست های ایران و مصری برای مبارزه با حجاب ارائه شده است. برخی به پوشش کامل زن شبهه وارد می کنند و برخی دیگر تفاسیر علما را در این عرصه زیر سوال می برند.
محمدپور اظهار داشت: بعد از تبلیغ بی حجابی، امروزه شاهد شوهای لباس، لباس های رنگارنگ برای فصول مختلف و حجاب مدرن برای کسانی که حاضر به جدا شدن از پوشش نیستند، هستیم.
وی با ارائه پیشنهادهایی گفت: ایجاد گروه های حجاب و عفاف، ایجاد گروه های دورهمی در فضای مجازی و در کنار آن بیان مسائل شرعی حجاب، هماهنگی بین نهادهای دولتی و غیر دولتی برای ترویج امر حجاب، اقدامات زیرساختی مثل مصون سازی جامعه با پرورش از دوران کودکی و همچنین تهذیب سایت ها که فعال هستند، می توان در فضای مجازی در امر ترویج حجاب فعالیت نمود.
...........................
پایان پیام/ 167