به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ کمسیون اول همایش بین المللی سیره و زمانه امام هادی(ع) با موضوع جریان های فکری و سیاسی به ریاست دکتر محسن الویری در سالن امام مهدی( عج) در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم با قرائت 6 مقاله برگزار شد.
اولین مقاله با موضوع سیاست امام هادی(ع) در برخورد با مساله خلق قرآن از سوی دکتر محمد هادی چلونگر استاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهان ارائه شد.
این پژهشگر مقاله را در دو بخش طرح مساله خلق قرآن و برخورد ائمه به صورت خاص (برخورد امام هادی با این مسئله) ارائه کرد.
وی اظهار داشت: در مسئله خلق قرآن دو گروه مخالف و موافق وجود داشت و انتظار شیعیان این بود که امام هادی(ع) در این مسئله ورود پیدا کند. مسئله خلق قرآن عمدتا از دوره قبل از عباسیان مطرح بود اما در دوره عباسی در زمان مأمون نمود بیشتری پیدا کرد، زیرا سیاست خلفای قبل از مامون مانند هارون این بود که در این مسأله کلامی خیلی ورود پیدا نکند. اما از آنجا که مامون از معتزله حمایت می کرد و خلق قرآن از اعتقادات معتزله بود در دوران ایشان این مسئله بیشتر مطرح شد. وی در سال 218 به مسئله خلق قرآن ورود جدی پیدا کرد.
این پژوهشگر افزود: اقدام مامون یک حرکت سیاسی برای کاهش نفوذ علما و فقها بود و به نوعی وی از اهل حدیث احساس خطر می کرد با این حرکت شاید می خواست که از قدرت اهل حدیث جلوگیری کند.
وی همچنین گفت: برخورد ائمه با این مسئله از زمان امام صادق(ع) تا زمان امام هادی(ع) واکنش های یکسان داشت اما در زمان امام حسن عسکری مقداری متفاوت شد و این به موقعیت امام برمی گردد. چون که در دروان امام حسن عسکری خطر کاهش پیدا کرده بود اما فضای دوران امام هادی اینگونه نبود و نیز از امام کاظم و امام صادق سوال می شود که نظر شما در مورد قرآن چیست در حالی که پیش از ما بوده ولی در آن اختلاف پیدا کردند. امام می فرمود که قرآن کلام خداست و حادث و غیر ازلی است. از این نکته به دست می آید که این دو امام بزرگوار قصد ورود به این مساله را نداشتند. از نظر امام هادی(ع) وارد شدن به این مسأله گرفتار شدن در دام سیاست مداران است و فایده علمی بر آن مترتب نیست و به نوعی باعث ایجاد تفرقه در بین مسلمانان شده است.
دومین مقاله با موضوع «راهبردها و مهندسی فرهنگی امام هادی(ع) در مواجهه با اهل سنت از سوی دکتر اصغر منتظر القائم ارائه شد.
وی در ابتدا به مفهوم شناسی فرهنگی پرداخت و در تعریف آن گفت: سازمان بخشی اجزای فرهنگ به عنوان الگوی زندگی اجتماعی با مقولات فرهنگی است که شاخص ارزیابی آن در سرشت انسان است.
منتظر القائم همچنین گفت: امام هادی با جریان های متعددی مانند اهل کتاب، زردتشیان، جریان فقهی و جریان های حکومتی روبه رو بودند. امام برای حفظ موقعیت شیعیان دارای راهبرد بود. تاکتیک جریان فقهی اهل سنت این بود که روایاتی که شامل فضایل خلفای سه گانه بود را مطرح می کردند لکن امام با رعایت حال اهل سنت بی پایه ای اسناد این روایات را اثبات می کرد و اهل سنت از نیروی نظامی برای برخورد با امام استفاده می کرد و آنان بر این مطلب تاکید داشتند که خلفای سه گانه بر حضرت علی (ع) برتری داشته که امام با این مساله برخورد می کردند.
سومین مقاله این نشست علمی با عنوان «بازشناخت نقش های سیاسی ـ اجتماعی بانو حُدَیث، همسر امام هادی(ع)» توسط خانم دکتر ناهید طیبی از اساتید جامعه زهرا ارائه شد.
وی بخش اول مقاله را در مورد زیست نامه همسر امام و بخش دوم در مورد ویژگی های این بانو را مورد بحث قرار داد.
این پژوهشگر در مورد بانو حُدَیث اظهار داشت: نقش سیاسی بانو متفاوت از دیگران است آن هم بخاطر ویژگی خاص زمان ایشان بوده است چرا که امام ایشان را وصی بعد از خود قرار داده بود که البته این کار امام به دلیل حفظ جان امام حسن عسکری بود.
خانم طیبی بخش دوم مقاله را به بحث نقش بانو حُدَیث در مدیریت بحران و مسایلی که در منزل امام رخ می داد، اختصاص داد و گفت: این بانوی ارجمند دو نقش را ایفا می کرد یک درون خانواده که مدیریت فرزندان بود و بخش بیرون خانوادگی مدیریت موقوفات و وجوهات بود.
وی در پایان افزود: امام زمان(عج) مدتی در منزل بانو حُدَیث زندگی کرد.
چهارمین مقاله این نشست علمی با موضوع «بازشناسی تعامل امام هادی با غلات» توسط خانم دکتر هاجر رضایت از اساتید جامعه زهرا ارائه شد.
وی در ابتدا بیان داشت که یکی از دشواری های که ائمه با آن مواجهه بوده بحث غلات است. همچنین در ادامه راهکارهای برخورد امام با غلات در دو حوزه مطرح کرد: یک حوزه نظری که امام با روشنگری و معرفی غالیان با آنان برخورد کرده و مورد لعن قرار می دادند و بهترین راهبرد امام در این حوزه زیارت جامعه کبیره است که شیعیان را از تفریط باز می دارد.
..........................
پایان پیام/ 167