همایش ملی «وعده های آخرالزمانی از نگاه قرآن» برگزار شد

به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ آیین اختتامیۀ فراخوان سراسری «وعده‌های آخرالزمانی از نگاه قرآن» با همکاری مجمع جهانی اهل‌بیت (ع) در فرهنگسرای انقلاب اسلامی برگزار شد.

«یوسف بالو» دبیر چهارمین همایش ملّی مهدویت با محوریت «وعده‌های آخرالزمانی از نگاه قرآن» در این مراسم با اشاره به آیۀ «تِبْياناً لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ» به عنوان یکی از اوصاف قرآن کریم گفت: خداوند بیان هر چیزی را درون قرآن آورده است و از اساسی‌ترین مسائلی که قرآن به بیان آن پرداخته، مسأله «مهدویت و امر ظهور» است.

دبیر همایش ملّی وعده‌های آخرالزمانی از نگاه قرآن افزود: بررسی سیر وقایع و رویدادهای آخرالزمانی از جمله عناوینی‌ است که ذیل بحث مهدویت و آینده‌پژوهی مهدویت قرار دارد تا جایی که خداوند در قرآن وعده تحقق این وقایع و رویدادها را به همگان اعلام کرده است که از آن با تعبیرِ معرفتی «وعده‌های آخرالزمانی» یاد می‌کنیم.

وی دربارۀ ضرورت پرداختن به موضوع وعده‌های آخرالزمانی قرآن کریم گفت: واژۀ «وعد» در قرآن به تعداد 151 بار استعمال شده که 91 بار از این تعداد به وعده خدا ـ که در موقعیت‌های متفاوت صادر شده ـ اختصاص یافته است که نشان از اهمیّت این مطلب دارد و به امری اطلاق می‌شود که تحقق آن حتمی و غیر قابل بازگشت باشد؛ چه آن رویداد خیر و چه شرّ باشد. از این رو خداوند در 10 آیه از آیات قرآن پس از ذکر وقایعی، از حق بودن وعده‌های خود صحبت کرده و فرموده است: «إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَق‏».

بالو وعده‌های الهی در قرآن را به سه تقسیم کرد و یادآور شد: در تمام این سه مورد وعده‌های الهی درباره تحقق یک امر در آینده اختصاص دارد: دسته اول، آیاتی که درباره وعده‌های خداوند از بهشت و قیامت است، مثل آیه «مَثَلُ الْجَنَّةِ الَّتي‏ وُعِدَ الْمُتَّقُونَ فيها أَنْهارٌ مِنْ ماءٍ غَيْرِ آسِنٍ وَ أَنْهار؛ مَثَلِ بهشتى كه به پرهيزگاران وعده داده شده [چون باغى است كه‏] در آن نهرهايى است از آبى كه [رنگ و بو و طعمش‏] برنگشته؛ و جوي‌هايى از شيرى كه مزه‏اش دگرگون نشود...».

دبیر همایش ملّی وعده‌های آخرالزمانی از نگاه قرآن افزود: دسته دوم، آیاتی که حاکی از تحقق وعده‌های خداوند در گذشته عالم و آدم است؛ این دست آیات برای نمایش حق بودن وعده‌های خداوند است؛ مثل آیه13 قصص که درباره تحقق وعده بازگشت موسی (ع) به آغوش مادرش صحبت می‌کند: «فَرَدَدْناهُ‏ إِلى‏ أُمِّهِ كَيْ تَقَرَّ عَيْنُها وَ لا تَحْزَنَ وَ لِتَعْلَمَ أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُون‏؛ پس او را به مادرش بازگردانيديم تا چشمش [بدو] روشن شود و غم نخورد و بداند كه وعده خدا درست است، ولى بيشترشان نمى‏دانند».

وی خاطرنشان کرد: دسته سوم، آیاتی که حاکی از تحقق وعده‌های خداوند در آخرالزمان و ظهور است؛ مثل آیه مشهور 55 سوره نور که می‌فرماید: «وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ‏ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ..خدا به كسانى از شما كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‏اند، وعده داده است كه حتماً آنان را در اين سرزمين جانشين [خود] قرار دهد؛ همان گونه كه كسانى را كه پيش از آنان بودند جانشين [خود] قرار داد».

بالو با بیان اینکه عدم فهم وعده‌های الهی مورد مذمت خداوند در قرآن قرار گرفته است؛ اظهار کرد: خداوند در آیه45 سوره جاثیه وقتی از مفهوم ساعت به عنوان یک وعده الهی یاد می‌کند، عده‌ای از کفار اظهار بی‌اطلاعی نسبت به امر ساعت می‌کنند: «وَ إِذا قيلَ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ السَّاعَةُ لا رَيْبَ فيها قُلْتُمْ ما نَدْري‏ مَا السَّاعَةُ إِنْ نَظُنُّ إِلاَّ ظَنًّا وَ ما نَحْنُ بِمُسْتَيْقِنين‏؛ هنگامى كه گفته مى‏شد وعده الهى حق است و در ساعت هيچ شكى نيست شما مى‏گفتيد: ما نمى‏دانيم ساعت چيست؟ ما تنها گمانى در اين باره داريم و به هيچ وجه يقين نداريم». بر اساس عبارات پایانی این آیه می‌توان دریافت حتی گمانه‌زنی نسبت به وعده‌ها الهی جایگاهی ندارد و باید تا حد یقین نسبت به وعده‌های خداوند در آینده معرفت کسب کرد و به تعبیر حجت‌الاسلام قرائتی در ذیل این آیه: «نشانه‏ى كافر، تشكيك و نشانه‏ مؤمن، سؤال، پيگيرى و به يقين رسيدن است».

دبیر همایش ملّی وعده‌های آخرالزمانی از نگاه قرآن در بخش دیگری از سخنان خود دربارۀ تعداد آثار رسیده به دبیرخانه همایش گفت: در ابتدا آخرین مهلت ارسال آثار 31 فروردین ماه اعلام شد، اما با وجود کمبود زمان و از سوی دیگر، استقبال و درخواست زیاد متقاضیان، این مهلت برای چند روز نیز تمدید شد.

وی افزود: در محور علمی 80 اثر علمی، در محور ادبی که در چهار بخش (شعر، قطعۀ ادبی، داستان و خاطره) بود، 130 اثر و در محور هنری این فراخوان نیز 20 اثر به دبیرخانۀ فراخوان ملّی «وعده‌های آخرالزمانی از نگته قرآن» ارسال شد.

لزوم باور قلبی به وعده‌های آخرالزمانی قرآن

آیت‌الله شاه‌آبادی رئیس مؤسسۀ غدیرشناسی در آیین اختتامیۀ چهارمین همایش سراسری مهدویت با محوریت «وعده‌های آخرالزمانی از نگاه قرآن» گفت: بر اساس آموزه‌های متعالی قرآن کریم این نکته را دریافت می‌‌کنیم که تمام مشکلات و معضلات امروز جامعه سرانجام به پایان خواهد رسید و شرایط مطلوب ایجاد خواهد شد.

وی با اشاره به آیۀ «وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ...» اظهار کرد: خداوند متعال وعده داده به اینکه سرانجام ظلم و بیداد به سر خواهد رسید و صالحان حاکمان زمین خواهند بود.

رئیس مؤسسۀ غدیرشناسی بسیاری از آیات قرآن کریم را بیانگر وعده‌های خداوندی دانست و خاطرنشان کرد: مهم این است که به این وعده‌های الهی در قرآن توجه لازم را داشته باشیم و آنها را به عنوان یک باور قلبی در وجودمان تثبیت کنیم، انتقال و تثبیت این امور در قلب‌هایمان از مهم‌ترین کارهاست.

آیت‌الله شاه‌آبادی گفت: وقتی به این باور برسیم که این وعده‌های الهی روزی محقق خواهد شد، قطعاً انسان با امید بیشتری به سوی آینده حرکت می‌کند. وعدۀ امر ظهور حضرت مهدی (عج) نیز وعده‌ای الهی است که بی‌تردید محقق خواهد شد، اما این ما هستیم که باید سعی کنیم در این مسیر سهی داشته باشیم.

وی با تأکید بر اینکه باید سعی کنیم در تحقق برنامه‌ها و وعده‌های الهی سهم داشته باشیم، گفت: اگر قرار بود وراثت زمین به صالحان بدون نقش‌آفرینی پیروان جبهۀ حق باشد و خداوند خود این کار را انجام دهد، دیگر نیاز به این همه گذر زمان نبود. روزی ظلم برچیده می‌شود و حق بر آن غلبه می‌کند، خوف و ترس کنار می‌رود و امنیت و آسایش رو می‌آید، اما این نباید موجب غرور و کم کاری ما شود.

رئیس مؤسسۀ غدیرشناسی با بیان اینکه حکومت حضرت مهدی (عج) حکومتی جهانی است، اظهار کرد: بر اساس نص صریح رویات، حکومت امام مهدی (عج) مشابه دوران حکومت حضرت سلیمان و حضرت داوود (علیهم‌السلام) است، اگر بخواهیم درکی از دوران حکومتی مهدوی داشته باشیم، باید به مطالعۀ دقیق آیات مربوط به حضرت سلیمان و حضرت داوود (علیهم‌السلام) در قرآن بپردازیم.

آیت‌الله شاه‌آبادی با بیان اینکه تمام وعده‌های مطروحه در نام جمهوری اسلامی یکی پس از دیگری در حال محقق شدن است، گفت: وقتی ما باور داریم اسرائیل 25 سال آینده را نخواهد دید، این یعنی نزدیکی به دوران ظهور. نابودی اسرائیل وعده‌ای که محقق خواهد شد و این ما هستیم که باید با تمسک به قرآن به وسیلۀ کفر به طاغوت و ایمان به خدا در این مسیر نقش‌آفرینی کنیم.

وعدۀ تحقق حکومت سراسری صالحان بر زمین

«حامد شریعتی‌نیاسر»، عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث و همچنین عضو کمیتۀ علمی فراخوان «وعده‌های آخرالزمانی از نگاه قرآن» در این مراسم با بیان این مطلب که یکی از وعده‌های قرآن کریم به ارث رسیدن زمین به مستضعفان است، گفت: گرچه شأن نزول این آیه داستان بنی‌اسرائیل است و برخی مترجمان هم آن را در مورد غلبه موسی و بنی‌اسرائیل بر فرعونیان و نابودی ایشان نوشته و ترجمه کرده‌‌اند، اما به اعتبار قاعده «العبرة بعموم اللفظ لا بخصوص المورد» می‌توان تعمیمی کلی هم برای این آیه قائل شد و آن را مطلق مستضعفان در هر روزگاری که باشند معنا کرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن با بیان اینکه دسته‌ای از مستضعفان که در قرآن وعدۀ به ارث رسیدن زمین به ایشان داده، مستضعفانی ‌‌هستند که در مقابل مستکبران ایستادگی کردند و در مسیر حق در حد توان خود پابرجا و مقاوم بودند، گفت: به نظر می‌رسد قوّت و قدرت آنان در حدی نبود که توان غلبه داشته باشند و همواره ضعیف داشته می‌شدند.

وی افزود: این مطلب با دقت در این فرمایش امام علی(ع) در نهج‌البلاغه روشن‌تر می‌شود، آنگونه که سید رضی نقل می‌کند پس از آنکه امام علی(ع) فرمود: «لَتَعْطِفَنَّ الدُّنْيَا عَلَيْنَا بَعْدَ شِمَاسِهَا عَطْفَ الضَّرُوسِ عَلَى وَلَدِهَا» دنيا پس از چموشى و سركشى ـ همچون شترى كه از دادن شير به دوشنده‏اش خوددارى مى‏كند و براى بچه‏اش نگه مى‏دارد ـ به ما روى مى‏آورد ... همین آیه از سوره قصص را تلاوت فرمود (وَ تَلَا عَقِيبَ ذَلِكَ وَ نُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِينَ).

شریعتی‌نیاسر با بیان اینکه اساسی ترین کار صالحان پس از قدرت مکنت در زمین، اقامۀ نماز، ایتاء زکوة، امر به معروف و نهی از منکر است، گفت: روشن است که این اقامه نماز متفاوت از قرائت است و مقصود از آن نماز خواندن ظاهری و رکوع و سجود صِرف نیست، بلکه به پا داشتن نماز و تلاش در جهت ادای حق نماز است، آنگونه نمازی که از زشتی‌ها جلوگیری می‌کند همانگونه که قرآن کریم می‌فرماید: «أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ».

تجلیل از برگزیدگان همایش سراسری «وعده‌های آخرالزمانی از نگاه قرآن»

برگزیدگان همایش سراسری «وعده‌های آخرالزمانی از نگاه قرآن» در آئین اختتامیه این مراسم مشخص و تجلیل شدند.

در این مراسم برگزیدگان بخش علمی، ادبی و هنری این فراخوان اعلام شد و ضمن تقدیر و تجلیل، جوایز نفیسی به آنان اهداء شد.

در ادامه جدول برگزیدگان محور علمی، ادبی و هنری فراخوان وعده‌های آخرالزمانی از نگاه قرآن آمده است:

ردیف	نام و نام خانوادگی	استان	رتبه	عنوان مقاله
1	آزاده ابراهیمی فخاری	اصفهان	اول	وعده نابودی بنی‌اسرائیل در دیدگاه فریقین(بر اساس سوره مبارکه اسراء)
2	سمیه سلیمانی، مرتضی رحیمی و سیدکمال موسوی‌خو	شیراز	دوم	نقش ادیان در ایجاد امید برای آینده بهتر
3	میثم خلیلی و سمیرا قلی‏ئی	مازندران	سوم	گونه‌شناسی روایات تفسیری وعده‌های آخرالزمانی مهدویت در «کمال‌الدین و تمام‌النعمة»
4	فرزانه رفیعی	یزد	چهارم	یوم الله رجعت مصداقی از وعده‌های آخرالزمانی
5	هانی رنجبر	گیلان	پنجم	وعده نابودی اسرائیل با تاکید بر سوره اسراء
6	میلاد عباسی	مازندران	ششم	بررسی تطبیقی وعده‌های آخرالزمانی در کلام امیرالمؤمنین (ع) با قرآن
7	علی جهانی و سعید شعبانی	مازندران	شایسته تقدیر	وعده‌های آخرالزمانی در مورد خروج یاجوج و ماجوج

 

*******

 

ردیف	نام و نام خانوادگی	استان	رتبه و بخش
1	دادیار حامدی	خراسان رضوی	برگزیده اول- شعر
2	سید محمود موسوی صدیق	تهران	برگزیده دوم – شعر
3	مهدی جهاندار	اصفهان	برگزیده سوم - شعر
4	مینا حمزه ئی	قم	برگزیده اول – قطعۀ ادبی
5	مجتبی صفدری	گیلان	برگزیده دوم – قطعۀ ادبی
6	شکرالله قربانی	مازندران	برگزیده سوم – قطعۀ ادبی
7	مرتضی شادنایی	خراسان رضوی	برگزیده اول – هنری
8	وحید خاتمی	تهران	برگزیده دوم و سوم – هنری
9	هادی منقی	تهران	شایسته تقدیر ـ هنری

...................
پایان پیام/ ۲۱۸