به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ آمار گردشگران مسلمان در سال‌های اخیر بیش از سایر گروه‌های توریستی افزایش داشته است و بسیاری معتقدند که به زودی صنعت گردشگری در بسیاری از کشورهای جهان براساس نیاز گردشگران مسلمان تغییر خواهد کرد.
در حال حاضر در شهر دوسلدورف آلمان، هتلی لوکس به نام برایدن باخر وجود دارد که شرایط مناسبی برای اقامت مسلمانان فراهم کرده است. در اتاق‌های این هتل فلش‌هایی وجود دارد که محل قبله را به مسلمانان نشان می‌دهد. در صورتی که مسافری مسلمانی به هتل مراجعه کند، کارکنان هتل، قرآن و سجاده در اختیار او قرار می‌دهند.
«سیروس حیدریان» مدیر این هتل مشروبات الکلی را از منوی رستوران آن حذف کرده است. گوشت گوسفند و مرغ بر اساس معیارهای اسلامی در این مکان تهیه می‌شود و در کنار سبزیجات و برنج در اختیار مهمانان هتل قرار می‌گیرند.. به نظر می‌رسد که تلاش‌های حیدریان برای تامین خواسته‌های گردشگران مسلمان به زودی در هتل‌های دیگر آلمان نیز دیده خواهد شد.
«مارتین بوک» مدیر نمایشگاه گردشگری آی‌تی‌بی برلین (بزرگترین رویداد گردشگری جهان) در این باره می‌گوید: در حال‌حاضر تنها چند شهر آلمان مانند باد گودسبرگ، دوسلدورف یا مونیخ، میزبان گروه‌های کوچک مسلمانان است، اما به زودی مسلمانان، بخش عمده‌ای از گردشگران آلمان را تشکیل خواهند داد.
براساس مطالعات انجام شده توسط متخصصان نمایشگاه گردشگری آی‌تی‌بی برلین، تعداد گردشگران مسلمان تا سال ۲۰۲۰، به ۱۵۸ میلیون نفر می‌رسد که این آمار نسبت به سال ۲۰۰۰ افزایش چشمگیری خواهد داشت. براساس این گزارش، از سال آینده مسلمانان ۱۰ درصد از اقتصاد گردشگری جهان را به خود اختصاص می‌دهند.
با این وجود، به نظر می‌رسد که تامین خواسته‌ها و نیازهای گردشگران مسلمانان در کشورهای غیراسلامی با تنش همراه باشد. در سال ۲۰۱۷، نیروهای پلیس فرانسه ده زن مسلمان را به علت پوشیدن لباس شنای اسلامی (بورکینی) در سواحل شهر کن بازداشت کردند. علاوه بر این، پوشیدن بورکینی در جزیره کرس این کشور نیز باعث ایجاد درگیری شد. درگیری پس از آن بوجود آمد که چند زن مسلمان با این پوشش مشغول شنا بودند و گروهی نیز از آنها عکس گرفتند. البته این تنها مشکل گردشگران مسلمان در سال‌های اخیر نبوده است.
ممنوعیت نوشیدن مشروبات الکلی در آنتالیا (ترکیه) در سال ۲۰۱۷ نیز سروصدای زیادی میان گردشگران اروپایی ایجاد کرد. این در حالی است که ممنوعیت نوشیدن مشربات الکلی در مکان‌های عمومی در برخی از ایالت‌های آمریکا نیز وجود دارد.
با این وجود، براساس مطالعات موسسات معتبر تامسون رویترز و دینار استاندارد، ارزش مالی توریسم حلال که در سال ۲۰۱۷، ۱۷۷ میلیارد دلار در سطح جهانی برآورد شده بود، در طول چهار سال به ۲۷۴ میلیارد دلار خواهد رسید. گردشگری حلال، روند رو به رشدی در جهان دارد.
این نوع گردشگری به طیف وسیعی از خدمات گردشگری ویژه مسلمانان گفته می‌شود. البته ذبح اسلامی و کنار گذاشتن گوشت خوک تنها بخشی از نیازهای مسلمانان است.
«فاضل بهاردین» پژوهشگر گردشگری حلال در این باره می‌گوید: نماز، مسئله اصلی گردشگران مسلمان است. ۶۳ درصد از مسلمانان جهان نمازهای روزانه را می‌خوانند. بنابراین مهیا کردن فضایی برای نماز و وضو در گردشگری حلال اهمیت زیادی دارد. لیست مربوط به گردشگری حلال موارد بیشتری را شامل می‌شود. جدا کردن استخرهای شنا و آبگرم زنانه و مردانه و همچنین حذف مشروبات الکلی و یا درنظر گرفتن زمان افطار در ماه مبارک رمضان از دیگر نکاتی است که در گردشگری حلال باید به آنها توجه شود.
در سال‌های گذشته، گردشگران مسلمان از کشورهای ثروتمند نفتی، بازار گردشگری جهانی را به میزان قابل توجهی تغییر داده‌اند. در کشورهای پرجمعیت آسیای جنوب شرقی، به ویژه اندونزی و مالزی، طبقه متوسط در حال توسعه است. ۶۰ درصد از مسلمانان در این کشورها زندگی می‌کنند، در حالی که جهان عرب تنها ۲۰ درصد از جمعیت مسلمانان جهان را تشکیل می‌دهد.
از سوی دیگر، آمارها نشان می‌دهند که علایق گردشگران مسلمان نیز نسبت به گردشگران اروپای غربی متفاوت است. در حالیکه اکثریت گردشگران آلمانی(۴۶ درصد) شهرهای ساحلی را در اولویت برنامه‌های سفر خود قرار می‌دهند، تنها نیمی از گردشگران مسلمان ترجیح می‌دهند که به شهرهای ساحلی سفر کنند. از سوی دیگر یک سوم مسلمانان، شهرهایی را برای سفر انتخاب می‌کنند که تنها ۲۲ درصد از گردشگران اروپای غربی مایل به سفر به آنها هستند.
تحقیقات شرکت بین‌المللی آی‌پی‌کی نشان می‌دهد که فاکتور گشت‌وگذار در شهرها که انگیزه اصلی بسیاری از گردشگران برای سفر است، چندان برای مسلمانان اهمیت ندارد. همچنین بازدید از موزه‌ها و خوردن غذای خوب نیز از اولویت‌های مسلمانان در سفر نیست. در عوض، گردشگران مسلمان بیشتر به گردش در طبیعت و خرید اهمیت می‌دهند.
نرخ تولد بالا، به ویژه در آسیا، باعث شده که مسلمانان با میانگین سنی ۲۴ سال، جوانترین گروه دینی در جهان باشند. در نتیجه متولیان گردشگری در کشورهای مختلف باید به خواسته‌های جوانان مسلمان توجه کنند.
به گفته مدیر نمایشگاه برلین، عکاسی از مهم‌ترین اهداف جوانان مسلمان برای سفر به کشورهای مختلف است و در مقابل بازدید از موزه‌ها چندان جوانان مسلمانان را راضی نمی‌کند. همچنین کسانی که می‌خواهند در گردشگری حلال موفق باشند، باید بدانند که بدون کمک از اینترنت و برنامه‌های گوشی‌های هوشمند در این راه موفق نخواهند شد.
بدین منظور، چند سالی است که سایت اینترنتی Halalbooking.com راه‌اندازی شده است. این سایت که پنج سال پیش، کار خود را از لندن آغاز کرده است، در حال حاضر با سایت‌هایی مانند Halaltrip.com یا Tripfez رقابت می‌کند. این سایت در ۴۵ کشور جهان، امکان رزرو ۱۱۵۰ هتل، ویلای خصوصی و همچنین استراحتگاه برای مسلمان را فراهم می‌کند. همه این اقامتگاه‌ها بر اساس شرایط مسلمانان انتخاب شده‌اند.
«اوفوک سکجین» یکی از بنیان‌گذاران این سایت می‌گوید: هتل‌داران در لندن، پاریس، بارسلونا یا گرانادا علاقه زیادی به مسافران مسلمان دارند و می‌خواهند که در محدوده کاری خود به آنان خدمات ارائه کنند.
او توضیح می‌دهد: در ماربلا در جنوب اسپانیا حتی تعدادی از خوابگاه‌های شبانه‌روزی برای گردشگری حلال در نظر گرفته شده است. همچنین اقامتگاه‌های مراکش که پیش از این برای گردشگران اروپایی در نظر گرفته می‌شد، به تازگی برای گردشگران مسلمان آماده می‌شوند.
سایت تحت نظر اوفوک سکجین در سال ۲۰۱۸، به ۳۰۰ هزار مسافر از ۸۴ کشور خدمات مسافرتی ارائه داده است. این سایت به زبان‌های انگلیسی، آلمانی، عربی، روسی و ترکی در اختیار گردشگران قرار دارد و از این رو می‌تواند به طیف وسیعی از علاقمندان به سفر خدمات ارائه کند. تحقیقات نشان می‌دهد که بیشترین افرادی که از گردشگری حلال استفاده می‌کنند( ۲۴ درصد) اهل کشور آلمان هستند. براساس آمار شرکت رتبه‌بندی و اعتبارسنجی کرسنت ریتینگ، شهروندان آلمانی در بازار گردشگری حلال، پس از شهروندان ترکیه در رتیه دهم جهان قرار گرفته‌اند.
در میان کشورهای غیراسلامی نیز کشور آلمان پس از روسیه، در جایگاه دومین کشور جهان قرار گرفته است. آلمانی‌ها ۳ و نیم میلیون سفر خارجی در سال دارند.
فاضل بهاردین، مدیرعامل شرکت کرسنت ریتینگ معتقد است که بخشی از این آمار مربوط به سفرهای مسلمانان آلمان به خارج از کشور است. در عین حال، براساس نظرسنجی‌های انجام شده توسط شرکت آی‌پی‌کی، عکس این موضوع نیز صادق است و کشور آلمان در میان گردشگران مسلمان محبوبیت زیادی دارد. در این میان تنها کشور امارات است که محبوبیت بیشتری نسبت به آلمان در میان مسلمان دارد. اما هنوز شکاف زیادی میان تمایل گردشگران و واقعیت وجود دارد.
مسلمانان هر سال برای حج واجب و عمره به عربستان سعودی سفر می‌کنند و این کشور سالانه ۱۶ میلیون زائر دارد. همچنین ترکیه ۸ میلیون گردشگر مسلمان دارد. مالزی و امارات هم سالانه میزبان ۵ و نیم میلیون گردشگر هستند. در این میان، با وجود آنکه کشور آلمان در میان گردشگران مسلمان محبوب است اما این کشور، سهم کمتری در جذب آنان دارد. به عنوان مثال آمارها در سال ۲۰۱۷ نشان می‌دهد که ۰.۷ میلیون نفر از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس وارد آلمان شده‌اند. همچنین ۰.۳ میلیون نفر از ترکیه به این کشور سفر کرده‌اند.
با همه این‌ها، به نظر می‌رسد که جمهوری فدرال برای خدمات‌رسانی به مسلمانان آماده می‌شود. محققان شرکت کرسنت ریتینگ معتقدند که در جذب گردشگران مسلمان آلمان در رتبه ۳۵ قرار دارد. حتی در میان کشورهای غیراسلامی نیز آلمان رتبه هشتم را به خود اختصاص داده است و هنوز از سنگاپور، بریتانیا و ژاپن فاصله زیادی دارد.
مسئولان حوزه گردشگری در کشورهای مختلف در سال‌های اخیر بر روی گردشگری حلال سرمایه‌گذار‌های زیادی انجام داده‌اند. به خصوص در ترکیه، اقامتگاه‌های ساحلی در شهرهای مختلف، آماده پذیرایی از گردشگران مسلمان هستند. با این وجود، گزارش مرکز توسعه اقتصاد اسلامی دبی در سال ۲۰۱۸-۲۰۱۹ نشان می‌دهد که امکانات مورد نیاز گردشگران مسلمان در کشورهای اروپایی و آمریکا راضی کننده نیست. در این گزارش، نظرات گردشگران و همچنین شهروندان کشورهای اروپایی و آمریکا در شبکه اجتماعی فیس‌بوک مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تقریبا اکثر گردشگران از شرایط ناراضی هستند.
این تحقیقات باعث شده که نه تنها شرکت‌های هواپیمایی مانند قطر ایرلاینز تمام تبلیغات خود را صرف گردشگری حلال کنند، بلکه هتل‌های زنجیره‌ای نیز تلاش کنند تا شرایط بهتری برای گردشگران مسلمان فراهم نمایند.
.................
پایان پیام/ ۲۱۸