به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ عضو هیئت مدیره کانون انجمن‌های راهنمایان گردشگری کشور گفت: هشت اثر طبیعی قم ثبت ملی شده است و کتاب درختان کهنسال قم نیز منتشر می‌شود.
در سی‌صد و شصت و پنجمین جلسه بنیاد قم‌پژوهی که با حضو اعضا و میهمانان در موسسه طلوع مهر برگزارشد، «رضا علی‌اصل» با اعلام این خبر افزود: در جلسه کمیته ملی ثبت میراث طبیعی که با حضور کارشناسان، صاحب نظران و مسئولان مربوطه برگزار شد، کوه دو برادران قم، گنبد نمکی قم، درخت چنار آمره، درخت چنار گیو، درخت چنار کهک، درخت چنار قنات بالا، درخت چنار گذر امامزاده، درخت چنار مسجد پاچنار (هر سه در روستای وشنوه)، واجد ارزش ثبت در فهرست ملی میراث طبیعی شناخته شدند.
وی تصریح کرد: کوه دوبرادران قم را می‌توان ترکیب دو کوه به هم چسبیده دانست که دارای دو قله است. این کوه که به طور کلی به صورت یک کوه صخره‌ای با شیب‌های تند و پرتگاه‌های خطرناک دیده می‌شود دارای دورنمایی خاص و جذاب است که از شهر قم قابل رویت است.
علی‌اصل اظهارداشت: کوه دو برادران از نظر تنوع گیاهی و جانوری مورد توجه کمیته ثبت آثار طبیعی کشور قرار گرفت که مقرر شد با توجه به پتانسیل‌های گردشگری این کوه، پلان مدیریت خاص برای این اثر طبیعی گرفته شود.
این مدرس اکوتوریسم بیان داشت: قرارگیری کوه دو برادران در کنار کوه خضر و مسجد جمکران جلوه خاصی به آن بخشیده است. مردم استان نسبت به این کوه علاقه خاصی دارند و برای برنامه‌های کوهنوردی و سنگ‌نوردی از آن استفاده می‌کنند.
عضو هیئت مدیره کانون انجمن‌های راهنمایان گردشگری کشور به شرایط سخت صعود از کوه دو برادران اشاره کرد و گفت: تا کنون چندین گردشگر در مسیر صعود این کوه جان خود را از دست داده‌اند و همینموضوع سبب شده تا بحث صعود از این کوه به دیدیک برنامه فنی کوهنوردی که نیازمند تجهیزات است نگاه شود.
علی‌اصل افزود: گنبد نمکی قم یکی از جاذبه‌های گردشگری و منحصر به فرد است که در ۲۵ کیلومتری شمال غرب شهر قم در مسیر جاده قم به جعفرآباد در نزدیکی شهرک دامشهر قرار دارد ۲۵ میلیون سال قدمت دارد.
عضو هیئت مدیره کانون انجمن‌های راهنمایان گردشگری کشور گفت: درون گنبد نمکی آبگیر کوچکی قرار گرفته است که بر زیبایی‌های این پدیده افزوده است؛ به طوری که یکی از کم‌نظیرترین چشم‌اندازهای طبیعی کشور را می‌توان در آن‌جا شاهد بود. از ویژگی‌های مهم این اثر که آن را از سایر گنبدهای نمکی کشور متمایز می‌کند قرارگیری آن در دشت است.
وی با بیان اهمیت فراوان علمی و گردشگری این مکان از یک سو و سیر تخریبی ایجاد شده توسط گردشگرها از سوی دیگر اظهار داشت: با توجه به این عوامل ثبت این اثر را در فهرست میراث طبیعی کشور را بیش از پیش الزامی می کرد.
علی‌اصل با اشاره به این که روستای آمره در بخش خلجستان قم و در دهستان دستجرد قرار دارد گفت: چنار روستای آمره بدون شک یکی از کهنسال‌ترین و بزرگ‌ترین چنارهای ایران محسوب می‌شود؛ درختی بزرگ با صلابت که قرن‌هاست محل اجتماع مردم روستای آمره است که سن آن حدود ۷۵۰ تا ۸۰۰ سال برآورد می‌شود.
عضو هیئت مدیره کانون انجمن‌های راهنمایان گردشگری کشورخاطر نشان کرد: در بخش خلجستان قم و در دهستان دستجرد روستای دیگری وجود دارد به نام روستای گیو. چنار کهنسال این روستا، درختی با شکوه و زیبا است که در محوطه امامزاده جعفر واقع شده است.
علی‌اصل گفت: کهک از بخش‌های استان قم است که به علت کثرت روستاهایییلاقی به عنوان یکی از مراکز گردشگری شناخته می‌شود. چنار کهک درختی کهنسال با تنه‌ای ضخیم و زیبا که در مرکز شهر کهک قرار گرفته است.
وی از مهم‌ترین شاخصه‌های چنار کهک این است که سند مکتوب در خصوص قدمت این اثر وجود دارد و در سفرنامه‌ها از جمله سفرنامه سبزواری به این درخت اشاره شده است سن این درخت حدود ۶۵۰ سال تخمین زده می‌شود.
عضو هیئت مدیره کانون انجمن‌های راهنمایان گردشگری کشوربا بیان اینکه روستای وشنوه از توابع بخش کهک است و سه درخت چنار قنات بالا، گذر امامزاده و مسجد پاچنار این روستا در فهرست میراث طبیعی به ثبت رسیدند اظهار کرد: ورود گردشگران به روستاها جدا از آثار مثبت آن می‌تواند خسارت‌هایی را نیز ایجاد کند که از آن جمله می‌توان به یادگاری گردشگران روی تنه درختان اشاره کرد. این موارد می‌تواند پس از ثبت ملی آن و آموزش جوامع محلی در نحوه حفاظت اصولی از درخت کاهش و حتی پایانیابد.
وی درخصوص ویژگی درختان کهنسال قم گفت: غالب درختان در کنار مساجد یا امام‌زاده‌ها قرار گرفته‌اند و بخشی نیزیک سمت آنها به دیوار خانه‌ها محدود می‌شود. به همین علت به نوعی این درختان در معرض آسیب هستند.
علی‌اصل با بیان اینکه برای ثبت آثار طبیعی قم پروژه‌هایی در دست انجام است افزود: یکی از این پروژه‌ها در روستای بنابر قم کنار حسینه‌ای رودخانه‌ای وجود دارد که دوچنار کهنسال در آن وجود دارد که منحصر به فرد است. در حال جمع آوری مستندات هستیم تا این درخت را نیز به ثبت ملی برسانیم.
در ادامه این جلسه مقیمی عضو بنیاد قم‌پژوهی گفت: دلیل عمر زیاد این درختان نوع زندگی گذشته بود؛ چرا که چوپانان در ساعاتی از روز گله‌های خود را زیر این درخت‌ها استراحت می‌داند. در نتیجه همزیسیتی خوبی بین گله و درختان به وجود می‌آمد ولی با تغییر سبک زندگی و خالی شدن روستاها از سکنه روند دیرزیستی درختان کهنسال نیز دچار مشکل شده است و در کم‌ترین زمان ممکن این درختان از بین خواهند رفت.
سیدمحسن محسنی عضو بیناد قم‌پژوهی از تصرف دامنه کوه دو برادران توسط یکی از سازمان‌ها گفت: متاسفانه در استان ما گاه پیش آماده که یک ارگان و یا نهاد استانی بی‌توجه به ارزش مکانی دخل و تصرف می‌کنند که لازم است رسانه‌های استانی به این موضوع بپردازند و اجازه ندهند ارزش طبیعی آن مکان از بین برود.
در ابتدای این نشست نرجس‌‌سادات فقیه و نایب رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری استان قم با اشاره به اهمیت ثبت ملی آثار گفت: فهرست آثار ملی ایران مجموعه‌ای از آثار تاریخی ایران است که به مستوجب قانون حفظ آثار ملی مصوبه ۱۳۰۹ مجلس شورای ملی به طور رسمی ثبت شده‌اند. این قانون ابتدا تنها شامل آثار به جا مانده تا دوران زندیه را شامل می‌شد اما پس از ثبت کاخ گلستان، آثار دوره قاجار نیز به این فهرست اضافه شد.
وی تصریح کرد: دلایل مشخصی برای ثبت هر اثر در فهرست آثار ملی وجود دارد؛ از جمله آن‌که اثر باید نشان دهنده مقطعی از تاریخ ملییا بین‌المللی با بار غنی فرهنگی و تاریخی باشد و یا در ارتباط با شخصیت‌های برجسته تاریخ کشور و یا نشانگر گوشه‌ای از زندگی، فعالیتیاآثار آنان باشد. هم‌چنین اثر در سطح ملییا بین المللی حاوی اطلاعات جامعی از تاریخ و معارف انسانی، فرهنگ و تمدن بشری تاریخ علوم و فنون هنرها باشد و یا نقش تعیین کننده‌ای را در این زمینه ایفا کند و هم‌چنین اثر نزد عامه مردم و عرف مورد احترام یا توجه خاص باشد.
مشاور و مدرس ملی فدراسیون جهانی راهنمایان گردشگری افزود: پس از تشکیل سازمان میراث فرهنگی در سال ۱۳۶۷ وظیفه تشخیص آثاری که قابلیت حفظ و نگهداری و ثبت در فهرست آثار ملی کشور را دارا هستند بر عهده آن سازمان قرار گرفت. این بدین معنا است که دولت و در راس آن میراث فرهنگی به عنوان متولی، صلاحیت ثبت یک اثر را دارند. هم‌چنین دولت باید مخارج حفاظت از بناهای ثبت شده متقبل و یا برای مالکان آثار تاریخی امتیازاتی قائل شود.
فقیه با بیان اینکه تپه سلیمان نخستین اثر ثبت شده ایران در فهرست ملی است گفت: این ثپه تا قبل از عهدنامه الجزایر بین ایران و عراق جزء میراث تاریخی ایران محسوب می‌شود که پس از عهدنامه الجزایر این تپه درخاک عراق قرار گرفت.
مدرس ملی فدراسیون جهانی راهنمایان گردشگری با اشاره به اینکه در ۱۰ اردیبهشت سال ۱۳۰۷ آندره گدار فرانسوی که تبعه دولت فرانسه بود در ایران استخدام و در سال ۱۳۰۹ لیست۳۸۵ تایی آثار ملی ایران زمین را تهیه و ارائه کرد افزود: تپه نادری آخرین اثر ثبت شده دوران پهلوی است.
نایب رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری استان قم با بیان اینکه تپه اولین اثر ثبتی جمهوری اسلامی در سال ۶۳ است تصریح کرد: پس از تاسیس انجمن پاسداران دانش و هنر وابسته به بنیاد حافظان فرهنگ و هنر در ۱۱ شهریور سال ۱۳۶۶، انجمنی به نام انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به جای انجمن آثار ملی (که پس از انقلاب تعطیل شده بود) در ۲۲ آبان همان سال تشکیل شد و روند ثبت و حفظ بناهای تاریخی بهتر شد.
وی گفت: «آیین‌نامه مدیریت، ساماندهی، نظارت و حمایت از مالکان و دارندگان اموال فرهنگی - تاریخی منقول مجاز» مصوب ۱۳۸۴ در این خصوص ابراز می‌کند: اموال فرهنگی تاریخی و هنری که به تشخیص سازمان میراث فرهنگی و گردشگری حائز اهمیت ملی است، در فهرست آثار ملی ایرانثبت خواهد شد.
فقیه اظهارداشت: ثبت اثر در فهرست آثار ملی خدشه‌ای به مالکیت مالک وارد نخواهد کرد و نتایج آن در تغییر ایادی نسبت به آن اثر ثابت و برقرار خواهد بود. بنابراین ثبت به منزله تصرف همه جانبه دولت یا سازمان میراث فرهنگی نسبت به آن نیست. برای مثال اگر یک اثر نقاشی که توسط هنرمندی خلق شده توسط سازمان ثبت شود، به این معنی نیست که مالکیت آن به دولت منتقل شده است؛ بلکه دولت با ثبت این اثر بر برجسته بودن و اهمیت دادن به اثر خلق شده صحه می‌گذارد.
در ادامه این نشست جوشقانی از تهیه کنندگان صدا و سیمای مرکز نور قم با بیان اینکه در رسانه ملی در حق قم جفا شده است گفت: نگاه مدیران رسانه در زمینه گردشگری، توریستی، تاریخی و معماری به قم مثبت نبود؛ زیرا اخیرا که بنا شد از طریق شبکه سراسری "شما" برنامه‌ای برای معرفی ظرفیت گردشگری و توریستی استان‌های کشور پخش شود و با پیگیری‌های انجام شده بنا شد که زمانی هم به معرفی استان قم اختصاص یابد، وقتی آیتم‌هایی از جاذبه‌های قم را به مدیران این برنامه نشان دادیم، خیلی متعجب شدند که مگر قم هم چنین جاذبه‌هایی دارد و چرا تاکنون قم را نشناخته‌اند.
............................
پایان پیام/ 167