به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ اولین هم اندیشی بقیع پژوهان کشور به همت واحد بقیع پژوهی پژوهشکده حج و زیارت و با شرکت نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت و پژوهشگران و فعالان رسانه‌ای عرصه بقیع‌پژوهی و نیز نمایندگان شش گروه مردمی فعال در این حوزه روز پنج شنبه 7 آذر 1398 در سالن جلسات این پژوهشکده برگزار شد.
آنچه در پی می آید گزارش کامل سخنان شخصیت های شرکت کننده دراین نشست است:
* سخنان حجت الاسلام دکترنجاتي مسئول واحد بقیع پژوهی
سلام عليکم و رحمة الله
خوشامد مي‌گويم خدمت سروران ارجمند، نماينده محترم ولي فقيه جناب حاج آقاي نواب و حاج آقاي قاضي عسگر نماينده سابق ولي فقيه در حج و زيارت و از فعالان و نويسندگان قديمي و صاحب اثر در عرصه بقيع و همين طور به عزيزاني که از دور و نزديک فعاليت‌هاي مختلفي را در خدمت بقيع داشتند و دعوت ما را پذيرفتند و ان شاءالله که اين جلسه گامي در احياي امر اهل بيت عصمت و طهارت باشد و ذخيره‌اي براي همه‌يمان در روزي که نياز داريم به شفاعت خاص آن بزرگواران.
من با کسب اجازه از محضر سروران يک گزارشي را از واحد بقيع‌پژوهي عرض کنم خدمتتان و بعد از سخنان نماينده محترم ولي فقيه استفاده مي‌کنيم و رياست محترم پژوهشکده و بعد از سروران.
معرفی واحد بقیع پژوهی
واحد بقيع‌پژوهي با عنايت و دستور رياست محترم پژوهشکده دکتر ضيايي و حمايت‌هاي نماينده محترم ولي فقيه تشکيل شد. از هدف‌هاي اصلي‌اش يکي بعد علمي و پژوهشي که در کار هست و کارهاي زمين مانده زيادي که در عرصه بقيع هست و مسئوليت و از حيطه وظايف بعثه مقام معظم رهبري و پژوهشکده حج است و يکي ديگر هم بحث مطالبه احيا و بازسازي بقيع است يعني دو ساحت است. يک ساحت پژوهش و يک ساحت عمل و رسانه و حالا مطالبه در عرصه‌هاي ملي و بين‌المللي ما کار را با ايجاد کميته بقيع‌پژوهي، با نشست، هم‌انديشي و شناخت همه فعالان عرصه بقيع‌پژوهي آغاز کرديم و تقريبا غير از يکي، دو نفر که دسترسي به آنها پيدا نکرديم، تقريبا هرکس را شناختيم دعوت کرديم که ان شاءالله حضور داشته باشند. فلسفه اصلي اين کميته يک کار ستادي و ميداني براي هماهنگ کردن نيروهاي مختلفي است که راجع به بقيع و عرصه بقيع فعاليت مي‌کنند و تا جايي هم که مي‌شود خدماتي که از دستمان بر مي‌آيد، ارائه بدهيم.
قدم اول طبعا شناخت است و بعد از آن تشکيل شبکه است و اين جلسه هم با اين هدف تشکيل شده است که ان شاءالله اين نيروهاي فعال در اين عرصه شناخته بشوند و بعد به فعاليت به صورت شبکه‌اي فعاليت مستمري را داشته باشيم. از جمله اقداماتي که انجام شده است بحث براي تفاهم نامه با گروه‌هاي مختلفي بوده است که در بقيع فعاليت داشتند بعضي‌هايش امضاء شده است بعضي‌هايش ان شاءالله اميدوار هستيم که امروز به امضاء برسد. مذاکره براي تهيه اسناد مرتبط با بقيع و رصد اين اسناد مختلف، هماهنگي ميان فعالان مختلف عرصه بقيع‌پژوهي و همين طور تشکيل و راه اندازي سايت جنت البقيع و دوتا شبکه اجتماعي مرتبط با بقيع و همين طور برنامه ريزي براي صدمين سال که حالا ان شاءالله از اين جمع ما بتوانيم راجع به صدمين سال تخريب بقاع بقيع يک برنامه‌اي را بتوانيم ارائه بدهيم که برنامه خوبي هم باشد حالا چگونگي‌اش را بعدا بايد روي آن تامل و تدقيق بشود.
هدف نهائی و افق کار بازسازی بقیع و عتبات مقدسه حرمین
البته اين کار يک کار راهبردي است و مقدمه کار تشکيل اين واحد بود اما اين کار، کاري است که تا احياي کامل بقيع، بازسازي بقيع و عتبات مقدسه و قبور مطهري که در حرمين تخريب شده‌اند ما افق کار را ديده‌ايم و کار وسيعي است. کارهايي که پيش رو هست از جمله همين مراسم و برنامه‌اي که بايد طراحي بشود راجع به صدمين سال، همايش‌هاي فصلي بقيع‌پژوهان که ان شاءالله ادامه خواهد پيدا کرد و برنامه‌هايي براي تدوين اسناد بقيع، اسناد مختلفي که در بقيع که در ترکيه در عراق در ايران به خصوص آرشيو وزارت خارجه هست، سايت بقيع‌پژوهي که اميدوار هستيم که از خروجي اين سايت مجله ويژه نامه براي بقيع باشد و مجله تخصصي بقيع باشد و عرض کنم که عرضه در حقيقت در خلاصه بگويم عرضه مسئله بقيع و احياي مسئله بقيع در ساحت ملي و ساحت بين‌المللي با توجه به گفتمان‌هايي است که تغيير يافته است در دوره پسا داعشي و تغييراتي که در عربستان شاهد هستيم. باز هم عذرخواهي مي‌کنم از بزرگواران و سروران.
* سخنان دکتر ضيايي رئيس پژوهشکده حج و زيارت
بسم الله الرحمن الرحيم
با کسب اجازه از نماينده محترم ولي فقيه جناب حاج آقاي نواب من خوشامد مي‌گويم خدمت همه اساتيد و بزرگان و پژوهشگران در عرصه بقيع و تشکيل واحد بقيع‌پژوهي در پژوهشکده با حمايت نماينده محترم ولي فقيه قدم اوليه‌اي است براي اينکه ان شاءالله بتوانيم سنگ بناي خوبي را در زمينه مطالعات بقيع‌پژوهي در کشورمان بنيان گذاري کنيم، تاکنون حدود ۵۰ هزار سند در حوزه حرمين شريفين و همچنين بخش کمي در زمينه عتبات در پژوهشکده جمع آوري شده و پيش بيني مي‌کنيم که سالانه پنج هزار سند ديگر در اين پژوهشکده نمايه نويسي بشود و بتوانيم مطالعات حرمين شريفين و همچنين بقيع را، بقيع شناسي را مستند به در واقع اسناد و مدارک موثق در واقع بتوانيم ادامه بدهيم. کتابخانه امام صادق (ع) در پژوهشکده يکي از گنجينه‌هاي خوبي است که در کنار کتابخانه تخصصي خود پژوهشکده مي‌تواند در زمينه بقيع‌پژوهي به ما کمک بکند. نظر ما اين است که ان شاءالله بتوانيم سه بعدی خود جنت البقيع را و ساخت ماکت آن را جزو برنامه‌هاي ان شاءالله خودمان بگذاريم و همچنين يکصدمين سالگرد تخريب بقيع را به پيشنهاد نماينده محترم ولي فقيه به نام «جنت البقيع مضجع الائمة و الاصحاب» ان شاءالله برگزار کنيم با مساعدت همه بقيع‌پژوهان و موسسات و انجمن‌هايي که در اين زمينه فعال هستند.
نشريه عربي انگليسي بقيع‌پژوهي
همچنين که جناب آقاي دکتر نجاتي فرمودند بحث نشريه عربي انگليسي بقيع‌پژوهي هم جزو برنامه‌هاي ما هست که ان شاءالله با نظرات دوستان و ارائه رهنمود‌هايي که مي‌دهند مي‌توانيم برنامه ريزي کنيم ان شاءالله براي سال آينده در اين زمينه هم فعال بشويم. من مختصرا مطالب را خدمتتان عرض کردم تا اينکه ان شاءالله از نظرات همه دوستان و سروران بهره بگيريم و خوشبختانه در سال حاضر جناب حاج آقاي قاضي عسگر حدود ۴۳ هزار سند در زمينه تاريخ عربستان معاصر را در اختيار ما قرار دادند که کار بازخواني اين اسناد هم شد و تعداد زيادي از اين اسناد هم نمايه نويسي دارد مي‌شود .
مطالعات دقيق و موثق در زمينه بقيع‌پژوهي خارج از شعار و احساسات مذهبي
اميدوار هستيم که اين مجموعه اسناد و کتابخانه‌اي که در پژوهشکده گرد هم آمده است با زحمات چندين ساله پژوهشگران ان شاءالله بتواند سرمنشاء مطالعات دقيق و موثق در زمينه بقيع‌پژوهي خارج از شعار و احساسات مذهبي ان شاءالله پيش برود و بتوانيم يک مطالبه جدي بين‌المللي در سطح علماي جهان اسلام در زمينه بازسازي بقيع و همچنين محکوميت عربستان در تخريب آثار مذهبي و ديني و تاريخي ان شاءالله داشته باشيم.
حجت الاسلام و المسلمين نواب نماینده محترم ولی فقیه در حج و زیارت
* سخنان حجت الاسلام و المسلمين نواب، نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت
سلام عليکم و رحمه الله
بسم الله الرحمن الرحيم
الحمدالله رب العالمين و الصلاه و السلام علي سيدنا و نبينا ابوالقاسم محــــمد صلي الله عليه و علي اهل البيت الطاهرين المعصومين
ضمن عرض خير مقدم خدمت همه سروران عزيز به ويژه برادر بزرگوارمان نماينده سابق محترم ولي فقيه در حج و زيارت و اميرالحاج و گراميداشت هفته بسيج، هفته‌اي که به نام ياوران امام و انقلاب نام گذاري شد در آن روزهاي سخت اسلام را ياري کردند و پيروزي‌هاي پر افتخاري را نصيب امت اسلام کردند. ياد همه‌يشان را گرامي مي‌داريم و به ارواح پاک و طيبه همه شهداي بسيج صلوات اهداء مي‌کنيم.
کار بسيار ارزشمندي که در مجموعه کليد خورده است اين کار جديدي نيست در گذشته زمان هم در رابطه با پژوهش‌هاي مختلف پيرامون بقيع کارهايي شده است دوستان بر اين هستند که ان شاءالله اين فعاليت‌ها و تلاش‌هايي که انجام گرفته اينها را جمع آوري و به عنوان يک اثر فاخر به جهان تشيع عرضه بکنند و ان شاءالله يک راه نويي يک فعاليت جديدي را پي ريزي بکنند براي اين کار.
بقيع بعد از حرم نبوي مهم ترين منطقه در مدينه منوره است که به عنوان مضجع ائمه و اصحاب پيامبر گرامي اسلام مورد توجه است. امکان دارد در میان مساجد کسي بگويد بعد از مسجدالنبي مسجد قبا اهميتی والا و جايگاه ويژه‌اي دارد ولي به عنوان مضاجع و مقابر، بقيع از همه اماکني که در مدينه منوره هست مهم تر هست و مورد توجه تر.
اهمیت بقیع در نگاه نبی خاتم(ص) و اهل بیت(ع)
روايات زيادي داريم که نبي خاتم(ص) در کنار بقيع ايستاده بودند فلان اتفاق افتاد، دنبال پيامبر مي‌گشتند پيامبر را در بقيع پيدا کردند يعني پيامبر گرامي اسلام توجه خاصي بر بقيع داشتند و حضور در بقيع. همين طور معصومين (ع) را در احوالاتشان که انسان مطالعه مي‌کند مي‌بيند که توجه خاصي به بقيع داشتند گاهي از اوقات قرار‌هايشان را در بقيع مي‌گذاشتند و آنجا حضور پيدا مي‌کردند با اينکه اماکن ديگري هم در مدينه منوره بوده است اينها نشان دهنده اهميتي است که هم نبي خاتم هم ائمه طاهرين بر بقيع داشتند و انجام مي‌دادند. در عصر نبوي و عصر ائمه مشخص است. در دوران غيبت هم بقيع مورد توجه بوده است ولي با توجه به محدوديت‌هايي که ايجاد کردند ، سوال‌هاي زيادي در ذهن مسلمانان ايجاد شده و امروزه شما نگاه کنيد بعد از مسجدالنبي شلوغ‌ترين مکان در مدينه منوره بقيع است و مورد توجه اقشار مختلف زائران است،
حضور چشمگیر زائران اهل سنت در بقیع
يک روزي مي‌گفتند فقط شيعيان مي‌آيند امروزه مي‌بينيد که نه اهل سنت گاهي از اوقات اگر پيشگام‌تر نباشند در حد شيعيان حضور پيدا مي‌کنند و جمعيت زيادي از مسلمانان جهان در بقيع در طول شبانه روز صبح و عصر حضور پيدا مي‌کند. ايجاب مي‌کند که در اين زمينه کار خوب و کار فاخر انجام بگيرد هم در عرصه پژوهش و هم در عرصه احياي بقيع. به هر حال ما بسياري از اماکن را در تاريخ ديده‌ايم که در يک دوره‌اي واگرايي نسبت به آنها بوده است تخريب کردند در يک دوره‌اي هم گرايي بوده آباد کردند اين آبادي و تخريب‌ها نبايد در آن اساس کاري که مد نظر همه ما هست که احياي بقيع است اثر منفي بگذارد بلکه بايد وظيفه خودمان را انجام بدهيم شايد که خداوند خواسته که به دست شماها برادران گرامي و بقيع‌پژوهان قدمي برداشته بشود که آن قدم منتج به اين باشد که بقيع احيا بشود. تراث بقيع، آثار بقيع، زندگینامه کساني که در بقيع مدفون هستند شخصيت‌هايي که در آنجا هستند اينها هر کدامش سرفصل‌هاي بزرگي براي کار است برخي از شخصيت‌هايي که آنجا هستند شخصيت‌هاي ويژه‌اي بودند در تاريخ اسلام، اينکه بشود ان شاءالله اختلاف ديدگاه‌ها و نظراتي که هست برطرف بشود الان در برخي از اسنادي که در خود عربستان هست و در منظر و نگاه افراد قرار داده شده مثلا مي‌بينيد حتي قبر امام حسين (ع) را در بقيع بيان مي‌کنند يا سر امام حسين را يا مرقد اميرالمؤمنين علی(ع) قبر اميرالمومنين را البته بايد کاري بشود که آن شبهاتي که برخي از افراد دارند و يا بي دقتي‌هايي که در گوشه و کنار تاريخ هست به فضل پژوهش خوبي که انجام مي‌گيرد برطرف بشود ما داخل بقيع مسجد ابی بن کعب را داريم و در طول تاريخ اين را نگذاشتند خيلي افراد متوجه بشوند يا بي توجه از کنارش رد مي‌شدند. اينکه کشف بشود آنچه که در بقيع و در اين منطقه بوده و هست و اين را به صورت مطلوب بازسازي بکنند يک امر پسنديده‌اي است چون بحث در رابطه با پژوهش و کاري است که عزيزان انجام دادند و دوست دارند اينجا ان شاءالله عرضه بشود من بيشتر از اين به خودم اجازه نمي‌دهم که وقت شما سروران عزيز را تصديع بکنم و دوست مي‌داريم که تا مدتي که فرصت داريم و مي‌توانيم در خدمتتان باشيم ان شاءالله از نقطه نظراتتان بهره برداري و استفاده بکنيم به استقبال صحبت‌هاي برادر ارجمند و فاضلمان حضرت حجه الاسلام والمسلمين جناب حاج آقاي قاضي عسگر مي‌رويم که هم پيرامون بقيع قلم زده اند و پيرامون ساير مباحث و مطالبي که مربوط است به حوزه معارف ديني و به ويژه حج و زيارت است. خداوند ان شاءالله آنچه که زحمت کشيده مي‌شود و عزيزان تلاش مي‌کنند ذخيره قبر و قيامت و معاد قرار بدهد و شفاعت ائمه مظلوم بقيع را روزي همه بفرمايد.خدا را شاکر هستم که توفيق آشنايي با اين همه زحمتي که عزيزان کشيدند در رابطه با بقيع امروز مدد کرد و امروز با اين حضوري که خالصانه و خاضعانه در راه خدا بدون اين که کسي از آنها بخواهد وايستادند کار کردند براي زنده نگه داشتن ياد معصومين (ع) و اصحاب پاک ائمه و پيامبر گرامي اسلام خدا را شاکر هستيم که اين توفيق را عنايت کرد که در خدمت عزيزان باشم . براي شادي ارواح شهداي بسيج که در هفته بسيج هستيم صلوات بفرستيد.
* سخنان حجت الاسلام و المسلمين قاضی عسکر، نماینده سابق ولی فقیه در امور حج و زیارت
بسم الله الرحمن الرحيم
استفاده کرديم از بيانات نماينده محترم ولي فقيه و سرپرست حجاج ايراني حضرت حجت الاسلام و المسلمين جناب آقاي نواب که بحمدالله با انگيزه بسيار بالا کار را آغاز کردند و همين تلاشي را که امروز شاهدش هستيم انشاءالله آثار و برکاتی خوبی داشته باشد. البته من دوست داشتم که آقايان اول صحبت بکنند بعد اگر توضيحي لازم بود عرض بکنم ولي به نظرم آمد يک گزارشي از گذشته من خدمت آقايان عرض بکنم که حرف‌ها تکرار نشود بعد از بيانات همه عزيزان استفاده مي‌کنيم.
سابقه پژوهش درباره بقیع در بعثه حج
ما از همان آغاز که کار را شروع کرديم يک بخشي از کار مربوط مي‌شد به حوزه اماکن که عزيزاني مثل آقاي جعفريان و آقاي قائدان و ديگران در لا به لاي کتابشان طبيعتا به مسئله بقيع هم مي‌پرداختند ولي اطلاعات آن موقع خيلي کم بود و فقط از لا به لاي کتب اين آقايان مطالبي را تهيه کردند و چاپ مي‌شد اما به تدريج ما به ذهنمان آمد که بايد يک کار جدي‌تري را در مورد بقيع باز بکنيم چون حتي عزيزاني که حج مشرف مي‌شدند در آن ايام به خوبي يادشان هست که کروکي بقيع را وقتي ما مي‌خواستيم براي زائرين تهيه بکنيم خيلي اشکال در آن بود يعني اشتباهاتي بود مثلا خود ميزان و متراژ بقيع مثلا مساحتش اينکه کدام يک از شخصيت‌ها کجا دفن هستند ابهامات خيلي زيادي وجود داشت که ما در اين زمينه شروع کرديم که واقعا خيلي از عزيزان به ما در اين زمينه کمک کردند و در چند حوزه کار شروع شد يکي همين بحث بود که اهميت خود بقيع براي جهان اسلام و به ويژه پيروان مکتب اهل بيت در اين زمينه کارهايي شد مسئله دوم راجع به مدفونين در بقيع کار بکنيم چون غير از چهار امام ما و همسران پيغمبر و دختران پيغمبر و عمه‌هاي پيغمبر حالا آن جوري که نقل مي‌شود بيش از ۱۰ هزار نفر از شخصيت‌هاي جهان اسلام آنجا دفن هستند که خيلي‌شان را مردم نمي‌شناسند و نمي‌دانند که اينها چه ويژگي‌هايي داشتند جز آنچه که مربوط به زندگي ائمه مي‌شد اينکه جداگانه معمولا کتاب نوشته شده است اين براي خود ما هم خيلي مهم بود. يک بحث بحثي بود که ما نقشه آنجا را يک نقشه جديد در بياوريم که اين کار شد هم بحث کروکي‌ها اصلاح شد و هم علاوه بر اصلاح کروکي‌ها ما يک مجموعه نقشه‌هايي را هم فراهم کرديم که چاپ شده است علي القاعده آقايون ملاحضه کردند يا در جريانش حتما قرار دارند. در اين زمينه خوشبختانه عزيزان حاضر در جلسه مثل حجه الاسلام و المسلمين حاج آقاي پوراميني که تشريف آوردند جناب حجه الاسلام و المسلمين جناب آقاي نوايي که هر دو از محققان ارجمند و داراي آثار فاخري هستند صحبت‌هايي که خدمت آقايان داشتيم الحمدالله کارهاي خوبي را ويژه بقيع تهيه کردند که حالا جناب آقاي پوراميني هم عربي‌اش و هم فارسي‌اش در اختيار عموم قرار گرفت جناب آقاي نوايي هم جلد اول کارشان چاپ شد خيلي هم با قلم شيوا، اصل کار در ميقات چاپ مي‌شد ولي بعدا به صورت کتاب در آمد جلد دومش هم آماده است يعني مربوط به چهار امام معصوم مدفون در بقيع آن هم شايد حدود ۲۰۰ و خردي صفحه بشود که آن هم آماده است به خاطر همين گراني کاغذ و مشکلاتي که مشعر داشت چاپ نشد. فهرست آثار و مقالاتي که در مورد بقيع بوده است آقاي نوري زحمتش را کشيدند و چاپ شد آقاي نصر هم در اين زمينه همکاري داشتند
تهیه نقشه بقیع براساس نقشه های ماهواره ای
کارهاي خوبي تهيه شد ما هم روي بحث نقشه‌هاي ماهواره‌ايش کار کرديم و هم از ساختمان‌هاي اطراف که اشراف بر بقيع داشت از آنجا تصاوير خوبي گرفته شد که آقاي شاهرخ در آن چند سالي که زحمت به ايشان مي‌داديم در اين زمينه هم کارهاي زيادي را تهيه کردند بعد اينها را در اختيار محققين گذاشتيم نقشه‌هاي جديد بر اساس هم نقشه‌هاي ماهواره‌اي شد و هم بر اساس نقشه‌هايي که از بالا گرفته شده است.
يک بحث هم اين بود که دقت بکنيم که ببينيم واقعا اين جاهايي که در بقيع الان مطرح هست مربوط به شخصيت مدفون آيا درست است يا نيست؟ خب خود من يادم است که قبر حضرت اسماعيل فرزند امام صادق (ع) بيرون بقيع بود بعدا منتقل کردند به داخل بقيع يا ترديد وجود داشت در رابطه با خود قبر عثمان که بعضي مي‌گفتند که آيا قبر خليفه سوم است يا عثمان بن مضعون هست و خيلي چيزهاي اينجوري که، مشکلاتي بود مردم هم خيلي سوال مي‌کردند مردم هم پرسشگر شده‌اند مثل سابق نيست مرتب دوست دارند اينها را بپرسند و بگويند و روحاني ما جواب بدهد. اين هم يکي کاري بود که انجام شد. روي بحث اسناد من خيلي حساس بودم يک مدت خودم فرصت کردم رفتم مرکز مطالعات وزارت خارجه خيلي اسناد مهمي آنجا هست که من البته فرصتم محدود بود نتوانستم همه را ببينم ولي وقتي وارد اين اسناد شديم ديديم که چقدر سندهاي مهم آنجا وجود دارد که گذشته و پيشينه بقيع را براي ما تا حدود زيادي روشن مي‌کند خود آن کتاب که چاپ شد به نام تخريب و بازسازي بقيع چندتا گره‌ها را باز کرد که چرا در طول تاريخ نگذاشتند بقيع مثلا ساخته بشود يکي از مسائلش همين بوده که مذاکراتي که در دوره گذشته قبل از انقلاب مي‌شده براي بازسازي مثلا آن جعفر رائد که سفير بوده در آنجا مذاکراتش را انجام داده تا حدودي هم به نتيجه رسانده است بعد خودش مي‌گويد که يک دوستي داشتم به نام کاشف الغطا در نجف آمد به ديدن من و بعد که من به او گفتم اين اقدامات دارد به نتيجه مي‌رسد اين برگشت عراق مصاحبه کرد و تمام آن تشکيلات ما را ريخت به هم و وهابي‌ها تحريک شدند و آل سعود هم اعلام کرد که نه چنين چيزي نيست و نگذاشتند اين اتفاق بيفتد. خود اين اسناد چه اتفاقاتي افتاده است مثلا از ايران کي رفته است که پدر هويدا که يک جايي حتما آقايان ملاحظه کردند مي‌رود يک گزارشي ارائه مي‌دهد که مثلا کمرنگ بکند آن حملاتي که شده است تخريباتي که صورت گرفته است الان به نظرم خود همين هنوز خيلي جا دارد براي کار چون آن اسناد خيلي اسناد زيادي است و آدم‌هايي که آنجا بودند مثل مشايخ فريدوني خودش بالاخره آدم محققي بوده اهل قلم است دست خط‌هايش آنجا هست همان نامه‌هاي او را آدم بتواند جمع بکند مي‌تواند خيلي موثر باشد.
توجه به رویکرد علمی و فرهنگی در مساله بقیع
يکي از کارهايي که خيلي مهم است حتما هم عزيزان به آن توجه دارند ما نبايد سعودي را تحريک کنيم در اين قضيه بيشتر حالت علمي پژوهشي بايد کار داشته باشد چون بعد از انقلاب هم بنده اطلاع دارم خيلي از شخصيت‌هاي مختلف در مذاکراتشان مسئله ساخت بقيع را مطرح کردند حتي مرحوم آقاي هاشمي با ملک عبدالله هم صحبت کرده بود او هم مي‌گفت وهابي‌ها. الان خوشبختانه چون وهابي‌ها محدود شدند زمينه وجود دارد ولي از آن روابط دو کشور به هم خورده است بنابراين اگر ما بخواهيم در اين زمينه يک کار موثري داشته باشيم حتما بايد مسئله را سياسي نکنيم بيشتر صبغه پژوهشي‌اش. يک کاري باز دوستان پيشنهاد دادند خدمت نماينده محترم ولي فقيه هم بحثش شده است که حالا چه بخواهد ساخته بشود چه نشود چه خوب است که ما بياييم از آرشيتکت‌هايي که داريم و يا متخصصان معماري که داريم اينها کار بکنند و يک الگويي را براي ساخت بقيع مطرح و تهيه بکنند که اگر حالا فرض بفرماييد فردا بحث شد که قرار است بقيع ساخته بشود ما چگونه مي‌توانيم اينها را ارائه بدهيم.
توجه به نگاه مذاهب اسلامی درباره بقیع
يک نکته ديگري که وجود دارد اين است که ببينيد بخش زيارت بقيع هم که نماينده محترم ولي فقيه اشاره کردند خود اين بحث هم مهم است از ديدگاه شيعه و سني چون ما الان مي‌بينيم که غير از شيعه کشورهاي ديگر هم رغبت زيادي به بقيع دارند و چه خوب است که ما از منظر همه فرق اسلامي اين بحث را باز بکنيم از آنها استفاده بکنيم نظرات آنها را بياوريم در اين مجموعه‌ها چاپ بشود بحث‌هاي زيادي حالا به هر حال وجود دارد که من فکر مي‌کنم اگر گسترده با حضور فرهيختگان حاضر در جلسه و ديگر عزيزاني که حالا در اين جلسه تشريف نياوردند اگر با کمک اينها ما بتوانيم يک مقدار جلو برويم و فعال بشويم حالا خود بحث تصاويرش هست فيلم‌هايي که از قديم و جديد هست خود مثلا ما الان در پژوهشکده‌مان انجا کتابخانه کتاب‌هايي را خريداري کرديم يک وقتي از ترکيه از جاهاي ديگر اين آثار الان اينجا هست که نمونه‌اش مثلا تصوير رو به روي‌تان که نشان مي‌دهد اينجا قبلا گنبد و بارگاه داشته است اينها را بشود همه را احيا کرد با تصاوير جديدي که اين چند سال گرفته شده است چون الان از همان سال‌هاي اوليه که ما مي‌رفتيم من چون اوايل سفر حج سال ۵۹ بود آن موقع تا الان خيلي چيز‌ها عوض شد آن موقع هنوز کوچه بني‌هاشم و اينها بود سال ۵۹ به نظرم اين گذر زمان و تحولاتي که رخ داده است
ضرورت تبیین مراحل بازسازی و تحول بقیع
همه اينها را خب بالاخره الان مثلا از روحاني ما بپرسند چه سالي بقيع بازسازي شد و اين بازسازي‌ها در چند مرحله بوده است خيلي‌هايشان نمي‌دانند بايد اين همه اطلاعاتش را بروز بکنيم و همراه اسناد و مدارک در اختيار بگذاريم بحث‌هاي جانبي‌اش هم خيلي زياد است مثلا همين بيت الاحزان حتما عزيزاني که مطالعه کردند مي‌دانند من خودم آن سال‌ها مي‌ديدم که آن طرف بقيع پشت بقيع يک خرابه‌اي بود که مي‌گفتند بيت الاحزان مردم مي‌بردند آنجا گريه و زاري بعد تحقيقات نشان داد که بيت الاحزان کنار قبور ائمه بقيع بوده و اصلا آنجا ما چيزي نداريم به نام بيت الاحزان حالا خود اين بيت الاحزان چي بوده شيوه آمدن حضرت زهرا (س) يا بعضي نکاتي که حاج آقا اشاره فرمودند هم اينها بالاخره مهم است در تاريخ داريم که يک شخصيت‌هايي را مي‌گويند در بقيع مدفون هستند در حالي که اين صحيح نيست ولي اين بايد به شکل استدلالي بحث بشود و دقت بشود من بيش از اين وقت عزيزان را نگيرم راجع به اسناد و مدارکش خب يک مقدار الان کار شده ولي من همان موقع هم با وزارت خارجه مفصل صحبت مي‌کردم بايد اين کار توسعه پيدا مي‌کرد خيلي سند آنجا هست يعني مي‌طلبد که ما حتي نمايشگاه‌هاي متعددي بگذاريم و ما اسناد و نسخه‌هايش را بياوريم در معرض ديد قرار بدهيم. همين ساخت ماکت من خواهش مي‌کنم در فرصتي که پايان جلسه است آقايان تشريف ببرند هم کتابخانه را ببيند هم موزه‌اي که اينجا و هم نمونه‌اي از مدينه قديم که اينجا ساخته شده به نظرم از اينجور کارها خيلي مي‌شود انجام داد. خود احياي نام بقيع،
نامگذاری اماکن مختلف به نام بقیع
هيچ اشکالي ندارد که ما در هر شهري يک خيابان را به نام بقيع بگذاريم يا مراکزي را به عنوان بقيع نام گذاري کنيم و امثال اينها فقط من خواهشم از همه سروران گرامي و عزيز اين است که عنايت ويژه داشته باشند به اين جلسه و ما با همت شما يک تلاشي بکنيم که بقيع از غربت بيرون بيايد و صدمين سال تخريب بقيع بشود کارهاي فاخر و ارزشمندي را ان شاءالله ارائه داد. از تصديعي که ايجاد کردم عذرخواهي مي‌کنم.
* سخنان حجت الاسلام و المسلمین پورامينی
بسم الله الرحمن الرحيم
ضمن تقدير و تشکر مخصوصا از حضرت حاج آقاي قاضي عسگر که از اين چند وقت که اين مجموعه در خدمت ايشان اين بحث‌ها بسيار حساس و آثار بسيار فاخري را بحمدالله از برکات ايشان است من جمله قضيه بقيع کار کوچک ماست ايشان پيگير بودند و همچنين نماينده محترم ولي فقيه حاج آقاي نواب ايشان روي بحث اماکن بسيار حساس بودند و با تشويق ايشان هم يک گام‌هاي خوبي را برداشتند در شناخت و شناساندن اماکن.
در رابطه با بقيع با توجه به ضيق وقت خب خود بقيع مظلوم و جايگاه بقيع مظلوميت دارد ائمه بقيع مظلوميت دارد متاسفانه کار آنچناني هم نشده است من يک وقتي که درباره بقيع کار مي‌کردم نگاه کردم در آن تاريخ ۲۵ کار بيشتر نبود عربي و فارسي کساني که مستقل‌اند راجع به بقيع کار کرده باشند حالا که اين مدت شايد اين عدد بيشتر شده است. اين اقتضا را دارد که واقعا کارهاي بسيار عميق‌تر و بيشتر هم در شناخت بقيع هم معرفي بقيع هم روي بحث اينکه بحث بازسازي بقيع.
خاطره ای درباره انگیزه های رضاخان در پرداختن به مسئله بقیع
روي بحث بازسازي بقيع و تخريب بقيع همان اولش هم با مظلوميت برخوردار شد الان هم همين است مرحوم جد امي ما قبل اينکه برود نجف ايشان در قم خدمت مرحوم آيت الله حائري بودند ايشان فرمودند که سر درس کاغذي به مرحوم آيت الله العظمي‌عبدالکريم حائري شيرازي دادند که بقيع را خراب کردند و ايشان لا اله الا الله گفتند و درس را تعطيل کردند حوزه تعطيل شد بازار قم تعطيل شد ولي همان موقع هم بهره‌برداري سياسي بر خلاف کردند قضيه اواخر دوره قاجار بود و رضاخان در پي جمهوري بود و قضيه را آن سمت برد يعني همان قضيه بقيع و تخريب بقيع را هم آن وقت بهره‌برداري کرد. سياسي معکوس کردند يا اينکه اصلا کمرنگش کردند خب اين جا دارد الان واقعا در بعد جهاني کار بشود بالاخره کشورهاي شيعي هستند همانطور که حاج آقاي قاضي عسگر فرمودند خب به عنوان يک خواسته شيعيان و مسلمانان از اين جهت کشورهاي اسلامي و کشورهاي شيعي به صورت خواسته مستمر چجور اين خبيث‌ها در قضيه جزاير سه گانه ايراني در هر جلسه‌اي که مي‌نشينند يک حرفي مي‌زنند و قضيه را مطرح مي‌کنند قضيه بقيع بايد اينطور بشود در هر گفتمان سياسي مطرح بشود به عنوان يک خواسته آن سالي که مرحوم آيت الله هاشمي رفسنجاني مکه بودند ايام عمره اتفاقا ما هم بوديم آن وقت به ذهنم خورد که همين را يک استفاده‌اي بکنم داخل مسجدالحرام آقاي هاشمي طواف و نماز طواف تمام شد من برخلاف آمدم شکافتم جمعيت را آنجا قدري که دست ما مي‌رسيد اينجور عرض کردم آقا در صحبت‌هايتان بحث بازسازي بقيع را مطرح کنيد يک جمله عرض شد ايشان برگشت گفت بله يک مرتبه ديگر تکرار کردم اين به صورت يک خواسته مستمر از طرف مسئولين محترم ما و حتي در سطح جهاني کشورهاي شيعي و اسلامي بايد مطرح بشود.
ضرورت بهبود دادن به شرایط عرضه کتاب در مشعر
در رابطه با کتاب‌هايي که راجع به بقيع نوشته شده خب متاسفانه نشر مشعر گام‌هاي خيلي خوبي برداشت ولي عرصه خوب و مناسب و متناسب نداشت. اين بقيع ما که چاپ شد خب حاج آقاي قاضي عسگر همت کردند و متاسفانه يک بار بيشتر چاپ نشد به صورت خوبي هم آنجور که بايد چاپ نشد همان مقداري که الان پي دي اف‌هايش در کشورهاي عربي مطرح است و پخش مي‌شود الان اين نسخه‌اش اصلا وجود ندارد و ديگر چاپ نشد. فارسيش هم به همين ترتيب. اقتضا دارد که کتاب و اين کتاب‌ها کلا به صورت با تيراژهاي خوب در سطح جهاني و حتي يک چاپ هم در بيروت بخورد که در آنجا امکان پخشش در همه دنيا وجود دارد
پیشنهاد عرضه موسوعه بقیع در صدمین سال
پيشنهاد عرض مي‌کنم به مناسبت صدمين سال که در پي تاليف موسوعه بقيع باشيم که هر کتابي به هر زباني تحت عنوان بقيع چاپ شده در اين موسوعه چاپ فراهم شود، تحقيق شود و به عنوان موسوعه بقيع در سطح دنيا و به زبان‌هاي مختلف ان شاء الله آماده شود و چاپ شود.
* سخنان حجت الاسلام و المسلمین نوايی
بسم الله الرحمن الرحيم
من در نظر داشتم کتابي تحقيقي مربوط به بقيع در يازده عرصه کار کنم: پنج عرصه آن کار شد و سريع عرض مي‌کنم: صحابه راستين پيامبر کار شد صحابه‌اي که مسير انحرافي طي نمودند کار شد. همسران و دختران پيامبر منسوبان به پيامبر نظير عباس عموي پيغمبر و برخي ديگر، امامان مظلوم بقيع که اشاره فرمودند که تحت عنوان قله‌هاي رفيع بقيع الان آماده است براي نشر ان شاءالله.
زمینه های پژوهش درباره بقیع
آن قسمت‌هايي که هنوز من نرسيدم کار کنم شهداي مدفون در بقيع، تابعان هستند، عالمان شيعه مدفون در بقيع که کار نشده.
جنبه‌هاي علمي بقيع است چون هر يک از اين مفاخر و شخصيت‌هاي گران قدر که در آنجا مدفون شده‌اند در جنبه‌هاي علمي هم در برخي از دوره‌هاي تاريخي که بودند خيلي سرامدند من اين را در کتاب‌هاي زيادي پيگيري کرده‌ام و کار تاريخ البته کار خيلي سختي است حاج آقاي نوايي و حاج آقاي قاضي عسگر مثل کارهاي روتين سياسي و اجتماعي و فرهنگي نيست يک کار تاريخي يک کار بسيار زمانبري است.
يک جنبه‌هايي از تاريخ بقيع مانده، اماکن موجود در خود بقيع مثل روحاء،زوراء؛ حش کوکب ، دار مغیره ، دار محمد بن حنفیه ، تجاه الخوخه، خضراء ابان ،دار محمد بن زید ،دار عقیل، دار ابی ، محط صلاه نجاشی ، بقیع العمات، خانه آل نوفل و بيت الاحزان و تخريب بقيع و توسعه‌هاي بقيع، مانده اينها مانده و من مصرا تقاضا دارم از حاج آقاي نواب و همچنين برادر، سرور عزيزمان جناب آقاي قاضي عسگر که اين قسمت‌ها را در دستور کار قرار بدهند البته من پنج شش تا کار پيشنهاد دارم که بعدا خواهم گفت.
* سخنان حجت الاسلام و المسلمین احمدی، مدير مرکز اسناد
بسم الله الرحمن الرحيم
چون اشاره شد راجع به اسناد. اسناد را تا حالا دو جلسه ما رفتيم تهران بعد از چند جلسه‌اي که در ساليان قبل با حمايت نماينده سابق ولي فقيه رفتيم آنجا با جناب آقاي دکتر ضيايي و قبلي هم با جناب آقاي عليزاده موسوي.
شناسایی شصت سند مهم بقیع
الان شصت تا سند مهم بقيع از زمان قاجار شناسايي شد که ان شاءالله داريم کار خريدش را انجام مي‌دهيم. اسکن اينها منتقل مي‌شود ان شا الله کار ادامه دارد فقط چون چندين نفر از آقايون عزيز، علما، سروران، بزرگواران فرمودند کار جديد من جا دارد، ان شاالله به ايشان مي‌رسد جناب آقاي عمار ابوطالبي يک کار بسيار خوبي و فاخري راجع به بقيع انجام دادند، پايان نامه دکتري ايشان هست و خيلي از مواردي که آقايون مخصوصاً اگر آقاي نوايي گفتند آنجا پرداخته شده است. موفق باشيد ان شاءالله.
*سخنان حجت الاسلام و المسلمین حامد عبداللهی
بسم الله الرحمن الرحيم
حامد عبدالهي هستم. مقاله بقيع را در ويکي شيعه به زبان فارسی نوشتم که به زبان‌های ديگر هم طبعاً ترجمه شده یا مي‌شود. مقالات ويکي مراجعات زيادی دارند و حداقل برای قشر متوسط يک نوع مرجع حساب مي‌شود. من بحث نامگذاري و موقعيت، مدفونان بقيع، فضيلت زيارت تاريخچه و سير توسعه پيش از اسلام در ظهور اسلام و دوره خلفاي دوره امويان، عباسيان، ايلخانيان و عثمانيان و در دوره جديد وهابيت و تخريب بقيع و بازسازي‌هايي که در اين مدت انجام شده است.
ضرورت نگاه فراشيعه‌ای به بقيع
نکته‌اي که دارم اين است که حتما بايد نگاه به بقيع نگاه فرا شيعه باشد يکي از مشکلاتي که حتي محققان هم گاهي با آن دست و پنجه نرم مي‌کنند اين عبارت‌ها و نکته‌هاي تحميلي است مثل کلمه‌هاي پيامبر اسلام يا امامان شيعه خود پذيرفتن اين جور کلمات در تحقيقات باعث مي‌شود که ما خودمان را يک فرقه جدايي از مسلمان‌ها ببينيم و آن تحقيقات لازم را و با زبان مشترک انجام ندهيم به نظر من بايد يک نگاه تمدني به بقيع شود. من خودم در اين نگارش حتي کلمه غرقد را آن گياه را گياه شناسي‌اش را حتي که اين چرا اصلاً آنجا اين بوستان هر چي بوده و چه استفاده‌اي از آن مي‌شده و آن نگاه تمدني که پيامبر وقتي تشريف مي‌برند يثرب قبرستان مشرکين را تسطیح مي‌کنند، مسجد مي‌سازند مسجد النبي که اصلاً کأنه خودش يک نکته‌اي دارد که براي از بين بردن آثار شرک و بعد از اين زمين‌هاي به اصطلاح خب از اين بوستان استفاده مي‌شود که حالا سابقه قبلي هم داشتند البته نه دفن جنگ‌هاي بين اوس و خزرج. و اينجا يک بخشي را دفن صورت مي‌گيرد همين عثمان بن مظعون و بخش ديگرش هم زمين‌هاي مقاطعه ای است که مهاجرين داده مي‌شود براي سکونت که بعدها حضرت علي هم منتقل مي‌شوند از منزلشان به اين قسمت که آن نکته هست که مي‌گويند شما رفتيد مي‌گويند که همنشيني با مردگان را بيشتر مي‌پسندم. در مورد به اصطلاح اسناد هم همانطور که گفته شد اسناد زيادي در کتابخانه روسيه و ترکيه هست جلسه پيش هم عرض کردم حالا لازم نيست يک نفر از اينجا پا شود برود عکس‌هايش هم گرفته شود، مي‌شود کار کرد.
* سخنان آقای نوری
بسم الله الرحمن الرحيم
الان حدود دو قرن و بيست سال از تخریب بقیع مي‌گذرد هيچ تجربه آموزي نشده بعضي از سخنان، اقدامات را آدم مي‌بيند مثل همان صد سال گذشته است ما اين دويست سال چه پيشرفتي کرديم چه کارها کرديم. اينها بايد کار شود. بنده در حد معلومات شخصي که داشتم دو تا کار قبلاً کردم الان حدود هفت هشت ساله مشغول اين هستم که چهار پنج روشي که در طول تاريخ بوده دارم جمع آوري مي‌کنم، اسناد مدارک و تحليل‌هايش را ان شا الله به صورت يک کتاب عرضه شود. متشکر و ممنون
وجود راهبردهاي متنوع درباره برخورد با مسئله بقيع
به هر حال ببينيد من اين ده بيست سالي که در بقيع بودم کارهايي که شده به هر حال من ديگر از دو سه سال پيش به اين نتيجه رسيدم که خودم بيايم يک طرحي را آماده کنم که ببينيم در بقيع بايد چکار کنيم. جناب آقاي قاضي عسگر در بقيع تشتت در سايت‌ها ٬در رسانه‌ها زياد است در همين جلسه هم اغلب طرح فرهنگي دارند راهکار فرهنگي ولي راهکارهاي ديگر مثل ساخت و ساز در بقيع مثلا آقاياني که تهران‌اند و دنبال مي‌کنند ساخت و ساز را اينجا نيامدند آنها خيلي محکم وايستادند مي‌گويند نه ما بايد برويم بسازيم و مي‌رويم و آنها شايد باهاشان صحبت کرده‌ايد به هرحال تشتت زياد است آن چيزي که بايد شما اينجا رويش کار کنيد به عنوان متصدي حج و زيارت اين است که روشن کنيد موضع چي هست چکار مي‌خواهيد بشود يک استراتژي يک خط مشي کلاني داده بشود. آن جور که هر کسي بيايد يک حرفي را يک موضعي را اينها که، حالا اختلاف ديد که هست آن را که نمي‌شود کارش کرد ولي يک موضع کلاني نياز هست حتي ترکيه يک جلسه رفتيم دو سال قبل آنجا هم همين تشتت‌ها بود شيعيان ترکيه هر کي يک حرفي هر کي يک موضعي را به هيچ نتيجه‌اي هم نمي‌رسيد .کارهاي موازي فراوان، تا بخواهيد کارهاي موازي در اين زمينه هست لذا بايد يک طرح. من آن طرحي که آماده کردم حدود صد صفحه هست يک خلاصه‌اي ازش سريع مي‌گويم خيلي تيتروار.
ببينيد يک بحث تجربه تاريخي هست که آقايان هم اشاره کردند تو اين تجربه تاريخي ما سه روش در طول تاريخ اين دو قرن داشتيم که اجرايي شده در کشورهاي مختلف هند پاکستان ايران ترکيه اينها بوده که بخش عمده‌اش احساس گرايي مردمي بوده همين تهران خب ده روز تظاهرات بود بعد از نکبت الثاني تخريب دوم و مردم مي‌ريختند مغازه‌ها تعطيل و برنامه‌هاي مردمي. خب اين به چه نتيجه‌اي رسيد سرمايه‌اش چه هست ميراثش چي هست آيا ما بايد.
بعضي آقايان مي‌گويند همان راه بايد ادامه پيدا بکند مردم بريزند تظاهرات مرگ بر آل سعود تعطيلي مغازه‌ها اعتصاب و به يک نتيجه‌اي برسيم. تهران يک چنين طرحي داده مي‌شد مفصل. يک به هر حال يک طرح و يک ديدگاهي است آيا مي‌خواهيد اين را ادامه بدهيد.
دوم بحث‌هاي ديپلماتيک دولت‌ها خب دولت ايران فراوان در اسناد هم هست که برنامه مذاکرات داشتند با خود دولتي‌هاي سابق پيرمردها که صحبت مي‌شود مي‌گويند ما در آن مذاکراتي که با آل سعود داشتيم به هيچ وجه معتقد نبوديم که مي‌شود کاري را حل کرد چون بالاخره قوانين بين‌الملل عرف بين‌الملل نمي‌دانم حقوق بين‌الملل حاکم است ما که نمي‌توانيم برويم در آن کشور اقدامي انجام بدهيم ساخت و سازي کنيم ايرادي بگيريم مثل اين است که آنها بيايند در مشهد ما بگويند مثلا اطراف حرم را چرا تخريب کرديد مثلا البته حرفشان بي‌جا هست اما به هر حال اين حرف را مي‌زنند يعني بدنه دولت ايران چه سابق چه الان معتقد نيست به اين راهکار‌هايي که بتواند ورود پيدا کند بر سرزمين. راهکار سرزميني را به هيچ وجه قبول ندارد گرچه حالا در ظاهر مي‌گويند مي‌رويم حرف را مي‌زنيم الي آخر حتي آن تيمي‌که همراه آقاي هاشمي بودند من با يکي دوتا از آنها حرف زدم گفتند نه ما چنين اعتقادي نداشتيم حالا يک حرفي زديم به هر حال. اين هم يک بحث است که اين راهکاري که بوده مي‌خواهد ادامه پيدا کند نمي‌خواهد چي چي بحث نظامي است که گفته مي‌شود تهران هم مي‌گفتند مداخله نظامي يا تقويت گروه‌هاي ايذايي آن در عربستان که ورود کنند آل سعود سرنگون بشود ما وارد بشويم آنجا بسازيم الي آخر خب اين هم يک راهکاري که بوده در طول تاريخ هم اينها همه‌اش بوده يکي بحث فرهنگي است آن سه تا راهکار خب ميراث دارد ۲۰۰ سال عمل شده است حالا در اين سه زمينه ما به کجا رسيديم چه دستمان هست يعني واقعا آيا شاخصه ما رو به بالا بوده يا پايين به نظر مي‌رسد چيز زیادی در آن سه زمينه گيرمان نيامده است ولي در شيوه فرهنگي که حاج آقاي نواب هم اصرار داشتند و آقايان ديگر در شيوه فرهنگي اين خب خيلي راهکار جالبي است آثاري داشته و خيلي مهم است خب در راهکار فرهنگي مهم است که ما چه چيزهايي را رويش اصرار داشته باشيم زوم کنيم و به هر حال بر اساس اينها جلو برويم ببينيد اگر ما بخواهيم با هولوکاست، حالا هولوکاست واقعيت دارد ندارد بد است خوب است هر کوفتي هست، به هر حال در جهان يهوديان توانستند با هولوکاست يک جهان را بسيج عمومي بکنند بسيج افکار عمومي الي آخر خب وقتي اينها مطالعه مي‌کنيم هولوکاست که يک چند سالي هم با نکبت ثاني اختلاف دارد مي‌بيند که کارهاي عجيبي کرده‌اند حداقل هزارتا فيلم ساخته‌اند حداقل صدتا آرشيو جدي اسناد دارند همين الان در اينترنت مثلا بزنيد آرشيو مثلا مال شيطون هولوکاست هر سندي بخواهي رايگان مي‌دهد من اينجا محقق رفتم هرچي سند مي‌خواهم در ترکيه که مي‌گفتند هر سندي ده دلار اينجا که وزرات امور خارجه نمي‌داد من زوري ۱۰ سند گرفتم مطالعه. به هر حال مشکلات اين را کي بايد حل کند در آثار فيلم کتاب نمي‌دانم مقاله نشريه که حاج آقاي نواب هم گفتند الي آخر اينها بايد يک فکري بشود من محقق که مثلا حقوقم دو ميليون در ماه من نمي‌توانم آقا چقدر مي‌توانم کار کنم اينها را بايد حج و زيارت پيگير باشد کتابخانه تخصصي در هر شهري آرشيو نمي‌دانم چی چی.
قاضي عسگر: حاج آقای نوری بحثي که مطرح شد همين است ما اصلا دنبال برخورد مقطعي و احساسي الان نيستيم هدف همين طرح جامعي است که به نوعي شما داريد به آن اشاره مي‌کنيد. آن حرف‌هايي هم که زده شد دخالت و کارهاي نظامي و اينها اصلا به هيچ وجه قابل پيروي و پيگيري نيست.
نه ما نمي‌توانيم اصلا در آن مسير چون مي‌دانيم فايده ندارد عربستان را مي‌شناسيم هيچ وقت هم جواب نداده از اين به بعد هم جواب نمي‌دهد. به نظرم هميني که مي‌فرماييد شما تهيه کرديد اين را بدهيد آقاي دکتر ضيايي حوزه مربوطه روي آن کار کنند ما يک طرح جامع تهيه کنيم بعد تقسيم کار کنيم به نام همه هم باشد همه مشارکت بکنند الان خب آقايان ديگر هم خيلي زحمت کشيدند.
نوري: بله در فرهنگ خيلي زحمت کشيده شده.
قاضي عسگر: و الا مقطعي مي‌شود. فکر مي‌کنم که اگر شما آن را بدهيد به دوستان .
نوري: حالا من سرفصلش را تند تند نگويم.
قاضي عسگر: چون الان زمان دارد مي‌گذرد آقايان ديگر هم هستند شما چون خودتان هم بحمدالله داريد مي‌آييد مشارکت کنيد چندبار جلسه بگذاريد آقايان هم بنشيند ... بشود يکي چيزي جامعي از آن در بيايد.
البته من واقعا از آقاي نوري تشکر مي‌کنم چون انصافا با اينکه کسي پشت کارشان نبود ولي خودشان انگيزه زيادي داشتند کارهاي خوبي هم تا حالا انجام دادند.
* سخنان اعضای گروه مردمي بهشت بقيع
آقای احمد ابراهيمی:
بسم الله الرحمن الرحيم
بنده عضو گروه مردمي بهشت بقيع هستم. گروهي که نزديک به چهارده سال است که تقريبا راه‌اندازي شده است. من براي اينکه وقت کم است يک سري فقط تيتروار کارهايي را که در اين سال‌ها انجام داديم را خدمتتان عرض مي‌کنم.
گزارش اقدامات گروه مردمي بهشت بقيع
يک: نمايشگاه‌هاي بهشت بقيع. ما در اين سال‌ها هشت دوره نمايشگاه بهشت بقيع را راه‌اندازي کرديم در اين نمايشگاه‌ها تصاوير حرم ائمه بقيع و مدينه منوره در اين سال‌ها که برمي‌گشتيم. اون سال‌ها ما آنها را جمع اوري کرديم و منتشر کرديم.
دومين: جمع آوري اسناد بود ما نزديک به سه هزار سند جمع آوري کرديم تا به حال که آنها از کشور خودمان، عراق، ترکيه، عربستان و جاهاي ديگر هست.
سومين: کتابخانه تخصصي که ما توانستيم جمع آوري کنيم. البته ما اينها را در جلسه قبلي که اينجا بوديم تقريبا مفصل توضيح داديم.
کار بعدي که انجام داديم توليدات رسانه‌اي بوده ما تقريبا نزديک به چهارتا فيلم مستند ساختيم براي اولين بار در مورد بقيع که توليد و پخش شده.
رونمايي از تصوير ضريح ائمه بقيع. ما اين تصوير را شناسايي کرديم و ضريح ائمه بقيع عليهم السلام را رونمايي کرديم و شناسايي سازندگان ضريح ائمه بقيع عليهم السلام. چه کساني آن را ساختند وکجا ساختند.
کار بعدي که انجام داديم ساخت ماکت بوده، ماکت‌هايي که سه بعدي و دو بعدي ساخته شده توسط دوستان ما.
حضور در فضاي مجازي بوده کاري که انجام داديم و توليد و مشارکت در ساخت ماکت سه بعدي ويژه کودکان که توليد انبوه شده که الان قابل خريداري است و استفاده مي‌شود به شکل حرم.
پويش بازسازي بقيع شريف بوده.
ما اين کارها را انجام داديم و يک سري کارها را در آينده داريم کتاب آلبوم بقيع و خدمتتان عرض کنم که کتاب کودکان و کتاب‌هايي که مربوط به تاريخچه بقيع‌اند در راستاي تحقيق و پژوهش.
آقای شاهرخ:
بسم الله الرحمن الرحيم
با عرض سلام خدمت تمام عزيزان خصوصا نماينده محترم ولايت فقيه جناب آقاي ضيائي جناب قاضي عسگر و ساير عزيزان. بنده هم به نوبه خودم تشکر مي‌کنم از جناب آقاي نجاتي و آقاي دکتر ضيائي.
بنده هم چند سالي است که در مجموعه گروه مردمي بهشت بقيع فعاليت داريم بيشتر نگاه من در خصوص بحث تصاوير و عکس مي‌باشد. نمي‌دانم حالا فرصت هست راجع به اين موضوع من صحبت کنم يا مي‌افتد در دور بعد. آن چيزي را که مي‌توانيم به آن اهميت دهيم و خيلي براي ما پر اهميت است بحث تصوير و عکس است که اهميتش بر کسي پوشيده نيست که شايد جز محدود کشور‌هايي باشيم که وقتي عکاسي اختراع شد عکاسي وارد ايران شد صد و هفتاد سال از ورود عکاسي به ايران مي‌گذرد و در دوره حکومت ناصرالدين شاه بعضا اين اتفاق افتاد به علت علاقه‌مندي که وجود داشت خيلي از مستشاران که وارد ايران مي‌شدند و به واسطه مباحث فني و مهندسي که داشتند عکاسي را به دنبال خودشان وارد ايران کردند و آموزش دادند و آثار بسيارفاخري ماند. خيلي از تصاويري که ما از گذشته داريم مربوط به آن دوران مي‌شود آثار بسيار نفيسي که متاسفانه برخي از آنها از بين رفته و الان ديگر موجود نيست و آن مقداري هم که باقي مانده متاسفانه خيلي به آن توجه نمي‌شود البته من آن را مقايسه مي‌کنم با تصاويري که امروزه بعد از انقلاب از اماکن مقدس تهيه شده اينکه چقدر توانستيم ما از اين تصاوير استفاده کنيم و آيا در خصوص بقيع شريف آن وظيفه‌مان را توانستيم خوب انجام دهيم در نشر آثاري که کم هم نداريم. شايد يکي از عمده کشور‌هايي باشيم که از اماکن مدينه و مکه آرشيو بسيار غني داريم و متاسفانه تا به امروز کتاب نفيسي که بتواند تمام زواياي مختلف تصويري اين اماکن را بتواند نمايش دهد متاسفانه در دسترس نيست و کار نشده و اميدوار هستيم که ان شاءالله يک توجه ويژه‌اي راجع به اين نکته و موضوع انجام بشود. و السلام عليکم و رحمة الله.
آقای سيد سليمي:
بسم الله الرحمن الرحيم
بنده به صورت جزيره‌اي کار مي‌کنم، البته به خاطر عشقي که داشتم اما همکاري‌هاي خوبي هم داريم با حاج آقاي ابراهيمي و گروه مردمي بهشت بقيع که مستندهايي ساخته شده و کارهاي زيادي انجام شده و ان شا الله آماده انجام هست که در آينده‌اي نزديک اين محصول تحقيقات و زحمات که کشيده شده ان شا الله يکي يکي بيرون بيايد.
گزينش هشتاد تصوير و نگاره و ساخت ماکت بقيع
اين حقير افتخار دارم به اينکه حدود ۱۵ سال به صورت تخصصي و بسيار عميق وقت زياد گذاشتم براي بقيع و قريب به ۸۰ تصوير کمتر ديده شده از بقيع مثلاً بقيع پيش از خرابي اول که مال سده‌هاي اول که تصويري از آن نيست الا نقاشي هايي که هست تا ما اينها را شناسايي کرديم. نقاشي‌هايي که بعدها هست ناغريب است ۸۰ تصوير است خلاصه‌اش را عرض کنم و بعضي از اينها را بازسازي کرديم به صورت روتوش و به اصطلاح رنگ آميزي که اگر فرصتي شود ان شا الله نمونه‌اش را عزيزان ببينند و بعد ماکت ساخته‌ايم. اين ادعا را داريم که دقيق‌ترين ماکت را خدا را شکر ما ساختيم به اين خاطر که در اين موضوع خيلي دقيق شده‌ايم و تصاويري از آن است و اين ماکت هم بزرگترين ماکتي بود که در قم ساخته شد بله در کشورها و شهرهاي ديگر ماکت‌هايي ساخته شده است اما متاسفانه همه اينها اختلاف دارند با آن چيزي که واقعيت داشته است ولي ماکتي که ما ساخته‌ايم دقيقاً حرم ائمه بقيع بود و بيت الاحزان بود در کنار هم و الان هم تصاوير آن هست و اين را در مساجد مختلف قم مي‌چرخانيم هر مسجدي يک ماه و بعد حالا از ما دزديدند به عنوان اينکه ببرند در کربلا ولي بردند جايي ديگر و بعد هم از بين بردند به خاطر نداشتن جا به خاطر مشکلات و وقتي که مي‌خواست من مجبور شدم سپردم به اينها که ببرند کربلا که بعد متاسفانه از بين بردند. چند بار ماکت ساختيم و افتخار دارم به اينکه ضريحي که الان شما مي‌بينيد به عنوان تصوير ضريح ائمه بقيع تصوير تصحيح و درست آن هديه امام رضا (ع) بود که اين حقير را که در يک کرامتي از امام رضا (ع) گرفتيم که قرار است جريان آن را در يکي از مستندات ان شا الله آنجا مطرح کنيم و بعدها حاج آقاي ابراهيمي عکس مادر و به اصطلاح خيلي با کيفيت اين تصوير را پيدا کردند و تا آن زمان هيچ کس نمي‌دانست اين تصوير مربوط به ائمه بقيع است اولين بار اين حقير پيدا کردم و کارهاي زيادي شده البته آماده ارائه اينها هستم اما من اگر اجازه بدهيد يک ليستي نوشتم اين را سريعاً بخوانم به جهت اينکه بقيع اول بايد در ذهن‌ها احيا بشود تا اينکه به اصطلاح در مدينه بخواهيم اين را احيا کنيم که متاسفانه خود محققين ما هم اين موضوع بقيع در ذهنشان هنوز گنگ است، ما آثارشان را داريم مي‌بينيم پر از اشتباه است متاسفانه چه در تصاوير چه در متن.
پيشنهادهاي تبليغاتي درباره مسئله بقيع
اولاً از طريق چاپ پوستر
دوم ساخت انيميشن و کتاب کودک،
سوم ساخت مستند،
چهارم لزوم تداوم اين جلسات به عنوان هسته مرکزي و خانه فکر،
پنجم پيش بيني براي آينده بقيع و برگزاري مسابقه با در اختيار دادن اطلاعات که حالا بحث آن مفصل هست.
ششم ساخت ماکت در مشهد که الان ضريح امام رضا(ع) دقيقاً شبيه به ضريح ائمه بقيع است مي‌شود از آن استفاده کرد. خود حرم امام رضا (ع) اين حرم را بازسازي کرد جا هم هست هيچ مشکلي هم پيش نمي‌آيد بعد در کربلا در شهرهاي ديگر عرض به حضور شما ساختن ماکت به شکل کوچک و بزرگ طاقچه هر خونه‌اي دو ميز هر کارمند و مغازه داري يک عدد ماکت بقيع باشد.
هفتم برگزاري دسته عزا در تاريخ قمري و تخريب قبور حضرت خديجه چون در ۱۸ ذي الحجه امکانش نيست در همان تاريخ شمسي بقيع به آن موضوع پرداخته شود.
هشتم برگزاري نمايشگاه در تمام سال در سطح مساجد در مناسبت‌ها که يک فرصتي است و مي‌شود استفاده کرد.
نهم شبکه‌هاي اجتماعي داخلي و خارجي فعال شدند به زبان‌هاي مختلف، دهم دعوت از گروه‌هاي مختلف براي هم افزايي و آشنايي با هم و دفع اشتباهات و پرداختن به تخريب اول که در روز عاشورا اتفاق افتاد چون بقيع دو تا تخريب دارد.
دهم چاپ آلبوم که ما آمادگي داريم اين ۸۰ عکس را به اصطلاح با ۳۰ قطعه عکس...
ان شا الله ادامه‌اش را بعدا عرض مي‌کنم. براي شادي روح آيت الله نجمي که جاي ايشان بين ما خالي است يک صلوات ختم کنيد.
ضرورت توجيه جامعه درباره عزاي هشتم شوال
عرض کرديم خدمت بزرگواران بقيع اول بايد در اذهان بازسازي بشود. پارسال بعد از ماه رمضان در قم چون شب جمعه افتاده بود هشتم شوال دور حرم حضرت معصومه يک سنتي هست حالا خوب يا بد کار ندارم کارناوال‌هاي عروسي مي‌آورند مي‌چرخانند ديگر ما قمي‌ها اين را بارها ديديم شب هشتم شوال قريب به دويست عروسي دور حرم حضرت معصومه چرخيد وقتي که ما در قم هنوز اين مشکل را داريم مردم بي خبرند چطوري مي‌خواهيم برويم مثلا اين سر و آن سر سياره زمين و راجع به بقيع صحبت کنيم اين خيلي بحث تخصصي و عميق است و موضوعات بسيار حاشيه‌اي وجود دارد در خصوص بقيع که اصلا اينها فعلا مطرح نيستند حالا مثلا علماي مدفون در بقيع يا مثلا. ما جلسه‌اي که اينجا داريم اصل بقيع حتي درباره قبر حضرت خديجه و حضرت ابوطالب و اينها فعلا بحث نمي‌کنيم اگر اين احيا شد خود به خود اينها احيا مي‌شوند قبر حضرت حمزه احيا مي‌شود ما حالا مثلا در نجف هم همين داستان را داريم در کربلا که کدام عالم کدام صحابه در اينجا دفن شده کدام پيامبران هستند اينها بعدا صد سال ديگر هم بگذرد دير نمي‌شود ما در مشهد همه اين داستان را داريم ما الان يکي از موضوعاتي که حالا من موضوع بسيار مهمي مطرح است و اين چندتا عرضم به حضور شما پيشنهادي که بود اينها را بخوانم بعد راجع به موضوع مهم اينجا مطالبي را عرض کنم. عرض کردم که ما
آمادگي داريم براي ساخت ماکت به صورت تخصصي بدون اشتباه
چاپ آلبوم با هشتاد قطعه عکس کمتر ديده شده از بقيع و تصاوير ديگري از بقيع مال صده‌هاي اول که نقاشي‌هايي وجود دارد.
توليدات رسانه اي درباره بقيع و مشکلات آن در صدا و سيما
درخواست جدي از صدا و سيما براي همکاري بيشتر اولين فيلم مستندي که براي بقيع ساخته شد بهشت ماندني است صدا و سيما ابتدا خيلي سنگ‌اندازي کرد اولا ۲۵ دقيقه بيشتر نشود بعد در آن مداحي استفاده نشود بعد عليه آل سعود يک وقت مطلبي گفته نشود با همه مشکلاتي که گذاشتند سر راه اين برنامه ظهر جمعه ساعت دو و خردي بود پخش شد از شبکه سه همه داشتند اخبار شبکه يک را نگاه مي‌کردند اين طرف و آن طرفش هم دو تا برنامه طنز پخش که اصلا ما مانده بوديم هيچ کس نديد سال‌هاي بعد بهشت ماندني است را ديدند متاسفانه اصلا صدا و سيما وحشت دارد از اين قضيه مي‌گويد که حالا بحث عزاداري و اينها دوباره مطرح بشود مردم آمادگي ندارند الان که بحث اعياد، بحث عيد فطر را تعميم دادند تا چند روز بعد از ماه رمضان مي‌کشد خود به خود جشن‌هاي صدا و سيما بزن و بکوب تا هشتم شوال هم در برمي‌گيرد. توليد نقاشي و شعر و گرافيک و مداحي و اينها.
نقش يهوديان درباره تخريب بقيع
افشاگري در مورد يهوديان پشت پرده براي تربيت ابن تيميه‌ها که اين موضوع بسيار تخصصي است که خدا را شکر ما کار کرديم و خيلي مهم است و خيلي‌ها اين را نمي‌دانند.
احياي شکل بقيع در جامعه با ساخت بناهايي مشابه الگوي حرم بقيع
مساجد بين راهي که ساخته مي‌شود به شکل حرم ائمه بقيع ساخته بشود چه اشکال دارد و کنارش هم يک سقاخانه‌اي براي آب خوردن مثل گنبد بيت الاحزان ساخته بشود. در بلوار پيامبر اعظم يک ساختمان کامل به همان ارتفاع ۱۸ متر ۲۸۰ متر عرض به حضور شما مساحت با همان اشکال و همان ضريح و مشخصات ساخته بشود به عنوان اينکه اينجا محل نشر معارف بقيع است. در طول سال تمام زواري که از دنيا مي‌آيند اينجا اين مکان را هم ببيند و الگوبرداري کنند در کشور خودشان مثل هند و پاکستان و عراق و همه جا. بعد حمايت مالي از بقيع‌پژوهان ...، حمايت مالي نشديم پيش هرکسي رفتيم پيش هر به اصطلاح شخصيت حقيقي حقوقي متاسفانه برخورد‌هايشان ما نتيجه گرفتيم خودمان بايد کار کنيم
مجله تخصصي بقيع
مجله تخصصي بقيع احيا بشود که اين مجله قبلا بوده است متاسفانه از بين رفته الان هست خب در به اصطلاح، ما چند نسخه‌اش هم داريم.
محققين از کتابخانه تخصصي تاريخ ،کتابخانه استاد جعفريان غفلت نکنند،ترجمه ماحصل تحقيقات به زبان مختلف دنيا در بيايد آنها اسنادي دارند مدارکي دارند.
ضرورت توجه به مسئله بقيع در کتب درسي
بي خبري عوام از اين مصيبت که اين هم بماند نه پيرمردها مي‌دانند نه بچه‌ها مي‌دانند که اين بايد در کتب درسي بيايد. دکتر عصام العماد مي‌گفت ما در کتب درسي مي‌خوانديم که دو تا محمد در جزيره العرب قيام کردند هر دو محمد بن عبدالله و محمد بن عبدالوهاب، هر دو براي از بين بردن شرک و بت پرستي و هر دو فلان فلان اينجوري به بچه در کتب درسي اين را محمد بن عبدالوهاب را معرفي مي‌کردند.
کاشي کاري ديواري مساجد و حسينيه‌ها هست.
موازي کاري آفت بسياري از کارها است که ما داريم مي‌بينيم کارهايي که مي‌شود متاسفانه در حوزه بقيع برکات بازسازي بقيع به شدت بيشتر از وضعيت فعلي‌اش کما اينکه ما در جمکران و حرم امام رضا اين تجربيات را داريم
دو قرن از تخريب اماکن مقدس دارد مي‌گذرد دو تا تخريب دارد بقيع و متاسفانه بسياري از پژوهشگران نمي‌دانند که بقيع دو بار تخريب شده اين دويست تخريب است تخريب فقط بقيع هم نيست حدود سيصد مکان بوده اين ۳۰۰ مکان صد و پنجاه مکانش را ما شناسايي کرديم با کروکي و عکس و نقاشي و اينها آماده هستيم که به اصطلاح روي اين موضوع بيشتر همکاري کنيم.
آقای مهرداد طاهری
بسم الله الرحمن الرحيم
مهرداد طاهري هستم از شبکه ۳ کارگردان تلويزيون هستم و چند سالي هست به اتفاق آقاي ابراهيمي و آقاي شاهرخ و ديگران در گروه مردمي بهشت بقيع يک فعاليت‌هايي را داريم انجام مي‌دهيم اگر خدا قبول بکند و لطف اهل بيت شامل حالمان بشود. من چون حوزه کاري‌ام تلويزيون هست و مستندسازي آن بخشي که مربوط به رسانه هست را رويش خيلي تمرکز داشتم و شايد بشود گفت جزء اولين کارهايي هست که در تلويزيون پخش شده در اين چهار مستندي که ما کار کرديم و الحمدالله با استقبال هم رو به رو شده بود جشنواره عمار جايزه گرفته است ديده شده ولي خب جاي کار خيلي زياد است و ما پيش‌بيني‌مان شصت قسمت سي دقيقه‌اي بود مستند الان فعلا به چهارتا مستند رسيديم و همين الان يک سفارش کار شش قسمتي داريم براي سال آينده و هشت شب‌ها. اين فعاليت‌ها در حوزه بقيع براي ما خب از جنبه رسانه‌اي خب هم بحث حرفه‌اي خودمان هست هم اينکه ميعاد رسانه است که چنين موضوعاتي در آن ارائه بشود ولي احساس مي‌کنم که هم کم هست هم اينکه پشتوانه پژوهشي به شدت زيادي را مي‌طلبد حالا خوبي گروه مردمي بهشت بقيع هم اين است که به اصطلاح مبنايش اصلا پژوهش است و اصلا ما بر اساس اينکه اين پژوهش‌ها مستند هست توانستيم اين کارها را انجام بدهيم و موفق بشويم و الان هم در خدمتتان هستيم شايد به واسطه همين شناختي است که از طريق اين به اصطلاح محصولات ما داشتيم.
وعده پيشنهاد بسته هنري و چند رسانه اي درباره بقيع
فعاليت‌هاي ديگري در گروه مردمي بهشت بقيع دارد انجام مي‌شود از نمايشگاه گرفته تا چاپ و نشر آثار متعدد و چند رسانه‌اي که يکي از آن مستندسازي بود که من به اصطلاح توانستم در آن يک گوشه‌اي از کار را بگيرم ولي دوستان ديگر در اين زمينه‌ها فعاليت گسترده‌اي دارند از ساخت ماکت سفارش کار براي انواع و اقسام محصولاتي که مد نظر هست. براي صدمين سالگرد هم پيشنهادهاي رسانه‌اي داريم. من خودم يک بسته‌اي را ان شاءالله فراهم مي‌کنم و خدمتتان ارائه مي‌دهم اگر خدا خواست بتوانيم متعدد و مختلف کار کنيم يعني اين چندسال که مانده تا برسيم به آن سالگرد ما يک پيش بيني‌هايي داشته باشيم و سال ۱۴۴۴ و ان شاءالله که تا آن موقع قضيه تمام بشود ما اصلا نرسيم به آن صد سالگي ولي ان شاءالله اگر به اصطلاح ما زنده بوديم و خواستيم کاري انجام بدهيم فعاليت‌هاي مختلف و متنوعي بايد انجام بشود که از اين مهجوريت در بيايد.
آقای ناصر ابراهيمی:
بسم الله الرحمن الرحيم
ناصر ابراهيمي هستم. همچنان از گروه مردمي بهشت بقيع يک مدتي است خدمت دوستان هستيم. فعاليت‌هاي هنري و سايت و فضاي مجازي را ما در دست در اصطلاح کار داريم. خب کارهايي که قرار است انجام بشود سايتي که براي گروه قرار است تهيه بشود و مستندات و فعاليت‌هاي گروه در زمينه بقيع شريف در آنجا اطلاع رساني بشود و فعاليت‌هاي عمومي و پابليک در حوزه مردمي و گسترش و نشر مطالب و عناوين در حوزه بقيع شريف در بين عموم مردم از طريق فضاي مجازي اينستاگرام و فضاهايي شبيه به اينکه در دستور کار داريم و فعاليت‌هايي انجام شده که ان شاءالله توفيق بدهد گسترش هم داده بشود. فقط نکته‌اي را اشاره بکنم، ما در اين حوزه و حوزه هنري و در گسترش بقيع شريف در بين عموم مردم نيازمند المان‌ها و نمادهايي هستيم که اين نماد‌ها و المان‌ها بايد از طريق پژوهش‌هاي دقيق صورت بگيرد يعني هرچند پژوهش‌هايي که تا الان انجام شده است هنوز حق مطلب را شايد به خوبي ادا نکرده باشد نوپا باشد و جاي کار داشته باشد همان جور که آقاي نوري فرمودند هنوز خيلي جاي کار باشد ولي دوست دارم که اين نکته را خدمت تمام عزيزان و محققين عزيز اشاره بکنم که نيم نگاهي به اين حوزه هم داشته باشند
ضرورت نمادسازي درباره بقيع
يعني حوزه عمومي‌مردم که اگر قرار است در زمينه بقيع گسترش پيدا بکند احتياج به المان‌ها و نمادهايي دارند که اينها بايد رويش کارِ کارشناسي شده باشد نه کار سليقه‌اي يعني من هنرمند که مي‌خواهم اين حوزه را گسترش بدهم در بين مردم نتيجه و دست رنج محققين را به نوعي بازسازي و نمايه سازي بکنم در بين مردم احتياج به يک سري المان‌هاي شاخص و کاربردي دارم که روي آن کارِ کارشناسي شده باشد اين حوزه را هم دوست داشتم که اشاره داشته باشيم و مورد نظر قرار بگيرد. خيلي ممنون
آقای ابراهيم سليمانی:
بسم الله الرحمن الرحيم
ابراهيم سليماني هستم از گروه مردمي بهشت بقيع. يک فقره توفيق همکاري داشتيم برپايي نمايشگاه عکس‌ها و اسناد مرتبط با بقيع بود در قم که مورد استقبال بسياري از علما و انديشمندان قرار گرفت حتي از دفاتر مراجع بزرگوار نمايندگاني آمدند و آثار را ديدند
ضرورت توليدکتاب مجموعه اسناد و تصاوير بقيع
به نظرم مي‌آيد اين حرکت بايد تداوم پيدا بکند در قالب يک کتاب مجموعه اسناد و تصاوير فعلا منتشر بشود و هم زمان با انتشار و رونمايي آن نمايشگاه‌هايي از همان آثار به شکل برگزيده‌تري در داخل کشور و در خارج از کشور برگزار بشود و در خلال آن نشست‌هاي تخصصي علمي و مباحث مرتبط تا ما بتوانيم اين واقعه و اتفاق و رويداد و اين حرکت را زنده نگه داريم اين گام اول به نظرم مي‌تواند خيلي تاثيرگذار باشد. عرض ديگري ندارم موفق باشيد.
* سخنان اعضای مجموعه فطرس مديا
آقای نظافتی:
بسم الله الرحمن الرحيم
آشنايي با مجموعه فطرس مديا
من خب پيشنهاداتي دارم اما قبلش گزارشي را از مجموعه فطرس مديا و بنده حقير نظافتی هستم. خدمتتان عرض کنم تا به حال چند تا کليپ کوتاه درباره اين فرآيند ساخته شده و مستند که بقيع کجاست و کليپ دوم دوباره جدا از ساخت بقيع که مرحوم صاحب وثوق کار کرده‌اند. خدمتتان عرض بکنم در مورد اسناد جناب جلال آل احمد و غيره. اگر اجازه بدهيد من چند تا پيشنهاد دارم. يک سير تاريخي ما داريم در مورد قوم يهود و معبد سليمان که اين معبد تخريب شده و بعد از آن مرثيه سرايي مي‌کند قوم يهود مي‌گويد هميشه يک معبدي بوده که خراب شده و ما بايد آن را بازسازي کنيم خب بلا نسبت مفهوم بقيع و آنچه که ما در اعتقاد خودمان داريم اما عرض بنده اين است که آيا بايد اين بقيع ساخته شود يا خرابه آن بيشتر براي هويت شيعه ما به درد مي‌خورد. عرض من فقره سياست گذاري کلان است نه شبيه آن که آيا اين خرابه بايد بماند و ما با اين خرابه مرثيه سرايي بکنيم و هويت شيعه خودمان را اين طور گزارش بدهيم يا اينکه نه تلاش بکنيم براي ساخت بقيع اين خب يک نکته‌اي است که بايد به آن توجه بشود. اگر سياست اول باشد که يعني از اين خرابه استفاده بکنيم و اگر کسي خواست يک روز بسازد بگوئيم نه نساز چرا که خرابه اين بيشتر به درد ما مي‌خورد. اين يک نکته است و نکته دوم در فقره اين است که اگر مي‌خواهيم بسازيم چه بايد بکنيم که اگر اذن بفرماييد در قسمت دوم نکاتي که به ذهن برسد را عرض مي‌کنم.
- من در قسمت اول عرايضم عرض کردم که اين بخش را از پيشينه قوم يهود و آن بحث معبدي که بود ايده بگيريم و نکته دوم هم عرضم اين بود که خواه ناخواه شما فرموديد به آن جنبه فرهنگي‌اش توجه بکنيم
امکان طرح بازسازي بقيع به عنوان يک مطالبه سياسي
من عرض مي‌کنم بخواهيم يا نخواهيم يک قسمت اين مسئله سياسي هست حالا اينجا با عرض احترام و ادب بالاخره اينجا حوزه نمايندگي ولي فقيه هست و حج و زيارت و اينها بالاخره يک ارگان مرتبط به نظام است ولي اين قسمت را مي‌شد دو سويه ديد و اينکه يک قسمتي تلاش‌هايي که سيستمي و ارگاني مي‌شود پيگيري کرد يک قسمتي از آن مردمي وآن جنبه هويت ساز شيعي و آن اپوزيوسيون بودن تاريخ تشيع که هميشه به جريان حاکميت نقد داشته خب امروز هم مي‌تواند به آل سعود نقد داشته باشد ولي الان يک شکافي بين آل سعود و مسئله وهابيت پيش آمده با اصلاحات جديدي که بن سلمان در عربستان ايجاد کرده است از اين شکاف مي‌شود استفاده کرد و برعکس آنچه که حالا اين پيشنهاد هست برعکس آنچه که امروز حاکميت با آل سعود حالا قضيه آرامکو و هر چيز ديگر شبيه به اين پيش مي‌آيد امروز از اين طرف مي‌توانيم اتفاق نظر داشته باشيم به اينکه اگر بن سلمان در جنبه روشن فکري که دارد وهابيت دارد تضعيف مي‌شود و اينجا مي‌شود با او صحبت کرد تو که شعار جهاني شدن مي‌دهي خب بسيار خب امروز مي‌تواني مسئله بقيع هم که يک قسمتي اقليت‌اند امروز مثلا مردمي در عربستان اينها مطالباتي دارند که اتفاق بيفتد يعني به نظر من از اين شکاف مي‌شود استفاده کرد و جريان احياي بقيع در جنبه سازماني و نظام ساختاري سياسي کشور يک مسئله است. مسئله مطالبه مردمي نکته ديگري است که فعال شدن توده‌هاي مردم است يعني دغدغه‌هاي نخبگاني که دارد اتفاق مي‌افتد اينکه مردم هم مطالبه‌اي داشته باشند و بشود آن رسانه‌ها هم عرض آن اتفاق پيش برود يک مسئله علي حده هست که ان شاءالله بشود اتفاق بيفتد.
* سخنان اعضای موسسه امام حسن مجتبی(ع)
آقای حجت الاسلام و المسلمین سيد کاظم خرسان:
آشنايي با موسسه امام حسن مجتبي(ع)
مرکز امام حسن مجتبی یک موسسه تحقیقاتی و تخصصی ، زیرمجموعه عتبه امام حسین علیه السلام است که به پژوهش های تخصصی درباره امام حسن مجتبی می پردازد:
۶۸ عنوان کتاب درباره بقیع در کتابخانه موسسه امام حسن
از جمله اقدامات این مرکز ایجاد کتابخانه تخصصی امام حسن مجتبی با پانصد عنوان کتاب به زبان های مختلف است که ۶۸ کتاب از آنها مرتبط با بقیع می باشد
طرح بازسازی بقیع
طرح سه بعدی بازسازی بقیع نیز توسط آقاي زهير حسيني در این مرکز پیاده و توسط جناب آقای سید علاء موسوی رئیس عتبه امام حسین از آن پرده برداری شد. این جوان افغانستانی که در آمريکا ساکن است ، تز دکتري خود را درباره طرح بازسازي بقیع انتخاب کرده است که طرحی دقيق و علمي‌است.
پیشنهادات بنده :
طرح اندیشه بازسازی بقیع به عنوان يک اثر برجسته معماري و يک آثار باستاني در سازمان ملل متحد و موسسات فرهنگي بین المللی ؛استفاده از شبکه‌هاي مختلف اجتماعي با انتشار فیلم های مستند، معرفي علما بازسازي کننده بقيع و برگزاري نشست‌هاي تخصصي در مورد بقيع.
* سخنان اعضای مجموعه معراج:
آقای عقیل توحيديان:
بسم الله الرحمن الرحيم
عقیل توحيديان هستم به نمايندگي از مجموعه معراج، ما البته براي بحث بقيع کاري نکرديم ما از اولين سالگرد شهداي منا به عنوان اولين گروه مردمي‌آمديم پاي کار و بحث سالگرد شهداي منا را در شهرهاي مختلف در آن سال اول در هفت شهر برگزار کرديم به صورت ويژه برنامه هر روز يعني هفت روز متوالي در ۷ شهر مختلف مهاباد لنگرود قائمشهر بندرترکمن گنبد کاووس نيشابور و تهران.
سال اول برنامه برگزار کرديم و يک فراخوان آثار داشتيم در مورد فاجعه منا که ۲۵۰۰ اثر جمع آوري کرديم. تخصص خود من خبر و فضاي مجازي است. من در بحث خبر و رسانه مي‌توانم کمک بکنم به بحث بقيع منتهي ما يک فراخواني داشتيم آن سال به خاطر اينکه مصادف شد با رايزني برای راه‌اندازي مجدد حج، به
مشارکت استادفرشچیان در داوری مسابقه طراحی حرم ائمه بقیع
صلاحديد به قولي گفتند که اين را ملغي کنيد گفتیم نه فراخوان زديم با هماهنگي و داوري مستقيم استاد فرشچيان براي طراحي حرم ائمه بقيع که آن سال براي خاطر همان بحث رايزني‌ها گفتند که ملغي کنيد ما هم اطاعت کرديم و کنسلش کرديم ولي براي اين داستان بقيع من چندتا نکته به ذهنم آمد گفتم
کاستی های فراوان در فضای مجازی درباره بقیع
حالا من دو تا نکته‌اش را مي‌گويم يکي طراحي رسانه‌اي که تا به حال من نديدم منِ توحيديان که عرض مي‌کنم به عنوان کوچک‌تر جمع اگر در فضاي مجازي حداقل ادعا بکند که من کاري کردم چون خودم در شصت ابرگروه تلگرامي‌که همه‌شان اکثرا آدم‌هاي رسانه‌اي هستند حضور دارم مي‌بينم مي‌گويم ديدم در فضاي اينستاگرام در فضاي مختلف اگر چيزي ببينم مي‌گويم ديدم چون نمي‌توانم بگويم نديدم طراحي رسانه‌اي براي انتشار اسناد بقيع تا حالا من نديدم جايي همين که تا حالا اسناد داخل يک گنجه‌اي حفظ شده و کسي به نمايش نگذاشته و ديده نشده است خودش محل بحث است يک امر هم طراحي رسانه به قولي اطلاع رساني است يعني وقتي شما مي‌خواهيد يک چيزي را اطلاع رساني بکني و مطلب ارائه بکنيد اين مطالب بقيع و بحث پژوهش‌هاي بقيع خيلي مهم است و به قولي سطح بالا است ما اگر از سطح دانش آموزي شروع نکنيم شايد آينده به جايي نرسيم فقط در همين سطح علما و فضلا بماند و جامعه در آن نقشي نداشته باشد. اين دو نکته حالا اگر فرصت بشود در بحث به قولي اطلاع رساني و پويش‌ها و اگر کاري خواستيد انجام بدهيد ما در خدمت شما هستيم.
حجت الاسلام آقاي قاضي عسگر:
مسئله من را سوء برداشت نکنيد. من عرض کردم که مسئله را سياسي نکنيد اين که از طريق سياسي پيگيري بکنيم اين ضرورت حتمي است. اين الان مثلا يک مسئله پيش مي‌آيد يک موجي درست مي‌کند اين موج باعث مي‌شود که خيلي پل‌هاي پشت سرمان را خراب مي‌کنيم و به جايي هم نمي‌رسيم من مرادم اين بود و الا اين کار، يک کار خيلي فراتر از کار فرهنگي است، کار فرهنگي يک بخشش است يعني الان دقيقا مطالبي که آقايان مي‌فرمايند ما را مي‌رساند به اينکه ما حتما بايد يک طرح جامع داشته باشيم و الا همان آقاي نوري فرمودند مي‌شينيم بعدا به نتيجه نمي‌رسيم و تمام مي‌شود مي‌رود لذا من پيشنهادم اين است آقاي دکتر ضيايي بزرگواري کنند از حضراتي که در جلسه هستند و با ما تشريف دارند يک کميته‌اي به اصطلاح تشکيل بدهند که طرح جامع را بر اساس همين فرمايشات تهيه بکنند بعد بياورند در همين جمع حالا دو ماه ديگر سه ماه ديگر قطعي بکنند و تقسيم کار بکنند و الا اينقدر کار گسترده است به اين راحتي نمي‌شود جمع کرد.
* سخنان اعضای مجموعه گنبد کبريا
آقای حجت الاسلام و المسلمین حيدرعلی جعفری:
بسم الله الرحمن الرحيم
حيدرعلي جعفري هستم از مجموعه گنبد کبريا. عرض کنم خدمتتان که اولا تشکر مي‌کنم از حاج آقاي نواب و آقاي قاضي عسگر که اين جلسه فاخر را تشکيل دادند و همين افزايي که واقعا جايش خالي بود دارد شکل مي‌گيرد.
آشنایی با اقدامامت مجموعه گنبد کبریا
من يک مختصري از فعاليت‌هايم بگويم. ما يک دغدغه‌اي داشتيم با بعضي از دوستانمان حالا مي‌نشستيم صحبت مي‌کرديم مي‌ديديم که مثلا يک ضعفي که عموما به گوش ما مي‌رسد اين است که خيلي راحت وهابي‌ها اصل داستان قبور ائمه را زير سوال مي‌برند که آقا اينجا چي هست که وايستادي اينجا اصلا قبري نيست و از طرفي ديگر دانش زواري که مي‌روند در قبرستان بقيع خيلي کم هستند يعني يکهو مي‌بينيد رفته يک جايي وايستاده مثلا سر قبر حضرت ام البنين وايستاده دارد براي امام مجتبي فاتحه مي‌خواند يعني چيزهايي داريم مي‌بينيم يعني واقعا دانش زوار کم است. از آن طرف هم ما تقريبا سال ۹۰ ،۹۱ بود که خب اين دغدغه براي ما ايجاد شد که يک کاري انجام بدهيم داستان هشت شوال و تخريب حرم‌ها مثل الان ولي خب آن موقع بيشتر مغفول بود و عامه مردم از اصل داستان هشت شوال اطلاعي نداشتند خب يکي دو تا گروه هم فعال بودند من جمله دوستان بهشت بقيع که توفيق داشتم بنده قبل خدمتشان باشم. ما دست به کار شديم
تدوین کتابی به نام گنبد کبریا و مسابقه کشوری کتابخوانی به محوریت آن
بنده کتابي را تدوين کردم به اسم گنبد کبريا که اتفاقا خيلي از پژوهش‌هاي آقاي قاضي عسگر هم در آن استفاده کرديم. آمديم گفتيم که دغدغه‌مان را بگذاريم براي اينکه داستان هشت شوال يک ذره در سطح جامعه پخش بشود از اين کتاب که مربوط به تاريخ تخريب حرم‌هاي شريف است با محوريت بقيع و خواستيم بگوييم يک خط جريان فکري ثابت است که به تخريب حرم‌ها مي‌انجامد يک مسابقه کتابخواني کشوري گذاشتيم فکر مي‌کنم بالغ بر ده هزار نفر شرکت کردند
مسابقه داستان کوتاه نويسي درباره تخریب بقیع
مسابقه داستان کوتاه نويسي داشتيم. بيش از صدتا اثر فاخر دست ما رسيد و دوست داشتيم چاپ کنيم ولي به دلايلي اين کتاب ماند ولي واقعا مي‌شود از اين کتاب استفاده کرد من باب اينکه حتي فيلم‌هاي کوتاه و کليپ‌هاي جذاب درست کرد.
همکاری با گروه های معارفی سیما درباره سالگرد تخریب
خب با همکاري دوستان در شبکه ۳ شبکه گروه‌هاي معارف ما سعي کرديم که داستان هشت شوال در برنامه‌هاي زنده‌اي که صورت مي‌گيرد مثل برنامه سمت خدا مثل برنامه آفتاب شرقي مثل برنامه‌هايي که به هر حال ببينده دارد داستان هشت شوال گفته بشود و عموما آن قدر که به هر حال ما با صدا و سيما کار کرديم اينجوري که نگاه مي‌کنم ببينم پارسال چه برنامه‌اي داشتند همان مي‌رود روي تقويم و الحمدالله با کليپ‌هايي که رسانديم مستندهاي بحث گروه بهشت بقيع بود که مي‌رساندند و به هر حال در يک فضايي به هر حال اين داستان شروع شد و قابل استفاده بود. من بيشتر نگاهم به داستان هشت شوال، داستان اجتماعي است يعني دوست دارم که از جهت اجتماعي اين اتفاق بيفتد اين مطالبه، مطالبه عمومي باشد و اين پيشنهادهايي که عرض مي‌کنم بيشتر از همين جنس پيشنهادات است:
جای خالی تهیه اثر سینمایی درباره بقیع
يک که عرض کنم خدمتتان که بشود روي بحث رسانه خصوصا فيلم سينمايي روي آن کار کرد جايش خيلي خالي خيلي خالي هست همان طور که به هر حال فيلم پيامبر اکرم که واقعا روي هرچه ما مي‌آمديم روي حضرت ابوطالب کار مي‌کرديم يک تنه آقاي مجيد مجيدي نصف شبهات را برطرف کرد و در اين داستان جايش خالي است. در داستان بازسازي حرم‌ها و طرح زدن براي ضريح ائمه بقيع به نظرم واقعا جا دارد که، من خيلي خوشحال شدم ديدم که همچنين فراخواني بوده است که از آقاي فرشچيان و اساتيد ديگر استفاده بشود براي اينکه اين داستان بشود و همين الان حالا نديدن، من ديدم در جمع هستند گروه‌هايي که در عراق دارند همچين حرکتي را استارت زدند ولي يک ذره احساس من اين است که آن داستان ممکن است تنش زا بشود که حالا مي‌توانيم در موردش صحبت بشود
پیگیری حقوقی مسئله بقیع
و حالا آخرين پيشنهادم اين است که واقعا جا دارد که از جهت کيفري اين داستان پيگيري بشود اين هم باز هم در مجموعه‌هاي در عراق دارد پيگيري مي‌شود مثلا در مورد خاص کشتاري که در حمله به عراق صورت گرفته قبايل عراق را جمع کردند يک شکوايه‌اي جمع کردند دارد عمل هم مي‌شود در دادگاه لاهه مي‌خواهند طرح شکايت مي‌کنند به نظرم مي‌رسد با همان ساز و کار و تجربياتي که آن طرف دارد کار مي‌شود جا دارد که ما حداقلش طرح دعواي حقوقي بکنيم شايد کمترين اثرش اين باشد که باز هم فشار‌ها نسبت به زوار و زيارت کمتر بشود. خيلي ممنون
حجت الاسلام و المسلمین فاضل:
بسم الله الرحمن الرحيم
بنده فاضل هستم مجموعه گنبد کبريا يک همکاري داشتيم در گذشته. تقدير و تشکر دارم از مسئولين محترم حج و زيارت و مرکز پژوهش‌هاي حج و زيارت که اين جلسه ارزشمند را تشکيل دادند من يک نکته‌اي را واقعا در طي اين پانزده سالي که کارهاي تبليغي و فرهنگ سازي در بحث معارف ديني اهل بيت در کف جامعه دنبال مي‌کنم آنچه که نسبت به يک واقعه تاريخي مخصوصا واقعه تاريخي که با اعتقادات شيعيان عجين شده به نظر مي‌رسد موثر است واقعه نگاري اين قصه و انتشار اين جريان هست همان جور که اساتيد محترم مستحضر هستند بحث تخريب قبور ائمه (ع) خصوصا به دست وهابيت غير از بقيع سوابق ديگري را هم دارد اينها قبور، قبر محترم سيدالشهدا و حرم مطهر را تخريب کردند در مقطعي و حالا آن جسارت‌هايي که کردند حتي به نجف مي‌خواستند متعرض بشوند و در قضيه داعش هم که بالاخره قبوري که منتسب هست به اهل بيت يا اصحاب ائمه اينها متعرض شدند بحث اين است که اگر ما به عنوان يک شاخص بحث تخريب قبور ائمه بقيع (ع) را بزرگ نمايي نکنيم اين جريان خب در طول تاريخ ادامه دار خواهد بود و معلوم هم نيست اين قصه کي تمام بشود و بايد اذهان عمومي نسبت به اين مسئله حساس باشند خب يکي از راه‌هاي مؤثر آن دوستان هم اشاره کردند که مي‌شود تکميلش کرد به اين عرض بنده
درج مسئله بقیع در کتب درسی
و آن اين هست که الان بسيار اين امکان فراهم است که با بخش تدوين متون درسي آموزش و پرورش يک هماهنگي بشود از طرف پژوهشکده و يک متن ساده نسبت به قبور ائمه بقيع در کتاب‌هاي درسي به عنوان يک واقعه تلخ در تاريخ شيعه و تاريخ اسلام انجا حتي بچه‌هاي ما نوجوانان آشنا بشوند اين نهادينه بشود در ذهنشان همان طور که خيلي از وقايع ملي و اتفاقات ناگواري که حتي در طول تاريخ انقلاب افتاده است بعضا در اين کتاب‌ها براي اينکه نهادينه بشود به بچه‌ها تعليم داده شده خب اين يک قضيه بسيار مهم است.
تهیه ویکی بقیع
يک بحث دوم هم که من عرضم را با آن تمام مي‌کنم اين است که در فضاي مجازي کارهايي که به صورت ويکي انجام مي‌شود دايره المعارف‌هايي که قابل ويرايش هست خب الان آنچه که در سايت‌هاي بين‌المللي مراکز ديني مهم دنيا آدم مي‌بيند تايم لاين‌هايي که اينها طراحي مي‌کنند و در طول گذر زمان نقطه گذاري مي‌کنند وقايع را در آنجا متذکر مي‌شوند اين امکان وجود دارد قاعدتا که هم نسبت به معارف اهل بيتي که در بقيع مدفون هستند به صورت خط زمان وقايع گذاشته بشود در يک سايت ويژه‌اي باشد مثلا ويکي پديا خب الان يک دايره المعارف عظيمي دارد مي‌شود در همه قسمت‌ها هم دارد ورود مي‌کند چرا شيعه خودش اين کار را به عهده نگيرد باز ظرفيتي که هست هم بحث‌هاي معارفي هم بحث‌هاي تاريخي قابل ويرايش باشد و پژوهشگران در آنجا حضور پيدا بکنند و به اشتراک عمومي در کل دنيا به زبان‌هاي مختلف گذاشته بشود قطعا مي‌تواند اين واقعه هم نسبت به بحث تاريخي و ايجاد حساسيت تاريخي‌اش و هم نسبت به بحث معارفي‌اش رشد قابل ملاحظه‌اي را ايجاد بکند.
* سخنان اعضای انجمن ميراث اسلامی
آقای حجت الاسلام و المسلمین اميرمهدي مناقبي:
بسم الله الرحمن الرحيم
من اميرمهدي مناقبي هستم از انجمن ميراث اسلامي از سال ۹۴ به همت انجمن در ارتباط با بقيع فعاليت ويژه‌اي شروع شد.
اقدامات انجمن ميراث اسلامي درباره بقیع
نزديک به سي عنوان فعاليت شده که من به اختصار ده تا را خدمت بزرگواران عرض مي‌کنم. و حالا پيشنهاد و نکات جزيي طبيعتا در جلسات به اصطلاح تخصصي‌تر با موضوعات مشخص و به اصطلاح عرض‌هايي که هرکدام در آن زمينه فعاليت کرده باشند مطلوب‌تر است مثلا کساني که پژوهشي‌اند اجتماعي‌اند احتمالا ثمره مفيدتري دارد لذا به اجمال عرض مي‌کنم ما در ابتدا
تشکیل اتاق فکر درباره مسئله شناسی بقیع
يک اتاق فکري تشکيل داديم به مدت يکسال فعاليت کرد تقريبا بيش از ۲۰ رشته از علوم انساني در اين اتاق فکر حضور داشتند و به اين موضوع پرداختيم که مسئله بقيع چيست و راهکارهاي احياي آن چيست که يکي از ثمرات خوب ان حداقل اين بود که بزرگواران اساتيدي که در ابتدا با تعجب به اين موضوع نگاه مي‌کردند درگير شدند البته نه جاي فکر دارد که واقعا ما به مسئله احيا فکر بکنيم و الزاما يک احساسات و انگيزه‌هاي عاطفي مذهبي نيست که حالا در آن کارگروه‌ها ما کارگروه معماري داشتيم چون جناب اقاي قاضي عسگر فرمودند عرض مي‌کنم که
مطالعات معماری درباره بقیع
به اصطلاح آتليه نجف که در دانشگاه شهيد بهشتي طرح توسعه حرم اميرالمومنين (ع) کار کردند زير نظر دکتر نديمي آنها مسئوليت اين کار را بر عهده داشتد حالا جزئياتش در صورت نياز ارائه خواهد شد. اين محتواي فکري يک خروجي تهيه کرد حالا به مقتضيات زمان صلاح نديديم منتشر عمومي بشود ولي حالا ان شاءالله منتشر مي‌شود آن گام اولش همين گامي است که
احياي حافظه تاريخي و حافظه جمعي اولين و مهمترين گام در احياي معنوي و فيزيکي بقيع
همه دوستان آنجا مشغول‌اندکه جمع بندي ما اين بود که احياي حافظه تاريخي و حافظه جمعي اولين و مهمترين گام در احياي معنوي و فيزيکي بقيع است يعني ما اگر بتوانيم فردا صبح حرم مطهر ائمه بقيع را بنا بکنيم ولي به اصطلاح از نظر اجتماعي و حافظه جمعي و تاريخي مقدماتش را فراهم نکرده باشيم ممکن است چند سال دچار آسيب‌هايي بشود. فعاليت اول ما بحث اتاق فکر بود در راستاي به اصطلاح خروجي که اتاق فکر داشت که راهکار احياي بقيع چي هست ما يک سري پروژه تعريف کرديم در زمينه پژوهش
کتاب بهشت بقيع
و کتب يک کتاب که جناب آقاي خامه‌يار زحمت کشيدن خودشان به تفصيل توضيح دادند کتاب بهشت بقيع بود نگاره‌هاي بقيع و تصاوير بقيع. کتاب ديگري که الان آماده چاپ است
کتاب قصه غربت
کتاب قصه غربت جناب آقاي پيمان اسحاقي دانشجوي دکتري دانشگاه برلين در رشته جامع شناسي دين کتاب را کار کردند. قصه غربت بقيع به روايت زائران حج دوره قاجار و کتاب ديگري که کار شده کتاب شناسي توصيفي بقيع است آثاري که در ارتباط با بقيع کار شده کتاب شناسي توصيفي‌اش را کار کرديم
آماده سازی ده ها عنوان کتاب به زبان های مختلف درباره بقیع
نزديک به شايد فکر کنم حدود ۶۰ ۷۰ عنوان کتاب است و به زبان‌هاي فارسي عربي و اردو و اين کتاب‌ها آماده چاپ هست فقط منتظر مجوز انتشارات از ارشاد هستيم.
سایت يک قرن تخريب
مجموعه کار ديگري که انجام شد در زمينه فضاي مجازي و سايت ما يک سايت تقريبا آماده داريم که البته رونمايي نکرديم تحت عنوان يک قرن تخريب با اين ديدگاه که مي‌خواستيم بيان بکنيم که آن رويکرد تخريب ميراث مذهبي و فرهنگي در منطقه که نشئت گرفته از تفکر وهابيت است مي‌شود گفت بقيع آغاز اين تخريب‌ها بوده ما در طي صد سال اخير تخريب‌ها را جمع آوري کرديم با تصاوير مدارک که آقاي خامه‌يار هم خيلي زحمت کشيدند که تقريبا بار اصلي بر دوش ايشان بود خصوصا تخريب‌هاي اخيري که داعش انجام داده است حسن اين سايت در اين است که ما مي‌توانيم به زبان غير ديني براي پژوهشگران و علاقه مندان به ميراث فرهنگي نشان بدهيم بقيع الزاما يک مسئله ديني نيست يک مسئله فرهنگي و تاريخي است که بقيع ابتداي اين تخريب‌ها قرار گرفته است و به ترتيب مي‌آيد پايين تخريب‌ها که در حجاز انجام شده در مناطق مختلف خاورميانه.
ويکي بقيع
سايت ديگري که حالا به اصطلاح در حال آماده سازي هست از اصطلاح ويکي بقيع نمي‌خواهم استفاده کنم ولي شبيه ويکي پديا است که ما چند هزار فيش از کتب جمع آوري کرديم فعلا بيشتر کتبي که مربوط مي‌پردازند به پنج قرن اول اسلامي کار شده ما در بخش پژوهشي حالا يک سري کتاب‌ها تدوين کرديم ولي اولويتمان بر اين است که بسترهاي دوري فراهم بکنيم که براي پژوهشگران مزيت و اولويت باشد در بقيع کار کنند. خب وقتي که فرض بکنيد منابع در دسترس نباشد حمايت نباشد ارزش اجتماعي نداشته باشد کار خب پژوهشگر با دشواري‌هاي بيشتري مواجه مي‌شود براي کار در اين عرصه ما بنايمان بر اين است که بتوانيم مثل بانک داده و مرکز اسناد در حمايت‌هاي به اصطلاح علمي معنوي و حالا مادي بکنيم کمک بکنيم به پژوهشگراني که علاقه‌مند هستند در اين زمينه کار بکنند.
کنگره شعر آخرين حرم
در بحث‌هاي اجتماعي چندتا کار انجام شده حالا يکي از آن بحث کنگره شعر آخرين حرم است با همکاري حوزه هنري و چند جاي ديگر انجام شد يک فراخواني بود که تمام شاعراني که در کشور به اين موضوع علاقه دارند شعر‌هايشان را فرستادند داوري شد و يک کنگره‌اي برگزار شد در هشت شوال و کتابي به عنوان آخرين حرم کتاب شعري چاپ شد.
تاريخ شفاهي بقیع
کار ديگري هم که بوده به صورت تصويري وارد بخش تاريخ شفاهي شديم کساني که با واسطه يا بي واسطه که اغلب با واسطه است از تخريب يا فعاليت براي احياي حرم مطهر بقيع به اصطلاح خاطره‌اي دارند نکته‌اي دارند از آنها به اصطلاح ضبط بکنيم که به مرور زمان تحت عنوان حالا به شکل يک مستند چه مکتوب چه تصويري ان شاءالله ارائه بشود. دو تا کار هم حالا با رايزني انجام داديم يکي به اصطلاح يکي از بزرگواران هم اشاره کردند در کتاب تاريخ دو، پايه يازدهم به لطف امام زمان (ع) چند سالي است عکس حرم مطهر ائمه بقيع و موضوع حرم مطهر بقيع ذکر شده که واقعا نکته خيلي مهمي‌است که ما اين حافظه تاريخ را در نسل‌هاي بعدي بتوانيم احيا بکنيم. و کار ديگري هم که شده چند سالي با شهرداري تهران و حالا برخي مناطق کشور خصوصا شهرداري تهران در سالروز هشت شوال با اصطلاح نصب بنر و حمايت‌هايي که مي‌کنند سعي بکنيم اين حافظه تاريخي را احيا بکنيم. حالا ديگر بقيه فعاليت‌ها که تقريبا بيست عنوان ديگر هست و حالا نکات جزيي باشد که ان شاءالله در يک وقت موسعي خدمت بزرگواران عرض بکنيم. تشکر مي‌کنم.
آقای خامه يار:
بسم الله الرحمن الرحيم
خامه‌يار هستم چهار سالي هست حدودا همکار مجموعه پژوهشکده حج و زيارت هستم البته با يک وقفه دو ساله در ميان اين چهار سال که در همان وقفه‌اي که پيش آمد يک توفيقي بود که ما بتوانيم يک کاري درباره بقيع با حمايت انجمن ميراث اسلامي که حاج آقاي مناقبي به نمايندگي از آن انجمن اينجا تشريف دارند ما کاري به عنوان بهشت بقيع آنجا اين فرصت شد که بتوانيم در قالب يک اثر علمي و پژوهشي انجام بدهيم و البته حالا هنوز به دلايلي به چاپ نرسيده است اين کار و تلاش اين بوده يک آلبومي از عکس‌هاي قديمي و نگاره‌هاي بقيع در نسخه‌هاي خطي با يک مقدمه‌اي درباره تحولات بقيع در گذر تاريخ چه از منظر معماري و چه از نظر پيدايش و شکل گيري زيارت در دوره‌هاي مختلف انجام بشود در واقع يک نوع کار تطبيقي هست ميان متون و منابع مکتوب و نگاره‌ها و عکس‌هاي قديمي و مي‌توانم ادعا کنم که يک سري يافته‌ها و نتيجه گيري‌هاي پژوهشي جديدي را براي اولين بار موفق شدم در کار خودم ارائه بدهم حالا براي نمونه خاستگاه و الگوي معماري گنبد ائمه بقيع هست که حالا بايد تفسيرهايش جاي ديگر ان شاءالله بتوانيم مطرح کنيم يا نظريه‌اي درباره ماهيت بناي بيت الاحزان هست يعني من به يک نظريه‌اي درباره ماهيت آن بنا برخلاف آن باوري که حالا الان درباره آن بنا رواج دارد يا اينکه مثلا گنبد حليمه سعديه خب از يک دوره متاخري به وجود آمده اصلا در قرون مياني و اوليه وجود نداشته است چه در متون مکتوب و چه در نگاره هنري از يک تاريخي به بعد... حالا تفسير‌ها بماند و اميدواريم که حالا اين شرايطش پيش بيايد و هرچه زودتر منتشر بشود. عذر مي‌خواهم از اينکه وقت شما را گرفتم.
من موضوعي که مي‌خواستم صحبت کنم خب جناب حاج آقاي خرسان يک خيلي مختصر اشاره کردند. در همان راستا مي‌خواستم صحبت کنم ببينيد به هر حال آل سعود دويست سال است که يک بار در اوايل سده ۱۹ و يک بار در اوايل سده ۲۰ هر دو بار تخريب‌هاي گسترده‌اي را در مکه و مدينه انجام دادند و ما الان در قرن ۲۱ ام يک نوع نگاه ميراثي حاکم است لزوم محافظت از مواريث تاريخي چون ميراث را به عنوان نماد‌هاي هويتي هر منطقه مي‌نگرند. ما هم حالا درست بقيع جايگاه خيلي مقدس و ويژه‌اي براي ما شيعيان دارد ولي اگر بخواهيم در صحنه بين‌الملل هم کار کنيم ما مي‌توانيم با اين نگاه ميراثي هم جلو برويم البته منافاتي ندارد که کنارش نگاه‌هاي ديگر هم باشد نگاه‌هايي که بخواهيم شخصيت‌هاي مدفون در بقيع را بشناسانيم ولي به هر حال هر نوع نگاهي مي‌تواند مخاطب خاص خودش را داشته باشد و ما اين نگاه ميراثي را حتما درباره بقيع لحاظ کنيم اينکه اينجا يک ميراث جهاني بوده از بين رفته و در کنار آن بقيه جاهايي که تخريب شده آنها را هم ضمن همين نگاه لحاظ کنيم يعني اينجور نباشد ما فقط بقيع را به عنوان يک تافته جدابافته‌اي در حرمين نگاه کنيم کما اينکه همه آثار ديگري که تخريب شده آنها را هم ما بياييم مطالبه بازسازي‌اش را انجام بدهيم هرچند شايد بعضي از آنها براي ما تقدس و جايگاه بقيع را نداشته باشند ولي حالا حاج آقا اشاره فرمودند که نگاه قبرستان نداشته باشيم اتفاقا شايد يک بخشي اصلا از همين ميراث دوستان همين‌ها اصلا همين جذابيت داشته باشد بله اينجا يک قبرستان بوده با يک مجموعه معماري خاص و متمايز بوده ما الان سال گذشته در بحرين يک قبرستان باستاني چند هزار ساله داشتيم که وقتي شما عکسش را مي‌بينيد هيچي اصلا به چشم ما شايد نيايد الان اينجا چي هست آن ثبت جهاني شد در فهرست سازمان يونسکو و منظور اين است که به نظرم ما براي اينکه اين را به مطالبه جهاني تبديل کنيم حتما در کنار ساير فعاليت‌ها و نوع نگاهمان اين نوع نگاه و رويکرد را داشته باشيم و به آن دوستان انجمن ميراث هم قبلا همکاري داشتيم خب دقيقا آن سايت يک قرن تخريب هم مي‌تواند در همين راستا باشد. من وقت دوستان را بيش از نمي‌گيرم.
آقاي قاضي عسگر:
خب ببينيد آقاي کلانتريان من الان واقعا هرچه آقايان بیشتر پیشنهاد می دهند به همان نتيجه مي‌رسم که ما يک طرح جامع در حوزه خارجي هم بيشتر ما اينکه آقايان مي‌گويند مقايسه مي‌کنند با هولوکاست اصلا خيلي با هم متفاوت است. در هولوکاست آنها مي‌آيند مي‌گويند آقا شما يهودي‌ها قتل عام کرديد چه کردند احساسات جوامع بشري را تحريک مي‌کنند ما هم مثلا نمي‌توانيم بياييم بگوييم اينها اينجا چون گنبد و بارگاه ندارد قتل کردند. حالا بايد يک هدف بين‌المللي راه انداخت .
ما بحث تمدن زدايي‌اش را قبول داريم ولی شما نمي‌توانيد ثابت بکنيد اينجا يک عده قتل عام شدند در زمان آل سعود. آل سعود قدمتش کار به بقيه ندارد که چيزي نيست عمرش لذا همين که آقاي خامه‌يار فرمودند به نظر من درست است ما روي بعد تمدني‌اش روي بعد فرهنگی اش و اينکه الان شما توی بزرگراه‌ها مي‌بينيد ساختمان‌هاي مثلا صد سال دويست سال اينها را تخريب نمي‌کنند نگه مي‌دارند چرا اينجايي که اين همه اهميت دارد در بين مسلمانان مثلا اين را به اين شکل نگه داشتند و از بين دارند مي‌برند ميراث را به چشم هويت
آقای سيد محمود سامانی:
بسم الله الرحمن الرحيم
من چند سالي است که عضو گروه تاريخ و سيره پژوهشکده حج و زيارت هستم و نقشي در تدوين دانشنامه حج حرمي داشتم. يکي از پيشنهادات من اين است که اگر صلاح بدانند رؤساي محترم بازتاب و انعکاس بقيع در دانشنامه حج وحرمين شريفين را از حالا در دستور کار قرار بدهيم و براي چند سال بعد که ان شاءالله آن همايش گسترده برگزار مي‌شود بشود يک مجموعه‌اي را آماده کرد. دو، در مکه مکرمه در عربستان ما موسوعه مکه مکرمه و مدينه منوره داريم که چند جلد آن منتشر شده است اگر صلاح بدانيد برخي از مداخل اين موسوعه که درباره بقيع هست از حالا مد نظر باشد نقد بشود و بعدا منتشر بشود. سه، خدمتتان عرض کنم اگر آثاري درباره بقيع مداخلي درباره بقيع در ديگر موسوعه‌ها در جهان اسلام انتشار يافته است به ويژه کارهاي وهابيت را رصد بکنيم و از اين فرصت و ظرفيت استفاده کنيم و کاستي‌هاي آن را به طرق مختلف عملا گوشزد بکنيم. چهار، از آثار مستشرقان درباره بقيع غفلت نکنيم هم ترجمه بکنيم و نقد بکنيم و بعدا عرضه بشود در آن همايش. پنج، يک مسابقه‌اي را در آن سال از حالا تدارک ببينيم در سطوح مختلف به ويژه براي نوجوانان جوانان و ان شاءالله برگزار بشود تا با بقيع بيشتر آشنا بشوند و ضمنا براي تحقق برخي از اين پيشنهادات از ظرفيت پژوهشکده مي‌توانيم به نحو احسن استفاده کنيم و بنده و اعضايي که با من همکار هستند مي‌توانيم برخي از اين طرح‌ها را در صورت صلاحديد رؤساي بزرگوارمان ان شاءالله از حالا شروع بکنيم.
حجت الاسلام و المسلمین فولادی:
اعوذ بالله السميع العليم من الشيطان اللعين الرجيم
بسم الله الرحمن الرحيم
حقير فولادي هستم و مديرکل حمايت از نخبگان حوزه‌هاي علميه سراسر کشور و همچنين مشاور حاج آقای «لولاچيان» مديرعامل بنياد ارشاد و رفاه امام صادق(ع) که به نمايندگي از ايشان در اين جلسه توفيق حضور دارم. چند نکته را متذکر مي‌شوم يک حالا قبل از همه اينها تشکر بکنم از برگزارکنندگان اين جلسه و خواهشي که داريم اينکه خود برگزاري اين جلسه باعث مي‌شود که براي فعالان عرصه بقيع يک انگيزه‌اي ايجاد بشود که بتوانند اين امر را به صورت جدي‌تري دنبال کنند و خواهشي که داريم اين هست که به صورت حداقل فصلي چنين محفلي برقرار بشود و فعالان داخلي بتوانند همديگر را ببيند و از فعاليت‌هاي هم مطلع بشوند و هم افزايي‌هايي ان شاءالله داشته باشند و همچنين پيشنهاد داريم به صورت ساليانه همايشي بين‌المللي در ارتباط اين مسئله بسيار مهم و اساسي برگزار بشود که مجموعه هم آمادگي همراهي و حمايت در اين زمينه را دارد همچنين پيشنهاد مي‌کنم که يک دبيرخانه‌اي فعال بشود که به صورت جدي‌تر اين مسئله را دنبال بکند با سه کميسيون علمي معنوي، سياسي اجتماعي و اقتصادي که از طرفي حالا به واسطه در واقع پستي هم که حالا ما داريم در بحث جامعه نخبگان حوزه جامعه نخبگان حوزه ما در مرکز خدمات توفيق داريم خدمت مي‌کنيم تقريبا مي‌شود گفت عصاره حوزه‌هاي علميه در بخش قم در بخش خراسان در بخش اصفهان و حوزه برادران خواهران و حتي غير ايراني‌ها را ما در پوشش حمايت داريم که يک ظرفيت بسيار عالي هست که مي‌تواند اين مسئله بقيع را ان شاءالله به حيث علمي و حيث فرهنگ سازي حمايت کند و آمادگي تعريف پروژه‌هاي علمي مشترک هم داريم که از طرفي خود همين يک مسئله است براي نخبگان ما هم اين مسئله هنوز جدي نيست بحث بقيع يک بحثي است که حاشيه‌اي متاسفانه شده علي رغم اهميت بسياري که دارد و همچنين يک پيشنهاد ديگري که دارم محضرتان اين هست که يک سامانه جامع پيرامون بقيع شکل بگيرد جامع نه فقط در اسم واقعا يک سامانه جامع که تمام آنچه که مربوط به بقيع هست از اسناد از کتب از مقالات از ويديوها و محصولات چند رسانه‌اي که دارد توليد مي‌شود و با اين قابليت که بتوانند افراد فعال در آن عرصه همديگر را بشناسند و هم افزايي کنند که طرح اين پلتفرم جامع را هم مجموعه ما دارد و آمادگي اجرايي‌اش را داريم ان شاءالله در صورتي که تصويب بشود.
حجت الاسلام و المسلمین ابوطالبی:
بسم الله الرحمن الرحيم
ابوطالبي هستم. ابتدا تشکر مي‌کنم از نماينده محترم ولي فقيه و پژوهشکده حج و زيارت و مشخصا حاج آقاي نجاتي که زمينه و پيگيري تشکيل اين جلسه را انجام دادند. بنده موضوع رساله دکتري‌ام بقيع بود با عنوان واکاوي فرهنگي و تمدني بقيع. اين رساله چند وقت پيش دفاع شد من فقط درباره چهارده مورد از اختصاصات يا مطالبي که در اين رساله مطرح شده بود را خدمتتان عرض مي‌کنم.
ما براي اينکه اين رساله بشود در واقع به ثمر برسد از بيش ۴۹۰ منبع استفاده شد که همه اين منابع به حول و قوه الهي از منابع دست اولي بود که مي‌شد در اين حوزه استفاده کرد اما مهمترين مطالبي به عنوان در واقع مي‌شود گفت اولين بار يا ويژگي‌هاي اين رساله هست من چهارده مورد را محضرتان عرض مي‌کنم.
اول تعيين و ترسيم حدود خانه عقيل خب راجع به خانه عقيل خيلي صحبت شده اما حدود دقيقش را مي‌شود گفت تا الان کسي متعرض نشده بود.
دو تعين و ترسيم محل نماز و دعاي پيامبر در بقيع.
سه تعيين و ترسيم محل مسجد فاطمه و بيان نظريه جديد در اين خصوص اصرار دارم که بگويم مسجد فاطمه نه بيت الاحزان چون اينجا اساسا مسجد فاطمه بوده است و به همين نام شناخته مي‌شده اما در واقع به مرور زمان در طول تاريخ اسمش را تغيير دادند و اسمش را از مسجد تغيير دادند به بيت الحزن و بعد هم اخيرا به بيت الاحزان.
چهار ترسيم نقشه‌هاي فني و مهندسي بقيع براي اولين بار در جمهوري اسلامي ما نقشه‌هايي از بقيع داشتيم و داريم الان اما فني و مهندسي نيست که با ابزار مهندسي روز ترسيم شده باشد.
پنج بيان آداب مسلمانان هنگام زيارت بقيع و سوره‌ها و زيارت نامه‌هايي که خوانده مي‌شود.
شش معرفي ۵۲ نفر از مشاهير جهان اسلام که جنازه آنها به مدينه منتقل شده و در بقيع دفن شده.
هفت تعيين متواتر بقيع در طول تاريخ اسلام.
هشت بيان سير پيدايش و تطور بقعه‌هاي بقيع.
نه معرفي سازندگان و تعميرکنندگان بقاع بقيع.
ده بيان چگونگي قرارگيري قبور مطهر ائمه بقيع اينکه الان آيا واقعا قبور ائمه بقيع به همين شکل است که الان نشان داده مي‌شود يا نظريه ديگري هم وجود دارد.
يازده معرفي بيش از ۱۴۰ نفر از مشاهير جهان اسلام که در کنار بقعه‌هاي بقيع دفن شدند.
دوازده معرفي و تعيين مکان مقابر خانوادگي موجود در بقيع و مدفونان اينها.
سيزده معرفي سنگ قبرهاي موجود در بقيع.
چهارده معرفي بواب‌هاي بقيع و وظايف آنها.
اما به نظر حقير شايد در طول در واقع فرايند نگارش رساله شايد مهمترين چيزي البته شايد که نه قطعا به نظر خود حقير مهمترين دستاورد اين رساله در واقع مي‌شود گفت که تعيين و ترسيم حدود خانه اميرالمومنين در بقيع هست که در برخي از منابع از آن با عنوان دار علي نام برده شده اما اينکه دقيقا کجا بوده و حدود و صغورش چه بوده و چه وقايعي در آنجا رخ داده اين را براي اولين بار به لطف خدا موفق شديم که در واقع بعد از چهارده قرن مشخص کنيم. والسلام. صلوات
حجت الاسلام و المسلمین سيدمحمد خادمی:
بسم الله الرحمن الرحيم
سيدمحمد خادمي هستم فعال تبليغي در حوزه آمريکاي لاتين و جنوب شرق آسيا. من هم سلام عرض مي‌کنم خدمت حضار کمي تاخير. من در حوزه بقيع‌پژوهي به طور مشخص نيستم ولي در حوزه تخصصي که خودم که تبليغ بين‌الملل يک وظايفي را که نياز به توجه داريم در اين زمينه.
اول اينکه مطالبه بين‌المللي مسئله بقيع نيازمند يک زير بناي فکري است و خب آن زير بناي فکري را ما بايد با آگاهي افزايي در عرصه بين‌الملل به وجود بياوريم حالا نمي‌دانم
کمبود جدی در زمينه معرفي بقيع و مسئله بقيع در فضای بين‌الملل
من چون حضور نداشتم نمي‌دانم در اين زمينه صحبتي شد يا خير، در زمينه بين‌الملل و معرفي بقيع و مسئله بقيع به زبان‌هاي مختلف چقدر ما کار کرديم. من در حوزه تبليغي خودم که نگاه مي‌کنم يعني زبان اسپانيايي شايد به شما بتوانم بگويم يعني بدون اغراق سه يا چهارتا مقاله که همه‌اش هم خودمان نوشتيم يکي در سايت ويکي شيعه هست مجمع اهل بيت و يکي جزو همان سايت آقاي مکارم است که که اين نشان مي‌دهد چقدر در اين زمينه در زبان اسپانيايي که ۸۰۰ ميليون نفر مخاطب دارد کار کم انجام شده است.
حالا نزديک به دو سه ميليون شيعه ولي مخاطب ما فقط شيعه نيست همان جوري که سرور بزرگوارم اشاره فرمودند هولوکاست را شما نگاه کنيد مسئله هولوکاست را جوري رويش کار کردند جوري رويش تبليغات کردند که غير يهود هم مي‌رود دفاع مي‌کند مسيحي دفاع مي‌کند ما هم بايد در حالا مثال جالبي نيست تشبيه جالبي نيست ولي در مورد بقيع هم جوري کار کنيم که
طرح مسئله بقیع به شکل فرادینی
فقط مسئله جهان تشيع نباشد يکي غير مسلمان هم به اين مسئله اهتمام بورزد و لذا اين لازمه‌اش اين است که ما چطور بقيع را معرفي کنيم اولا اينکه ما معرفي نکرديم يعني در زمينه بين‌الملل حتي در جهان اسلام يعني من زبان اندونزيايي را هم که نگاه مي‌کنم که حالا يکي از حوزه‌هاي تبليغي خودم هم در بين‌الملل بعثه هم همکاري داشتيم خيلي کمک کار انجام شده بيشتر ارتباطات و گفتگوهايي که ما داشتيم پربازده‌ترين گويه‌ها مسئله بقيع بوده و ورود به بحث‌هاي مختلف با بقيع وارد بحث‌هاي تاريخي اسلام شديم يعني بقيع يعني عرض من اين است در عرصه بين‌الملل بايد جوري ورود کرد به بحث بقيع که آن را صرفا به عنوان يک قبرستان معرفي نکنيم اگر بگوييد بقيع چي هست و اينقدر تبليغات بعد مخاطب شما بگويد خب بقيع يک قبرستان هست اينقدر احتياجي به تبليغ خلاصه حمايت و اين حرف‌ها ندارد خب بله حق با او است ولي اگر بگوييم بقيع يک سند تاريخي است بقيع صرفا يک قبرستان نيست بقيع يک سند تاريخي و بزنگاه مباحث تاريخي و کلامي مسلمين است اين خب يک جايگاه ويژه‌اي پيدا خواهد کرد.
تدوين متون مناسب درباره بقیع براي مخاطبين تازه مسلمان و حتي غير مسلمان
حالا من در مورد راهکارها و مطالبي که در ساحت بقيع‌پژوهي شايد مورد توجه واقع نشده اين موضوع را شايد پيشنهاد مي‌کنم که به آن توجه بشود يکي تدوين متون مناسب براي مخاطبين تازه مسلمان و حتي غير مسلمان آن به زبان‌هايي که کمتر کار شده زبان اسپانيايي زبان اندونزيايي که بسيار نياز است که اين نياز را ما به چشم ديديم يعني در بقيع که يک اندونزيايي مي‌آيد از شما سوال مي‌کند و اين را به او جواب داديد تشنه مي‌شود و سوالات متعدد پشت سر هم و يک مورد ما بسيار برخورد کرديم با اين قضيه و اينکه خود ماموريني که در بقيع هستند با يک والله اعلم سوال‌ها را جواب مي‌دهند و ختمش مي‌کنند نياز است که کار بشود.
دو اينکه همان بحث بقيع نه به عنوان يک قبرستان بلکه سند تاريخي معرفي بشود.
سه اينکه کارهايي که توليد مي‌شود يعني محتوايي که توليد مي‌شود به زبان‌هاي مختلف با توجه به خالي الذهن بودن مخاطب توليد بشود يعني از فارسي ما به هيچ وجه نمي‌توانيم ترجمه کنيم ترجمه محض، لزوم دارد که اين مناسب سازي بشود براي مخاطب خالي الذهن. شما مي‌گوييد قبر ازواج پيامبر اينجا بايد اين ازواج پيامبر را بسطش بدهي اينها کي‌ها هستند جايگاهشان چي هست کي مورد تاييد است کي مورد تاييد نيست اصلا بگوييد اين بقيع اهميتش به خاطر چي هست اهميتش به خاطر قبر صحابه است؟ به خاطر قبور مثلا فرض کنيد شهدا است يا به خاطر قبور چهار امام بقيع يعني بياييد آن بحث چهار امام بقيع را در آن برجسته سازي بکنيد و در نهايت محکوميت اقدامات وهابيت و آل سعود است البته اين با رويکرد بين‌المللي يعني ايجاد کمپين‌هاي بين‌المللي، همان مثالي که آقا زدند بسيار مثال مناسبي بود به همان نحوس که براي هولوکاست اقدام کردند يهودي‌ها شايد ما شيعه بتوانيم بهتر براي بقيع و مستدل‌تر آنها با هيچ مدرکي با سند سازي اين کار را کردند ما با اين همه سند هنوز نتوانستيم يک کمپين بين‌المللي براي مطالبه مسئله بقيع به وجود بياوريم.
آقای قاضی عسکر:
نگاه ميراثي اين سياست گذاري مي‌خواهد من از آقاي دکتر خواهش مي‌کنم که اين کميته را زودتر تشکيل بدهيد هستند الحمدالله خيلي از آقايان قم هستند. يک کميته محدود بعد اينها را شما بياوريد به صورت يک طرح جامع مثلا بالاخره الان آقاي خادميان اشاره کردند ما براي اسپانيايي زبانان مي‌خواهيم راجع بقيع چي بگوييم بايد سياست گذاري بشود براي اروپا چي داريم بگوييم براي غير مسلمانان چي داريم بگوييم اين قطعي بشود بعد حالا پروژه‌اش کنيد بدهيد روي ان کار بکنند يا تقسيم کار بکنند.
استدعای من این است که نگذاريم اين به صورت يک جلسه تمام بشود. حالا که شروع کرديم ان شاءالله دنبال بکنيد که به يک نتيجه خوبي برسد و تاکيد اين نکته را هم باز دارم نمي‌خواهيم که اين کار به اسم ما فقط بشود يعني ما مي‌آييم هر نهادي يا هر شخصي مثل يک دايره المعارف که اولش مي‌نويسند همه آنهايي که مشارکت در اين طرح‌ها دارند مشخصا اسمشان بيايد و با همکاري جمع ما هم بايد برويم دنبال اينکه امکانات فراهم بکنيم.
از همه آقايان که وقت گذاشتند متشکريم.
..............................
پایان پیام/ 268