به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ مدت‌ها است که تحقیقات پزشکی در اکثر کشورهای جهان برای مقابله با کرونا آغاز شده و محققان در اقصی‌نقاط دنیا تلاش می‌کنند تا راهی برای پیشگیری و مقابله با این بیماری پیدا کنند.
این درحالی است که جامعه‌شناسان معتقدند باید به عواقب اجتماعی و فرهنگی این همه‌گیری در کشورهای مختلف نیز توجه شود. به طور مثال، آنطور که آمارها در آلمان نشان می‌دهد؛ این بیماری باعث افزایش خشونت‌های خانگی و همچنین نژادپرستی در جامعه شده است.
در عین حال، شیوع کررونا در برخی ایالت‌های آلمان نیز، عامل همبستگی میان گروه‌های قومی و مذهبی بوده است.
رایزنی فرهنگی ایران در آلمان در گزارش زیر اثرات فرهنگی و اجتماعی کرونا در آلمان را مورد بررسی قرار داده است:
محدودیت‌های رفت‌وآمد، خانه‌نشینی و استرس ناشی از شیوع کرونا در هفته‌های اخیر، شرایط سختی را برای بسیاری از خانواده‌های آلمانی ایجاد کرده است. برآوردهای سازمان‌های حمایت از زنان در آلمان نشان می‌دهد که زنان زیادی در این کشور تحت خشونت خانگی قرار گرفته‌اند. همچنین سازمان‌های حمایت از کودکان هشدار داده‌اند که هزاران کودک و نوجوان در معرض آسیب قرار دارند. پیش‌تر، در واپسین روزهای سال ۲۰۱۹، پلیس جنایی آلمان اعلام کرده بود که بطور متوسط، هر سه روز یک‌بار، خبر کشته‌شدن یک زن بر اثر خشونت خانگی، در دفاتر پلیس این کشور ثبت می‌شود. براساس این آمار، ۸۲ درصد از قربانیان خشونت‌های خانگی در سال ۲۰۱۹، زنان بودند. حال شیوع ویروس کرونا و ماندن افراد در خانه باعث شده است تا باز هم هزاران زن در معرض خشونت خانگی قرار گیرند. سارا ترنتش از اعضای سازمان مبارزه با خشونت علیه زنان برلین در این باره می‌گوید:« قرنطینه ناشی از کرونا ممکن است، موجب مرگ هزاران زن در آلمان شود. وقتی خانواده‌ها برای مدت طولانی در خانه بمانند، احتمال درگیری میان اعضای خانواده بالا می‌رود. این امر گاهی موجب صدمه دیدن اعضای خانواده و حتی مرگ آن‌ها می‌شود. البته نگرانی از افزایش خشونت‌های خانگی تنها محدود به آلمان نیست. در چین تعداد شکایات از خشونت خانگی در زمان کرونا سه برابر شده و در اسپانیا نیز شکایات افزایش زیادی داشته است. برآوردهای سازمان‌های حمایت از زنان در آلمان نشان می‌دهد که این آمار در این کشور نیز افزایش داشته است. ترنتش در این باره می‌گوید:« دولت فدرال دو خط تلفن رایگان برای مشاوره به دو گروه کودک و نوجوان و گروه بزرگسالان اختصاص داده است. کار مشاوران این خطوط، گوش سپردن به شکایات و ارجاع موضوع به تشکل‌های تخصصی‌تر است. برآوردهای ما نشان می‌دهد که از زمان شیوع کرونا در آلمان، تماس‌های تلفنی با این شماره‌ها افزایش محسوسی داشته است.
او همچنین با اشاره به کاهش تعداد پناهگاه‌های امدادرسانی به زنان می‌گوید: سازمان‌های امدادرسانی به زنان، روزهای شلوغی را سپری می‌کنند. پناهگاه‌های زیادی در سراسر آلمان بسته شده‌اند. کارکنان پناهگاه‌ها نیز کاهش یافته و به همین دلیل، امدادرسانی به زنان با مشکلات زیادی روبرو است. به اعتقاد این عضو سازمان مبارزه با خشونت علیه زنان، بسته‌شدن پناهگاه‌ها، زنان زیادی را در آلمان مضطرب کرده است. از این رو، دولت‌های ایالتی و شهرداری‌ها در شهرهای مختلف به دنبال راهکاری برای کمک به زنان هستند. به عنوان مثال در کاسل، آپارتمان‌های خالی برای سکونت زنان آسیب‌دیده آماده شده‌اند. در برلین نیز دو هتل برای افراد بی‌خانمان و زنان آسیب‌دیده تجهیز شده است. فرانسیسکا گیفی، وزیر امور خانواده آلمان نیز از دولت‌های ایالتی خواسته است تا شرایطی را برای اسکان زنان و افراد آسیب‌دیده فراهم کند. در این میان، دولت فدرال نیز سعی دارد تا با اختصاص بودجه، شرایط بهتری برای زنان آسیب‌دیده فراهم کند. در کنار این‌ها، روان‌شناسان در رادیو و تلویزیون آلمان از شهروندان می‌خواهند که موارد خشونت خانگی را به پلیس گزارش دهند. در این برنامه‌ها تاکید می‌شود که خشونت خانگی یک موضوع خصوصی نیست و همه در برابر آن مسئول هستند. البته در کنار خشونت علیه زنان، به نظر می‌رسد در این مدت، رفتارهای خشونت‌آمیز با کودکان و نوجوانان نیز در آلمان افزایش داشته است. گرد لندزبرگ، مدیر اتحادیه انجمن‌های شهر و شهرداری آلمان می‌گوید: از زمان شیوع کرونا، کودکان و نوجوانان زیادی با مشاورهای سازمان‌های اجتماعی تماس گرفته‌اند. پیش از بحران کرونا، مسئولان اداره جوانان و نوجوانان از طریق مدارس و مهدکودک‌ها با والدین و مربیان در ارتباط بودند و بر وضعیت روحی، تربیتی، بهداشتی، تغذیه‌ای و آموزشی کودکان و نوجوانان در خانه‌ها نظارت می‌کردند. این در حالی است که مهدکودک‌ها و مدارس، در حال‌حاضر به دلیل بحران کرونا تعطیل شده‌اند و ارتباط کارشناسان اداره جوانان و نوجوانان با والدین کم شده است. گرد لندزبرگ معتقد است که کارشناسان ادارات جوانان و نوجوانان و مددکاران باید با پوشش مخصوص، شخصا به خانه‌ها سرکشی کنند تا از شرایط کودکان و نوجوانان آگاه شوند.
* افزایش تبعیض و نژادپرستی
از سوی دیگر، اداره حفاظت از قانون اساسی فدرال هشدار داده است که گروه‌های راستگرای افراطی، از بیماری کرونا برای پیش‌برد اهداف خود استفاده می‌کنند. براساس گفته‌های مسئولان این اداره، گروه‌های راستگرای افراطی تلاش می‌کنند تا مهاجران و پناهجویان را عامل شیوع کرونا معرفی کنند. توماس هالدن وَنگ، رئیس اداره حفاظت از قانون اساسی در این باره می‌گوید: گروه‌های راستگرای افراطی از این ویروس برای تخریب دولت فدرال و ترویج تئوری‌های توطئه استفاده می‌کنند. آن‌ها، مهاجران و پناهجویان را عامل شیوع کرونا در جامعه معرفی می‌کنند و از این راه، به تبیعض و نژادپرستی در جامعه دامن می‌زنند. البته اظهارنظرهای سیاستمداران احزاب راست نیز در این امر بی‌تاثیر نیست.
آندراس زیک، پژوهشگر حوزه درگیری نیز در این باره می‌گوید: متاسفانه خطر درگیری در جامعه آلمان وجود دارد. تحقیقات نشان داده که در شرایط بحران، احتمال درگیری در جامعه افزایش می‌یابد و گروه‌های اقلیت و ضعیف در جامعه تحت ظلم گروه‌های دیگر قرار می‌گیرند. در شرایط کنونی نیز، گروه‌های افراطی از بحران کرونا برای ترویج عقاید خود استفاده می‌کنند. این اثر اجتماعی کرونا بر جامعه آلمان است. در واقع، در شرایطی که گروه‌های زیادی به فکر ایجاد همبستگی در جامعه هستند، گروه‌های افراطی، جامعه را به خودی و غیرخودی تبدیل می‌کنند. طبیعی است که بخشی از جامعه نیز به دلیل استرس ناشی از شیوع کرونا و همچنین محدودیت‌هایی که به وجود آمده، شایعات درباره گروه‌های اقلیت را باور می‌کنند. این‌ها در حالی است که فرانک والتر اشتاین‌مایر، رئیس‌جمهوری آلمان در پیامی تلویزیونی به مناسبت عید پاک، از شهروندان کشورش خواست تا بردباری، نظم و همبستگی را از یاد نبرند. او گفت دنیای پس از این پاندمی، دنیای دیگری خواهد بود.
* نقش گروه‌های مذهبی
هر چند بحران کرونا در آلمان اثرات مخربی داشته است، اما به نظر می‌رسد باعث نزدیکی گروه‌های مذهبی و فعالیت بیشتر آن‌ها در جامعه آلمان نیز شده است. در هفته‌های اخیر، گروه‌های مذهبی تلاش کرده‌اند تا با ایجاد کمپین‌های مختلف، به شهروندان آسیب‌دیده و نیازمند کمک کنند. آن‌ها همچنین با تعطیلی مراکز مذهبی، از گسترش بیماری‌های کرونا جلوگیری کردند. آنطور که رسانه‌های آلمان گزارش می‌دهند، مسئولان کلیساها در غیاب شهروندان، مراسم خود را برگزار می‌کنند و این مراسم از طریق شبکه‌های اجتماعی برای علاقمندان پخش می‌شود. همچنین برگزاری نماز در مساجد و مراسم دعا در کنیسه‌ها نیز لغو شده است. در این شرایط، گروه‌های مذهبی تلاش می‌کنند تا با اعلام همبستگی با یکدیگر، به ایجاد انسجام در جامعه کمک کنند. به طور مثال در شهر روسلزهایم، مسئولان کلیساها و مساجد از پیروان خود خواسته‌اند که هر روز در یک زمان مشخص برای بهبود شرایط بیماران دعا کنند. بدین منظور، مسئولان کلیساهای کاتولیک و پروتستان در یک زمان مشخص، ناقوس کلیسا را به صدا درمی‌آورند و در همان‌زمان، صدای اذان نیز از مساجد این شهر پخش می‌شود. این اقدامات به منظور اعلام همبستگی میان گروه‌های مذهبی شهر روسلزهایم انجام می‌شود. همچنین در دورتمند نیز انجمن‌های اسلامی با همکاری مسئولان کلیساها، کمپینی برای همبستگی میان پیروان ادیان مختلف راه‌اندازی کرده‌اند. در این شهر نیز هم‌زمان با ناقوس کلیساها، صدای اذان از مساجد پخش می‌شود. انجمن گفت‌وگو میان ادیان ابراهیمی در شهر دورتمند از تمام یهودیان، مسیحیان و مسلمانان خواسته است تا برای دعا به این کمپین بپیوندند. یکی از مسئولان اتحادیه ترکی ـ اسلامی دیتیب در شهر دورتمند در این باره می‌گوید: همه شهروندان در شرایط کنونی باید بدون در نظر گرفتن اختلاف نظرها، در کنار یکدیگر باشند.
علاوه بر این‌ها، جامعه مسیحی ـ اسلامی آلمان نیز پروژه‌ای را برای نزدیک‌تر کردن مسلمانان و مسیحیان در تمام ایالات آلمان آغاز کرده است. مبتکران این پروژه از تمام مسلمانان و مسیحیان در نقاط مختلف آلمان خواسته‌اند تا روزهای شنبه به دعا و نیایش بپردازند. این دعا به صورت آنلاین از صفحه اینترنتی جامعه مسیحی-اسلامی پخش خواهد شد. هدف از راه‌اندازی این پروژه، کاهش اضطراب شهروندان و نزدیک‌ترکردن مسیحیان و مسلمانان آلمان به یکدیگر است. پروفسور توماس لمان، مدیرعامل جامعه مسیحی ـ اسلامی درباره راه‌اندازی این پروژه می‌گوید: هر هفته موضوعی برای دعا مطرح خواهد شد. ما می‌خواهیم به همه یادآوری کنیم که جامعه آلمان از گروه‌های مختلفی تشکیل شده است و ما در کنار یکدیگر می‌توانیم از هر بحرانی عبور کنیم.
...........................
پایان پیام/ 167