به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) - ابنا - آیت‌الله‌العظمی «سیدمحمدتقی مدرسی» از مراجع تقلید شیعیان در کربلای معلی در چهارمین جلسه تفسیر و تدبر سوره ابراهیم در ماه مبارک رمضان که 11 اردیبهشت‌ماه با تدبر در آیات چهارم و پنجم این سوره مبارکه از برنامه «زلال سخن» شبکه سه سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد، با اشاره به آیه چهارم سوره ابراهیم که خداوند می فرماید: «وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا بِلِسَانِ قَوْمِهِ»، گفتند: خداوند هیچ پیغمبری را به غیر از زبان قومش نفرستاد. زبان در ظاهر یک لغت است، اما در واقع یک فرهنگ نامه و بستری برای انباشته‌های طبیعی خود مردم است.
مفسر هدایت به علت بعثت رسولان بر اقوام خویش اشاره و بیان کردند: هر ملت و قومی به مرور زمان تجربیاتی را کسب می‌کنند و این تجربیات به فرهنگ آن ملت و قوم افزوده شده و این فرهنگ در بستر زبان آنها تجلی می کند. از این رو مصلحین ومبلغین الهی در چارچوب فرهنگی که در جامعه حاکم است، صحبت نموده و از جنبه‌های مثبت این فرهنگ برای اصلاح و ترمیم جنبه‌های منفی استفاده می‌کنند.
ایشان به وضعیت جزیرة العرب در زمان بعثت پیامبراکرم(ص) اشاره نمودند و گفتند: مثلاً پغمبراکرم(ص) که در جزیره العرب مبعوث شدند، در آن زمان جزیره العرب بستر یک سریع حوادث سهمگین بود. در جنوب جزیره العرب دقیقاً در سرزمین یمن حاکمانی همچون بلقیس بود و مسائل خودش را داشت، در شمال جزیره العرب قوم لوط و ثمود و الایکه بودند. که هر کدام قصه و تجربه‌ای داشتند که این تجربه‌ها در بین عرب‌ها و اقوام جزیره العرب واضح و منتشر بود و سینه به سینه مردم این تجربیات را به یکدیگر می‌گفتند و این تجربیات به یکدیگر منتقل می‌شد و در فرهنگ آنها رسوخ می کرد. در قلب جزیره العرب که مکه باشد، آنجا هم اصحاب فیل و سپاه ابرهه بود.
پذیرش هدایت و گمراهی با اختیار خود انسان نه از روی اجبار
آیت‌الله العظمی مدرسی هدایت و گمراهی را با اختیار خود انسان دانستند و اظهار کردند: در ادامه این آیه خداوند می فرماید: «فَیُضِلُّ اللَّهُ مَنْ یَشَاءُ وَیَهْدِی مَنْ یَشَاءُ»؛ این خود انسان است که باید حق یا باطل را بپذیرد، و هیچ اجباری در پذیرفتن از سوی پیغمبران وجود ندارد. وقتی یک انسانی که در جو تبلیغ قرار می‌گیرد، اگر دنبال هدایت باشد، خدا او را هدایت می کند و اگر هم دنبال هدایت نباشد، خدا او را گمراه می‌کند.
ایشان ادامه دادند:: پس هدایت کردن و گمراه کردن از سوی خدا است، ولی خدا هم عزیز است هم قوی و قدرتمند و شکست ناپذیر است، آن چیزی را که می خواهد انجام می دهد. به این معنا که کسی که آدم خوبی است و خودش دنبال حقیقت و هدایت است، خداوند چنین کسی را هدایت می کند و به جهنم نمی فرستد و گمراه نمی کند.
این مرجع عالیقدر تقلید افزودند: و کسی که این چنین دنبال هدایت است، خدا هم او را هدایت می کند و برعکس کسی که در این صراط نیست و خودش هم نمیخواهد هدایت شود، چنین فردی به آتش می رود، به دلیل اینکه خودش بد انتخاب کرده و بد فکر کرده است.
مفسر تفسیر هدایت درباره علت فرستادن حضرت موسی(ع) توسط خداوند بر قوم خویش، گفتند: در آیه بعد خداوند نمونه ای را بیان نموده و می فرماید:«وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآیَاتِنَا»، خداوند سبحان و تعالی موسی(ع) را فرستاد، ولی موسی(ع) را با آیاتی فرستاد که شاید این آیات همان عصای موسی(ع)، شجاعت و توکل موسی(ع)، ید و بیضاء او باشد.
ایشان ادامه دادند: در ادامه خداوند علت فرستادن حضرت موسی(ع) را بیان نموده و می فرماید:«أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَکَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ»، ای موسی(ع) این مردم بیچاره را از ظلمات جهل، غفلت، خودخواهی و بد اندیشی نجات بده و آنها را به سمت نور و عقل، وجدان، خدا و پیغمبر و ایمان به آخرت هدایت کن .
تذکر مردم به روزهای ایام الله
آیت‌الله العظمی مدرسی به علت تذکر قرآن به ایام الله در این آیه اشاره و بیان کردند: در ادامه خداوند به حضرت موسی(ع) می فرماید:«وَذَکِّرْهُمْ بِأَیَّامِ اللَّهِ»، آنها را یادآوری کن به روزهایی که خداوند تجلی کرد. در آیات بعد خدا این مسئله را باز نموده و بیان می کند که چه شد آن روزی که خداوند سبحان و تعالی آن تمدن عظیم فرعونیان در تاریخ را در عرض چند روز طومارش را پیچید و از بین برد.
ایشان در پایان گفتند: همیشه مُصلحین مردم را به چنین روزهایی یادآوری می کنند و مردم را متذکر می شوند که خدا چگونه شما را نصرت داد و ظالمین را به جهنم فرستاد. پس این روزها و قدرت خدا را یادتان باشد و آن را فراموش نکنید. و در پایان آیه می فرماید: «إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ»؛بیان این جریان و اتفاقات قوم بنی اسرائیل و حضرت موسی(ع) بیان و تذکر آن فقط برای بنی اسرائیل نیست، بلکه برای هر کسی که صبار و شکور باشد، پند و اندرز است.
......................................................
سرویس فرهنگی/ محسن سلطان احمدی