به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ همزمان با سی یکمین سالگرد ارتحال امام خمینی(ره)، وبیناری با عنوان «اخلاق و سیاست در اندیشه امام خمینی(ره)» روز چهارشنبه 14 خرداد 1399 برگزار شد.
در این برنامه پانزده تن از سخنرانان ایرانی و هندی پیرامون شخصیت و اندیشه حضرت امام خمینی(ره) و جایگاه اخلاق در اندیشه سیاسی ایشان سخن گفتند. برخی شبکه های تلویزیونی و شبکه‌های اجتماعی هند همانند حیدر تی وی؛ شبکه آی ان ان، شبکه سحر اردو، ولایت تی وی، شبکه دلی عزاداری، هندوستان لایو، اردو خبر، نمایندگی صدا و سیما در هند، شبکه صدای حق در اجرا و پوشش این برنامه مشارکت داشتند و همچنین بصورت آن لاین در شبکه های مجازی یوتیوپ و فیس بوک پخش شد.
سخنرانان در این وبینار عبارت بودند از علی چگنی سفیر جمهوری اسلامی ایران در هندوستان، حجت الاسلام والمسلمین مهدوی پور نماینده ولی فقیه در هند، منوچهر متکی وزیر امور خارجه پیشین ایران، غلامعلی حدادعادل رئیس پیشین مجلس شورای اسلامی ایران، ربانی رایزن فرهنگی در هند، مولانا مفتی مکرم احمد از علمای برجسته هند و امام جمعه مسجد شاهی فتح پوری دهلی، اخترالواسع رئیس دانشگاه مولانا آزاد جودپور، عین الحسن رئیس دانشکده زبان های خارجی دانشگاه جواهر لعل نهرو، مولانا منشاوی از علمای برجسته حیدر آباد، دکتر لوبزنگ تسوانگ، از رهبران بودایی و استاد فلسفه انستیتوی مرکزی مطالعات بودایی حجت الاسلام سید محمد عسکری رئیس مؤسس اهل‌بیت(ع)، بلرام شوکلا استاد بخش سانسکریت دانشگاه دهلی و هندو مذهب، آقاسلطان از شخصیت های فرهنگی و اسلامی از بنگلور، علی اکبر خان فیلم ساز مشهور بالیوودی از بمبی و دکتر پی تی کانزانگ رئیس انجمن بودایی لاداخ ، له لاداخ؛ که به بیان مطالبی در خصوص اندیشه امام خمینی(ره) و آرمان‌های انقلاب اسلامی از دیدگاه ایشان پرداختند.
چگنی سفیر جمهوری اسلامی ایران در دهلی نو در سخنرانی خود؛ با اشاره به ویژگی های استثنایی در شیوه حکمرانی و رهبری سیاسی امام خمینی یادآور شد: امام خمینی انسان خودساخته ای بودکه به سخنان خود اعتقاد داشت و قبل از دعوت از دیگران خود به آنها عمل می کرد. امام خمینی اعتماد به نفس ملی را در مردم ایران زنده کرد. به انقلابی درونی و بیداری مردم به عنوان اساس حرکت های سیاسی اجتماعی اعتقاد داشت و اندیشه سیاسی وی در بازگشت به خود و بهره گیری از ظرفیت‌های خودی توانست ایران علیرغم تحریم های غیر قانونی و غیر اخلاقی ظالمانه از یک کشور وابسته به یک کشور مستقل و مقتدر تبدیل نماید.
وی تاکید کرد امام خمینی نگاه ویژه ای به مستضعفین داشت و همیشه از آنها حمایت می کرد. وی افزود اساس انقلاب در نگاه امام خمینی(ره) انقلاب درونی و فرهنگی بود چرا که این تحول اخلاقی و فرهنگی می تواند تضمین کننده استقلال و توسعه در یک کشور به‌شمار آید.
اخترالواسع، رئیس دانشگاه مولانا آزاد جودپور و از شخصیت های برجسته مسلمان هند دیگر سخنران این برنامه بود. وی در سخنان خود خاطرنشان ساخت؛ امام خمینی(ره) بنیانگذار انقلاب جمهوری اسلامی ایران به همه ما آموخت که مفهوم توسعه صرفا به رفاه و آسایش مادی محصور نمی شود بلکه توسعه و پیشرفت زمانی در یک ملت اتفاق می افتد که از زیر ساخت ها و بنیان های اخلاقی و معنوی و فکری برخوردار شود. وی افزود هدف ایشان از انقلاب، دستیابی به قدرت نبود بلکه قیامی الهی برای ایجاد سعادت و امنیت در جامعه و ایستادگی در برابر ظالم و حمایت از مظلوم بود.
وی اصل مشارکت سیاسی، توجه به نقش مردم فارغ از قومیت و مذهب و دعوت به اتحاد را از اصول سیاسی برگرفته از قواعد اخلاقی برشمرد که امام بدان وفادار بود. وی با اشاره به روند مردمساری در ایران پس از انقلاب اسلامی در ایران؛ تلفیق جمهوریت و اسلامیت را یکی دیگر از بنیان های اندیشه سیاسی امام خمینی برشمرد که برگرفته از اصول و ارزش‌های دینی و اخلاق اجتماعی اسلام است چرا که مفهوم سیاست واقعی در نظر امام خمینی توام با معرفت و اخلاق الهی است و برگرفته از الگوهای حکومت داری و تعاملات اجتماعی انبیاء الهی و سیره و سنت پیامبر(ص) و امام علی (ع).
حجت الاسلام مهدوی‌پور نماینده محترم ولی فقیه نیز در بیانات خود با اشاره به ویژگی های شخصیتی امام خمینی (ره)، ایشان را یک شخصیت کامل، یک عالم و مرجع و فقیه و مجتهد بزرگ، یک فرد فیلسوف و عارف برشمرد که به دلیل داشتن تربیت خوب و عالی اسلامی و تزکیه نفس، توانست انقلابی را بوجود آورد که دنیای سیاست را دگرگون کرده و همه را به حیرت اندازد.
وی افزود امام خمینی (ره) با دادن شعار لاشرقیه لاغربیه، انقلابی را پایه گذاری کرد که مملو از تعلیمات اسلامی و احساسات دینی مردمی بوده است. یعنی حکومتی که هم دینی بود و هم مردمی، و مبنای فکری امام راحل، براساس اسلام حقیقی و بدور از اسلام افراطی و تکفیری شکل گرفته بود. وی افزود: بعد از عصر ائمه علیهم السلام فردی مثل امام خمینی (ره) پیدا یافت نمی شود که از لحاظ فکری و علمی و عملی و بصیرت جامع باشد. ایشان شریعت پیامبر (ص) را احیا کرد و نخستین دولت را در تاریخ پایه گذاری کرد که بر اساس قوانین اسلامی ناب است. امام راحل هم در میدان سیاست و هم در میدان عبادت نمونه ی کامل برای مردم بوده است زیرا ایشان ائمه اطهار علیهم السلام را برای خود الگو می دانست.
مفتی مکرم امام جماعت مسجد فتحپوری دهلی کهنه دیگر سخنران این برنامه بود که در سخنان خود خاطرنشان ساخت: امام خمینی(ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران یک فرد بسیار واراسته، نیک و خدایی بود، با خدا و اهل بیت اطهار علیهم السلام ارادت خاصی داشت و راه و منش او در تمام شئونات زندگی برگرفته از سیرت پیامبر (ص) و اهل بیت اطهار علیهم السلام بود، ملت ایران بلکه تمام مسلمانان عالم را دوست داشت و نسبت به همه آنان احساس وظیفه می کرد. وی در ادامه افزود: او یک رهبر سیاسی صرف نبوده و هیچ وقت خودش را به این عنوان مطرح نساخت اما سرشار از اسلام و ایمان بود. روح و قلب او مملو از تعلیمات دینی و الهی بود، لذا همیشه در مسیری حرکت می کرد که مورد پسند خدا باشد، و غیر از خدا از هیچکس نمی‌ترسید.
وی افزود: انقلاب امام خمینی صرفا در ایران اتفاق نیفتاد بلکه موجب تحول در اندیشه و تفکر بسیاری از ملت ها گردید. وی افزود امروزه ایران اسلامی به برکت اندیشه امام خمینی توانست به کشوری مستقل و قدرتمند تبدیل گردد و علیرغم فشارها و تحریمها در هیچ شرایط دست نیاز به سمت کسی دراز نکند و منادی وحدت اسلامی باشد و مسلمانان را در دستیابی به مضمون این آیه «واعتصموا بحبل الله و لاتفرقوا» ترغیب و در مسیر تحقق وعده الهی در پیروزی در برابر کفر و استکبار گام بردارد.
غلامعلی حداد عادل رییس بنیاد سعدی ایران در سخنرانی خود در وبینار بین المللی اخلاق و سیاست در نگاه امام خمینی با تاکید بر این نکته که یکی از ویژگی های امام خمینی تاکید بر پیوند دین و سیاست بود؛ گفت: به نظر امام خمینی سیاست نشات گرفته از دین بود.
وی افزود در جوامع غربی همواره بر جدایی دین از سیاست تاکید می شود و این جدایی نشانه پیشرفت ذهن انسانی جامعه تلقی می شود. وی در بخش دیگری از سخنان خود این سوال را مطرح کرد که اگر ما قایل به جدایی دین از سیاست هستیم پس جایگاه اخلاق در سیاست را چگونه ارزیابی می کنیم. رییس بنیاد سعدی افزود امام خمینی تاکید داشت که اخلاقیات بدون باور دینی خیلی دوام نخواهد داشت و دین ستون شکل دهنده اخلاق است. اخلاقیات برای همه به صورت یکسان موضوعیت دارد. وی افزود امام خمینی تاکید داشت که مردم فلسطین قربانی بی عدالتی هستند و حمایت از این مردم فریضه دینی است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: امام خمینی نوع جدیدی از حکومت را به جهانیان معرفی کرد که براساس یاورهای دینی و اخلاقی در برابر ظلم و بی عدالتی ایستاده و از مظلومان حمایت می نماید.
منوچهر متکی وزیر امور خارجه سابق کشورمان نیز در سخنرانی خود در وبینار بین المللی اخلاق و سیاست در نگاه امام خمینی با تاکید بر بر اهمیت و ضرورت شناخت شخصیت و اندیشه امام خمینی(ره) خاطر نشان ساخت؛ برای شناخت درست تحولات دوره معاصر در ایران و جهان می بایستی مکتب و اندیشه امام خمینی(ره) را به خوبی شناخت و به مبانی این اندیشه بدرستی پی برد. چرا که اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) در دهه اخیر موجب تغییرات و تحولات گسترده ای در ایران و دیگر جوامع اسلامی گردیده است.
وی با اشاره به مبانی اندیشه سیاسی امام خمینی ره ، هویت بخشی دینی به سیاست و باز تعریف آن بر اساس ارزش های اخلاقی و اجتماعی منبعث از دین را ویژه گی عمده اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) برشمرد و در ادامه به کارکردهای اخلاق در سیاست از منظر امام خمینی توضیحاتی را ارائه داد.
آقا سلطان از شخصیت های برجسته مسلمان جنوب هند دیگر سخنران این وبینار بود. وی در سخنانش با اشاره به تلفیق دین و سیاست در اندیشه امام خمینی اظهار داشت؛ امام در همآمیختگی دین و سیاست را عملا به اثبات رساند و نظام و قانون اساسی را بر اساس آن طراحی نمود که برای مملکت داران جهان به ویژه کشورهای اسلامی الگوی مثال زدنی است.
وی افزود ایشان هیچ وقت ارزش های اخلاقی را فدای منافع سیاسی نکرد و همواره پایبند به آن بود. امام تنها کسی بود که علیه سلمان رشدی فتوا داد و دیگر رهبران اسلامی چنین جرات نکردند. وی افزود سیاست مداران دنیا به ویژه آنهایی که در اوضاع فعلی شیوع کرونا هم تحریم های سخت که شامل داروهای ضروری می باشد، علیه ایران روا داشته اند باید آموزه های امام خمینی را بخوانند که ایشان چه دید بازی داشتند و متعقد بودند که همه ادیان را باید محترم دانست و از دین خود تبعیت کرد. ایشان به ما یاد داد که فضای احترام وهمدلی نسبت به هم داشته باشیم و برای حمایت از مظلومان در مقابل ظالمان و جنایتکاران بایستیم.
ربانی رایزن فرهنگی کشورمان در دهلی دیگر سخنران این وبینار بود. وی با اشاره به اهمیت اخلاق و سیاست در حوزه حکمت عملی و فلسفه سیاسی اسلام یادآورشد این دو مفهوم از دیر باز ذهن بسیاری از متفکران از جمله امام خمینی را به خود مشغول کرده است. امام خمینی، از جمله اندیشمندان و عالمانی است که به عنوان یک فیلسوف و فقیه سیاستمدار، تاملاتی عمیق در زمینه اخلاق و سیاست داشته است و آثار متعددی در این حوزه ارائه داده است.
رایزن در ادامه سخنانش ضمن تشریح دو نظریه نظریۀ ابزار انگاری و یا غایت انگاری اخلاق برای سیاست به تشریح دیدگاه حضرت امام خمینی(ره) در نسبت بین اخلاق و سیاست پرداخت ودر این زمینه اظهار داشت؛ در نگاه واندیشه امام خمینی تناقض و ناسازگاری میان اخلاق و سیاست زمانی رخ می دهد که دین را از سیاست جدا نموده و سیاست تابعی از اخلاق و در خدمت اصول اخلاقی تعریف نگردد. امام خمینی به مسأله اخلاق و سیر سلوک به نوعی در قالب سیاسی می نگرند و بارها به صراحت اعلام داشتند که در اسلام احکام اخلاقی اش هم سیاسی است. از نظر امام در نسبت بین اخلاق و سیاست، اصالت با اخلاق است و تحقق ارزش های اخلاق حسنه غایت سیاست محسوب می گردد و از سوی دیگر، سیاست حقیقی به عنوان ابزاری مقدس برای تحقق غایت اخلاقی شمرده می شود. ایشان تزکیه را مقدم است بر همه چیز می دانست وهدف اصلی از نزول اسلام وهمه ادیان توحیدی را تهذیب انسان و انسان سازی می‌دانست.
وی در بخش دیگر از سخنانش یادآورشد در مبانی معرفتی امام خمینی اخلاق و سیاست در افعال انسان از نگاه اسلام جدایی ناپذیر است، و سیاست اسلامی برپایه ارزش‌های اخلاق والای انسانی قرار داده شده است. بدون تهذیب نفس و آراسته شدن مسئولان و جامعه به اخلاق نمی توان سیاست اسلامی و اسلام سیاسی را در جامعه تحقق داد. بنابراین برای تحقق آن گریزی از رویکرد به اخلاق و انسانیت وجود ندارد و با نهادینه کردن اخلاق است که می‌‌توان بقا و استمرار سیاست را تضمین کرد.
رایزن فرهنگی در بخش پایانی سخنانش با اشاره به اهمیت بهره گیری از اندیشه امام خمینی(ره) در این حوزه در دنیای معاصر افزود؛ در جهان امروز، که جهان بحران معنویت است، نیاز به معنویت و اخلاق واقعیتی است فطری و حیاتی، که زندگی صنعتی، بحران های اجتماعی و فکری، رفاه بیش از حد در کنار فقر، تبعیض و بی عدالتی در ابعاد مختلف اقتصادی و سیاسی به این نیاز دامن زده و انسان سرگشته و حیران و خسته از زرق و برق های زندگی ماشینی امروز را به سوی معنویت سوق داده است. قطعا نظریه شخصیت های بزرگی چون حضرت امام خمینی در پیوند زدن میان اخلاق و سیاست و تربیت سیاستمداران اخلاق مدار، در این دنیای پرتلاطم جایگاه ویژه ای دارد.
اکبر خان از چهره های برجسته سینمای بالیوود هند دیگر سخنران این برنامه بود که در سخنانش اظهار داشت؛ امام خميني(ره) شخصیتی بسیار محکم، قوی و دلسوز بود و اندیشه و عمل سیاسی وی بر اساس ارزش های اسلامی تعریف شده بود از اینرو نه تنها ملت خودش بلکه همواره از ملت های دیگر به ویژه ملت های اسلامی و مستضعفان جهان حمایت می کرد و آزادی و استقلال را برای ملت خود به ارمغان آورد و می دانست چگونه بین دین و سیاست تعادل ایجاد نماید. وی افزود؛ ایشان به مسایل سیاسی - اجتماعی با نگاه قرآنی می نگریست و قرآن را الگوی خود قرار داده بود و پایبند به ارزش ها و مقررات اسلامی بود. به نظرم ایشان بزرگترین رهبر جهان اسلام، پیشوای دینی و مجاهد آزادی است. مانند ماهاتما گاندی، نیلسون ماندیلا و مارتین لوتر.
حجت الاسلام سید محمد عسکری رییس مؤسسه اهل‌بیت(ع) دهلی دیگر سخنران این برنامه بود، وی در سخنان خود اظهار داشت دنیای امروز، اخلاق و سیاست را دو مقوله جدا از هم دیگر می داند و بر این باور است که نمی توان این دو مقوله را در یک جا جمع کرد و یا کنار هم قرار کرد، اما امام راحل نه فقط از حیث نظری و تئوری آنها را در یکجا جمع کرد بلکه در مرحله عملی نیز آن را به اثبات رساند.
وی افزود: امام راحل امتزاج و تلفیق دو مقوله اخلاق و سیاست را هم در گفتار و هم در رفتار نشان داد وهمواره مسئولین و مردم را نیز به رعایت اخلاق در امور سیاسی تشویق می کرد.
بلرام شکلا استاد زبان سانسکریت دانشگاه دهلی نیز در خصوص اخلاق و معنویت در اندیشه امام خمینی گفت: سقراط بر این باور بود که کسی می بایستی رهبری جامعه را بر عهده گیرد که در معنویات قوی باشد. در کتاب سانسکریت «چانکیه نیتی» نیز آمده است که تنها کسی که اخلاق، عدالت، تحمل و... دارد، می تواند بر مردم حکومت کند. وی با اشاره به اینکه امام خمینی نمونه ای از یک رهبر اخلاقی و معنوی بود و به همین دلیل توانست در مبارزه با طاغوت پیروز شود. چرا که شجاعت، و قدرت وی عاری از نفس پرستی و صبر و توکل به خدا بود. امام خمینی(ره) در زندگی خودش اخلاق وارسته ای داشت و به ما آموخت که چگونه می‌توانیم اخلاق و معنویت را مبنای عملکرد و رفتار خود قرار دهیم و کسانی که این اوصاف را دارند نه تنها برای ملت کشورشان بلکه برای مردم جهان نیز نمونه و الگو قرار می گیرند.
نصیرالدین منشاوی از شخصیت های مسلمان شهر حیدرآباد دیگر سخنران این برنامه در سخنان خود با اشاره به این مطلب که اخلاق و سیاست در اسلام از جایگاه حائز اهمیتی برخوردار می باشد گفت: "پیامبر(ص) امت خود را به اخلاق شایسته دعوت کرد و فرمود: "بهترین شما کسی است که دارای اخلاق خوب باشد" و سیاست پیامبر(ص) بگونه ای بوده است که توانست انسان های بسیاری را تحت تاثیر جاذبه های اخلاقی خود قرار داد و اسلام بر مبنای اخلاق گسترش و توسعه و استوار یافته است نه بر شمشیر. وی افزود؛ امام خمینی(ره) پایه و اساس انقلاب اسلامی را که پدیده ای بی نظیر در قرن معاصر بوده است را بر مبنای اسلام و جمهوریت قرار داد، که ایده ای نو در عصر حاضر بوده است ارائه داده است.
عین‌الحسن، از دانشگاه دهلی دیگر سخنران این وبینار بود که درخصوص اخلاق در سیزه امام خمینی ره سخن گفت . وی در سخنانش با اشاره به ویژه گی‌های اخلاقی و عرفانی شخصیت امام خمینی ره خاطر نشان ساخت؛ امام خمینی(ره) قبل از آنکه یک سیاستمدار باشد یک عالم متقی و منصف، عارف و حکیمی خودساخته بود و تمامی صفات انسانی که در انسان مهذب می توان یافت را در خود جمع کرده بود.
وی افزود: امام تنها شخصیتی بود در میان رهبران بزرگ سیاسی دنیا که سیاست را براساس اخلاق دینی تعریف کرده بود و بدان عامل بود. وی در ادامه به ذکر خاطراتی از شرکتش در اولین سالگرد امام در بهشت زهرا و عشق و علاقه مردم به امام پرداخت و در بخش دیگر از سخنانش با اشاره و گرایشات ادبی و اشعار ادبی امام به نگاه عرفانی امام به زندگی و سیاست پرداخت و در پایان خاطرنشان ساخت حضرت امام هنوز هم در دلهای ما زنده است نه تنها زنده است بلکه ما راه امام را در آینده هم ادامه خواهیم داد.
پی تی کانزانگ رئیس انجمن بودایی لاداخ ، له لاداخ؛ و دکتر لوبزنگ تسوانگ، از رهبران بودایی و استاد فلسفه انستیتوی مرکزی مطالعات بودایی نیز دیگر سخنرانان این وبینار بودند که در خصوص اهمیت رویکردهای عرفانی در شکلگیری نظام‌های سیاسی اخلاق مدار و همچنین قرابت ها و شباهت های عرفان اسلامی و بودایی در اولویت وهدفمندی اخلاقی در زندگی اجتماعی سخنانی ارائه داده و با اشاره به شخصیت معنوی وعرفانی امام خمینی ،ایشان را از بزرگترین رهبران سیاسی معاصر دانستند که توانستند تجربه عملی و الگوی مناسبی از کارکردهای عرفان واخلاق در سیاست را به مردم ارائه دهند.
............................
پایان پیام/ 167