به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ به‌مناسبت سی و یکمین سالگرد ارتحال امام خمینی (ره) وبیناری با عنوان اندیشه‌های بین‌المللی امام خمینی(ره) در رایزنی فرهنگی مسکو با شرکت صاحب نظران روسی و قزاقستانی و ارمنستانی و بلاروسی و ایرانی و آرژانتینی برگزار شد.
در سی و یکمین سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) وبیناری به اهتمام رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه و مشارکت رایزنان فرهنگی ایران در بیلوروس و قزاقستان و ارمنستان و نمایندگی جامعه المصطفی در روسیه، با حضور سخنرانانی از کشورهای ایران و روسیه و بیلوروس و ارمنستان و قزاقستان وآرژانتین برگزار شد.
در این برنامه قهرمان سلیمانی با اشاره به سی و یکمین سالگرد ارتحال رهبر ایران شرکت دانشمندان حاضر در وبینار را امری مهم برای بازخوانی ابعاد بین المللی اندیشه های امام راحل توصیف کرد.
در ادامه جلالی سفیر ایران در فدراسیون روسیه ضمن بزرگداشت یاد امام خمینی (ره)، در سخنانی گفت: این روزها همزمان با ایام شروع نهضت امام خمینی نیز هست. شخصیت امام خمینی (ره) چنان بزرگ و چند جانبه است که هر کسی می تواند از منظر نگاه خود و از زوایای گوناگون به شخصیت ایشان بپردازد و پرداختن به همه این ابعاد وجودی با زمان محدود ممکن نیست.
وی گفت: به تعبیری می توان امام خمینی (ره) را مجدد و زنده کننده دین در دنیای معاصر دانست. با این تعبیر تا قبل از انقلاب ایران ما با دو بلوک سیاسی و فکری در دنیا مواجه بودیم. یکی بلوک سرمایه داری و دیگری بلوک مارکسیستی. در بلوک سرمایه داری به این نتیجه رسیده بودند که دین رابطه شخصی است با خالق و اولویت این بود که دین نباید در عرصه اجتماعی حضوری داشته باشد. در قطب مارکسیسم و کمونیستم هم دین را افیون اجتماع میدانستند و اساسا بر این اعتقاد بودند که از درون اندیشه دینی تحول و انقلاب حادث نمی شود. تا قبل از 1979 نشانی از انقلاب و تحول دینی در اندیشه های تئوری پردازان وجود نداشت.
وی خاطرنشان کرد:امام خمینی(ره) با انقلاب اسلامی همزمان زیربناهای فکری دو بلوک مذکور را مورد تهدید قرار داد او با انقلاب ایران نشان داد که با بهره گیری از دین و اندیشه های دینی میتوان بزرگترین تحول و انقلاب را به وجود آورد و نشان داد دین نه تنها افیون نیست بلکه تخریب کننده قدرت ظالم است. از اینجا بود که نظریه پردازان به تئوری" انقلابهای دینی" پرداختند.
جلالی افزود:در بلوک سرمایه داری هم که اعتقاد داشتند که دین برنامه ای برای اجتماع ندارد. امام خمینی با مردم سالاری دینی نشان دادند که دین برای اداره جامعه برنامه دارد و صرفا امری شخصی نیست. امام خمینی(ره) در طول پانزده سالی که در تبعید بودند این تئوری را تدوین کردند. ایشان قائل به این بود که اساس دین باید در اداره جامعه حضور داشته باشد اما شکل حکومت میتواند عرفی و بر مبنای دستاوردهای بشری باشد.
سخنران دیگر قهرمان سلیمانی رایزن فرهنگی ج ا ایران در فدراسیون روسیه بود.وی ضمن احترام به روح ملکوتی امام خمینی (ره) در سخنانی گفت : اگر بخواهیم به مبارزات سیاسی و اندیشه های بین المللی امام خمینی بپردازیم، باید به دوره حیات ایشان نظر بیفکنیم. امام خمینی (ره) در یکی از متلاطم ترین دوره های تاریخ سیاسی ایران زندگی کردند و مجموعه رفتارها و موضع گیریهای امام راحل در خصوص سیاست خارجی، تابعی از زندگی و آموزه های تعلیمی اوست. مسیری که ایشان پیمودند از سید جمال اسد آبادی آغاز شده بود که اندیشه وحدت امت اسلامی و کسب هویت را برای جامعه مسلمانان دنبال می کرد.
سلیمانی افزود: برای شناخت کلید واژه های اندیشه های امام خمینی (ره) در خصوص روابط بین المللی را میتوان به این موارد اشاره کرد: دفاع از کیان امت اسلامی، نفی سلطه گیری و سلطه پذیری، استقلال سیاسی و حمایت از نهضت های آزادیبخش در سراسر دنیا، مدارا و مسالمت و وحدت امت اسلامی. اینها اصول ثابت سیاست خارجی بودند که امام خمینی (ره) پیگیری میکرد. در این مسیر متغیرهایی هم وجود دارد که اهمیت آنها به اندازه اصول ثابت نیست.
وی اظهار امیدواری کرد که حاصل این گفت و گوها به شناخت بهتر حوزه روابط سیاسی بین المللی ایران منجر شود و بتوانیم از این گفت و گوها در مسیر توسعه روابط بین کشورهایمان بهره بگیریم.
اسمیرنف رئیس انستیتو فلسفه آکادمی علوم روسیه دیگر سخنران این برنامه بود. وی گفت: در سه دهه گذشته جهان با یک دگرگونی تمدنی روبرو بوده است و اکنون در حال گذار از این دوره است. انگلوساکسونها میکوشند که سلطه تمدنی خود را گسترش دهند.به همین دلیل هر فرهنگ و تمدنی که بخواهد بر مبنای اصول خود بنا شود، طرد میشود.
انقلاب ایران را از مناظر مختلف می شود مورد بحث قرار داد اما از دیدگاه تمدنی، این انقلاب یک تجربه ارزشمند برای ساخت جامعه ای بر مبنای شاخصهای خود آن جامعه دانست. البته این مسیر دشواری است اما ایران نهایتا راه خود را باز می کند.
در ایران علاقه ای برای اقتباس مدلهای موجود نیست. این کشور خود مدل های اقتصادی و سیاسی و تمدنی خود را می سازد. البته همین امر باعث عصبانیت غرب میشود چون آنان به گسترش نمونه های مورد علاقه خود می اندیشند . تکیه ایران در این مسیر فرهنگ و تمدن بسیار کهنی است که صاحب آن است و گستره ای وسیع را در بر میگیرد.
سخنران دیگر باخت رستمف مترجم و فیلسوف قزاق بود وی در سخنانی گفت: شخصیت و حیات سیاسی امام خمینی از علاقه مندیهای ماست. شخصیت ها در بستر تاریخ ساخته میشوند . وقتی در زندگی و اندیشه های امام خمینی تامل میکنیم متعجب می شویم و ابعاد مختلف را میبنیم. ایشان نه تنها به توسعه جامعه خود، بلکه به همزیستی و همدلی جامعه جهانی میاندیشد
اندیشه های امام خمینی بر اساس اصول دوستی جهانی است. از همین رو اندیشه های ایشان نه تنها برای ایرانیان بلکه برای جامعه جهانی جالب بود. اکنون که پس از چهل سال به این اندیشه ها می نگریم به درستی این اندیشه ها بیشتر پی می بریم. اندیشه های امام خمینی نشان می دهد که وی نشان داد: اسلام دین پیشرفته ای است و برای امروز هم مهم است.
این افکار برای انسانهایی است که بتوانند از حقوق خود دفاع کنند و بتوانند عدالت را در دنیا گسترش دهند. جامعه جهانی به شخصیت ایشان احترام می گذارد. او خود را وقف بشریت کرد. این افکار قرنها باقی خواهد ماند. یکی از مواردی که ایشان به آن دعوت میکرد رعایت ارزشهای مشترک بشری بود. وی با یادکرد نامه امام به گورباچف گفت: این نامه گر چه برای یک نفر بود ولی مخاطب آن در واقع همه رهبران جهان بود.
در ادامه گیگن وادیم فرانتسویچ از بلاروس در سخنانی گفت: ما وقتی علوم سیاسی را تدریس می کنیم عموما منابع و اصطلاحات غربی را به کار می گیریم. در سایه بعضی از کارهایی که در انستیتو فلسفه آکادمی علوم روسیه انجام شد ما با این مفاهیم از دیدگاه شرق هم آشنا شدیم. برخی از محققین غربی میکوشیدند که نشان دهند اندیشه های امام منحصر به مذهب شیعه است اما امام نشان داد که این گونه نیست. ایشان در تلاشهای خود به سنت گسترده اسلامی نظر داشت و در آثار خود به نمونه های فراوان منابع اسلامی تکیه می کردند که چندین قرن حیات داشتند. سه عنصر اصلی در اندیشه های ایشان "شورا" و "مصلحت" و "عدل" ارکان اندیشه او را تشکیل می داد. سیاست ایران از سال 1979 تا کنون، به این سه اصل نظر داشته است.
سخنران بعدی نیکیتا فیلین رئیس انجمن ایران شناسان جوان روسیه بود. وی در سخنانی گفت: امام خمینی در تاریخ نگاری معاصر به عنوان شخصیتی جدی مطرح است و نقش ایشان در فرایندهای تاریخی بسزاست زیرا پس از انقلاب اسلامی این روند کاملا متحول شده است.اگر بر خلاف دوره های پیش، در دوره جدید تکیه بر دین می شود و یکی از دلایل آن دیدگاه های امام خمینی است.
ایشان علاوه بر نقش سیاسی، نقش رهبر دینی را هم داشتند که این نوع رهبری نقش بسیار مهمی را در روند زندگی و تفکر ایشان داشت. رهبری دینی چون مجتهد بود در این روند بسیار موثر بود. ایشان شرایط رسیدن به درجه اجتهاد را به دقت برشمرده و شخصیت رهبر دینی را بیرون از دلبستگی های دنیوی تعریف کرد. روشهای شناخت مجتهد عصر را به تفصیل شرح میدهد و راه های شناخت مجتهد و رهبر دینی را معلوم میکند. پس از شناخت و انتخاب مجتهد چگونگی ارتباط با مجتهد را بیان می کند تا علاقه مندان از نظرات ایشان مطلع شوند. نظرات ایشان به عنوان یک رهبر دینی هنوز هم از اعتبار بسیار برخوردار است.
واسکانیان رئیس کرسی ایرانشناسی دانشگاه ایروان، دیگر سخنران این مراسم بود.
وی در سخنان خود گفت: با توجه به موضوع کنفرانس امروز، علاقه مندم در خصوص ابعاد سیاست فرهنگی ایران سخن بگویم. امام خمینی توجه زیادی به فرهنگ ایران داشتند و به موضوع "فرهنگ خویش" بسیار توجه نشان دادند. آبایف ایران را به دو قسمت: ایران شرقی و ایران غربی تقسیم میکرد من علاقهمندم ایران را به "ایران سیاسی" و" ایران فرهنگی" تقسیم بندی کنم.
ایران فرهنگی بسیار گسترده تر از ایران سیاسی است و سرزمینی از هند تا ترکیه امروزی را در بر میگیرد و من برای اینکه این موضوع را ثابت کنم میتوانم به نام خودم رجوع کنم که نام من متعلق به عصر پارتهاست.
در ایران معاصر به ایران فرهنگی بیشتر توجه دارند تا ایران سیاسی. ارمنستان تنها کشور مسیحی همسایه ایران است. ارمنستان ارتباط دهنده ایران با کشورهای حوزه مسیحیت است. ایران عملا یکی از کشورهای نادر درحوزه مسیحیت است زیرا در نزدیکی ماکو پیکر یکی از حواریون حضرت مسیح به خاک سپرده شده است.
تکیه بر دنیای فرهنگی میتواند دستاوردهای بزرگی برای ایران به همراه داشته باشد. ایران کشور منحصر به فردی است در ایجاد فضای تعامل و تعادل با فرهنگ اسلام و مسیحیت.ایران در تعامل با فرهنگ اسلام توانست فرهنگ اسلامی را در جایگاه جهانی قرار دهد.
دیگر سخنران این وبینار ترتیاک از بلاروس بود وی در سخنانی گفت: من به برخی از ابعاد شخصیت چند جانبه امام خمینی می پردازم. ایشان منادی بازگشت دین به سیاست بود. ایشان همانند نهرو و مارتین لوترکینگ بود و دکترین نظام شرق را تدوین کرد. از سال 1953 و نهضت ملی شدن نفت ایران وارد مبارزه با رژیم شاه شد. یکی از دلایل وقوع انقلاب ایران نوسازی به سبک غربی جامعه ایران بود که با نظام اعتقادی و دینی مردم در تعارض بود و مردم را به اعتراض واداشت. اندیشه های مدیریتی رهبر فقید انقلاب ایران، نقش مهمی در پیروزی انقلاب داشت. درس دیگری که انقلاب اسلامی داد فرو نشاندن حجم عظیم اعتراض و ناراحتی های اجتماعی بود که جامعه را به ثبات رساند. تایید قانون اساسی ایران در ایجاد ثبات و تثبیت نظام بسیار موثر بود. نقش ایشان در مقابله با دشمن و جنگ تحمیلی بسیار زیاد بود. ساختارهایی که ایجاد شد روندهای قانونی را طی کردند، ایجاد این ساختارها به شیوه دیکتاتوری نبود. وی به آرمان های ملت وفادار بود وصدای مردم را می شنید. وقتی که در جریان جنگ با عراق دریافت که باید صلح کند به این کار اقدام کرد. ارتحال ایشان هم درسی بزرگ بود. بسیاری از تحلیل گران غربی اعتقاد داشتند با ارتحال ایشان درگیری های خونین اتفاق میافتد که این پیش بینی محقق نشد و مدیریت جدید انقلاب ایران با وفاداری به اصول در عرصه بین الملل پیش رفت.
سانتیاگو پاز فعال دینی و نویسنده آرژانتینی در سخنرانی خود گفت: قبل از انقلاب اسلامی فضای ایران کاملا سکولار بود و دین در عرصه حیات سیاسی غایب بود اما امام خمینی نشان داد که اگر دین اصیل باشد میتواند در عرصه حیات فکری و اجتماعی نقش آفرین باشد. دین قبل از انقلاب یا توجیه کننده سیستم بود یا در موضوعات اجتماعی نظری نداشت اما قرائت امام خمینی از دین ـ که اسلام اصیل بود ـ دین را به عرصه آورد
انبیاء الهی همه ضد استکبار بودند لذا امام با رویگردانی از دینی که توجیه گر ظلم وسلطه بود، سرنوشت مردم را دگرگون کرد. نکته مهم بین مسیحیت و اسلام موعود گرایی است هر دو دین آینده نگر هستند و بشارت دهنده منجی دینی هستند. برای تحقق این موضوع، زمینه باید آماده شود. امام خمینی زمینه ساز این حرکت بود. تا جوامع دینی برای آینده بهتر تلاش کنند اصالت دینی که امام برگزید، موجب قویتر شدن انقلاب شد. انسان دوستی و عدالت خواهی مبارزه با ظلم و دفاع از مظلومین و مستضعفین موجب پیوند این انقلاب با دیگر دینداران و حرکتهای آزادی بخش می شود. امروز پاپ فرانسیس در واتیکان نیز همین سخن را می گوید.
آخرین سخنران اسماعیل گیبادولین محقق و مترجم روسی بود. وی در بخشی از سخنان خود گفت: امام خمینی در سلسله مجددان و محییان دینی بودند، مجددان دینی میکوشند که اختلاف نظرات را از بین ببرند و دیدگاه های دینی را به هم نزدیک کنند. غزالی نمونه ای از این مجددان و محییان دینی است. او عرفان را با کلام و فقه آشتی دارد. امام خمینی هم مجموعه ای از آموزه های دینی را آموخته بودند و توانستند این مجموعه را برای مردم قابل فهم و همساز نشان دهند. عرفان و فقه و ملیت را به یکدیگر نزدیک کردند.
..................................
پایان پیام/ 167