به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ سخن گفتن از شخصیتی والا که دارای عظمتی ویژه، تربیتی الهی و جلوه‌گری خاص در تمام جهات انـسانیت است، فقط از بیان معصوم(ع) ممکن است که فرمود:
«نحن حجج الله علی خلقه، وجدتنا فاطمة حجّه علینا؛ ما همه حجت خدا بر مردم و جدّه ما فاطمه حجت خدا بر ماست.»
شخصیت زهرای اطهر، در ابعاد سیاسی و اجتماعی و جهادی، شخصیت ممتاز و برجسته‌ای است؛ به‌طوری که همه زنان مبارز و انقلابی و برجسته و سیاسی عالم می‌توانند از زندگی کوتاه و پرمغز او درس بگیرند. زندگی فاطمه زهرا (س)، اگر چه کوتاه بود و حدود بیست سال بیشتر طول نکشید، اما این زندگی ، از جهت جهاد، مبارزه، تلاش، کار انقلابی ، صبر انقلابی، سخنرانی و دفاع از نبوت و امامت و نظام اسلامی، دریای پهناوری از تلاش و مبارزه و کار و در نهایت هم شهادت است.
به مناسب ایام شهادت بانوی دوعالم حضرت زهرا(س)، سرکار خانم دکتر زهرا روح‌اللهی امیری؛ پژوهشگر تاریخ و عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در گفت‌وگو با خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ به تشریح ابعادی از زندگی ایشان پرداخت.
وی با الگو معرفی کردن حضرت زهرا(س) بر تمام زنان عالم گفت: شخصیت حضرت زهرا(س) از جهت اینکه دختر پیامبر(ص)، همسر امام و مادر همه‌ی امامان است، برای ما، جامعه‌ی شیعی و زنان جامعه حائز اهمیت است. اگر برای کل جامعه شیعه بخواهیم شخصیت حضرت را به عنوان یک فرد محوری، مورد توجه قرار دهیم، می‌توانیم ایشان را در حوزه‌های مختلف به عنوان الگو معرفی کنیم.
فاطمه(س)؛ الگوی والای نقش‌آفرینی در عصر نبوت
دکتر روح‌اللهی امیری، کنشگری حضرت فاطمه(س) قبل و بعد از رحلت پیامبر(ص) را یکی از مهمترین مباحث در مبحث الگوگیری از ایشان برشمرد و افزود: این مسئله از این لحاظ اهمیت دارد که حضرت زهرا(س) به عنوان عضوی از خاندان اهل بیت(ع)، این کنگشری‌ها را دارد و عمل ایشان می‌تواند برای ما حجت باشد، چون عمل معصوم از جهت ارائه الگو برای ما حجیت دارد. ما بانویی را می‌بینیم که در عصر نبوت هم‌پا و پا به پای پیامبر(ص) با مشکلات جامعه‌ی مسلمانان در مکه همراه است. ایشان بعد از رحلت مادر بزرگوار خود به عنوان مهمترین پشتوانه سیاسی پیامبر(ص) مطرح است. آن حضرت، تبعات آزار مشرکان را از پیشانی پیامبر(ص) پاک می‌کند، پدرش را همراهی می‌کند و او را دلداری می‌دهد. لذا از این جهت آن حضرت می‌تواند یک مصداق برای همراهی سیاسی زن برای حمایت از رهبر و امام جامعه باشد.
استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) مسئله هجرت را از فراز الگوساز دیگری از حیات بانوی دوعالم دانست و گفت: هجرت حضرت زهرا(س) و سفر پرمشقت ایشان از مکه به سرزمین مدینه می‌تواند برای زنان الگو باشد؛ یک زن می‌تواند مثل سایر زنان که هجرت به حبشه را تجربه کرده بودند، هجرت از دارالکفر به دارالاسلام را به عنوان مهمترین وظیفه‌ی ایمانی خود تجربه کند. به عبارت دیگر، تاب‌آوری این مسئله توسط یک خانم می‌تواند الگو و اسوه برای جامعه مخصوصاً زنان باشد که در عرصه سیاسی حتی از سرزمینی که در آن زندگی می‌کنند دست بکشند و به جایی که احتمال خطر در آن کمتر است، هجرت کنند.
وی «تحمل‌پذیری در خانواده و زندگی مشترک» را دیگر عرصه کنشگری حضرت در دوران سرنوشت‌ساز عنوان کرد و افزود: مسئله دیگر در دوران زمان حضور آن حضرت در کنار پیامبر(ص) و بعد از دوره‌ی ازدواج‌شان در کنار امام علی(ع) است. از این جهت این دوره را مطرح می‌کنم، چون امروزه با تحمل نکردن و یا تحمل‌ناپذیری بسیاری از زنان در عرصه‌های خانوادگی مواجه هستیم. امروزه مشکلات اقتصادی در جامعه‌ی اسلامی، ممکن است برای بسیاری از زنان ـ که شاید تحمل کمتری دارند ـ مسئله شده است. حضرت زهرا(س) عضو خانواده‌ی رئیس جامعه یعنی پیامبر(ص) است، همچنین همسرش جزء سرداران بزرگ اسلام است ولی وضعیت اقتصادی خانواده ایشان ضعیف است، در عین حال، تاب‌آوری حضرت زهرا(س) در مشکلات اقتصادی بسیار بالا است.
این پژوهشگر تاریخ، با اشاره به مشکلات جامعه امروز و تطبیق آن با حیات مبارک حضرت زهرا(س) در دوران سخت صدر اسلام گفت: همراهی و همدلی ایشان با امام علی(ع) مهم است؛ با توجه به اینکه همسر ایشان اغلب در جنگ بودند و وضعیت اقتصادی کل جامعه اسلامی هم خوب نبود، ولی تاب‌آوری و تحمل مشقات و مشکلات اقتصادی ناشی از این وضعیت را در حضرت به شکل بسیار مطلوب می‌بینیم. این می‌تواند برای زن زمانۀ ما الگو باشد. جامعه ما دچار مشکلات و تنش‌های اقتصادی فراوان است و تحریم‌های زیادی داریم. لذا ممکن است هجمه‌های سنگین دشمنان، وضعیت اقتصادی جامعه ما را با بحران‌های بیشتری مواجه کند به همین دلیل زن امروز باید متوجه باشد که همراهی کردن با خانواده و تحمل مصائب اقتصادی می‌تواند ما را از شرایط بحرانی عبور دهد؛ در غیر این صورت اگر زنان جامعه ما تحمل نداشته باشند، ممکن است در آینده‌ی نزدیک دچار مشکلات عدیده‌ی اجتماعی و خانوادگی شویم.
دکتر روح‌اللهی امیری؛ مسئله ایثار و گذشت حضرت فاطمه(س) را، بُعد بسیار مهم از زندگانی آن حضرت دانست و افزود: در سوره انسان، تفسیر بسیار روشنی از ایثار و گذشت و ایمان والای حضرت را می‌بینیم؛ در حالی که خودشان گرسنه هستند و به غذایی که داشتند و به آن محتاج بودند، اما آن را به فقیر، یتیم و اسیر بخشیدند. خودشان آب نوشیدند و گرسنگی را تحمل کردند، اما نسبت به مسائل اجتماعی بی‌تفاوت نبودند. ما در عین اینکه شاید از اولیات زندگی بهره‌مند هستیم و بسیاری از ما زندگی معمولی و عادی داریم، اما شاید حاضر نباشیم نسبت به کسانی که در جامعه دچار محرومیت‌های اقتصادی هستند، توجهی نشان دهیم. از این رو، رفتار حضرت زهرا(س) می‌تواند سرلوحه زندگی ما باشد. هرچند بخش عظیمی از زنان انقلابی جامعه ما از دارایی‌های خودشان می‌گذرند، اما گاهی اوقات شعاری در مباحث سیاسی درباره مسائل منطقه مطرح شود که در حالی که خودمان محتاج‌تریم، چرا چیزی که داریم را به دیگران ببخشیم؟! یا می‌گویند «چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است»، این سخنان غیرانقلابی، غیراسلامی و غیردینی است. اگر زندگی حضرت زهرا(س) را مورد بازبینی قرار دهیم، می‌بینیم که حضرت زهرا محتاج غذا بودند، اما به افراد دیگر بخشیدند و خودشان گرسنه ماندند و در عین احتیاج، به دیگری بخشیدند. این رفتار ایشان الگو و نمونه برای جامعه اسلامی ما است که باید به دیگران منتقل شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه، «دوران کوتاه حیات ایشان بعد از رحلت پیامبر(ص) تا زمان شهادت» را بخش مهم زندگانی حضرت زهرا(س) برشمرد و افزود: حضرت خطبه فدکیه را که در برابر غصب فدک و غصب ولایت مطرح کردند، ناظر بر چند مسئله است. مهمترین مسئله‌ای که شاید خیلی مورد توجه قرار نگرفته این است که حضرت زهرا(س) از باب دلسوزی برای مسلمین این سخنان را ایراد کردند. ایشان عملکرد کنونی اصحاب پیامبر(ص) را رصد کرده و آینده را پیش‌بینی می‌کنند که اگر این کار را انجام دهید، جامعه اسلامی دچار تفرقه خواهد شد و از آموزه‌های اصیل دینی فاصله می‌گیرید. حضرت زهرا(س) با نگاهی بلند، آینده را پیش‌بینی می‌کند که جامعه اسلامی به چه سمتی حرکت می‌کند. به حق این پیش‌بینی از سوی حضرت انجام شد، ایشان قوه‌ی عاقله خود را در معرض نمایش گذاشت و ذهن جامعه را نسبت به این مسئله تبیین کرد که شما در آینده دچار چه وضعیتی خواهید شد.
دکتر روح‌اللهی امیری با تاکید بر نتایج کنشگری به‌هنگام آن حضرت در برابر انحرافات افزود: بر اساس این کنش، ایشان را بانویی می‌دانیم که در هویت‌سازی جامعه شیعه، نقش اساسی و اصلی را داشتند. چون در مانیفست و چارچوب اعتقادی شیعه، حق الهی امام برای داشتن جایگاه امامت و خلافت توسط ایشان مطرح می‌شود؛ اگرچه امامت توسط پیامبر(ص) در عید غدیر خم مطرح شده، ولی دیگران نسبت به غدیر تحریف انجام دادند و ولایت را به گونه‌ی دیگری تفسیر می‌کنند، اما وقتی که نشانه‌ای از اعتراض و مخالفت را در نزدیکترین فرد به پیامبر(ص) مشاهده می‌کنیم، یعنی تمام رشته‌هایی که در این زمینه ممکن است ایجاد شده باشد، با این مخالفت پنبه می‌شود.
وی با اشاره به جایگاه ویژه خطبه فدکیه حضرت بیان داشت: حضرت زهرا(س) مانیفست و چارچوب اعتقادی شیعه را با این مخالفت در معرض نمایش گذاشتند و به نظرم حضرت زهرا(س) در خطبه فدکیه، طرح امامت شیعه را در برابر طرح خلافت برجسته کردند و به نمایش گذاشتند و شیعه از این جهت مدیون آن حضرت است.
................................
پایان پیام
