فیلمی فمنیستی یا روایت همسری فداکار؟ / نقد فیلم "آذر"

خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا/ سرویس هنر اسلامی:

سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر از ابتدای دهه مبارک فجر 1395 در تهران آغاز شده است. فیلم سینمایی "آذر" از جمله فیلمهایی است که در بخش "سودای سیمرغ (سینمای ایران)" نمایش داده شد.

"آذر" اولین فیلم کارگردان جوانش است و در این نوشته نکاتی پیرامون فیلم خواهیم گفت:

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به قلم: سعید گرامی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

* مشخصات فیلم آذر

کارگردان: محمد حمزه‌ای ـ تهیه‌کننده: نیکی کریمی ـ فیلمنامه: احسان بیگلری (با همکاری پریسا هاشم پور) ـ فیلمبرداری: پیمان شادمان‌فر، ادیب سبحانی ـ مدیرصدابرداری، طراحی و ترکیب صدا: پرویز آبنار، موسیقی: کارن همایون‌فر ـ طراح صحنه: مهدی موسوی ـ طراح لباس: غزاله معتمد ـ چهره‌پرداز: افروز بوجاریا ـ مدیر تولید: محمد یمینی ـ تدوین: مصطفی خرقه پوش ـ بازیگران: نیکی کریمی، حمیدرضا آذرنگ، هستی مهدوی، فرید سجادی حسینی، مهران نائل، شیرین اقاکاشی، مائده طهماسبی، پریسا هاشم پور، مانیا علیجانی، لیلا زارع، پژمان جمشیدی، هومن سیدی و ...

* داستان فیلم آذر

"آذر" (با بازی «نیکی کریمی») و همسرش "امیر" (با بازی «حمیدرضا آذرنگ») خانه شان را می فروشند تا بتوانند با کمک "صابر" (با بازی «هومن سیدی») رستورانی راه بیندازند. اما صابر نقشه دیگری برای پولها دارد و از شراکت با امیر دست می کشد. در این میان، قتلی اتفاق می افتد و رخدادهای بعدی، آذر را در برگ ریزان زندگی اش قرار می دهد و او تلاش می کند تا به ساحل آرامش و امنیت برسد؛ اما ...

* نقد فیلم آذر

ــ فیلم نامه استخوان دار و بازیهای قوی:

فیلم سینمایی "آذر" فیلمنامه خوبی دارد. شخصیت های داستان پخته هستند و هرکدام عمق و پرداخت منحصر به فردی دارند و از حالت تییپیکال خارج شده اند. نویسنده شناخت خوبی از مخاطب دارد و می داند کجا باید داستان را تمام کند. ریتم فیلم مناسب است و در جایی که داستان هنوز جذابیتش را دارد، پایان می یابد.

چینش صحنه ها هوشمندانه است و صحنه زائد و بی ربط کمتر دیده می شود. کمترین کاری که سازندگان فیلم "آذر" کرده اند این است که به فهم و وقت و سلیقه مخاطب احترام گذاشته اند. در اغلب فیلم های ایرانی کیفیت کار در حدی پایین است که به مخاطب بی احترامی می شود. برای تصدیق این مطلب کافی است نگاهی به سایر فیلم های همین جشنواره بیندازید.

سایر عوامل فیلم هم عملکرد قابل قبولی دارند؛ بازیگران بازی خوبی از خود به نمایش گذاشته اند. دیالوگ و حرکاتشان را روان و واقعی اجرا می کنند. بازی طبیعیشان موجب می شود مخاطب با آنها به خوبی ارتباط برقرار کند. از این جهت "آذر" در مقایسه با سایر فیلم های جشنواره موفق تر بوده است.

بازی «نیکی کریمی» در نقش "آذر" دیدنی است و رنج را می توان در چهره ی صبورش دید. «حمیدرضا آذرنگ» و دیگر بازیگران نیز نقششان را خوب بازی کرده اند.

«کارن همایونفر» موسیقی فیلم را بسیار زیبا و حرفه ای نواخته است. تصویر برداری کیفیت مطلوبی دارد و نماهای زیبایی را می توان در فیلم مشاهده کرد.

از همه اینها مهمتر، گریم بسیار خوب بازیگرها است. در فیلم "آذر" ــ بر خلاف سایر فیلم های ایرانی ــ به جای اینکه گریم بازیگران زن در راستای افزایش جذابیت و زیبایی آنها باشد، در خدمت فضای اصلی فیلم قرار دارد.

همچنین شخصیت های زن در فیلم "آذر" آرایش زننده و ناهنجاری ندارند. البته این امر به نسبت سایر فیلم های ایرانی است، وگرنه در این فیلم هم حجاب بازیگران در حد مطلوبی نیست.

ــ فیلمی فمینستی؟

ممکن است بعضی احساس کنند "آذر" فیلمی فمنسیتی است. در نگاه اول چنین به نظر می رسد؛ زیرا با زنی مواجه هستیم که همچون مردها موتورسواری می کند؛ در نقش پیک موتوری ظاهر می شود و مورد اهانت و تمسخر دو مرد قرار می گیرد؛ و در نهایت از شوهرش به خاطر نسبت ناروا به او دلسرد می شود و تصمیم به جدایی می گیرد.

اما با اینکه رگه هایی از "شعار مظلومیت زن" در فیلم دیده می شود اما بیش از آنکه "زن بودن آذر" مورد توجه باشد، بر روی "همسر بودن او" تاکید شده است. او همسری است فداکار که به خاطر شوهرش ناچار به انجام کارهایی می شود که مناسب شأن او نیست. پس براحتی نمی توان "آذر" را فیلمی فمنیستی خواند.

اما در همین جا نکته دیگری وجود دارد که نمی توان آن را نادیده گرفت و آن "عادی جلوه دادن و باب کردن مسائلی است که ناهنجاری محسوب می شوند". اولین آنها عادی سازی موتورسواری زنان در جامعه است. درست است که زنان حقوق برابری با مردان دارند ولی این بدان معنا نیست که باید برای اثبات این مطلب، از مردان تقلید کنند و باصطلح "شبیه مردان" شوند. موتورسواری بانوان می تواند تبعات منفی فردی و اجتماعی را به همراه داشته باشد و صرف برابر بودن زن و مرد مجوز این کار نیست.

مورد دیگر عادی جلوه دادن بعضی از مسائل مفسده انگیز است. در صحنه ای از فیلم، وقتی آذر برای مردی غذا می برد، آن مرد به اشتباه گمان می کند آذر فاحشه ای است که با او قرار ملاقات داشته! این موقعیت در فیلم به صورت طنز در آمده و مخاطب را می خنداند و همین خندیدن به چنین صحنه ای، قبح این کار در نظر مخاطب از بین می برد.

با تمام ایرادات، در مجموع فیلم "آذر" را باید از جمله فیلم های خوب جشنواره سی و پنجم به حساب آورد. جای امیدواری است که در میان فیلم اولی ها کسی پیدا می شود که فیلمی استاندارد و در حد و اندازه جشنواره می سازد؛ گرچه چندان از طرف اهالی هنر مورد استقبال قرار نگرفته باشد.

..........................
پایان پیام / 101

عناوین مرتبط :

همه مطالب

اخبار جهان

اخبار ایران

چندرسانه‌ای

اخبار علمی و ترویجی

فیلمی فمنیستی یا روایت همسری فداکار؟ / نقد فیلم "آذر"