از فروشکستن اسطوره تا شکست در گیشه / نقد فیلم سینمایی "غلامرضا تختی"

مهمتر از فروش نامناسب فیلم سینمایی «غلامرضا تختی»، پایان بندی ناامیدکننده آن بود که انتقادات را برانگیخت. در این فیلم نشان داده شده است که جهان پهلوان تختی خودکشی می کند؛ در حالی که هیچ دلیل معتبر و مستندی در این مورد وجود ندارد. شاید یکی از دلایل نفروختن این فیلم هم همین باشد که بینندگان را در پایان آن، مأیوس، غمگین و شکست خورده به خانه های خود روانه می کند.

آآ

خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا/ سرویس هنر اسلامی:

"غلامرضا تختی" فیلمی زندگی‌نامه‌ای و ورزشی است که در نخستین روز از سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر (دهه فجر 1397) رونمایی گردید. این فیلم در 10 بخش آن جشنواره کاندیدای کسب سیمرغ بلورین شده بود که موفق شد در دو بخش ــ بهترین فیلم‌برداری و بهترین طراحی صحنه ــ سیمرغ بلورین را از آن خود کند.

این فیلم در اکران نوروزی امسال قرار داشت و از تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۹۷ در سینماهای ایران اکران شده است؛ اما بر خلاف انتظار در گیشه شکست خورد؛ زیرا در حالی که هزینه ساخت آن بالغ بر "هشت و نیم میلیارد" بوده است، در طول چهار هفته نمایش در 90 سینما تنها توانست "یک میلیارد و صد و بیست میلیون تومان" فروش کند!

اما مهمتر از فروش نامناسب این فیلم، پایان بندی ناامیدکننده آن بود که انتقادات را برانگیخت. در این فیلم نشان داده شده است که جهان پهلوان تختی خودکشی می کند؛ در حالی که هیچ دلیل معتبر و مستندی در این مورد وجود ندارد. شاید یکی از دلایل نفروختن این فیلم هم همین باشد که بینندگان را در پایان آن، مأیوس، غمگین و شکست خورده به خانه های خود روانه می کند.

خبرگزاری تسنیم با انتشار یادداشتی با عنوان "از خودکشی رابین ویلیامز تا ادعای خودکشی غلامرضا تختی" از این زاویه، نقد زیر را بر این فیلم منتشر کرده است:

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به قلم: محمد دیندار
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

* مشخصات فیلم سینمایی "غلامرضا تختی"

کارگردان: بهرام توکلی ـ تهیه‌کننده: تهیه کننده: سعید ملکان ـ فیلمنامه: سعید ملکان و بهرام توکلی ـ مدیر فیلمبرداری: حمید خضوعی ابیانه ـ تدوین: میثم مولایی ـ طراح صحنه: کیوان مقدم ـ طراح لباس: امیر ملک پور ـ طراح چهره پردازی: سعید ملکان ـ آهنگساز: افشین عزیزی ـ خواننده: محمد معتمدی ـ طراحی ترکیب و صدا: امیرحسین قاسمی ـ صدابردار: رشید دانشمند ـ صدابردار استودیو: حسام طباطبایی ـ جلوه های ویژه میدانی: محسن روزبهانی ـ جلوه های ویژه بصری: محسن خیرآبادی، رضا میثاقی و شهاب نجفی ـ سرمایه گذاران: سعید ملکان و بنیاد سینمایی فارابی ـ بازیگران: محسن تختی (در نقش جوانی غلامرضا تختی)، علیرضا گودرزی (در نقش نوجوانی غلامرضا تختی)؛ شاهرخ شهبازی (در نقش اواخر عمر غلامرضا تختی)، امیررضا فرامرزی (در نقش کودکی غلامرضا تختی)، ماهور الوند، آتیلا پسیانی، حمیدرضا آذرنگ، فرهاد آئیش، سیاوش طهمورث، شیرین یزدان بخش، بهنوش طباطبایی، ستاره پسیانی، پریوش نظریه، معصومه قاسمی پور، سینا شفیعی، مجتبی پیرزاده و...

* داستان فیلم سینمایی "غلامرضا تختی"

این فیلم شامل سه فاز از زندگی جهان پهلوان «غلامرضا تختی» کشتی گیر اسطوره ای ایران است. فیلم سینمایی "غلامرضا تختی" با فلاش بک، از مقطع کودکی او آغاز می شود و با گذر از نوجوانی، بزرگسالی، مسابقات کشتی، مبارزات سیاسی، پایبندی های مذهبی و مردمداری این قهرمان جهان و المپیک، سرانجام به فوت وی می‌پردازد.

* نقد فیلم سینمایی "غلامرضا تختی"

«رابین ویلیامز» ستاره سینمای هالیوود چهره ای شناخته شده و محبوب برای علاقمندان سینما در سراسر جهان و از جمله در ایران محسوب می‌گردید‌. مجموعه ای از آثار او حول خانواده و کودکان و نوجوانان‌ می‌چرخید و به همین سبب در میان‌‌ این قشر از مردم جهان شناخته شده و محبوب بود. در این شرایط خبر خودکشی او در سال 2014 به یک شوک بزرگ برای علاقمندان او تبدیل گردید که ناباورانه می‌گفتند "چگونه است فردی که در فیلم‌هایش امید و سرزندگی را به تماشاگران هدیه می‌داد، این گونه بر زندگی خویش خط بطلان‌ کشید؟".

با این همه، سال گذشته وقتی یک مستند سینمایی تحت عنوان "سفر به درون ذهن" درباره زندگی این ستاره دوست داشتنی در آمریکا ساخته شد، فرضیه قابل توجه و زیرکانه ای را مطرح نمود که‌ جالب توجه بود. در مستند مذکور بعد از مشاهده فرازهای‌ مختلف زندگی هنری و اجتماعی‌ رابین ویلیامز، وقتی به ماجرای خودکشی او می‌رسیم، دوستان و خانواده او این فرضیه را مطرح‌ می‌کنند که بعید است این هنرمند با آن پیشینه پر از انرژی و شادی، دست به خودکشی آگاهانه زده باشد؛ بلکه وی در دوران نقاهت به دلیل نوعی بیماری، در یک لحظه فرمان‌ مغز را اشتباه دریافت نموده و دارویی را مصرف نموده، بدون آنکه آگاه باشد که‌ منجر به‌مرگش می شود. (نقل به مضمون)

در این مستند همکاران او سعی دارند با استدلال هایی آمیخته با نظریه های علمی و پزشکی، نگذارند این اسطوره دوست داشتنی در نزد مردم‌ جهان و دوستدارانش تبدیل به نمادی ازشکست‌ و فروپاشی شود و عجب هوشمندانه نیز در این راه گام برمی دارند.

اما‌ در این سوی جهان پایان زندگی «غلامرضا تختی» ــ این اسطوره فراموش نشدنی و محبوب سرزمین ایران که در حافظه تاریخی دنیا بواسطه قهرمانی‌هایش شناخته شده است ــ از گذشته تاکنون همواره مورد مناقشه صاحب نظران بوده، بطوری که عده ای آن را کشته شدن‌ توسط مخالفان [ساواک] و عده ای نیز آن را یک‌ خودکشی می پندارند.

در میان عموم مردم، فرضیه کشته شدن او قوی تر و پسنده تر واقع شده چرا که به او به واسطه روحیه پهلوانی و افتخارات قهرمانی و رفتار جوانمردانه اش همواره عشق ورزیده و حاضر نیستند با یک‌‌ گمان مخدوش، خدشه ای به آن سابقه وارد شود.

در این شرایط آیا بهتر نبوده و نیست فیلمی مانند غلامرضا تختی که انصافا اثری خوش ساخت بوده و در طول فیلم چهره ای جوانمرد، اسطوره ای و قهرمان از او به تصویر می‌کشد و تختی را بعد از دهه‌ها غفلت سینمایی، به مرز الگو‌سازی از طریق پرده سینما نزدیک می‌کند، پایانی اینگونه قطعی مبنی برخودکشی او به تصویر نکشد؟ و همچنین همه بافته های فیلم را پنبه نساخته و در نگاه مردم به درگذشت تختی، تشکیک ایجاد نکند؟

این در حالی است که روند دراماتیک فیلم نیز به گونه ای است که از نظر منطقی خودکشی او را باید نفی سازد نه اینکه با قاطعیت تأیید کند. بطور مثال در جای جای فیلم شاهدیم‌ که تختی مدام بر این‌ نکته تاکید دارد که نمی خواهد کاری کند تا به تصورات مردم به خودش خدشه وارد گردد؛ مثلاً مقام شهرداری را قبول نمی کند و یا حاضر به عقد قرادادهای تبلیغاتی نمی گردد تا هرگز از حلقه مردم خارج نشده و به اعتماد و اعتقاد آنها خللی وارد نگردد. پس چگونه ممکن است فردی اینگونه، در پایان بدون توجه به‌ مردم و الگویی که در بین آنان ساخته دست به خودکشی بزند؟!

فیلم "غلامرضا تختی" در بزنگاه حساسی به سر می برد. اگر پایان آن‌ همین‌ باشد، فیلمی نخواهد بود که بتوان دست بچه‌ها را گرفت و به سینما برد یا به دانش آموزان توصیه کرد تا به تماشای یک اسطوره در این فیلم بنشینند؛ زیرا پایان فعلی فیلم یعنی "نشان دادن شکست جوانمردی، شکست مردمداری و شکست قهرمانی مردمی و مذهبی"؛ اما تغییر پایان بندی فیلم مساوی‌ با به تصویرکشیدن اسطوره و پهلوانی است که به دلیل قد خم‌ نکردن در برابر ناملایمات و نامردی ها و تسلیم‌نشدن در برابر زر و زور و تزویر نامش و یادش جاودانه ماند.

...........................
پایان پیام/ 101

عناوین مرتبط :

همه مطالب

اخبار جهان

اخبار ایران

چندرسانه‌ای

اخبار علمی و ترویجی

نگاه دینی به سیمرغ سی و هفتم ـ 43

از فروشکستن اسطوره تا شکست در گیشه / نقد فیلم سینمایی "غلامرضا تختی"