احکام شرعی اشیای پیداشده

خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت (ع) ـ ابنا: اگر مالی در میان وسایل یکی از اشخاص خانواده پیدا شود (مثلاً لای کتاب یکی از اشخاص) و صاحب کتاب و بقیه اعضا به خاطر نیاورند که متعلق به چه کسی بوده، تکلیف چیست؟

ج: اگر وسیله‌ای که مال در میان آن پیدا شده، از وسایل شخصی فرد خاصی بوده که معمولاً دیگران از آن استفاده نمی‌کرده اند، همان فرد می‌تواند از آن مال استفاده کند یا اجازه تصرف به دیگران بدهد و در صورتی که دو یا چند نفر خاص از افراد خانواده از آن وسیله استفاده می‌کرده‌اند، همان افراد با توافق یکدیگر می‌توانند از مال مذکور استفاده نمایند.

اگر کسی مالی را که در مسجد جا مانده است را ببیند و آن را بردارد، اما پس از نگاه کردن، آن را سر جایش بگذارد، آیا حکم لقطه بر آن بار می شود و باید اعلان کند و ضامن است؟

ج: اگر مال مذکور، جا مانده باشد (نه این که صاحبش آن را گم کرده باشد) حکم مجهول المالک را دارد که کسی حق برداشتن آن را ندارد، مگر این که در صورت برنداشتن، مال از بین برود و یا دزدیده شود که در این صورت می تواند آن را بردارد و در هر دو صورت اگر برداشت باید به صاحبش برساند، و اگر از پیدا کردن صاحبش مأیوس شد، باید آن را از طرف صاحبش به فقیر صدقه دهد، در غیر این صورت ضامن است.
بله اگر کسی مالش را گم کند و دیگری آن را بردارد، باید به وظیفه مال لقطه عمل کند.

اگر وسایل کسی در حال خسارت دیدن باشد و ما بدون اذن مالک اقدام به حفاظت و جلوگیری از خسارت کنیم، ولی اشتباهاً منتج به افزایش خسارت شود، آیا ضامن هستیم؟

ج: موارد مختلف است، اگر مال مجهول المالکی باشد که در معرض تلف است و شما به قصد حفظ آن، اقدام کرده باشید، در صورتی که در حفظ آن کوتاهی نکرده باشید، ضامن نیستید.

اگر شخصی به وسیله قلاب ماهی گیری، ساعتی را از درون آب پیدا کند، آیا آن ساعت حکم لقطه دارد؟

ج: ساعت مذکور در فرض سؤال که صاحبش آن را گم کرده است، حکم لقطه را دارد.

کتابی که صاحب آن مشخص نیست و از رضایت یا عدم رضایت صاحب کتاب هم خبر نداریم، آیا مطالعه آن جایز است؟

ج: موارد مختلف است. اگر کتاب غصبی یا مجهول المالک باشد، مطالعه آن جائز نیست، اما اگر صاحبش آن را گم کرده باشد، با شرایطی که در رساله حضرت امام (قدس سرّه) آمده است، می توان از آن استفاده کرد.