به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ جلسه درس اخلاق هفتگی آیت الله العظمی جوادی آملی روز چهارشنبه در محل مسجد اعظم قم به صورت حضوری و با حضور اقشار مختلف مردم برگزار گردید.
آیت الله العظمی جوادی آملی در ابتدای درس خود با اشاره به روز ولادت حضرت علی اکبر ضمن تبریک این ایام بیان داشتند: دو نکته مربوط به حضرت علی اکبر(سلام الله علیه) است عرض کنم وجود مبارک سید الشهداء در روز عاشورا در کربلا، هم بر سر بالین فرزند خود حضرت علی اکبر حاضر شدند که شبیه ترین افراد به پیغمبر بود و هم بر سر بالین غلام سیاه خودشان حاضر شدند و همان کاری را که وجود مبارک سیدالشهداء برای علی اکبر کرد برای این غلام سیاه هم کرد. یعنی «یکجا رخ غلام و پسر بوسه داد و گفت ـ در دین ما سیه نکند فرق با سفید» و مطلب دوم در جریان حضرت علی اکبر کار زینب کبری(سلام الله علیها) بود که این کار کار عجیبی بود، و آن اینکه حضرت زینب با اینکه برای دو فرزند خود از خیمه بیرون نیامد، اما در جریان حضرت علی اکبر از خیمه بیرون آمد. وجود مبارک سید الشهداء تقدیر و تجلیل کرد از خواهرش. فرمود خواهرم، فهمیدم برای چه بیرون آمدی. این همه شهداء بودند، دو تا بچه ات شهید شدند، برای هیچ کدام بیرون نیامدی. تو آمدی که حواسم را متوجه خودت کنی که من در کنار نعش علی متأثر نشوم تو برای این آمدی. من به پاس قدردانی این عاطفه ات را حرمت می نهم خودم این نعش را به خیمه نمی آورم «احملوا یا بنی هاشم احملوا نعش اخیکم» «السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین»
آیت الله العظمی جوادی آملی در ادامه به شرح حکمت 131 نهج البلاغه پرداختند.
معظم له بیان داشتند: در کلمه 131 وجود مبارک حضرت امیر(سلام الله علیه) آمده است که حضرت دید یک کسی دارد دنیا را مذمت می کند حضرت فرمود: «أَيُّهَا الذَّامُّ لِلدُّنْيَا الْمُغْتَرُّ بِغُرُورِهَا- [الْمُنْخَدِعُ] الْمَخْدُوعُ بِأَبَاطِیلِهَا» ای کسی که خودت فریفته دنیایی، مغرور به رهآوردهای باطل دنیایی، من دنیا را شرح بدهم که دنیا استحقاق مذمت نیست و آن دنیا زده ها هستند که مذموم هستند وگرنه دنیا مخلوق ذات اقدس الهی است. من خبر بدهم که دنیا چیست تا شما بفهمید که خودتان فریب دنیا را می خورید و بعد دنیا را مذمت می کنید؟ آیا او جُرم کرده یا تو؟ دنیا هر حقیقتی دارد راست و صریح اعلام می کند چیزی را کتمان نمی کند. تویی که فریب می خوری. حالا من دنیا را تشریح بکنم که کجای دنیا بد است؟ چه چیزی را کتمان کرده؟ چه چیزی را خلاف گفته؟ چه چیزی را باید می گفت و نگفته؟ چه چیزی را نباید می گفت و گفته؟ «مَتَى اسْتَهْوَتْكَ أَمْ مَتَى غَرَّتْكَ» کی فریب داد؟ کی دروغ گفت؟ کی خیانت کرد؟
ایشان با بیان اینکه قرآن کریم به وسیله نهج البلاغه تفسیر می شود اظهار داشتند: بخش مهم نهج البلاغه در حقیقت تفسیر قرآن کریم است. قرآن کریم دنیا را خوب تشریح کرد نسبت به یک عده دنیا را کتاب عمیق عریق علمی معرفی کرده و قرآن را تفسیر کرده است این بخشی از آیات است، این بخش از تفسیر، تفسیر حقیقت دنیاست برای اهل معرفت که دنیا چیست؟ یک قسمتی از آیات قرآن درباره دنیا، تعبیر دنیاست نه تفسیر دنیا.
ایشان ادامه دادند: این تعبیر دنیا برای دو گروه است، یک گروه زاهدانه هستند که قرآن دنیا را تعبیر می کند و می گوید به تدریج عبور کن، عبرت بگیر؛ این تعبیر از عبرت است. عبرت یعنی عبور کردن از زشتی به خوبی. کسی که تماشاگر یک صحنه است که عبرت نگرفت. به کسی که عبور کرده از تلخی به شیرینی و از گناه به اطاعت و از زشتی و پلشتی به زیبایی. این را می گویند عبرت گرفت و عبور کردن، برای عده دیگری تعبیر برای عبور کردن است. یعنی به او می فهماند که تو خواب دیدی که فلان مقام را پیدا کردی، روی میز نشستی امضایت خریدار دارد، اینها را خواب می بینی و این خواب تعبیر دارد. تعبیر یعنی عبور کردن از آنچه که دیدی و آنچه که هست.
معظم له بیان داشتند: اما رؤیاهایی که انسان خواب می بیند، اینها از آن واقعیت فاصله دارد، حالا یا اصلاً ساخته خود خیال است که تعبیر ندارد. این اضغاث احلام است. این را خود نفس خود وهم و خود خیال ساخت، یک وقت است که این شخص حقیقتی را در عالم مثال می بیند. چون آن حقیقت را می بیند و در دنیا عادت کرده است از مطلبی به مطلبی، این ذهن او و نفس فعال و خاطره و وهم و خیال او آن صورت اولی را که دید از آنجا عبور می کند به شبیهش، بعد به مثلش، بعد گاهی به ضدّش، گاهی به امثالش، بعد صبح که پا می شود این آخرین صورت یادش است. آن معبِّر هنرمند و توانای روان شناس کسی است که بفهمد در آن عالم سیر کند، روابط آنها را بداند.
ایشان بیان داشتند: آن معبِّر کسی است که روان شناس باشد اولاً. واقع شناس باشد ثانیاً. هماهنگ کند ثالثاً. تا بگوید این صورت اخیری که الآن یادت هست این منزل پنجمی است که تو در عالم رؤیا عبور کردی. اگر معبِّر بتواند بفهمد هم واقع شناس باشد هم روان شناس باشد هم بتواند از آخر به اول عبور بکند تعبیر صحیحی است. تعبیر رؤیایی است. این را می گویند معبِّر. قرآن کریم بخشی از آیاتش تعبیر رؤیا است. چون «الناس نیام إذا ماتوا انتبهوا» خیلی ها خواب می بینند که امضایشان خریدار دارد. یا خواب می بینند که عظمی هستند و اعظم هستند و از این بازی ها. این خواب است. وقتی که معبِّر الهی یعنی قرآن کریم سخن می گوید عبور می دهد.
ایشان بیان داشتند: قرآن برای بعضی ها تعبیر به معنای دوم است. برای برخی ها تعبیر به معنی اول است. برای برخی های تفسیر است. این کار قرآن است هیچ کس کنار قرآن نرفت مگر اینکه محققانه برگشت.
آیت الله العظمی جوادی آملی اظهار داشتند: برخی دین دارند اما دینشان را انبیاء و اولیاء تدوین نکردند از طرف خدا هوس و علاقه و بازی آنها تدوین کرده که یا «و دنانیرهم دینهم» جاسوسی بکنند برای این و آن که برای همین جاسوس ها و اختلاسی ها و امثال ذالک است و یا ﴿دِينَهُمْ لَهْوًا وَلَعِبًا﴾ است ﴿إِنَّمَا الْحَیاةُ الدُّنْیا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ﴾ تمام کارهایش این جور است که این جور بازی بکند آن جور بازی بکند ولی برای عده ای فرمودند که برای اینها عزت و جلال و شکوه است «فی الدنیا و الآخرة» درباره حضرت مسیح و درباره حضرت موسی و اینها در قرآن کریم دارد که برای اینها جلال و شکوه است فی الدنیا و الآخرة.
ایشان بیان داشتند: قرآن کریم به همه ما می فرماید که حواستان جمع باشد دنیا از آن جهت که دنیاست برای کسی میوه نمی دهد مگر اینکه خودتان درخت بکارید و بوستان بپرورانید، در قرآن کریم فرمود حواستان جمع باشد درخت دنیا برای هیچ کس میوه نمی دهد فقط شکوفه دارد. اما مردان الهی که یا تفسیری اند یا تعبیری اند یعنی عبرت گیری اند و امثال ذلک، اینها می گفتند که دنیا مزرعه آخرت است و جای خوبی است. در این بخش وجود حضرت امیر فرمود دنیا بدی اش چیست؟ کجایش بد است؟ چه چیزی را باید می گفت و نگفته؟ هر کاری که باید می کرد کرده، هر کاری که و هر حرفی که می باید می گفت گفته، تو گوش ندادی. لذا می شود مزرعه آخرت.
معظم له بیان داشتند: این مزرعه آخرت برای مردان زهدورز و زاهدپیش است که اینها باید عبور بکنند و عبرت بگیرند تا به فضائل برسند. برای مجاهدان «فی سبیل الله»، «یشرون الاحیاة الدنیا» این مجاهدان «فی سبیل الله» بهترین تجارت را دارند می کنند. اینها سنگین ترین تجارت سودآور را می کنند. مال و جوانی و قدرت و تلاش و کوشش و همه را می دهند همه را می دهند «فی سبیل الله» و جاه و جلال می گیرند «یشرون الحیاة الدنیا بالآخرة».
ایشان در پایان اظهار داشتند: بنابراین این کلمه نورانی حضرت امیر(سلام الله علیه) به منزله تفسیر چند بخش قرآن کریم است و قرآن کریم چند بخش مسئله دنیا را بیان کرده است. امیدواریم همه شما و همه حوزویان و همه بزرگان در حقیقت خودتان مفسر قرآن کریم باشید.
..................
پایان پیام/ ۲۱۸