خبرگزاری اهل بیت (ع) / ابنا:
پرسش: با کسي که به امام زمان اهميت نمی دهد چگونه رفتار کنيم که باعث شود به امام زمان اهميت دهد؟
پاسخ: علاقه و محبت و اهميتی که شما به امام زمان عج می دهيد بسيار
ارزشمند است و دعوت به سوی اهل بيت (ع) نيز يکی از کارهای بسيار مهمی است که در
روايات و منابع دينی به آن توصيه شده است.
امام صادق (ع) می فرمايد: «خدا رحمت کند کسی را که محبت مردم را به سوی ما جلب
کند» نيت شما در راستای اين هدف ارزشمند است و در ادامه راه هايی برای به نتيجه
رسيدن اين هدف عرض می کنيم:
امام عسکری (ع) در کلامی ارزشمند اوصافی از شيعيان حقيقی بيان می کنند که در حقيقت
کليدواژه جذب ديگران به اهل بيت هم می باشد: «سعی کنيد مايه زينت و آبروی ما
باشيد نه مايه عيب ما، محبت‌ها را به سوی ما جلب کنيد، زشتی ها را از ما دفع
نماييد، که هر گونه خوبی به ما نسبت دهند ما اهلش هستيم، و هر عيبی به ما اسناد
دهند ما از آن به دوريم.»
با رعايت تقوا و خوش رفتاری است که مردم به اهل بيت دعوت می شوند. کارهايی از سوی ما که زيباست و باعث زيبا نشان دادن دين و اهل بيت می شود، اولين قدم برای جذب
ديگران به اهل بيت است. اولين قدم از خود ما شروع می شود.
بيان فضايل اهل بيت و افزايش معرفت خود و ديگران نسبت به اهل بيت (ع)،
در جذب ديگران اثر دارد. گفتن و مطرح کردن مؤثر است. به عنوان يک دستور کار، بايد
فضيلت، آثار و برکات محبت اهل بيت را به صورت پيوسته طرح کرد.
مردم، آرمانگرا و قهرمان دوستند. اگر شخصيت، فضليت، فکر و فرهنگ امامان اهل بيت (ع)
را بشناسند به آنان علاقه پيدا می کنند و اين علاقه به تبعيت و همسويی می کشد.
امام رضا (ع) در حديثی فرموده است: «مردم اگر خوبی های حرف ها و تعاليم ما را
بشناسند، از ما پيروی می کنند.»
اينکه چگونه مردم، جوانان و بشريت را با فرهنگ اهل بيت بايد آشنا کرد، نکته ظريفی
است و بايد از تکنيک «هنر» استفاده کرد و در عرضه محتوای کلامی ائمه (ع) به نسل
امروز، کار رسانه ها در اين جهت، مهم است. فضايل در دو محور است: 1- جهات آرمانی،
خلقت، طينت و... 2- جهات عملي و قابل اسوه گيری و تبعيت عينی و ملموس از رفتار اهل
بيت. طرح هر دو جهت، عامل ايجاد علاقه است، ولی محور دوم موثرتر است.
برنامه های خودجوش نوجوانان که کار گروهی انجام دهند، مثل فعاليت
هايی که در نيمه شعبان و برگزاری جشن دارند، يا تشکيل هيئت و راه انداختن دسته
عزاداری يا آراستن مسجد، حسينيه و تکيه و برنامه های ايستگاه های صلواتی آب، شربت،
اطعام، احسان و... همه گره زننده قلب نوجوانان با تشکيلات اهل بيت است.
بچه ها زمينه های روحی دارند. اين ها را بايد به کار گرفت، در محله های مختلف از
خود آنان «هيئت » درست کرد و خودشان مسئوليت به عهده بگيرند تا فعال شوند. ايام
ماه مبارک رمضان يکی از مناسب ترين فرصت های ايجاد اينگونه تشکل های هيئتی از دانش
آموزان بخصوص در مقطع راهنمايی و اوایل دبيرستان است.
برای استفاده از اين حس خود جوش بچه ها و جهت دادن آن برای ايام ديگر بايد سرمايه
گذاری کرد. وقتی بچه ها برای خودشان در ارتباط با ائمه، صاحب علم، پرچم، دسته و
هيئت می شوند، احساس تشخص می کنند.
پاسخ به شبهات و پرسش های بنيادين جوان. به طور کلی جوانان، ذهن خلاق و جست جوگری دارند و همواره به دنبال کشف حقيقت و حل مسائل و پاسخ گويی به شبهات خويش اند. اگر به شبهات او پاسخ مناسبی داده شود در اين مسير مصمم تر خواهد بود. روبه رو است که برای اين سؤال ها بايد جواب قانع کننده ای ارائه داد. اين يکي از راه های افزايش ميل و استقامت در مسير اهل بيت است.
در نهايت يک سری مهارت های رفتاری نيز لازم است تا بتوان به اهل بيت
يا امام زمان (ع) دعوت کرد:
الف: همدلی با جوان: اگر با جوان با همدلی و احترام برخورد شود به سهولت می توان
در قلب او نفوذ کرد يعنی نبايد آموزه های دينی و تکاليف شرعی را بر جوانان تحميل
کرد که اين امر عکس العمل منفی دارد، بلکه کافی است آن ها را به صورت جذاب، عرضه
نمود و در کنار هدايت، بر همدلی تأکيد ورزيد.
ب: انعطاف پذيری: همدلی بدون انعطاف پذيری، ممکن نيست. جوان به حکم جوان بودن در
معرض خطا و لغزش است. هر کسی به دنبال جذب جوانان است، بايد بزرگوارانه برخورد کند
و چون پدری دل سوز دست نوازش بر سر آنان بکشد و ارتباط عاطفی را بر ارتباط دستوری و خشک، مقدم دارد، زيرا هرگز نمی توان با خشم و خشونت، با جوان مواجه شد و به او
آموزه های دينی را آموزش داد، چون روح جوان بسيار آسيب پذير است و در برابر برخورد
قهرآميز واکنش نشان می دهد.
ج: ميانه روی: در هدايت نسل جوان همان گونه که بايد به سليقه ها و علاقه های آنان
توجه کرد و امر رشد و تربيت آنان را با مقتضيات ذات و جوهرشان هم آهنگ ساخت، بايد
از ايجاد شخصيت کاذب و توقع بی جا نيز پرهيز نمود. هم چنين دين را نبايد به صورت
خشک و خشن معرفی نمود، زيرا اسلام دين سمحه و سهله است. متأسفانه گاهی دين به
صورتی معرفی می شود که برخی جوانان آنان را خشک و سخت و حتی غير مفيد می دانند.
د: مطابقت گفتار و کردار: جوانان اگر با ناهم خوانی و تضاد در گفتار و عمل مذهبی رو به رو شوند، يا در اعتقاد خود سست می شوند و يا صدای خود را به اعتراض بلند می کنند. بايد به شدت مواظب بود در عمل زشتکاری نکنيم.
و: جلب اعتماد و احترام به عقايد جوان: آموزش مسائل دينی در صورتی مفيد است که
اعتماد جوان جلب شود. بدون جلب اعتماد نمی توان در جوان نفوذ کرد. هم چنين يکی از
خواهش های طبيعی نوجوانان و جوانان اين است که مانند بزرگ سالان به عقايدشان
احترام گداشته شود. گاهی جوان بر عقيده خود پافشاری می کند، چون آن را حق می داند.
گرچه از ديد مربيان و معلّمان، آن نظريه باطل است. اما بايد توجه داشت که توهين
کردن به عقيده و نظر او توهين به همه وجودشان خواهد بود. از اين رو اسلام به
مسلمانان دستور می دهد که به عقايد همگان احترام بگذارند و حتی از توهين کردن به
بت پرست ها خودداری کنند.
منابع:
1. صدوق، محمد بن على، أمالي، اعلمى، بيروت، چاپ پنجم، 1400ق، ص99
2. مجلسى، محمد باقر، بحار الانوار، دار إحياء التراث العربي، بيروت، چاپ دوم، 1403 ق، ج 75، ص 372
3. شيخ صدوق، محمد بن على، عيون أخبار الرضا عليه السلام، 2جلد، نشر جهان - تهران، چاپ: اول، 1378ق، ج 1، ص 307