به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ حجتالاسلام والمسلمین حسن مولایی در نشست پژوهشی که با حضور اساتید و پژوهشگران در محل مؤسسه انتشارات حوزههای علمیه برگزار شد، با بیان اینکه هفته پژوهش فرصت مغتنمی برای بازاندیشی در خروجیهای فعالیتهای پژوهشی است، گفت: هفته پژوهش این فرصت را فراهم میکند تا یکی از مهمترین دستاوردهای پژوهشگران، یعنی کتاب و فرهنگ کتابخوانی، مورد ارزیابی قرار گیرد و فرصتها و چالشهای این حوزه بررسی شود.
وی افزود: همواره این سؤال مطرح است که چگونه میتوان از ظرفیت نخبگان حوزه علمیه، اساتید و کارشناسان، برای تقویت فرهنگ کتابخوانی متناسب با فرهنگ غنی ایرانی ـ اسلامی بهره گرفت.
کتاب؛ رسانهای صادق و ماندگار در فرهنگ علوی
مدیرعامل مؤسسه انتشارات حوزههای علمیه با اشاره به جایگاه کتاب در معارف اسلامی اظهار داشت: در یک بیان کوتاه و عمیق، امیرالمؤمنین علی(ع) میفرمایند: «نِعْمَ المُحَدِّثُ الکِتابُ». با نگاهی دقیق به این حدیث نورانی، میتوان گفت کتاب رسانهای صادق، بیپیرایه، گویا و قابل اعتماد برای انتقال مفاهیم علمی، فرهنگی و اجتماعی است.
وی ادامه داد: وقتی به فرهنگ علوی توجه میکنیم، نباید در جامعه اسلامی با چالش کتابخوانی مواجه باشیم. امیرالمؤمنین(ع) در تعبیری دیگر میفرمایند: «عُقولُ الفُضَلاءِ فی أطرافِ أقلامِهم»؛ یعنی اندیشه انسانها در قلم آنان متجلی میشود و برای شناخت افکار، باید به آنچه نوشته میشود توجه کرد.
کاهش سرانه مطالعه و ضعف مطالعه عمیق
حجتالاسلام والمسلمین مولایی با اشاره به آمارهای موجود درباره مطالعه در کشور گفت: آمارها نشاندهنده کاهش سرانه مطالعه است و حتی همین میزان نیز غالباً مطالعه عمیق محسوب نمیشود. برای تحلیل دقیق وضعیت مطالعه، باید آن را به دو بخش تقسیم کرد؛ مطالعه پایهای که با هدف یادگیری و تعمیق دانش انجام میشود و مطالعههای سطحی، کاربردی یا تفننی که برای گذران وقت یا رفع نیازهای مقطعی صورت میگیرد.
وی تصریح کرد: ممکن است در نوع دوم، نشانههایی از گسترش مطالعه دیده شود، اما مطالعه پایهای و عمیق بهشدت کاهش یافته و حتی از آمارهای رسمی نیز پایینتر است.
مطالعه مجازی؛ افزایش عددی یا کاهش عمق؟
مدیرعامل مؤسسه انتشارات حوزههای علمیه با طرح این پرسش که آیا مطالعه مجازی را میتوان مطالعه علمی دانست، اظهار داشت: اگر مطالعات مجازی و لحظهای را مطالعه محسوب کنیم، آمارها تغییر میکند و وضعیت ظاهراً بهتر نشان داده میشود، اما اگر این نوع مطالعه را مطالعه علمی و فرهنگی ندانیم و آن را صرفاً مطالعه کاربردی یا اجتماعی تلقی کنیم، سرانه مطالعه در کشور وضعیت مناسبی ندارد.
وضعیت نامطلوب نشر و حبس پژوهشها در تیراژ محدود
حجتالاسلام والمسلمین مولایی با اشاره به وضعیت نشر کتاب گفت: طبق آمارهای رسمی، سالانه حدود صد هزار عنوان کتاب در کشور منتشر میشود که حدود چهل هزار عنوان چاپ مجدد و نزدیک به شصت هزار عنوان چاپ اول است؛ اما بسیاری از این چاپها، چاپ واقعی نیست و صرفاً برای دریافت شابک، پنج یا ده نسخه از کتاب منتشر میشود.
وی افزود: حتی تیراژ پانصد یا هزار نسخه نیز چاپ گسترده محسوب نمیشود. اگر یک پژوهشگر بخواهد محتوای علمی خود را در سطح فراگیر عرضه کند، باید چند هزار نسخه منتشر شود تا به دست اهل علم برسد و امکان نقد، بررسی و بهرهبرداری پژوهشی فراهم شود.
کتاب در اولویت سبد کالای خانواده نیست
مدیرعامل مؤسسه انتشارات حوزههای علمیه با انتقاد از وضعیت معیشتی و تأثیر آن بر فرهنگ مطالعه گفت: وقتی کتاب در اولویت سبد کالای خانواده قرار ندارد، طبیعی است که مطالعه نیز آسیب ببیند. بسیاری از مؤلفان به دلایل مختلف ناچار به انتشار محدود آثار خود هستند و حتی آمارهای کمتر از پانصد نسخه نیز در گزارشها پانصد نسخه ثبت میشود.
وی تأکید کرد: این وضعیت را نمیتوان جدا از چالشهای فرهنگی و اقتصادی جامعه بررسی کرد و حل مسئله کتابخوانی نیازمند نگاه جامع و سیاستگذاری جدی است.
....................
پایان پیام
نظر شما