اخلاق در حج؛ شرط اصلی برای رسیدن به قرب الهی

خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت (ع) ـ ابنا: از جمله مسایلی که در حجّ بر آن تأکید شده، نیکوسازی رفتار فردی و اجتماعی است. اهمیت این موضوع به اندازه ای است که در متن احکام حجّ و در قرآن کریم بدان تصریح شده است.
حج گزار باید از لحظه «احرام» تا پایان مراسم پرشکوه حج، از هرگونه کنش منفی در رفتار و گفتار خویش بپرهیزد و جز یاد خدا و سخن زیبا از او سر نزند.
امام صادق از قول پدرش ـ علیهما السلام ـ چنین نقل می کند:
«لا یعبا بمن یؤم هذا البیت اذا لم یکن فیه ثلاث خصال: خلق یخالق به من صحبه، او حلم یملک به غضبه، او ورع یحجزه عن محارم الله»[۱]
به کسی که آهنگ این خانه (کعبه) می کند، اگر سه خصلت در او نباشد اعتنایی نمی شود، ۱. اخلاق نیکی که با رفیقانش خوشرفتاری کند. ۲. بردباری که با آن خشمش را کنترل کند. ۳. ورعی که او را از محرمّات الهی باز دارد.

بنابراین ضرورت دارد که زائر خانه خدا در کنشهای مثبت و منفی خویش، در بعد فردی و اجتماعی، مراقب باشد که مرتکب خلاف نشود، با مسؤولان و مأموران داخلی و خارجی، همسفران، حاجیان سایر کشورها، خدمه فرودگاه و منزل، رانندگان و ... رفتار خوش اسلامی داشته باشد، کسی را از خود نرنجاند، همدل و غمخوار یاران و مسلمانان باشد، بهداشت فردی و اجتماعی را مراعات کند، از هرگونه کمکی به همراهان دریغ نورزد.
امام زین العابدین ـ علیه السلام ـ با همه قدر و منزلتی که داشت، در مسافرتها بطور ناشناس با قافله ها همراه می شد و با آنان قرار می گذاشت که برخی نیازمندیهایشان را برآورده سازد.[۲]

امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: در نصایح لقمان به پسرش آمده است: «هرگاه با گروهی همسفر شدی؛ در کارها زیاد با آنان مشورت کن، بر روی آنان، فراوان لبخند بزن، در مورد زاد و توشه ات، سخاوتمند باش، هرگاه صدایت کردند، پاسخ گو، اگر به یاریت طلبیدند، بشتاب. پیوسته خاموش باش و زیاد نماز بگذار. در شهادت به حق شرکت کن. در حرکت کردن با آنان موافقت کن، در انجام امور کوشا باش. اگر از تو وام خواستند به آنان بپرداز. حرف بزرگترها را بشنو و به درخواستشان پاسخ مثبت بده، ... فرزندم ! برای هیچ کاری نماز را از اول وقت تأخیر نینداز و آن را با جماعت بخوان ... تا آنجا که امکان دارد، صدقه بده. هر چه می توانی کتاب خدا را تلاوت کن، حتّی هنگام سواری، تسبیح و دعا را فراموش مکن... .»[۳]

منبع:

[۱] . وسائل الشیعه، ج ۸، صفحه ۴۰۳.
[۲] . همان، صفحه ۳۱۵.
[۳] . وسایل الشیعه، ج ۸، صفحه ۳۲۳، ۳۲۴.