خبرگزاری بین المللی اهل بیت(ع)_ابنا: امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب (ع)، شخصیتی بیبدیل در تاریخ اسلام، که فضائل و مناقب بیشماری در منابع شیعه و سنی برای ایشان ذکر شده است. ایشان نه تنها پسرعمو و داماد رسول اکرم (ص) بودند، بلکه اولین ایمان آورنده به اسلام، یاریگر همیشگی پیامبر (ص) و الگوی عدالت و شجاعت به شمار میآیند.منحصر به فرد بودن واقعه تولد، یکی از بارزترین فضائل و کرامات ایشان، تولد معجزهآسایشان در دل خانه خدا، کعبه، است. این واقعه، نه پیش از ایشان و نه پس از ایشان برای هیچ انسانی تکرار نشده و مختص به حضرت امیرالمومنین علی (ع) است.
دلالت تولد امیرالمومنین علی (ع) و تأثیر آن بر جایگاه رفیع حضرت علی (ع):
پیشینه و فضای مکه پیش از تولد
کعبه، بنیان نهاده شده توسط ابراهیم (ع) و اسماعیل (ع)، همواره مرکز توحید و عبادت بوده است.
با این حال، در دوران جاهلیت، بتها بر گرد آن چیده شده بودند، اما عظمت و قداست ذاتی آن نزد مردم مکه حفظ شده بود. قرآن کریم کعبه را مکانی مبارک و مرکز هدایت جهانیان معرفی میکند.
«إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّةَ مُبَارَکًا وَهُدًی لِلْعَالَمِینَ»(1)همانا اولین خانهای که برای (عبادت) مردم قرار داده شد، همان است که در مکه است؛ با برکت و مایه هدایت جهانیان.
«وَ إِذْ جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثَابَةً لِّلنَّاسِ وَ أَمْنًا»(2) و (به یاد آر) هنگامی را که ما خانه (کعبه) را جایگاه بازگشت و محلی امن برای مردم قرار دادیم.
جایگاه خانواده ابوطالب و بنیهاشم:
امیرالمومنین علی (ع) فرزند ابوطالب (عمو و حامی پیامبر اکرم (ص)) و فاطمه بنت اسد (همسر ابوطالب و مادر خوانده پیامبر) است. این خانواده از شریفترین و بانفوذترین خاندانهای قریش بودند و در حفظ و حراست از کعبه نقش داشتند.
رابطه پیامبر اسلام (ص) با این خانواده:
پیامبر (ص) پس از فوت پدربزرگشان عبدالمطلب، در دامان ابوطالب و فاطمه بنت اسد رشد کردند و فاطمه بنت اسد برای ایشان به مثابه مادر بود.
معجزه تولد در کعبه:
حوادث پیش از تولد: روایات متعدد، بیان میدارند که فاطمه بنت اسد، در حالی که درد زایمان داشت، به کنار کعبه آمد و به درگاه خداوند دعا کرد. او از خداوند خواست تا زایمانش را آسان گرداند و این واقعه را بر همگان آشکار سازد. امام صادق (علیهالسلام): فاطمه بنت اسد گفت: آنگاه که به علی (علیهالسلام) حامله شدم، رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) بعد از چهار ماه مرا دید و به من فرمود: ای مادر همانا حَملی با توست. گفتم: بله. فرمود: اگر فرزندت پسر بود او را به من ببخش تا بوسیله او پُشتم را محکم کنم و او را شریک در کارم کنم. ابوطالب این سخن پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) را شنید و گفت: ای عزیز من، همانا من غلام تو و فاطمه بنت اسد کنیز توست. اگر فرزند او پسر یا دختر بود برای توست. آنگاه که مدت حمل تمام شد دور کعبه سه بار طواف کردم ناگاه مرا درد زایمان گرفت در این هنگام رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) به سوی من آمد و گفت: چه شد که چهرهات را متغیر میبینم؟ گفتم: درد زایمانم گرفت. فرمود: آیا از طواف فارغ شدی؟ گفتم: نه. فرمود: طواف کن اگر پیشامدی رُخ داد که نمیتوانی تحمل کنی داخل کعبه شو که همانا محل پوشش الهی است آنگاه که در دور هفتم بودم و درد باردارییم بالا گرفت داخل کعبه شدم و زمانی که در مقابل سنگ قرمز (داخل کعبه) قرار گرفتم علی (علیهالسلام) را به دنیا آوردم در حالی که به سجده افتاد و شنیدم که میگفت: سبحانک سبحانک.(3)
شکافته شدن دیوار کعبه و ورود مادر: در مقابل چشمان حاضران، دیوار کعبه شکافته شد و فاطمه بنت اسد وارد خانه خدا شد. دربهای کعبه بسته ماند و او به مدت سه روز در داخل کعبه میهمان خداوند بود.
این واقعه به وضوح نشان از اراده الهی و کرامتی بینظیر داشت و در بسیاری از کتب تاریخی و حدیثی اهل سنت نیز ذکر شده است.
زمان و مکان دقیق تولد: حضرت علی (ع) در روز جمعه، سیزدهم ماه رجب، سیامین سال عام الفیل (یا 23 سال پیش از هجرت) در مکه و در خانه کعبه دیده به جهان گشود.
دیدار پیامبر (ص) با نوزاد و اولین کلمات حضرت علی (ع): پس از سه روز، فاطمه بنت اسد از همان مکانی که وارد شده بود، از کعبه خارج شد در حالی که نوزاد را در آغوش داشت. پیامبر اکرم (ص) در انتظار او بودند و نوزاد را در آغوش گرفتند. نقل است که حضرت علی (ع) اولین کلام خود را با شهادتین آغاز کردند.
امام سجاد (ع) فرمود: با پدرم نشسته بودم و به زیارت پیامبر آمده بودیم در آنجا زنان زیادی بودند ناگاه زنی از آنان رو به ما کرد به او گفتم تو کیستی خدا تو را رحمت کند؟ جواب داد من زیده دختر قریبه بن عجلان از قبیله بنی ساعده هستم. به او گفتم: آیا چیزی داری به ما روایت کنی؟ گفت: آری به خدا. روایت کرد مرا مادرم امعماره دختر عباد بن نظله ساعدی که روزی در میان زنان عرب بودم که ابوطالب در حالی که محزون و دل گرفته بود، وارد شد به او گفتم: ای ابوطالب چه میشود تو را؟ گفت: فاطمه بنت اسد در حال زایمان است سپس دستش را روی صورتش گذاشت ما آنجا بودیم که ناگاه رسول خدا(ص) وارد شد. گفت: ای عمو تو را چه میشود؟ جواب داد: فاطمه بنت اسد از شدت درد زایمان مینالد دست ابوطالب را گرفت و به همراه فاطمه به سوی کعبه آورد و در کعبه نشاند سپس به فاطمه فرمود: بنشین به نام خدا. فاطمه گفت همان موقع یک درد مرا گرفت سپس پسری پاکیزه زائیدم مثل جمال او را ندیده بودم ابوطالب نام او را «علی» گذاشت پیامبر او را برداشت تا به منزل فاطمه رساند. علی بن حسین (علیهالسلام) فرمود: به خدا قسم (در خصوص ولادت علی (ع) هیچ چیزی نشنیدم مگر این که این از همه بهتر بود.(4)
نامگذاری توسط خداوند: گفته میشود نام«علی» توسط خداوند متعال ببرای ایشان انتخاب شده است.
دلالتها و اهمیت واقعه تولد در کعبه
جایگاه ویژه حضرت علی (ع): تولد در کعبه، نمادی از قداست، پاکی و عظمت بینظیر امیرالمومنین علی (ع) است و از فضائل اختصاصی ایشان به شمار میرود که کسی در آن شریک نیست. این اتفاق، از همان بدو تولد، جایگاه ویژه ایشان را نزد خداوند و پیامبر (ص) مشخص میسازد.
پاکیزگی و طهارت ذاتی: این تولد در مقدسترین مکان، گویای طهارت ذاتی و عصمت آن حضرت از هرگونه پلیدی و رجس است. خانه کعبه، که محل طواف ملائک و انبیاست، میزبان قدوم مبارک این مولود پاک گشت. این مقام شامخ به وضوح در آیاتی چون آیه تطهیر نیز نمایان است.
«...إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا»(5) همانا خداوند میخواهد پلیدی را از شما اهل بیت دور کند و شما را کاملاً پاک گرداند.
نمادی از وحدت دین و امامت: تولد در کعبه، که قبله مسلمانان و نماد توحید است، پیوند ناگسستنی امامت و ولایت را با اصل دین و توحید نشان میدهد. این بدان معناست که امامت حضرت علی (ع) ریشهای الهی دارد و از جنس خانه خداست.
پاسخ به شبهات: این واقعه به عنوان یکی از قویترین دلایل بر فضیلت و مقام والای امیرالمومنین علی (ع) مورد استناد قرار گرفته و هرگونه تلاش برای خدشه وارد کردن به جایگاه ایشان را بیاثر میسازد.
اشارات عرفانی و فلسفی: از منظر عرفانی، تولد در کعبه به معنای ورود به حریم قرب الهی از همان آغاز زندگی است و نشان دهنده عمق ارتباط روحی و معنوی امیرالمومنین علی (ع) با ذات احدیث است.
تأثیر تولد در کعبه بر شخصیت و آینده حضرت علی (ع):
تربیت مستقیم پیامبر (ص): از همان لحظه تولد، حضرت علی (ع) تحت کفالت و تربیت مستقیم پیامبر اکرم (ص) قرار گرفتند و از چشمهسار زلال وحی و اخلاق نبوی سیراب گشتند.
نقش این تولد در آمادهسازی ایشان برای امامت: این آغاز مبارک و منحصر به فرد، زمینه ساز پذیرش مسئولیتهای بزرگ ایشان در آینده، از جمله جانشینی پیامبر (ص) و امامت امت اسلامی، شد. تولد در خانه خدا، نشانهای از انتخاب الهی برای رسالتی بزرگ بود.
بازتاب در القاب و مناقب: لقب «مولود کعبه» یکی از بارزترین القاب حضرت علی (ع) است
که عظمت این واقعه را در ذهنها زنده نگه میدارد و بر فضائل بیشمار ایشان میافزاید.
تولد امیرالمؤمنین علی (ع) در کعبه، رخدادی بینظیر و معجزهآساست که نه تنها یک اتفاق تاریخی، بلکه نشانهای از حکمت الهی و کرامت بیمانند ایشان است.
این واقعه، نمادی از پیوند ناگسستنی ولایت و امامت با مرکز توحید و قداست است و جایگاه رفیع امیرالمومنین علی (ع) را در سلسله اولیاء الهی تأیید میکند.
دعوت به تفکر: تأمل در این معجزه بزرگ و پیامهای عمیق آن، میتواند در افزایش معرفت ما نسبت به مقام شامخ امیرالمومنین علی (ع) و درک مسیر حق و حقیقت تأثیرگذار باشد.
پی نوشت:
1.سوره آل عمران/ آیه 96
2.سوره بقره/ آیه 125
3.من قدماء المحدثین، القاب الرسول و عترته، ص17.
4.ابن مغازلی، علی بن ابیطالب، مناقب امیرالمومنین علی بن ابیطالب، ج1، ص58
5.سوره احزاب/ آیه 33 (آیه تطهیر)
بانو فیروزه دلداری(پژوهشگر، مشاور خانواده، فعال رسانه و فضای مجازی)
نظر شما