به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ فساد در جامعه مراکش، از رشوههای کوچک روزمره (مانند «پول قهوه» یا مبلغ ناچیزی برای دوری از صف انتظار) آغاز شده و به یک معضل ساختاری تبدیل شده که رابطه شهروندان با دولت را بر پایه سوءظن استوار کرده است.
محققان تأکید میکنند که این پدیده صرفاً یک تخلف فردی نیست، بلکه یک سیستم فرهنگی-اقتصادی است که در آن شهروندان قربانی و در عین حال، با پذیرش رشوه به عنوان «راه حل عملی»، در تداوم آن مشارکت میکنند. این امر موجب فرسایش سرمایه اجتماعی و تضعیف اصول شایستگی در تخصیص خدمات عمومی میشود.
تلاشهای اولیه دولت برای مقابله با فساد، از جمله راهاندازی «شماره سبز» در سال ۲۰۱۵، نتایج مطلوبی نداشت و پس از حدود ۳۰ ماه تنها به ۳۶ پیگرد قانونی منجر شد. این امر دولت را واداشت تا در سال ۲۰۱۸ سازوکاری جامعتر به نام «خط مستقیم» را مستقیماً تحت نظارت قوه قضائیه راهاندازی کند. هدف این خط، افزایش جدیت، تضمین مداخله سریع و پاسخگو نگه داشتن عاملان فساد از طریق پرسنل تحقیقاتی بود.
«خط مستقیم» به موفقیتی چشمگیر دست یافته و در تقویت اعتماد بین شهروندان و سیستم قضایی بسیار مؤثر بوده است. تا پایان سال ۲۰۲۳، این خط ۷۷,۵۰۷ تماس دریافت کرد که منجر به دستگیری ۲۹۹ نفر در حین ارتکاب جرم شد. این روند در سالهای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ با پویایی بیشتری ادامه یافت و به دستگیری ۴۰۷ نفر دیگر انجامید، که این امر نشاندهنده افزایش قاطعانه تمایل شهروندان به گزارشدهی و پاسخگویی سریع مقامات قضایی است.
آمار دادگاهها نشان میدهد که سیستم قضایی در حال پردازش مؤثر پروندههای فساد است. تنها در سال ۲۰۲۴، ۴۳۶ پرونده فساد مالی (شامل رشوهخواری، اختلاس و سوءاستفاده از بودجه) در حوزههای قضایی مختلف ثبت شد. صدور ۲۴۹ حکم تا اواسط سال ۲۰۲۵، با نرخ تکمیل پرونده بیش از ۷۱ درصد، حاکی از تسریع در حل و فصل دعاوی و تقویت نقش دادگاههای تخصصی در این حوزه است.
مبارزه با فساد نیازمند تحول فرهنگی عمیق و اقدامات نهادی فراتر از واکنشهای قضایی است. در همین راستا، مرجع ملی درستکاری، پیشگیری و مبارزه با رشوهخواری استراتژی پنج ساله جدید خود (۲۰۲۵-۲۰۳۰) را ارائه کرده که بر تغییر رویکرد از حالت واکنشی به پیشگیرانه تأکید دارد.
کارشناسان معتقدند که با وجود پیشرفتها، این نتایج بیشتر نشاندهنده افزایش تشخیص و گزارشدهی است و برای ریشهکنی کامل، تعهد دولت و شهروندان به ارزشهای عدالت و شایستگی برای ساختن توسعهای سالم ضروری است.
................
پایان پیام
نظر شما