خبرگزاری بین المللی اهل بیت(ع)_ابنا: نقش همسر در ایجاد انگیزه برای ترک اعتیاد در سبک زندگی اسلامی، بسیار حیاتی، چندوجهی و عمیق است. اسلام به بنیان خانواده و نقش هر یک از اعضا در حفظ سلامت و سعادت آن تأکید فراوانی دارد و در مورد اعتیاد، این نقش به مراتب پررنگتر میشود. در اینجا به ابعاد مختلف این نقش با رویکرد اسلامی میپردازیم:
1. صبر و شکیبایی (صبر جمیل):
قرآن کریم بارها به صبر و شکیبایی توصیه میکند و آن را از ویژگیهای مؤمنان راستین میشمارد. همسر فرد معتاد در این مسیر پرفراز و نشیب، بیش از هر چیز به صبر نیاز دارد. این صبر به معنای تحمل منفعلانه نیست، بلکه صبری فعالانه است که با امید به اصلاح و توکل به خداوند همراه است.
﴿وَبَشِّرِ الصَّابِرِینَ﴾ (1) - "و صابران را بشارت ده."
همسر با حفظ آرامش و عدم واکنشهای هیجانی شدید، محیطی آرامتر برای تفکر فرد معتاد فراهم میکند و نشان میدهد که با وجود سختیها، او را تنها نخواهد گذاشت.
2. امیدواری و توکل بر خداوند:
اسلام سرچشمه امید و رهایی از یأس است. همسر باید این امید را در دل خود زنده نگه دارد و به همسرش نیز منتقل کند که با توکل به خداوند و تلاش، تغییر ممکن است. ناامیدی میتواند همسر را به سمت کنارهگیری و فرد معتاد را به سمت تثبیت در اعتیاد سوق دهد.
﴿إِنَّ اللَّهَ لَا یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّی یُغَیِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ﴾ (2) - "به یقین، خداوند حال (و سرنوشت) هیچ قومی را دگرگون نمیکند تا آنکه آنان آنچه را در خودشان است دگرگون سازند."
ایجاد فضای امید و باور به تغییر، حتی در اوج سختیها. یادآوری قدرت الهی و اینکه هیچ مشکلی بدون راه حل نیست.
3. حفظ کرامت انسانی و احترام (مودت و رحمت):
اسلام به کرامت انسان بسیار بها میدهد. حتی فرد معتاد نیز دارای کرامت انسانی است. همسر باید با حفظ احترام و دوری از تحقیر، به همسرش کمک کند تا عزت نفس از دست رفتهاش را بازیابد. رابطه زناشویی در اسلام بر پایه مودت و رحمت است.
﴿وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً﴾ (3) - "و از نشانههای او این است که از (نوع) خودتان همسرانی برای شما آفرید تا در کنارشان آرامش یابید، و میان شما دوستی و مهربانی نهاد."
یادآوری خوبیهای گذشته، تشویق به بازیابی شخصیت واقعیاش، عدم استفاده از الفاظ تحقیرآمیز و سرزنشکننده. حتی وقتی باید قاطعیت نشان دهد، با لحنی محترمانه و دلسوزانه باشد.
4. امر به معروف و نهی از منکر (با حکمت و موعظه حسنه):
یکی از اصول مهم اسلامی، دعوت به نیکی و بازداشتن از بدی است. همسر میتواند با لحنی خیرخواهانه و دلسوزانه، مضرات اعتیاد و پیامدهای آن را یادآور شود و همسرش را به سوی راه صحیح راهنمایی کند. اما این "امر به معروف" باید با حکمت، موعظه حسنه و جدال احسن باشد.
﴿ادْعُ إِلَی سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ﴾ (4) - "با حکمت و اندرز نیکو به راه پروردگارت دعوت کن، و با آنان به شیوه ای که نیکوتر است مجادله نما."
بیان دغدغهها و نگرانیها به شیوهای که به جای ایجاد مقاومت، به درک و پذیرش کمک کند. مثلاً بیان اینکه "من برای سلامتی تو و آینده فرزندانمان نگرانم" به جای "تو با این کارت زندگی ما را خراب کردی."
5. حمایت و پشتیبانی عملی:
اسلام به تعاون و همکاری در کارهای نیکو توصیه میکند. همسر باید در مراحل ترک اعتیاد، یک حامی فعال باشد. این حمایت میتواند شامل پیدا کردن مراکز درمانی مناسب، همراهی در جلسات مشاوره، فراهم کردن محیطی آرام و بدون محرکهای اعتیادآور در خانه باشد.
﴿وَتَعَاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَالتَّقْوَی وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَی الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ﴾ (5) - "و در راه نیکی و پرهیزگاری با یکدیگر همکاری کنید و در راه گناه و تجاوز همکاری نکنید."
کمک به برنامهریزی برای ترک، حمایت در لحظات سخت، پر کردن اوقات فراغت با فعالیتهای سالم و مورد علاقه (مثلاً ورزش، مطالعه، فعالیتهای مذهبی).
6. حفظ حریم و خانواده:
در سبک زندگی اسلامی، خانواده ستون جامعه است. همسر باید ضمن حمایت از همسرش، از سلامت روحی و جسمی فرزندان و خودش نیز محافظت کند. گاهی اوقات، برای حفظ امنیت و سلامت خانواده، لازم است که با متخصصین مشورت شود و مرزهای مشخصی تعیین گردد. این به معنای رها کردن نیست، بلکه مدیریت بحران برای حفظ کل خانواده است.
آگاهی از مراحل ترک و عواقب آن، مشورت با روانشناس و متخصص اعتیاد، و در صورت لزوم، اتخاذ تصمیمات دشوار برای محافظت از خود و فرزندان.
7. دعا و توسل:
در فرهنگ اسلامی، دعا و توسل به خداوند در همه مراحل زندگی، به ویژه در مواجهه با مشکلات بزرگ، جایگاه ویژهای دارد. همسر میتواند با دعا و طلب یاری از خداوند، برای همسرش طلب هدایت و کمک کند.
﴿ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ﴾ (6) - "مرا بخوانید تا (دعای) شما را اجابت کنم."
تقویت روحیه معنوی خود و همسر، یادآوری قدرت دعا و اتصال به منبع بیپایان الهی.
در مجموع، همسر فرد معتاد در سبک زندگی اسلامی، نقشی فراتر از یک همراه معمولی دارد. او با تکیه بر آموزههای دینی، میتواند به عنوان یک منبع عظیم صبر، امید، عشق، حمایت و راهنمایی عمل کند تا همسرش به سوی ترک اعتیاد و بازیابی یک زندگی سالم و سعادتمند گام بردارد. این مسیر دشوار است، اما با توکل و تلاش، گشوده خواهد شد.
پینوشت:
1.بقره/آیه 155
2.رعد/آیه11
3.روم/آیه21
4.نحل/آیه125
5.مائده/آِیه 2
6.غافر/آیه 60
نظر شما