۲۴ آذر ۱۴۰۴ - ۱۰:۲۲
لطائف قرآنی | دل، حرم خدا؛ شرحی بر آیه ۲۴ سوره انفال

قرآن کریم در آیات نورانی خود اهل ایمان را به حیات طیبه بشارت داده و وعده داده است که خداوند میان انسان و قلب او حائل خواهد شد تا دل مؤمنان از نفوذ شیطان محفوظ بماند. این وعده الهی، همراه با انذار و یادآوری حشر به سوی پروردگار، از لطائف آیه ۲۴ سوره انفال است.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ  قرآن کریم اهل ایمان را  با انجام اعمال صالح به حیات طیبه بشارت داده است. 

خداوند سبحان در آیه ۲۴ سوره شریف  انفال، یک وعده می‌دهد و یک وعید و انذار که از لطائف  آیه مبارکه باشند چنان‌که مژده داده جزا و پاداش نیکوتر از آن‌چه آدمی انجام دهتد عطا کند :

«مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثَیٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاةً طَیِّبَةً ۖوَلَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ»۱

از مرد و زن، هرکه کار شایسته انجام دهد در حالی‌که مؤمن است، مسلماً او را به زندگی پاک و پاکیزه‌ای زنده می‌داریم و پاداش‌شان را بر پایه بهترین عملی که همواره انجام می‌داده‌اند، عطا می‌کنیم.

از  عطای کریمانه حق تعالی ، صیانت قلب  از نفوذ شیطان است. چنان‌که در ادامه آیه فرمود:

«وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ»۲  و بدانید که خدا میان آدمی و  قلبش حایل و مانع می شود و مسلماً  حشرهمه شما به سوی او  خواهد بود.

 وعده  و عطایش این باشد که خداوند کسانی که به او ایمان آورند و دعوت او و پیامبرش را اجابت کنند، حافظ قلب و جان‌شأن خواهد بود و منفذ و روزنه‌های نفوذ شیطان را سد خواهد کرد. چون دلی که به خدا سپرده شد و به حب او نشاط یافت، اغیار ، نامحرمان و شیطان  در آن جایی ندارند و هیچ خلل و فضای خالی در آن نباشد تا بیگانه نفوذ کند و جای گیرد. 

 قلبی که  با دعوتش حیات یافت، بیت الله و حرم الهی است. چنان‌که امام صادق علیه‌السلام فرمود:

«القَلبُ حرَمُ اللهِ، فَلا تُسکِن حَرَمَ اللهِ غَیرَ اللهِ»۳  دل، حرم خداست. پس در حرم خدا غیر خدا را ساکن مکن.

از این رو ورود به ساحت حیات طیبه،  به ایمان و اعمالی نیاز دارد  که آن  را از وسوسه‌ها برهاند و برای صاحب‌خانه مهیا سازد یعنی مراقبت مستمر که بی لطف و عنایت حق  میسر نگردد.

حافظ گوید:
پاسبان حرم دل شده ام شب همه شب
تا در این پرده جز اندیشه او نگذارم

بنابر این کسی صاحب‌ دلی نباشد، دل از آن او و حریم وی باشد، کسی را نشاید که ادعای مالکیت این حرم نماید!

از  دیگر ظرائف آن باشد که این حائل بودن و محافظ حق‌تعالی ، دائمی است به دلیل مفاد فعل مضارع  که مفید استمرار است.

چنان‌که حکیم متأله حضرت آیةالله جوادی آملی می‌فرماید: پس این یحول به منزله حائل است نه حائل اسم فاعلی، حائل صفت مشبهی نظیر سایر اسماء حسنای الهی، چون دائماً حائل است نه می‌گذارد بیگانه در اینجا راه پیدا کند تا دوستی رخت بربندد نه می‌گذارد بیگانه‌ای در اینجا نفوذ پیدا کند که جا را برای دوست تنگ کند. اگر کسی مواظب قلب‌اش بود تا اندازه‌ای که انسان قادر است و مکلف بود مواظب بود که در این حرم چیزی  ننشیند، بقیه دیگر به لطف الهی است او حائل است او نمی‌گذارد این حرم امن آلوده بشود ما بخواهیم آلوده بکنیم جلوی مارا می‌گیرد.۴

 از لطایف دیگر آن باشد که فرمود : «یحول‌ بین المرء و قلبه»، به این سبب باشد که اساس آدمیت به قلب و خردش باشد

چنان‌که امام صادق علیه‌السلام  فرمود:«اصلُ المرءِ قَلبُه و لُبّه»

اما وعید و انذار به آن باشد که فرمود: 

«و الیه تحشرون» یعنی اگر اجابت دعوت خداوند و پیامبرش نکنید، بدانید که این‌جا پایانش نباشد تا مختومه تلقی نمایید.

فرجامش سرای دیگری است  که حتماً همه به سویش فراخوانده می‌شوند و آن‌جا روز پرده افکندن و هویدا ساختن ضمایر است ،«یوم تبلی‌السرائر» به آن اندیشه کنید .

از آثار دیگر  و نشانه‌های حیات معقول، انقطاع قلب و اندیشه آدمی از  خصائص  بازدارنده و موانع کمال است چنان‌که از ‌معنی آیه «فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیاةً طَیِّبَةً» از امیرمؤمنان علیه‌السلام سوال شد، فرمود: «هِیَ الْقَنَاعَةُ». ۵ قناعت است.

 زیست با قناعت، سبب رضا و کندن و دفع آز و حسد و بسیاری از بدی‌ها ست و سبب نشاط و ابتهاج روحی است. حریص زیست‌شناسی سفره‌ای تلخ و تنگ است اگر چه بسیار  متمول و متمکن از اموال و موقعیت‌ها باشد.

نویسنده : حمید احمدی
-------------------
۱- نحل،۹۷
۲-اتفال،۲۴ 
۳- تفسیر آیه ۲۴ انفال
۴- جامع الأخبار، ص۱۸۵
۵-نهج البلاغه، حکمت‌۲۲۱

........

پایان پیام/

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha