خبرگزاری بین المللی اهل بیت(ع)-ابنا: مودت و رحمت، دو ستون اصلی بنای خانواده هستند که توسط خداوند قرار داده شدهاند. این دو، قلب تپنده خانواده و منبع آرامش و ثبات آناند. ویژگی های مودت و رحمت در قرآن و روانشناسی عبارتند از:
1.مودت (محبّت عمیق و آشکار) از منظر قرآن:
قرآن کریم، مودت و رحمت را نه تنها ابزاری برای جذب قلوب، بلکه صفاتی الهی میداند که در روابط انسانی تجلی مییابند.
مودت یکی از نشانههای الهی و اساس رابطه همسران قرار میدهد:
"وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً ۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ"(1)
تأثیر قرآنی مودت: مودت، عنصر حیاتی برای آرامش (سکونت)، دوستی و الفت در خانواده است. این حس عمیق، فراتر از یک علاقه سطحی است و شامل دوست داشتن و دوست داشته شدن، احترام، درک متقابل و میل به خوشبختی دیگری است. قرآن، این مودت را یک عطیه الهی میداند که در دل انسانها قرار داده شده تا خانوادهها پابرجا بمانند.
خداوند، منبع مودت و رحمت: خداوند خود را "ودود" (بسیار دوستدارنده) و "رحمن و رحیم" (بسیار بخشنده و مهربان) معرفی میکند. وقتی انسانها این صفات را در خود پرورش میدهند و ابراز میکنند، در واقع به فطرت الهی خود نزدیک میشوند و این نزدیکی، جاذبهای در دلها ایجاد میکند.
مودت و رحمت به عنوان نشانه الهی: همانطور که در آیه 21 سوره روم آمده، وجود مودت و رحمت در روابط (به ویژه زن و شوهر)، نشانهای از قدرت و حکمت الهی است. این نشانهها، قلوب را به سوی خالق نیز جذب میکنند.
ترغیب به رحمت و مودت در روابط: اسلام به شدت بر رحمت، گذشت، احسان و مودت در تمام روابط انسانی، به ویژه با خانواده، همسایگان، فقرا و حتی دشمنان (در برخورد مسالمتآمیز) تأکید دارد.
2. از منظر روانشناسی و تعاملات انسانی:
نیاز بنیادین به تعلق و دوست داشته شدن: انسان موجودی اجتماعی است و نیاز به تعلق، دوست داشته شدن، مورد احترام قرار گرفتن و احساس امنیت عاطفی دارد. مودت (دوستی عمیق، عشق) و رحمت (همدلی، شفقت، گذشت) به این نیازهای بنیادین پاسخ میدهند.
بازتاب احساسات: طبیعت انسان به گونهای است که به محبت، با محبت پاسخ میدهد و به شفقت، با مهربانی. وقتی شما مودت و رحمت خود را نسبت به کسی ابراز میکنید، او نیز به طور طبیعی تمایل پیدا میکند که همین احساسات را نسبت به شما تجربه کرده و بازتاب دهد.
اعتماد و امنیت: رحمت (به معنای بخشش، حمایت در سختیها و درک) به فرد این حس را میدهد که در کنار شما امنیت دارد و مورد قضاوت یا طرد قرار نمیگیرد. این امنیت، زمینه را برای باز شدن دلها و ایجاد اعتماد فراهم میکند. مودت نیز حس صمیمیت و همدلی را تقویت کرده و به فرد اطمینان میدهد که دوست و همراهی واقعی دارد.
کاهش موانع دفاعی: در برابر کسی که مودت و رحمت دارد، افراد کمتر حالت تدافعی به خود میگیرند. این امر، امکان ارتباط عمیقتر و صادقانهتر را فراهم میآورد.
حل و فصل اختلافات: در هر رابطهای، اختلاف نظر و مشکل پیش میآید. مودت و رحمت، بستری از مهربانی و درک ایجاد میکنند که حل و فصل این اختلافات را آسانتر میکند. وقتی میدانید طرف مقابل با وجود اختلاف، باز هم به شما عشق میورزد و برایتان دلسوزی میکند، آسانتر میتوانید به تفاهم برسید.
پس مودت و رحمت، قدرت بینظیری در جذب قلوب دارند زیرا:
نیازهای عمیق انسانی را برآورده میکنند: نیاز به دوست داشته شدن، امنیت و تعلق.
باعث ایجاد اعتماد و از بین رفتن موانع میشوند.
فضایی از آرامش و پذیرش ایجاد میکنند که در آن افراد احساس راحتی و ارزشمندی میکنند.
بازتاب و تقویت متقابل دارند: هرچه بیشتر ابراز شوند، بیشتر جذب میکنند.
ریشه در صفات الهی دارند و بنابراین با فطرت پاک انسانی همخوانی دارند.
در واقع، این دو صفت هستند که به روابط انسانی معنا و عمق میبخشند و آنها را از صرفِ ارتباطات قراردادی یا منفعتطلبانه متمایز میکنند. خانواده، دوستان، همکاران، و حتی یک جامعه، زمانی میتواند به هم پیوسته و قوی باشد که تار و پود روابطش با مودت و رحمت بافته شده باشد. این دو، همان "کلمات طیبه" هستند که دلها را به هم نزدیک میکنند و کینهها را از بین میبرند.
پینوشت:
1.روم/آیه21
نظر شما