۲۱ آذر ۱۴۰۴ - ۰۸:۴۹
طلب باران در اندیشه‌های اسلامی و شیعی/ بخش دهم؛ جایگاه امامت در نزول باران رحمت

نماز باران امام رضا(ع) از مشهورترین واقعه‌های تاریخی است که در آن علاوه بر تاکید بر طلب و درخواست از خداوند، جایگاه ویژه امامت و اهل‌بیت(ع) در نزول باران رحمت الهی تبیین شده است.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ در میان دعاهای باران نقل شده از ائمه معصومین(ع)، نماز و دعای حضرت امام رضا(ع) به دلایل سیاسی، اعتقادی و تاریخی از برجستگی‌های خاصی برخوردار است.

در میان منابع روایی، دو دعا از امام رضا(ع) روایت شده که هر دو در کتاب «صحیفه جامعه رضویه» تالیف آیت‌الله سید محمدباقر موحد ابطحی نقل شده است.

دعای دوم این متن، شباهت فراوانی به دعاهای باران نقل شده از ائمه معصومین(ع) دارد که از ویژگی‌های آن، وصف ویژگی‌های «باران مطلوب» است. از ویژگی‌های این باران که در دعاهای مختلف، با واژه‌های مشابه بیان شده، بارانی است که «تُحْیی بِهِ الْعِبادَ وَالْبِلادَ؛ بارانی که بندگان خدا و سرزمین‌ها به‌وسیله آن زنده می‌شوند» باشد. روشن است که منظور از زنده‌شدگان مردم، احیاء باورهای اعتقادی و حفظ حیات معنوی در آن‌هاست. 

اما دعای دوم نقل شده از امام رضا(ع) که در بحارالانوار جلد ۴۹ صفحه ۱۸۰ و در عیون اخبار الرضا جلد ۲ صفحه  ۱۷۲  روایت شده،  این دعا است:

«اَللّهُمَّ یا رَبِّ اَنْتَ عَظَّمْتَ حَقَّنا اَهْلَ الْبَیْتِ، فَتَوَسَّلُوا بِنا کَما اَمَرْتَ، وَاَمَّلُوا فَضْلَکَ وَرَحْمَتَکَ، وَتَوَقَّعُوا اِحْسانَکَ وَنِعْمَتَکَ،فَاسْقِهِمْ سَقْیا نافِعا عامّا غَیْرَ رائِثٍ وَلا ضائِرٍ، وَلْیَکُنْ اِبْتِداءُ مَطَرِهِمْ بَعْدَ انْصِرافِهِمْ مِنْ مَشْهَدِهِمْ هذا اِلی مَنازِلِهِمْ وَمَقارِّهِمْ.  خداوندا، ای پروردگار من، تو حق ما اهل‌بیت را بزرگ داشتی، لذا (مردم) به ما متوسل شدند؛ همان‌گونه که تو امر فرمودی و به فضل و رحمت تو امید بستند و احسان و نعمت تو را انتظار کشیدند، پس آنان را سیراب گردان، سیراب کردنی سودمند و فراگیر و بدون درنگ و تأخیر و بی‌ضرر. شروع بارش باران پس از برگشتن آنان از  مکان تجمع آن‌ها به خانه‌ها و اقامتگاه‌هایشان باشد»

آنچه در میان عبارت‌های این دعا برجسته است تاکید بر توسل به اهل‌بیت(ع) و بیان جایگاه امام رضا(ع) به‌عنوان یکی از این اهل‌بیت(ع) است: «اَللّهُمَّ یا رَبِّ اَنْتَ عَظَّمْتَ حَقَّنا اَهْلَ الْبَیْتِ، فَتَوَسَّلُوا بِنا کَما اَمَرْتَ» خداوندا! تو حق «ما» اهل‌بیت(ع) را بزرگ داشتی و همانگونه امر کردی، مردم به «ما» توسل پیدا کرده‌اند.

با نگاهی تاریخی، بیان این عبارت در میان مردم و در دوران حاکمیت «بنی‌عباس» که خود را از عموزادگان پیامبر(ص) و از اهل‌بیت(ع) می‌دانستند، اهداف خاصی داشته است؛ اما بیان این عبارات فراتر از بیان یک واقعیت سیاسی یا حقیقت تاریخی، عبارت بنیادینی برای بیان جایگاه «اهل‌بیت(ع) » در نظام خلقت است.

عبارت‌هایی که از سوی پدران امام رضا(ع) مانند امام صادق(ع) همچنین فرزندان ایشان  یعنی امام هادی(ع) در متن‌های مختلف روایی نیز نقل شده و بیانگر بخشی از جایگاه اهل‌بیت(ع) در نظام خلقت و «بارش باران» باشد.  

به‌عنوان نمونه در کتاب اصول کافی به نقل از امام صادق(ع) این روایت نقل شده است: «بِنَا أَثْمَرَتِ الْأَشْجَارُ وَ أَیْنَعَتِ الثِّمَارُ وَ جَرَتِ الْأَنْهَارُ وَ بِنَا یَنْزِلُ غَیْثُ السَّمَاءِ وَ یَنْبُتُ عُشْبُ الْأَرْضِ. به برکت ما، درختان بارور می‌گردند و میوه‌ها می‌رسند و نهرها جاری می‌شوند و باران از آسمان می‌بارد و گیاه از زمین می‌روید.»

همچنین در زیارت‌نامه‌ای که از امام صادق(ع) نقل شده و شیخ عباس قمی آن را به‌عنوان «زیارت مطلقه اول امام حسین(ع) » در کتاب «مفاتیح الجنان» نقل کرده، این عبارت آمده است: «بِکُمْ یَکْشِفُ اللهُ الْکَرْبَ وَ بِکُمْ یُنَزِّلُ اللهُ الْغَیْثَ، خداوند به واسطه شما غم‌ها را برطرف کرده و به واسطه شما باران از آسمان نازل می‌شود.»

امام هادی(ع) نیز در زیارت جامعه کبیره جایگاه برجسته اهل بیت(ع) را با این عبارت بیان کرده‌اند: «بِکُمْ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ، خداوند به واسطه شما، باران را فرو می‌ریزد.»

سید علی‌اصغر حسینی/ ابنا

........................

پایان پیام

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha