به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) - ابنا - نشست هم‌اندیشی اساتید و فعالان رسانه‌ای بین‌المللی با موضوع «بایسته‌های روایت رسانه‌ای از مکتب اهل‌بیت(ع) در دنیای امروز»، سه‌شنبه 13 تیرماه 1402 در مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) برگزار شد.
در ابتدای این نشست، دکتر خجسته عضو شورای سیاستگذاری خبرگزاری بین‌المللی ابنا، با اشاره به مسئله تولید محتوا گفت: بزرگترین مسئله ما، تولید خبر است. تولید خبر، سخت‌ترین و گران‌ترین مسئله در خصوص تولید محتواست که در موارد متعدد، باید اصول و مبانی آن، یعنی سرعت، صحت و دقت رعایت شود. با توجه به این موضوع، اینکه در دنیای امروز چگونه و با چه ظرافت‌ها و رعایت‌هایی، یک روایت موثر با بهترین نقش‌آفرینی را از مکتب اهل‌بیت(ع) داشته باشیم، باید مورد گفت‌وگو و تبادل نظر قرار بگیرد. این تبادل نظرها ما را به مکتب رسانه‌ای اهل‌بیت(ع) می‌رساند تا بتوانیم آن را به مخاطبان تبیین و ارائه کنیم.
در ادامه این نشست جمعی از حاضران به بیان دیدگاه‌های خود در خصوص بایسته‌های روایت رسانه‌ای از اهل‌بیت(ع)، ظرفیت‌ها، فرصت‌ها و برخی مشکلات موجود در این مسیر پرداختند.
سهیل اسعد، تهیه‌کننده و فعال رسانه‌ای بین‌المللی با تاکید بر ارزش خبر و اطلاع‌رسانی، تمرکزگرایی را یکی از الزامات فعالیت رسانه‌ای دانست و گفت: ما در ارائه روایت‌ها دچار پراکندگی هستیم؛ در حالی که من معتقدم باید تمرکز داشته باشیم و یک نقطه خاص را تقویت و قوی کنیم.
سهیل اسعد با اشاره به تمرکز بنگاه‌های خبری مطرح در جهان در ارائه روایت‌های یکدست، افزود: ما هر روز یک شبکه و خبرگزاری جدید تاسیس می‌کنیم و توجه چندانی به اثرگذاری روایت و تمرکز در ارائه روایت نداریم.
مرتضی غرقی خبرنگار سابق صداوسیما نیز در این نشست گفت: ما در خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها، حاکم بودن تخصص را کم می‌بینیم. رسانه‌های مطرح جهان، عموماً یک ستون‌نویس حرفه‌ای و مطرحی دارند که دیدگاه‌ها و ایدئولوژی حاکم بر آن رسانه و یا حتی جریان را بازگو می‌کند. خبرگزاری‌های تخصصی همچون ابنا که وظیفه روایت رسانه‌ای از مکتب اهل‌بیت(ع) را دارند، باید نیرو‌های تخصصی داشته باشد.
وی با تاکید بر این که «رسانه باید اراده واقعی برای رسانه حرفه‌ای بودن داشته باشد» افزود: ما در روایت‌های خودمان، علاوه بر شناخت جامعه هدف در کشور‌های مختلف، باید زبان معیار این کار را بلد باشیم و خبرنگاران فعالی در این زمینه تربیت یا شناسایی کنیم. لازمه روایت رسانه‌ای برای مردم جهان، داشتن تجربه بین‌المللی و کار در خارج از کشور را می‌طلبد.
خانم الهام شاکری نیز در بیان دیدگاه خود، مهمترین موضوع در انتقال خبر را، بستر و زبان مناسب دانست و گفت: در ایران این نقص را داریم و بیشتر اوقات در برابر جامعه مخاطب، لحن تحمیلی به خود می‌گیریم. در استفاده از ابزار‌های روز هم عقب هستیم و با توجه به سرعت تحولات، وقت آزمون و خطا نداریم. باید سراغ تیم‌های حرفه‌ای برویم؛ چه در بحث وب دیزاین و کیفیت ظاهری وب‌سایت‌ها و چه در پلتفرم‌ها و قالب‌های مختلف، نیازمند تیم‌های حرفه‌ای و متخصص هستیم.
این فعال رسانه‌ای بین‌الملل، داده‌کاوی را یکی از ویژگی‌های مناسب برای تصمیم‌گیری و تولید محتوای هدفمند دانست و افزود: همه این کار‌ها نیازمند بودجه است، اما در صورت اقدام هدفمند، اثرات آن را خواهیم دید. به عنوان مثال ما برای نمایش ایران زیبا و مقتدر در جهان، چه فعالیت هدفمند، منسجم و مستمری انجام می‌دهیم؟ در حالیکه هم بسیاری از مردم دنیا مشتاق شناخت ایران و دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران هستند، و هم در تحولات دنیای امروز، این یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. بر همین اساس ما در روایت رسانه‌ای اهل‌بیت(ع) نیز باید هدفمند وارد شویم. آیا قرار است اهل‌بیت(ع) را به شیعیان و تابعین اهل‌بیت(ع) معرفی کنیم، یا این اخبار و اطلاعات و معارف را به غیرمسلمانان نیز خواهیم رساند؟ در فرض هر یک از این موارد، کارکردها و نوع روایت ما متفاوت خواهد بود.
زینب شریعتمدار، دیگر کارشناس و فعال رسانه‌ای با تاکید بر اینکه شکل و محتوای ارائه شده در خبرگزاری اهل‌بیت(ع) باید متناسب با شخصیت و معارف اهل‌بیت(ع) باشد، گفت: گفتمان‌سازی با محوریت باور‌های شیعی و مقابله با اسلام‌هراسی و شیعه‌هراسی، از وظایف اصلی در روایت رسانه‌ای اهل‌بیت(ع) است.
این استاد دانشگاه، نقش محوری زنان در روایتگری اهل‌بیت(ع) را مورد تاکید قرار داد و افزود: برای روایت اهل‌بیت(ع) علاوه بر فعال بودن خودمان، نیازمند این هستیم که مخاطبمان را نیز فعال کنیم. معتقدم برای روایتگری فعال و هدفمند، بانوان ظرفیت مناسب و موثرتری هستند.
شروین طاهری، روزنامه‌نگار و کارشناس رسانه نیز با انتقاد از قالب‌های رسانه‌ای متداول در ایران گفت: در جهان یک داینامیک و پویایی در ارائه محتوا و قالب‌ها وجود دارد، اما در ایران چنین چیزی را کم می‌بینیم. ذائقه مخاطب امروز و ضرورت‌های موجود ما را ملزم به شکست قالب‌های متداول می‌کند و الا برای روایت‌سازی و ارائه روایت برتر از سوی خودمان هیچ اثرگذاری متصور نیست.
این کارشناس رسانه، برگزاری جلسه هم‌اندیشی بایسته‌های روایت رسانه‌ای اهل‌بیت(ع) را که برای اولین بار به ابتکار خبرگزاری اهل‌بیت(ع)-ابنا- تشکیل شد را ستود و نظرات ارائه شده از سوی اساتید و فعالان رسانه‌ای حاضر در جلسه را مفید و کاربردی ارزیابی کرد.
محمدجواد ارويلى، کارشناس رسانه و نماینده خبرگزاری سلطنت عمان و تلویزیون عمان در جمهوری اسلامی ایران نیز ضمن انتقاد از نگاه‌های مدیریتی در حوزه رسانه در ایران، نگاه کمّی به تولید محتوا به جای نگاه کیفی را یکی از آفت‌های بزرگ مدیریت رسانه در ایران دانست.
وی گفت: بیشتر نیرو‌های متعهدی که در رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران خدمت کرده‌اند، در نهایت با مشکل اداری و مالی روبرو هستند و این دغدغه همواره وجود داشته است.
وی نبود پیوست رسانه‌ای برای موارد متعدد را از دیگر معضلات برای فعالیت رسانه‌ای دانست و افزود: برای ما زمانی خود رسانه دغدغه بود، بدین جهت سازمان‌ها و نهادها به تاسیس رسانه‌ها روی آوردند ، اما بحث پیوست رسانه‌ای دغدغه همیشگی باقی مانده است.
دکتر فواد ایزدی استاد روابط بین‌الملل نیز که در این نشست شرکت کرده بود به بیان پیشنهادات خود به منظور روایت رسانه‌ای موثر از اهل‌بیت(ع) پرداخت.
تحلیلگر ارشد مسائل آمریکا با تاکید بر «بالابودن ظرفیت‌ها و توانمندی‌ها برای فعالیت شیعی و همچنین کارهای رسانه‌ای مرتبط با اهل‌بیت(ع) در جهان» گفت: از میان پیروان اهل‌بیت(ع) در دنیا، تعداد زیادی در رشته خبرنگاری و ارتباطات تحصیل کرده‌اند که ممکن است علاقمند به همکاری با خبرگزاری‌های تخصصی و مرتبط با فعالیت شیعی همچون ابنا باشند. گروه دیگری هستند که خبرنگار نیستند، اما علاقه به اهل‌بیت و جمهوری اسلامی سبب ایجاد دغدغه و ظرفیتی در آنها شده است که می‌خواهند و می‌توانند در زمینه‌های مختلف به روایت رسانه‌ای اهل‌بیت(ع) کمک کنند. گروه سوم هم محبان اهل‌بیتی هستند که از نظر مالی می‌توانند در این مسیر یاریگر راویان رسانه‌ای اهل‌بیت(ع) باشند. این افراد اگر متوجه شوند که در جهت ترویج تشیع و روایت رسانه‌ای اهل‌بیت(ع) می‌توانند اقدامی انجام دهند، قطعا کمک خواهند کرد.
دکتر ایزدی با اشاره برخی ملاحظات در فعالیت‌های بین‌المللی، استفاده از ظرفیت‌های نمایندگی برخی نهادها همچون مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) در کشور‌های مختلف را از راهبردهای موثر در فعالیت بین‌المللی دانست.
محمد رحیمی خبرنگار سایت عربی خامنه‌ای دات‌آی‌آر، ضعف در تولید محتوای تحلیلی را یکی از آسیب‌ها در کل مجموعه‌های رسانه‌ای جمهوری اسلامی ایران دانست که این ضعف در رسانه‌های برون مرزی و بین‌المللی پررنگ‌تر به چشم می‌آید.
این فعال رسانه‌ای اضافه کرد: ضعف تولید محتوای تحلیلی در روایت رسانه‌ای اهل‌بیت(ع)، این روایت را مخدوش و ناقص به مخاطب انتقال می‌دهد. بدین جهت، جبران این ضعف از سویی و جریان‌سازی، آموزش جوانان مستعد و معرفی فعالان خلاق به رسانه‌ها از سوی دیگر می‌تواند در اثربخشی روایت رسانه‌ای مدنظر نقش بسزایی داشته باشد.
رضا خوش‌لهجه مدیرکل اخبار خارجی ایرنا، بیان هنرمندانه را ضرورت روایت رسانه‌ای اهل‌بیت(ع) دانست و گفت: ما از بیان هنرمندانه برای مخاطب فاصله گرفته‌ایم.
وی با بیان اینکه قالب رسانه‌ها اکثرا شبیه به هم هستند، افزود: اگر می‌خواهیم در خبرگزاری‌ها و تولید محتوا، به ویژه در بیان معارف و مکتب اهل‌بیت(ع) موفق عمل کنیم باید به بیان هنرمندانه رو بیاوریم و از قالب‌های مرسوم خبرگزاری‌ها فاصله بگیریم. این موضوع با توجه به نوع روایت رویدادها در دنیای امروز خیلی مهم است که البته این امر نیازمند آموزش است.
خوش‌لهجه، مخاطب‌شناسی را از دیگر ضروریات فعالیت در عرصه معارف اهل‌بیت(ع) دانست و تصریح کرد: مقابله با اسلام‌هراسی و شیعه‌هراسی غرب در رسانه، نیازمند توجه هدفمند به مخاطب است.
عباس اصلانی، روزنامه‌نگار و خبرنگار ارشد حوزه بین‌الملل نیز گفت: باید ببینیم مخاطب چه چیزی نیاز دارد. الان اطلاعات تصویری خیلی مرسوم شده و حضور در شبکه‌های اجتماعی برای خبرگزاری‌ها، خصوصا برای خبرگزاری‌هایی که تخصصی فعالیت می‌کنند لازم است. اگر وظیفه یک خبرگزاری روایت رسانه‌ای از اهل‌بیت(ع) است، انتظار این است که تخصصی به روایتگری در حوزه اهل‌بیت(ع) بپردازید و از ورود در عرصه‌های دیگر پرهیز کند.
اصلانی سرعت را از مهمترین مولفه‌ها در عرصه خبررسانی دانست و افزود: در خبر سرعت مهم است، اما در بحث روایتگری، غنای مطالب مهم است، بنابراین در روایت رسانه‌ای اهل‌بیت(ع) باید محتوای غنی و متناسب با فهم و سلیقه مخاطب ارائه شود.
سیدعماد حسینی فعال رسانه‌ای حوزه بین‌الملل، تکیه بر ترجمه صرف را یکی از مشکلات فعالیت بین‌المللی دانست و افزود: باید ریشه‌یابی شود چرا بسیاری از کسانی که در این حوزه کار می‌کنند فقط مترجم هستند، در حالیکه فعالیت اثربخش در این عرصه و خصوصا روایتگری رسانه‌ای از مکتب اهل‌بیت(ع) به فراتر از ترجمه نیاز دارد.
وی در ادامه به هجمه‌ها علیه تشیع و اهل‌بیت(ع) اشاره کرد و افزود: ما در رسانه یا خبرگزاری مرتبط با فعالیت شیعی و اهل‌بیتی، چند متخصص و زبده داریم که پاسخ اظهارات شخصیت‌های مثلا وهابی را بدهد و از بروز شبهات بیشتر جلوگیری کند؟ این یکی از مشکلاتی است که در بخش رسانه‌ای با آن مواجه هستیم. متاسفانه مشاهده می‌کنیم که به بهانه موضوعاتی همچون توافق و.... در مقابل شبهات و هجمه‌ها علیه تشیع انعطاف به خرج داده و همه چیز را به وحدت جهان اسلام سوق می‌دهیم.
این کارشناس رسانه، ضمن تاکید بر پاسخ به شبهات از سوی خبرگزاری تخصصی، این امر را از مولفه‌های کار رسانه‌ای اهل‌بیتی، جذب مخاطب و اثرگذاری بر جامعه هدف دانست.
وی در پایان، تخصص در زمینه تبلیغ شیعه را از ضروریات فعالیت در حوزه روایتگری اهل‌بیت(ع) دانست و تاکید کرد: آشنایی با فرهنگ جامعه هدف نیز، اثر روایت از مکتب اهل‌بیت(ع) را دوچندان خواهد کرد.
مهدی شکیبایی، از روایت‌گران مظلومیت فلسطین نیز از میهمانان این نشست بود که در بیان دیدگاه‌های خود گفت: از اواخر دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ رسانه‌ها در کشور به سمت تخصصی شدن رفتند. خبرگزاری اهل‌بیت(ع) نیز همچون دیگر رسانه‌ها و خبرگزاری‌های تخصصی، هم در حوزه اطلاع‌رسانی و هم جریان‌سازی فعالیت می‌کند. به نظر من خبرگزاری‌های تخصصی در حوزه اطلاع‌رسانی موفق بوده‌اند، اما معتقدم در حوزه جریان‌سازی آن طور که باید نتوانستیم به موفقیت دست پیدا کنیم که منابع مالی یکی از عوامل این عدم توفیق است.
مدیرعامل سابق خبرگزاری قدس در ادامه افزود: در حوزه جریان‌سازی شورای سیاستگذاری خبرگزاری اهل‌بیت(ع) باید آسیب‌شناسی و بررسی‌های مستمری انجام دهد تا روایت رسانه‌ای مکتب اهل‌بیت(ع) با جریان‌سازی نیز همراه باشد. البته همه رسانه‌ها و خبرگزاری‌هایی که باید در انجام ماموریت خود جریان‌ساز نیز باشند، به این آسیب‌شناسی و بررسی اثرگذاری نیاز دارند، چرا که همه ما در جریان‌سازی عقب هستیم. باید به دنیای رسانه‌های نوپدید ورود جدی داشته باشیم که از این قافله عقب نمانیم.
سردبیر خبرگزاری فارس با تاکید بر نقش منابع مالی در انجام کار حرفه‌ای گفت: فعالیت باکیفیت، اثرگذار و جریان‌ساز، نیازمند حمایت است و در غیر این صورت اثر چندانی نباید انتظار داشت.
حامد شیخ‌پور آشنایی به مختصات و زبان جامعه هدف را از ضروریات فعالیت رسانه‌ای در دنیای امروز برشمرد و افزود: ما برای روایت مکتب اهل‌بیت(ع) به مردم جهان باید زبان و ادبیات متناسب با مخاطب هدف را بلد باشیم و آن را خوب و بجا به کار بگیریم. با شیعیان حوزه خلیج فارس باید متناسب با خودشان صحبت کرد و همچنین با شیعیان هزاره افغانستان و شیعیان ترکیه و... .
این کارشناس رسانه ترس از حضور در بسترها و شبکه‌های اجتماعی نوپدید و پرمخاطب را از ضعف‌های جدی رسانه‌ها دانست و گفت: ما از ورود و حضور در پلتفرم‌هایی که اغلب مخاطبان در آن حضور دارند، ترس و واهمه داریم و این ضعف بزرگ و عمده‌ای است. مردم دنیا در آنجا زندگی می‌کنند، چرا ما نباید حضور پررنگ و قوی در یوتیوب، توئیتر و... داشته باشیم؟ در دنیای امروز قالب خبر در حال افول است. اغلب مردم به سمت ویدئومحوری و تماشای کلیپ در شبکه‌های اجتماعی رفته‌اند و بدین جهت حضور در بسترهای هدف و البته متناسب با شرایط و ذائقه مخاطب امروز نیاز ضرورری برای روایت رسانه‌ای مکتب اهل‌بیت(ع) است.
در بخشی از این نشست، حسن صدرایی عارف سرپرست خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) – ابنا – ضمن خوش‌آمدگویی به اساتید و کارشناسان رسانه‌ای بین‌الملل ابراز امیدواری کرد، نظرات و دیدگاه‌های ارائه شده در جلسه در تدوین استراتژی و راهبردهای خبرگزاری‌های تخصصی، از جمله ابنا مورد توجه و استفاده قرار گیرد.
صدرایی عارف، روایت رسانه‌ای از مکتب اهل‌بیت(ع) و بیان هنرمندانه معارف شیعه و همچنین اطلاع‌رسانی از فعالیت‌های شیعیان جهان را از وظایف و ماموریت‌های خبرگزاری اهل‌بیت(ع) برشمرد و نکات بیان شده را سرمایه و نقشه راهی برای این خبرگزاری دانست.
.........................
پایان پیام
