به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ دیدبان حقوق بشر سوریه از بازگشایی نخستین کنیسه و مدرسه یهودی در محله الجمیلیه شهر حلب خبر داد؛ اقدامی که بهعنوان تلاشی برای احیای باقیمانده حضور یهودیان در این شهر توصیف شده است.
این افتتاح با حضور یک هیئت یهودی انجام شد؛ هیئتی که درباره هویت آن گزارشهای متناقضی منتشر شده است: برخی منابع میگویند این هیئت از سرزمینهای اشغالی آمده و برخی دیگر این موضوع را رد کرده و تأکید میکنند که هیئت، متشکل از یهودیان سوری است که دهه ۱۹۹۰ سوریه را ترک کرده بودند.
کنیسه در خیابان اسکندرون در محله الجمیلیه قرار دارد که یکی از پنج محله مشهور سکونت یهودیان در شهر حلب میباشد. خیابان اسکندرون نیز بهطور سنتی محل سکونت برخی خانوادههای کهنسال یهودی سوری بود که با وجود دریافت تابعیت و اجازه رفتوآمد در اوایل دهه ۹۰ میلادی، سوریه را ترک نکرده بودند. در کنار کنیسه، «مدرسه السموئیل» نیز بهعنوان یک مدرسه دینی یهودی گشایش یافته است.
با آنکه منابع متعددی از خروج آخرین دو زن یهودی از حلب در سال ۲۰۱۴ به سمت ترکیه و سپس اروپا خبر داده و این خروج را پایان حضور یهودیان در شهر دانسته بودند، روایتهای محلی خلاف این را نشان میدهد و حاکی از وجود یک جامعه کوچک یهودی تا امروز است؛ جمعیتی حدود ۲۰ نفر، از جمله صاحب یک چاپخانه از خانواده الطویل و فردی دیگر از خانواده بوّابه میباشد.
این بازگشت نمادین، یادآور تاریخ پیچیده رابطه دولت سوریه با جامعه یهودی خود نیز هست. در دهه ۷۰ میلادی، واژه «موسوی» با خط قرمز مایل روی کارتهای شناسایی یهودیان نوشته میشد؛ اقدامی تبعیضآمیز که در سال ۱۹۸۶ و بنا به درخواست خاخام ابراهیم حمرا از حافظ اسد لغو شد و یهودیان با سایر شهروندان برابر شناخته شدند. در سال ۱۹۹۰ نیز یهودیان سوری گذرنامههایی دریافت کردند که به آنها اجازه میداد هر شش ماه یک بار سفر کرده و بازگردند، به شرط آنکه به سرزمینهای اشغالی سفر نکنند. کنیسهای که امروز بازگشایی شده، تنها در هفت سال گذشته ــ به دلیل نبود نمازگزار ــ بسته مانده بود، در حالی که پیش از آن یکی از مهمترین اماکن عبادت یهودیان در حلب محسوب میشد.
این تحول در حالی رخ میدهد که بحث و جدل درباره ماهیت رابطه میان حکومت جولانی و اسرائیل بهویژه پس از درگیریهای اخیر در اطراف بیتجن میان اهالی و نیروهای اشغالگر، و سکوت دمشق در برابر تجاوزهای اسرائیل به خاک سوریه، شدت گرفته است. همچنین انتشار ویدئویی که در آن سربازان سوری در نزدیکی خودروهای نظامی اسرائیل فقط شعار میدهند و اقدامی برای مقابله با آنها نمیکنند، بر این بحثها افزوده است.
در تازهترین تحولات مرتبط با جامعه یهودی سوریه، «هنری حمرا» از طایفه یهودی در انتخابات اخیر مجلس خلق سوریه شرکت کرده بود. انتخابات در پنجم اکتبر گذشته برگزار شد و اگرچه او موفق به کسب کرسی نشد، اما این نامزدی یک اتفاق بیسابقه در زندگی سیاسی سوریه بهشمار میرود. پیش از او نیز خاخام سوری، «یوسف الحمرا»، پس از ۳۳ سال و به دعوت رسمی حکومت جولانی به دمشق بازگشته و از چند مکان تاریخی یهودیان در پایتخت سوریه بازدید کرده بود.
..............................
پایان پیام/ ۲۶۸
نظر شما