به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) - ابنا - در بخش‌های قبلی این نوشته، مبانی اقتصاد اسلامی، لزوم سرمایه‌گذاری در تولید، همچنین انواع سرمایه‌های مادی و معنوی انسان در ادعیه صحیفه سجادیه مورد بررسی قرار گرفت. در این نوشته نیز موضوعات دیگر اقتصادی که در دعاهای امام سجاد(ع) به آن توجه شده بررسی می‌شود.
امام سجاد(ع) در دعاهای صحیفه سجادیه، نگاهی توحیدی به موضوع «ثروت» دارد، ایشان در دعای ۲۸ به خداوند اینگونه خطاب می‌کند: «وَ رَأَیْتُ أَنَّ طَلَبَ الْمحْتَاجِ إِلَی الْمحْتَاجِ سَفَهٌ مِنْ رَأْیِهِ وَ ضَلَّةٌ مِنْ عَقْلِهِ . کَمْ قَدْ رَأَیْتُ یَا إِلَهِی مِنْ أُنَاسٍ طَلَبُوا الْعِزَّ بِغَیْرِکَ فَذَلُّوا ، وَ رَامُوا الثَّرْوَةَ مِنْ سِوَاکَ فَافْتَقَرُوا ، وَ حَاوَلُوا الِارْتِفَاعَ فَاتَّضَعُوا، فَصَحَّ بِمُعَایَنَةِ أَمْثَالِهِمْ حَازِمٌ وَفَّقَهُ اعْتِبَارُهُ ، وَ أَرْشَدَهُ إِلَی طَرِیقِ صَوَابِهِ اخْتِیَارُهُ. و دیدم که حاجت خواستن نیازمند از نیازمند، نتیجۀ سبکی رأی و گمراهی عقل اوست. ای خدای من! چه بسیار انسان‌ها دیدم که با تکیه به غیر تو، عزّت خواستند ولی خوار شدند و از غیر تو درخواست ثروت کردند، اما به تهی‌دستی نشستند و آهنگ بلندی کردند، ولی پست شدند. پس دوراندیشی دوراندیش با دیدن امثال این سبک‌مغزان که بنا گذاشت به غیر تو تکیه نکند درست است و عبرت‌آموزی از آنان، او را موفّق کرد و انتخاب درستش، او را به راه راست رهنمون کرد».
روشن است که اگر کسی مبدا و نهایت هر چیزی، از جمله ثروت را خداوند بداند، نوع نگاه او به مقوله «فقر و غنا» متفاوت خواهد شد. در این نگاه، «ثروت» و کسب تلاش برای «درآمد و توسعه مالی»، صرفا ابزاری برای انجام وظایف شرعی و اخلاقی است.
بنابراین براساس آنچه در دعای ۱۴ آمده است، از تمایل به اقدام ناپسند برای کسب مال و حرص برای ثروت اجتناب می‌کند: «وَ أَعِذْنِی مِنْ سُوءِ الرَّغْبَةِ وَ هَلَعِ أَهْلِ الْحِرْصِ، از میل و رغبت بد و بی‌قراری اهل حرص پناه ده.»
اعطای مال و گذشتن از دارایی‌ها برای تحقق امر خداوند نیز از موضوعات قابل توجه در صحیفه سجادیه است. مثال شاخص برای این افراد، کسانی هستند که به دلایلی مذهبی یا انقلابی، اموال و دارایی های خود را در کشوری خود رها کرده و مجبور به مهاجرت به کشورهای دیگر شده‌اند.
ایشان برای این افراد در دعای چهارم صحیفه، دعا کرده و از خداوند می‌خواهد که سپاسگزار آنها باشد: «واشْــکُرْهُم عَلَــی هَجْرِهِــم فِیــک دِیَــار قَوْمِهِــمْ و خُرُوجِهِــم مِــن سَــعَة الْمَعَــاش الَــی ضِیقِــهِ و مَــن کَثَّــرْت فِــی إِعْــزَاز دِینِــک، به آنان که همراه فرستاده‌ات بودنــد و بــرای ایــن کــه در راه تــو از شــهر و دیــار و قــوم خــود هجــرت کردنــد و از فراخــی معــاش، بــه تنگــی و ســختی‌ها دچــار شــدند و افــراد زیــادی کــه بــرای بزرگداشــت دینــت ســتم تحمــل کردنــد، پــاداش عنایــت کــن».
البته موضوع تدابیر اقتصادی در همه طول عمر انسان، از مباحثی است که در صحیفه سجادیه به آن تاکید شده و در دعاهای مختلف از خداوند درخواست شده است.
به عنوان نمونه امام سجاد(ع) در دعای ۲۵ که دعای برای فرزندان است از خداوند می‌خواهد: «وَ أَدْرِرْ لِی وَ عَلَی یَدِی أَرْزَاقَهُمْ، و برای من و به دست من، روزی آنان را فراوان فرما». همچنین ایشان در دعای ۲۰ صحیفه سجادیه از خداوند درخواست می‌کند که: «وَ اجْعَلْ أَوْسَعَ رِزْقِکَ عَلَیَّ إِذَا کَبِرْتُ، فراخ‌ترین روزی را، هنگامی‌که پیر شدم، برایم قرار ده».
نکته‌ای که باید در انتهای این نوشته به آن توجه داشت این است که از لوازم اجابت هر دعا تلاش و برنامه‌ریزی برای تحقق است، بنابراین هر کدام از درخواست‌های بیان شده در ادعیه صحیفه سجادیه یا هر دعایی دیگر، در موضوعات اقتصادی و غیر اقتصادی، نیازمند تلاش و کوشش مستمر و دائمی است.
سید علی‌اصغر حسینی/ ابنا
..........................
پایان پیام
نظر شما