خبرگزاری بین المللی اهل بیت علیهم السلام _ ابنا: اسلام زن را چگونه موجودی می‌داند؟ آیا از نظر شرافت و حیثیت انسانی، او را برابر با مرد می‌داند و یا او را جنس پست‌تر می‌شمارد؟
فلسفه خاص اسلام درباره حقوق خانوادگی
اسلام در مورد حقوق خانوادگی زن و مرد فلسفه خاصی دارد که با آنچه در چهارده قرن پیش می‌گذشته و با آنچه در جهان امروز می‌گذرد مغایرت دارد. اسلام برای زن و مرد در همه موارد یک نوع حقوق و یک نوع وظیفه و یک نوع مجازات قائل نشده است؛ پاره‌ای از حقوق و تکالیف و مجازاتها را برای مرد مناسبتر دانسته و پاره‌ای از آنها را برای زن، و درنتیجه در مواردی برای زن و مرد وضع مشابه و در موارد دیگر وضع نامشابهی در نظر گرفته است. بر همین اساس غربیان به این نتیجه رسیدند که اسلام بیشتر برای مردان است تا زنان. شواهد نشان میدهد اسلام امتیازات بیشتری به مردان داده است و در حق زنان اجحاف شده. یکی دیگر از مسائلی که باعث شده این دیدگاه به وجو آید جواز تعدد زوجات است. می‌گویند اگر اسلام به زن بها میداد، تعدد زوجات را برای مرد جایز نمیدانست. یا ارث زن را نصف ارث مرد تعیین نمی‌کرد، ریاست خانواده را به او نمیداد، او را واجب النفقه مرد قرار نمیداد و از این قبیل تفکرات که باعث شده غربیان فکر کنند اسلام به زن بهایی نمیدهد.
مقام زن در جهان بینی اسلامی
قرآن تنها مجموعه قوانین نیست، محتویات قرآن صرفا یک سلسله مقررات و قوانین خشک و بدون تفسیر نیست. در قرآن، هم قانون است و هم تاریخ و هم موعظه و هم تفسیر خلقت و هم هزاران مطلب دیگر. قرآن همان طوری که در مواردی به شکل بیان قانون دستورالعمل معین می‌کند در جای دیگر وجود و هستی را تفسیر می‌کند، راز خلقت زمین و آسمان و گیاه و حیوان و انسان و راز موتها و حیاتها، عزتها و ذلتها، ثروتها و فقرها را بیان می‌کند. قرآن صرفا یک کتاب اخلاقی نیست، بلکه با تفسیر و بیان خلقت انسان خوانندگان خود را به فکر وادار می‌کند. از جمله مسائلی که قرآن نسبت به آن ما را به تفکر دعوت کرده، موضوع خلقت زن و مرد است. قرآن در زمینه خلقت نه تنها سکوت نکرده، بلکه با بیانی رسا و متفاوت راه یاوه گویان را در این زمینه بسته است. با یک سوال شروع کنیم. آیا قرآن زن و مرد را یک سرشتی می‌داند یا دو سرشتی؟ باید عرض کنیم، قرآن با کمال صراحت در آیات متعددی می‌فرماید که زنان را از جنس مردان و از سرشتی نظیر سرشت مردان آفریده‌ایم.قرآن درباره آدم اول می‌گوید:«همه شما را از یک پدر آفریدیم و جفت آن پدر را از جنس خود او قرار دادیم»(1) در سوره‌های متعدد با بیان‌های متفاوت این نکته را بیان کرده که« خداوند از جنس خود شما برای شما همسر آفرید» (روم و نحل و نساء) در قرآن برخلاف آنچه در کتب مذهبی آمده که زن از دنده چپ خلق شده مرد خلق شده و زن را عنصر گناه می‌داند و زن را شیطان کوچک می‌دانند، مطالبی آمده که عینا این نظریات را رد می‌کند. قرآن در ماجرای داستان بهشت آدم را مطرح کرده ولی هرگز نگفته شیطان اول حوا را فریفت و به واسطه او آدم را. بلکه به لفظ صریح آیه ضمرها تثنیه آمده و می‌فرماید:« فوسوس لهما...» هردوی آنها را فریفت. «فدلیهما بغرور...» هر دو را مغرور کرد. «وقاسمهما انی لکما لمن الناصحین...»(2) به این ترتیب قرآن با یک فکر رایج غلط آن عصر که تا اکنون هم دیده میشود، سخت مبارزه کرده و جنس زن را از این اتهام مبرا دانسته است.
یکی دیگر از نظریات تحقیر آمیز در مورد زنان وجود دارد، تحقیر و کوچک شمردن روحیه معنوی زن است؛ از این جهت که زن نمی‌تواند مقامات عالیه پیدا کند و به مقام قرب الهی برسد. در حالی که قرآن صراحتا می‌فرماید«یآ أَیهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُم مِّن ذَکَرٍ وَأُنثَی وَجَعَلْنَاکُم ......إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِندَ اللَّهِ أتْقَاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیر»(3) ملاک برتری و بالا رفتن تقواست، در برتری در تقوا زن یا مرد را استثنا نکرده. قرآن از همسران آدم و ابراهیم و موسی و عیسی با نهایت احترام یاد کرده و از آنها تجلیل کرده. از زن فرعون که در کاخ ظلم همسرش بود نیز با احترام یاد کرده. در مقابل از زنان نوح و لوط هم به عنوان بدکاران یاد کرده. و قرآن در این امر توازن را رعایت کرده. در تاریخ خود اسلام زنان قدیسه کم نبوده‌اند، سمیه و حضرت ام المومنین خدیجه کبری، دختر مکرمشان بانوی دو عالم حضرت زهرا(سلام‌الله علیهما) ، در روایات داریم که جبرئیل بارها از جانب خدا سلام و دورود بر آن بزرگواران فرستاده و وعده بهشت را به واسطه پیامبر به آنها داده. پس چگونه می‌گوید در اسلام به زن جفا شده است.
یا نظریه تحقیر آمیز دیگر مربوط به ریاضت جنسی و تقدس تجرد است. برخی از آیین‌ها رابطه جنسی را ذاتا پلید می‌دانند، به عقیده آنها کسانی به مقامات معنوی میرسند که تجرد گزینی کنند و از رابطه با جنس مخالف به دور باشند. آنها محبت زن را جز مفاسد بزرگ اخلاقی به حساب می‌آورند. اما اسلام با این تفکر خرافی جنگید و ازدواج را مقدس و تجرد را پلید دانست. اسلام حب و دوست داشتن زن را جز اخلاق انبیا دانسته است. پیغمبر اکرم فرموده است: من به سه چیز علاقه دارم: بوی خوش، زن، نماز.(4)
برخی دیگر زن را مقدمه وجود مرد دانسته اند و می‌گویند زن برای مرد آفریده شده است. اما اسلام هرگز چنین نظری نداشته و چنین سخنی ندارد. اسلام اصل علت غایی را در کمال صراحت بیان می‌کند. به صراحت می‌گوید«(هُوَ الَّذِی خَلَقَ لَکُم مَّا فِی الاَْرضِ جَمِیعـًا)»(5) یا در بیانی دیگر هدف از خلقت آسمان و زمین و چهارپایان را به صراحت می‌گوید برای انسان خلق شده است در هیچ جا نیامده زن برای مرد آفریده شده. اتفاقا برعکس عینا لفظ صریح آیه می‌فرماید: هن لباس لکم و انتم لباس لهن شما زینت و پوشش همدیگر هستید (زن برای مرد، مرد برای زن) اگر قرآن زن را طفیلی می‌دانست قطعا به این مطالب در بیان خود دقت میکرد. از همه آنچه که گفتیم،معلوم شد که اسلام از نظر فکر فلسفی و از نظر تفسیر خلقت، نظر تحقیر آمیزی نسبت به زن نداشته است، بلکه آن نظریات را مردود شناخته است.
پی نوشت:
1-نساء آیه1
2-اعراف۲۱ و۲۲و۲۰
3-حجرات ۱۳
4-حدیث خصال صدوق/ وسائل الشیعه ج ۲، ص ۱۴۴ ب ۸۹
5-بقره ۲۰
نظر شما