خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا: دکتر شفیع‌الدین المندری پژوهشگر و تحلیلگر مسائل خاورمیانه از اندونزی، با ارسال یادداشتی به خبرگزاری ابنا به بررسی اهداف و نتایج سفر رئیس مجلس شورای اسلامی ایران به کشور اندونزی پرداخته است.
----------------------------------------------------------------
دکتر شفیع‌الدین المندری پژوهشگر و تحلیلگر مسائل خاورمیانه از اندونزی
----------------------------------------------------------------
سفر رسمی دکتر محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی ایران به اندونزی، صرفاً یک رویداد دیپلماتیک معمولی نبود؛ بلکه بازتاب‌دهنده پویایی جدیدی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و در عین حال، نمایانگر جایگاه مهم اندونزی در نقشه همکاری‌های جنوب جهانی به‌شمار می‌رود. قالیباف که پیشینه‌ای نظامی، تکنوکراتیک و اکنون قانون‌گذاری دارد، حامل پیامی راهبردی از سوی دیپلماسی ایران است؛ پیامی در راستای تحکیم شبکه همبستگی سیاسی با کشورهایی که در منازعات هژمونیک جهانی، موضعی نسبتاً بی‌طرف دارند.
این سفر در بحبوحه شرایط پیچیده ژئوپلیتیکی صورت گرفت؛ از جمله فشارهای حداکثری غرب بر برنامه هسته‌ای ایران، تشدید تنش‌ها در خاورمیانه به‌ویژه در غزه و لبنان، و ظهور معماری نوین نظم چندقطبی پس از جنگ اوکراین و درگیری‌های فلسطین و رژیم صهیونیستی. در چنین بستری، اندونزی به عنوان شریکی مهم، هم در سطح نمادین و هم در سطح محتوایی، مورد توجه قرار می‌گیرد. در سطح نمادین، به‌دلیل آن‌که اندونزی بزرگ‌ترین کشور مسلمان جهان است و سیاست خارجی آن مبتنی بر اصل "فعال و مستقل" است. و در سطح محتوایی، به‌سبب رشد اقتصادی و جمعیتی چشمگیر آن که می‌تواند نقشی مؤثر در چارچوب همکاری‌های جنوب-جنوب ایفا کند.
از همبستگی با فلسطین تا گسترش همکاری‌های قانون‌گذاری
دکتر قالیباف در سخنرانی‌های متعدد خود در جاکارتا، بر ضرورت همبستگی با ملت مظلوم فلسطین تأکید کرد و از موضع ثابت اندونزی در حمایت از استقلال فلسطین، استقبال نمود. این موضع مشترک نه تنها احساسات امت اسلامی را تقویت می‌کند، بلکه محور همکاری‌های مشترک در مجامع بین‌المللی همچون سازمان همکاری اسلامی و جنبش عدم تعهد را نیز تحکیم می‌بخشد.
علاوه بر این، این سفر منجر به توافقاتی برای تقویت روابط بین دو پارلمان شد. در این راستا، ابتکار ایجاد یک مجمع همکاری قانون‌گذاری مطرح گردید؛ تلاشی برای تحکیم دیپلماسی پارلمانی، تبادل سیاست‌ها و گشودن کانال‌های ارتباطی انعطاف‌پذیرتر نسبت به مجاری رسمی و اجرایی.
میان فرصت‌های اقتصادی و چالش‌های سیاسی
در این دیدار، گفت‌وگوهایی نیز پیرامون همکاری‌های اقتصادی صورت گرفت. هرچند ایران همچنان با تحریم‌های اقتصادی آمریکا و متحدانش مواجه است، اما فرصت‌هایی در زمینه انرژی، فناوری سلامت و همکاری‌های دانشگاهی وجود دارد. اندونزی می‌تواند با رویکردی محتاطانه و هوشمند، نقش راهبردی خود را ایفا نماید؛ به‌گونه‌ای که با گسترش همکاری در حوزه‌های غیرتحریمی، هم‌زمان روابط متوازن خود با سایر قدرت‌های جهانی را نیز حفظ کند.
با این حال، چالش‌های سیاسی همچنان پابرجاست. روابط با ایران همواره در سطح داخلی و بین‌المللی، موضوعی حساس به‌شمار می‌رود. در سطح داخلی، دولت اندونزی باید اطمینان حاصل کند که این همکاری‌ها به‌عنوان همسویی با یک جریان ایدئولوژیک خاص تلقی نشود. و در سطح بین‌المللی نیز، باید توازن دقیقی را در روابط دیپلماتیک خود حفظ کند؛ چرا که برخی از شرکای راهبردی اندونزی، مواضعی متضاد با ایران دارند.
به‌سوی معماری نوین همکاری‌هایی برابرتر
این سفر نشان می‌دهد که چشم‌انداز دیپلماسی جهانی در حال دگرگونی است. کشورهای جنوب جهانی اکنون در حال تثبیت جایگاه خود به‌گونه‌ای مستقل‌تر و فارغ از پیروی از قطب‌های مسلط سنتی هستند. اندونزی باید این تغییر را به‌درستی درک کند. روابط با ایران نباید صرفاً از منظر ژئوپلیتیک محدود دیده شود، بلکه باید به‌مثابه بخشی از تلاش برای بنای همبستگی، گسترش همکاری‌های جایگزین و فریاد عدالت جهانی تلقی گردد.
امید می‌رود که از دل این دیپلماسی نمادین، سیاست‌هایی ملموس و مؤثر زاده شود که جایگاه اندونزی را در صحنه پیچیده جهانی تقویت کرده و هم‌زمان روح استقلال، عدالت و همبستگی که از دوران سوکارنو پایه‌گذار سیاست خارجی آن کشور بوده است را زنده نگه دارد.
............................
پایان پیام
نظر شما