خبرگزاری بین المللی اهل بیت(ع)-ابنا:در اسلام، پنهانکاری در خانواده، بهویژه در مسائل اساسی و سرنوشتساز، نهی شده و از جنبههای مختلف دارای مضراتی است که میتواند به بنیان خانواده آسیب برساند.
مضرات پنهان کاری را میتوان به چند دسته تقسیم کرد:
1. سلب اعتماد و خدشه به رابطه (مغایرت با اصل مودت و رحمت):
قرآن کریم بنیان خانواده را بر پایه "مودت و رحمت" (عشق و مهربانی) قرار داده است. پنهانکاری این بنیان را متزلزل میکند:
وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ(1)
این آیه هدف ازدواج را آرامش و وجود مودت و رحمت میان همسران میداند. پنهانکاری دقیقاً نقطه مقابل این آرامش و مودت است، زیرا شک، اضطراب و بیاعتمادی را جایگزین میکند. وقتی اعتمادی نباشد، مودت و رحمتی نیز پایدار نخواهد ماند.
2. ایجاد سوءظن و بدبینی (نهی از گمان بد):
پنهانکاری بستر سوءظن را فراهم میکند، در حالی که قرآن از گمان بد نهی میکند:
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثیراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ...(2)
این آیه مؤمنان را از بسیاری از گمانهای بد برحذر میدارد، زیرا برخی از گمانها گناه هستند. پنهانکاری خود باعث میشود طرف مقابل به ناچار وادار به سوءظن شود. اگر شفافیت نباشد، ناگزیر ذهن به سمت گمانهزنی و ظن بد میرود که از نظر قرآن نکوهیده است. در واقع، پنهانکاری، زمینهساز گناه سوءظن برای دیگری میشود.
3. مغایرت با اصول صداقت و امانتداری:
صداقت و امانتداری از اصول بنیادین اخلاق قرآنی هستند که در پنهانکاری نقض میشوند:
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَخُونُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ وَ تَخُونُوا أَماناتِکُمْ وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ(3)
این آیه صراحتاً از خیانت در امانت نهی میکند. رابطه زناشویی بر پایه امانت استوار است و اطلاعات و مسائل مشترک زندگی، اماناتی هستند که نباید در مورد آنها خیانت کرد. پنهانکاری نوعی خیانت در امانت اطلاعات و شفافیت در زندگی مشترک است.
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ کُونُوا مَعَ الصَّادِقینَ(4)
این آیه مؤمنان را به تقوای الهی و همراهی با راستگویان دعوت میکند. صداقت باید در تمامی ابعاد زندگی، بهویژه در روابط نزدیک خانوادگی، حاکم باشد. پنهانکاری در تضاد آشکار با این فرمان قرآنی است.
4. تضییع حقوق متقابل (تعادل و عدالت):
قرآن به رعایت حقوق متقابل در روابط و زندگی اشاره دارد:
وَلَهُنَّ مِثْلُ مَا عَلَیهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَلِلرِّجَالِ عَلَیهِنَّ دَرَجَةٌ...(5)
این آیه به حقوق متقابل زن و مرد اشاره دارد. یکی از حقوق نانوشته اما اساسی در زندگی مشترک، حق آگاهی از مسائل مهم زندگی و شفافیت در امور است. پنهانکاری نوعی نادیده گرفتن این حق و خارج شدن از تعادل و انصاف در رابطه است.
5. تقویت بنیان خانواده:
قرآن خانه را مایه آرامش و محل رشد میداند. پنهانکاری این فضا را تاریک میکند:
... بُیُوتٌ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فیهَا اسْمُهُ یُسَبِّحُ لَهُ فیها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ(6)
اگرچه این آیه درباره مساجد است، اما مفهوم کلی آن میتواند به تقدس و اهمیت جایگاه خانه و خانواده نیز تعمیم یابد، به عنوان مکانی که باید سرشار از نور، پاکی و ذکر باشد. پنهانکاری، پردهای از تاریکی و کدورت بر فضای خانه میاندازد که با "نور" قرآنی در تضاد است.
با توجه به این آیات، پنهانکاری در خانواده نه تنها از نظر اخلاقی مذموم است، بلکه با بسیاری از اصول و مبانی محوری اسلام که به سعادت و آرامش خانواده کمک میکنند، در تضاد است. شفافیت و صداقت، ستونهای اصلی یک خانواده قرآنی هستند و پنهان کاری همچون خورهای در بنیان خانواده و از بین برندهی آرامش و تسکین خانواده است.
پی نوشت:
1. سوره روم/ آیه 21
2. سوره حجرات، آیه 12
3.سوره انفال، آیه 27
4.سوره توبه، آیه 119
5. سوره بقره، آیه 228
6.سوره نور، آیه 36
نظر شما