خبرگزاری بینالمللی اهلبیت (ع) ـ ابنا: نفس از آن حیثیت و ناحیه وجود انسان قصد میشود که اگر کنترل نشود و عقل با کمک نیروی بازدارنده ایمان آن را در حدّ اعتدال بین افراط و تفریط نگاه ندارد، سبب شقاوت و سقوط انسان میگردد، باید عقل با نیروی بازدارنده و راننده ایمان، نفوسی را که سستی و وقوف و عقبماندگی و تنبلی دارند بهپیش براند و نفوس حادّ و سرکش و افراطی را از طغیان بازدارد.
این بُعد وجود انسان، همان غرایز گوناگون او مثل غریزه شهوت، غضب، حبّ نفس، حبّ جاه و سایر میلها و غرایز است، اگرچه همه را تحت سه قوّه «شهویه و غضبیه و واهمه» میشمارند، وجود انسان، میدان عملیات این غرایز و تنازع آنهاست و به این ملاحظه، «نفس در برابر عقل» گفته میشود.معلّمین روحانی بشر، یعنی پیغمبران، یعنی ائمّه هدی علیهمالصّلاة والسّلام، دائم چکّشی به دست گرفته بودند و بر سر پیل دمانی که نامش نفس ماست، فرود میآوردند. نفس، یعنی آن بُعد انحطاطگرای وجود ما؛ آن بُعدی که شهوات را به ما القا و تلقین میکند و ما را به آن میکشاند. ضعفها و نقصهای ما از آن جاست. باید خودنگری داشته باشیم تا ضعفها را ببینیم.
اگر انسان زمام نفس را در اختیار بگیرد، نفس یار و مددکار او در سلوک طریق کمال و سیر الیالله خواهد شد و از سوی دیگر: اگر آن را بهحالخود واگذارد، تقاضاهای عجیب و غریب و مهلک و وحشتناک از او مینماید و هرچه بیشتر به تقاضای او توجه کند، تقاضاهای خطرناک او بیشتر میشود.
متابعت هوای او و تحت ضوابط عقلی و شرعی قرارندادن او، مذموم و خطرناک است.
چنانکه در نهجالبلاغه از حضرت امیرالمؤمنین (علیهالسّلام) روایت است: «اِنَّ اَخْوَفَ مَا اَخَافُ عَلَیْکُمُ اثْنانِ اتِّبَاعُ الْهَوی وَطُولُ الْاَمَلِ؛ فَاَمَّا اتِّبَاعُ الْهَوی فَیَصُدُّ عَنِ الْحَقِّ، وَاَمّا طُولُ الْاَمَلِ فَیُنْسِی الاْخِرَةَ»؛ [1]
«همانا ترسناکترین چیزی که من برای شما میترسم، دو چیز است: تبعیت هوا و هوس و طولانیکردن آرزوها، که تبعیت هوا و نفس از حقّ جلوگیری میکند و طولانیکردن آرزوها آخرت را به باد فراموشی میسپارد»
منابع:
1.امام علی (علیهالسلام)، نهجالبلاغه، خطبه ۴۲، ج۳، ص۳۸.
سایت ویکی فقه .
سایت رهبر معظم انقلاب.
نظر شما