خبرگزاری بین المللی اهل بیت (ع) - ابنا:رسانهها در عصر حاضر به عنوان یکی از قدرتمندترین ابزارهای شکلدهی افکار عمومی عمل میکنند. آنها نه تنها اطلاعات را منتقل میکنند، بلکه میتوانند نگرشها، ارزشها و حتی رفتارها را تحت تأثیر قرار دهند. در دنیای امروز که اطلاعات با سرعت بیسابقهای جریان دارد، رسانهها به مثابه دروازهبانانی عمل میکنند که تعیین میکنند چه اخباری دیده شود و چه اخباری نادیده گرفته شود. این قدرت، مسئولیتی بزرگ را نیز به همراه دارد؛ مسئولیتی که در صورت سوءاستفاده، میتواند به ایجاد شکافهای عمیق اجتماعی منجر شود.
رسانهها از طریق تکنیکهای مختلف مانند انتخاب گزینشی اخبار، تأکید بر جنبههای خاص رویدادها و حتی استفاده از زبان و تصاویر احساسی، میتوانند افکار عمومی را هدایت کنند. برای مثال، در شرایط بحرانی مانند جنگ یا بحرانهای سیاسی، رسانهها میتوانند به عنوان ابزاری برای پروپاگاندا مورد استفاده قرار گیرند و افکار عمومی را به سمت اهداف خاص سوق دهند. در جنگ اخیر بین کشور ما و رژیم متجاوز اسرائیل، که عمدتاً از طریق حملات هوایی و موشکی دنبال شد و اکنون به آتش قطع رسیده است، رسانهها می توانند نقش کلیدی در شکلدهی دیدگاههای عمومی ایفا کنند. در این میان، رسانههای ایرانی با تأکید بر تاب آوری و لزوم مقاومت نقش بیدار کننده افکار عمومی را در جهت حمایت از مواضع نظام مقدس جمهوری اسلامی ایفا کردند.
با این حال، تأثیر رسانهها تنها به هدایت افکار عمومی محدود نمیشود. آنها میتوانند آگاهی اجتماعی را افزایش دهند و به عنوان ابزاری برای آموزش و توانمندسازی خانوادها در جامعه عمل کنند. در اینجا است که مفهوم سواد رسانهای به عنوان یک راهکار حیاتی مطرح میشود. سواد رسانهای به معنای توانایی تحلیل انتقادی، ارزیابی و درک پیامهای رسانهای است. جامعهای که دارای سواد رسانهای بالا باشد، قادر است اطلاعات را به صورت مستقل تحلیل کند، منابع را ارزیابی نماید.
برای افزایش آگاهی اجتماعی و رسانهای اعضای خانواده، راهکارهای زیر پیشنهاد میشود:
توسعه آموزش سواد رسانهای: سیستم آموزشی باید برنامههایی را طراحی کند که به دانشآموزان و دانشجویان یاد دهد چگونه اطلاعات را به صورت انتقادی تحلیل کنند. این آموزشها باید شامل شناخت منابع معتبر، درک تکنیکهای رسانهای و توانایی مقایسه دیدگاههای مختلف باشد.
تقویت رسانههای مستقل و شفاف: وجود رسانههایی که به دور از تعصبات سیاسی و منافع خاص عمل میکنند، برای شکلگیری افکار عمومی سالم ضروری است. دولتها باید محیطی را فراهم کنند که در آن آزادی بیان و شفافیت رسانهای مورد حمایت قرار گیرد.
ترویج تفکر انتقادی در جامعه: تفکر انتقادی کلید مقابله با تأثیرات منفی رسانههاست. از طریق برگزاری کارگاهها، سمینارها و برنامههای تلویزیونی میتوان فرهنگ پرسشگری و تحلیل را در جامعه نهادینه کرد.
استفاده از رسانههای اجتماعی به صورت مسئولانه: رسانههای اجتماعی به عنوان ابزاری قدرتمند برای انتشار اطلاعات عمل میکنند، اما در عین حال میتوانند محل انتشار اخبار جعلی و شایعات باشند. کاربران باید یاد بگیرند که قبل از اشتراکگذاری اطلاعات، آنها را از منابع معتبر تأیید کنند.
حمایت از تحقیقات رسانهای: تحقیقات در زمینه تأثیر رسانهها بر افکار عمومی میتواند به شناخت بهتر این پدیده و طراحی راهکارهای مؤثرتر منجر شود. دولتها و مؤسسات آموزشی باید از چنین تحقیقات حمایت کنند.
همچنین رسانهها میتوانند ابزاری برای پیشرفت و آگاهی افراد جامعه باشند، انتخاب ما به عنوان اعضای جامعه است که چگونه از این ابزار استفاده کنیم. با افزایش سواد رسانهای و ترویج تفکر انتقادی، میتوانیم اطمینان حاصل کنیم که رسانهها به جای کنترل افکار، به عنوان منبعی برای آگاهی و توانمندسازی خانوداها عمل کنند.
نظر شما