۱۹ مهر ۱۴۰۴ - ۱۳:۱۲
سرپرستی خانواده در اسلام

خانواده، بعنوان واحد کوچک اجتماعی جهت جلوگیری از هرج و مرج ناگزیر از رئیس و معاون می باشد. اسلام وظیفه سرپرستی را برعهده مردان نهاده و دلیل آن احساساتی نبودن و داشتن نیروی جسمی بیشتر برای دفاع از حریم خانواده است؛ البته با تعهد پرداختن نفقه و مهر و تأمین زندگی آبرومندانه همسر و فرزندان. و این سبب امتیاز آنها در آخرت نمی شود؛ زیرا برتری اخروی صرفاً بستگی به تقوا و پرهیزگاری دارد.

خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا:  خانواده، یک واحد کوچک اجتماعی است و همانند یک اجتماع بزرگ باید رهبر و سرپرست واحدی داشته باشد؛ زیرا رهبری و سرپرستی دسته جمعی که زن و مرد مشترکاً آن را به عهده بگیرند، مفهومی ندارد، در نتیجه مرد یا زن یکی باید «رئیس» خانواده، و دیگری «معاون» و تحت نظارت او باشد، قرآن در آیه ۳۴ سوره «نساء» تصریح می کند که: مقام سرپرستی باید به مرد داده شود، می فرماید: «الرِّجالُ قَوّامُونَ عَلَی النِّساءِ»؛ (مردان سرپرست و نگهبان زنان هستند).البته مقصود از این تعبیر، استبداد، اجحاف و تعدی نیست، بلکه منظور رهبری واحد منظم، با توجه به مسئولیت ها و مشورت های لازم است. این مسأله در دنیای امروز بیش از هر زمان، روشن است که اگر هیئتی (حتی یک هیئت دو نفری) مأمور انجام کاری شود، حتماً باید یکی از آن دو، «رئیس» و دیگری «معاون یا عضو» باشد، و گر نه هرج و مرج در کار آنها پیدا می شود ـ

سرپرستی مرد در خانواده نیز از همین قبیل است ـ و این موقعیت به خاطر وجود خصوصیاتی در مرد است، مانند ترجیح قدرت تفکر او بر نیروی عاطفه و احساسات، به عکس زن که از نیروی سرشار عواطف بیشتری بهره مند است-. و دیگری داشتن بنیه و نیروی جسمی بیشتر که با اوّلی بتواند بیندیشد و نقشه طرح کند و با دومی بتواند از حریم خانواده خود دفاع نماید. به علاوه، تعهد او در برابر زن و فرزندان نسبت به پرداختن هزینه های زندگی و پرداخت مهر و تأمین زندگی آبرومندانه همسر و فرزند، این حق را به او می دهد که وظیفه سرپرستی به عهده او باشد.

البته ممکن است زنانی در جهات فوق بر شوهران خود، امتیاز داشته باشند، ولی: قوانین به تک تک افراد و نفرات نظر ندارد، بلکه نوع و کلی را در نظر می گیرد، و شکی نیست که از نظر کلی، مردان نسبت به زنان برای این کار آمادگی بیشتری دارند، اگر چه زنان نیز وظائفی می توانند به عهده بگیرند که اهمیت آن مورد تردید نیست. جمله های بعد اشاره به همین حقیقت است؛ زیرا در قسمت اول می فرماید: «بِما فَضَّلَ اللّهُ بَعْضَهُمْ عَلی بَعْض»؛ (این سرپرستی به خاطر تفاوت هائی است که خداوند از نظر آفرینش، روی مصلحت نوع بشر میان آنها قرار داده). و در قسمت دیگر می فرماید: «وَ بِما أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوالِهِمْ»؛ (و نیز این سرپرستی به خاطر تعهداتی است که مردان در مورد انفاق و پرداخت های مالی در برابر زنان و خانواده بر عهده دارند). ناگفته پیدا است؛ سپردن این وظیفه به مردان، نه دلیل بالاتر بودن شخصیت انسانی آنها است، و نه سبب امتیاز آنها در جهان دیگر؛ زیرا آن صرفاً بستگی به تقوا و پرهیزگاری دارد، همان طور که شخصیت انسانی یک معاون از یک رئیس ممکن است در جنبه های مختلفی بیشتر باشد، اما رئیس برای سرپرستی کاری که به او محول شده از معاون خود شایسته تر است. (۱)


پی نوشت:

(۱) . گرد آوری از کتاب: تفسیر نمونه، آیت الله العظمی مکارم شیرازی، دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهل و دوم، ج ۳، ص ۴۶۹.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha