به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ سیزدهمین نشست از سلسله نشست‌های هفتگی دین و چالش‌های روز با عنوان "دین و چالش‌های اخلاقی عصر فناوری اطلاعات؛ سنخ شناسی و مواجهه" با ارائه حجت الاسلام دکتر "حسینعلی رحمتی" عضو هیات علمی گروه اخلاق کاربردی پژوهشگاه قرآن و حدیث برگزار شد.
وی در ابتدا به معنای چالش در اخلاق اشاره کرد و گفت: مراد ما از چالش نظری، سوالات و دغدغه‌های جدی اخلاقی است؛ برای مثال این قبیل سوالات که آیا فن‌آوری اطلاعات موجب ترویج نسبی‌گرایی اخلاقی می‌شود یا نه؟ آیا دین کارکرد ویژه‌ای در بحث اخلاق در فضای مجازی دارد یا خیر؟ که به عنوان چالش‌های نظری اخلاقی دانسته می شوند. مراد از چالش عملی، همان فضا و شرایط دشواری است که اشخاص مرتبط با فضای مجازی، آن را تجربه می‌کنند؛ افراد در فضای مجازی گاه در شرایط دشواری قرار می‌گیرند که اخلاقی عمل کردن را دشوار می‌بینند و ما به این شرایط چالش اخلاقی می‌گوییم.
حجت‌الاسلام رحمتی پس از بیان نکاتی پیرامون ضرورت و اهمیت پرداختن به چالش‌های اخلاقی در فضای مجازی، به بیان اقسام این چالش‌ها پرداخت.
عضو هیات علمی گروه اخلاق کاربردی پژوهشگاه قرآن و حدیث ادامه داد: نقش فضای مجازی در شکل‌گیری چالش‌های اخلاق به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ یکی چالش هایی هستند که فضای مجازی به طور مستقیم در شکل‌گیری آن‌ها تأثیر دارد و دیگری چالش‌هایی که فضای مجازی به صورت غیرمستقیم باعث ایجاد آن‌ها می‌شود. گاهی چالش‌های اخلاقی در فضای مجازی، رنگ و بوی تئوریک و نظری داشته و گاهی صبغه عملی دارند؛ برای مثال از لحاظ نظری، مسئله نسبت دین و فضای مجازی مطرح می گردد و از حیث عملی نیز تزاحم‌های اخلاقی به عنوان نمونه بارز آن به‌شمار می‌روند.
دکتر رحمتی، پیرامون چگونگی و فرآیند مواجهه با چالش‌های اخلاقی در فضای مجازی نکاتی را برشمرد و گفت: نکته اول که باید به آن توجه کرد، رویکرد فعال و پرهیز از انفعال و بی‌توجهی به چالش‌های اخلاقی در فضای مجازی است. نکته دوم، شناسایی و تحلیل ماهیت چالش‌های اخلاقی در فضای مجازی است؛ ابتدا باید فهرستی از چالش‌های نظری و عملی به دست آوریم و در مرحله بعد به عنوان یک پروسه هدفمند و برنامه‌ریزی شده، آن‌ها را رصد و تحلیل کنیم. در مرحله بعد باید مبانی چالش‌ها را تحلیل دقیق علمی نمائیم، سپس به دنبال شناخت راه‌حل باشیم و راهکار ارائه دهیم.
وی در پایان، به آخرین نکته در فرآیند مواجهه با چالش‌های اخلاقی در فضای مجازی اشاره کرد و ابراز داشت: یافته‌ها و پاسخ‌ها باید به مخاطب منتقل شود. اگر یافته‌ها و پاسخ‌ها به مخاطب منتقل نشود، تمامی زحمت‌های قبلی بدون نتیجه خواهد ماند. یافته‌ها و پاسخ‌ها باید مستدّل و مستند باشد، با ادبیات مناسب تولید شود، بر اساس یک ادبیات گفتگویی با مخاطب تنظیم گردد و در قالب‌های گوناگون ارائه شود. عمده مخاطبین این چالش‌ها، افراد تحصیل کرده، نسل جوان و نوجوان هستند که به دلیل دسترسی به فضای مجازی، به اقیانوسی از داده‌ها دسترسی پیدا کرده‌اند. وقتی ما پاسخ‌ها را ارائه کردیم، باید فضایی را برای گفت‌و‌گو با مخاطبان خود مهیّا کنیم که فضای مجازی امکان این کار را فراهم کرده است.
................................
پایان پیام | 348