۱۵ فروردین ۱۴۰۴ - ۲۱:۳۰
بقیع در تاریخ ۲/ جواز و استحباب نشانه‌گذاری قبور در فقه اهل‌سنت

نشانه گذاری قبور برای مشخص شدن مکان دفن اموات مسلمین، از دیدگاه تقریبا همه فقهای اهل سنت جایز است، تعداد فقیهانی که در طول تاریخ این موضوع را جایز دانسته اند، به میزانی است که بسیاری از پژوهشگران و فقهای اهل سنت، معتقدند که در این موضوع میان همه علمای اهل سنت ، اجماع وجود دارد

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ در بخش اول این نوشته به بهانه سالروز تخریب قبور ائمه معصومین(ع) مدفون در بقیع، تاریخ ساخت بنای بر روی قبور این قبرستان تاریخی برای شخصیت‌های شاخص اهل سنت در این قبرستان کهن اسلامی توسط حاکمان سنی مذهب و همچنین وجود بارگاه و گنبد بر روی مزار ائمه چهارگانه مذاهب اربعه اهل سنت در شهرهای مدینه، بغداد و قاهره، به عنوان دلایلی برای جایز بودن ساخت مزار بر روی قبور مورد بررسی قرار گرفت. در این بخش دلایل جایز بودن و حتی در مواقعی مستحب بودن گذاشتن نشانه روی قبور از دیدگاه فقهای اهل سنت بررسی می شود. 

قبل از بررسی دیدگاه فقیهان اهل سنت در استحباب نشانه گذاشتن، برجسته کردن و نوشتن نام میت بر روی مزار، نگاهی کوتاه به برخی از روایات مورد استناد وهایبت در تخریب بقیع و نقد برخی از این روایات، جالب توجه است.

یکی از این روایت مورد استناد، روایت «ابی الهّیاج اسدی» است که در جلد دوم کتاب «صحیح مسلم» آمده است. «ﺣﯿﺎن ﺑﻦ ﺣﺼﯿﻦ» ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ «أﺑﻮ اﻟﻬّﯿﺎج اﺳﺪی» در کتاب های حدیثی رجالی اهل سنت، مورد مذمت قرار نگرفته است، اما اعتبار او در نزد اهل سنت به گونه ای است که در معتبرترین کتابهای حدیثی اهل سنت که به عنوان «صحاح سته» شناخته می شود، تنها یک روایت از او نقل شده است!!! که در آن روایت از توصیه رسول خدا (ص) به امام علی (ع) در یکسان سازی سطوح قبور سخن گفته است. از این جهت می توان گفت که اصولا این شخص در میان راویان حدیث جایگاهی قابل اعتنا نداشته است. بقیه روایت‌های وارد شده در این موضوع نیز خالی از اشکالات سندی یا محتوایی نیست.

از سویی دیگر در نگاه همه فقیهان اهل سنت، قرار دادن سنگ بر روی قبر برای جلوگیری از فراموشی یاد و نام فرد جایز است همچنین ﻣﺴﺎوی ﻗﺮار دادن ﺳﻄﺢ ﻗﺒﺮ ﺑﺎ زﻣﯿﻦ، ﺑـﺮ ﺧـﻼف اﺟﻤﺎع ﻓﻘﻬﺎﺳﺖ و ﻫﻤﻪ ﻓﻘﻬﺎی ﻣﺬاﻫﺐ اسلامی، معتقد هستند که ﺑﺎﻻ آوردن ﻗﺒﺮ ﺑﻪ اﻧـﺪازه یک وجب مستحب است. این اجماع فقهی در کتاب مشهور «صحیح مسلم ، جلد دوم » بیان شده است. برخی دیگر از فقهای اهل سنت نیز معتقدند اگر فردی انسانی برجسته یا عالم دینی باشد، قرار دادن سنگ و نوشتن نام او بر روی قبر مستحب است.

طبیعی است که بر اساس این اجماع فقهی در میان همه مذاهب اسلامی، گذاشتن نشان بر روی قبر مسلمان، نه تنها جایز بوده بلکه برجسته کردن قبر از مستحبات دفن شمرده شده و نوشتن نام برای حفظ افراد برجسته نیز مستحب است.

بدون توجه به جایگاه برجسته ائمه معصومین(ع) که در بقیع مدفون هستند، باید این سئوال را پرسید آیا در نگاه اندیشه وهابی، که خود را منسوب به فقه اهل سنت می دانند، در میان صدها صحابی مدفون در قبرستان بقیع، حتی یک شخصیت مشهور یا عالم برجسته دینی وجود ندارد تا برای او به این استحباب عمل شود؟! یا با توجه به این اجماع فقهی میان علمای اهل سنت، این امکان وجود ندارد که با اجماعی علمی و اسلامی برای برخی از قبور بزرگان مدفون در بقیع به این استحباب شرعی عمل شود؟ پاسخ به این سوال، مبنای تفاوت اساسی میان فرقه وهابیت و مذاهب اهل سنت را روشن می کند

در بخش های دیگر این نوشته، تلاش علمای شیعه بر احیاء قبور قبور و اجرای این استحباب اسلامی، مورد بررسی قرار می گیرد.

منابع:

کتاب: الفقه علی المذاهب الاربعه و مذهب اهل بیت(ع)، عبدالرحمان جزیری

کتاب: صحیح مسلم ،مسلم بن حجاج نیشابوری  

مقاله: بارخوانی، نقد و تحلیل مبانی وهابیت در تخریب بارگاه های موجود در بقیع از دیدگاه مذاهب اسلامی، تالیف: مهدی ساجدی، پژوهشنامه حج و زیارت، سال هفتم، شماره اول

سید علی اصغر حسینی/ ابنا

................

پایان پیام

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha