آیا در اسلام هرگونه گفت‌وگو بین زن و مرد ممنوع است؟

خبرگزاری بین المللی اهل بیت علیهم السلام _ ابنا: پرسش/شبهه: آیا در اسلام هرگونه گفت و گو بین زن و مرد ممنوع است؟

پاسخ:

شرط اصلی در برقراری هرگونه رابطه ای، مکالمه و گفتگو است. به گونه ای که اگر گفتگو نباشد، تقریباً ارتباط، به صورت بی معنا و لغو درمی آید.

از دیدگاه فقهی و متون دینی، صرف گفتگو میان زن و مرد نامحرم ممنوعیتی ندارد؛ اعم از این که گفتگو درباره ی مسائل علمی، سیاسی یا درباره ی مسائل معمولی، عادی و روزمره باشد.

امام خمینی می فرماید: «اقوا این است که شنیدن صدای زن نامحرم در صورتی که با تلذذ و ریبه نباشد، جایز است و نیز برای زن جایز است، در صورتی که خوف فتنه ای نباشد، صدای خود را به مردان نامحرم بشنواند...

جمعی به حرام بودن شنیدن صدای زن و شنواندن آن قائل شده اند، اما این قول ضعیف است؛ البته بر زن حرام است که با مردان به گونه مهیج شهوت، گفتگو کند؛ یعنی صدای خود را نازک و لطیف و زیبا کند تا دل های بیمار به طمع بیفتند.» 

صاحب عروة الوثقی نیز به همین معنا فتوا داده است. 

اقـوال تـاریخی و روایـات فـراوانی موجـود اسـت که بـر گفتگوی زنان بـا پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) دلالت می کند.

در بسیاری از موارد، زنانی به خدمت این بزرگواران می رسیدند و درباره ی مسائل مختلف شرعی، خانوادگی و... با آن ها به گفتگو می پرداختند؛ چنان که حضرت فاطمه زهرا (س) و حضرت زینب (س) در مواردی با مردان نامحرم سخن می گفتند.

سخنرانی و خطابه ی غّرای حضرت زهرا (س) در مسجد پیامبر (ص) و حضرت زینب (س) در کوفه و شام چه در جمع عموم مردم یا مجلس یزید و ابن زیاد معروف است.

ممکن است برای حرمت سخن گفتن با زنان نامحرم به روایاتی استدلال و استناد شود که مردان را از ابتدا کردن به سلام نسبت به زنان نهی کرده است. ولی این استدلال، طبق نظر فقها خالی از خدشه و مناقشه نیست که به شرح ذیل می باشد:

ـ در این روایات به صورت مطلق، ابتدا به سلام نسبت به همه زنان، اعم از محرم و نامحرم نهی شده است و این در حالی است که سیره ی قطعیه دلالت بر این دارد که ابتدا به سلام، نسبت به زنان محرم ممنوعیتی ندارد.

ـ روایات دیگری دلالت بر این دارد که پیامبر (ص) و حضرت علی (ع) به زنان آغاز به سلام می کردند. در صحیحه ی ربعی از امام صادق (ع) آمده است:

«روش پیامبر اکرم (ص) این بوده است که به زن ها سلام می کردند و آن ها جواب وی را می دادند و روش امیرالمؤمنین (ع) نیز همین گونه بوده است؛ ولی حضرت امیر (ع) از این که به زن های جوان سلام کنند، اکراه داشتند و می فرمودند:

بیم این دارم که صدای او برایم زیبا و خوشایند جلوه کند و اثر منفی آن بیش از اجر و ثوابی باشد که با سلام کردن به دنبال آن هستم.»

این صحیحه به صراحت دلالت بر این دارد که سیره ی پیامبر (ص) و امام (ع) بر ابتدا کردن به سلام، نسبت به زن ها بوده است؛ در صورت ممنوعیت، به طور یقین آن بزرگواران بیشتر از همه، به این امر التزام نشان می دادند.

پی نوشت ها و منابع:
1- قرآن کریم.
2- نهج البلاغه.
3- خویی، سید ابوالقاسم: «مستند العروة الوثقی»، منشورات دارالعلم، بی تا.
4- امام خمینی: «تحریر الوسیله»، مطبوعات دارالعلم، چ9، 1380.
5- بحرانی، هاشم: «البرهان»، بی جا، مؤسسه الوفاء، چ سوم، 1403ق.
6- بخاری، محمدبن اسماعیل: «صحیح بخاری».
7- حر عاملی، محمد بن حسن: «وسائل الشیعه»، مکتبة الاسلامیه، چ چهارم، 1397ق.