۱۳ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۵:۵۵
منبع: تبیان
عبادت یا بی‌حرمتی؟ وقتی سگ قبله‌نما می‌شود

مدتی است کلیپ‌هایی در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود که تصویری از حضور سگ‌های خانگی روی سجاده افرادی که در حال نماز هستند را نشان می‌دهد، ابعاد این موضوع را از تظر شرعی مورد بررسی قرار دادیم.

خبرگزاری بین المللی اهل بیت(ع) ابنا: از منظر فقه شیعه، سجاده نماد پاکی و تقدس است، جایی که باید از هر نجاست دور باشد. هر عملی، از جمله عبادت، چارچوب و احکام خاص خودش رو دارد که بی‌توجهی به آن، به بی‌بندوباری در دین می‌انجامد. مراجع تقلید هم درباره سگ و حضورش در چنین فضایی فتوا داده‌اند:

- مقام معظم رهبری: طبق فتوای ایشان، نگهداری سگ جز برای مقاصد خاص مثل نگهبانی یا شکار جایز نیست، چون سگ نجس‌العین است و تماسش با بدن یا لباس می‌تواند نماز رو باطل کند. از ایشان پرسیده شده که آیا نگهداری سگ خانگی برای سرگرمی اشکال داره؟ پاسخ: اگر باعث نجاست محیط شود، جایز نیست.   در صورتی که موی سگ در لباس یا بر بدن باشد ولو اینکه کاملاً هم خشک باشد، نجس بوده و نماز با وجود موی سگ باطل است.

- آیت‌الله سیستانی: اگر موی سگ به لباس یا سجاده بچسبد، باید قبل از نماز پاکش کرد. حضور سگ روی سجاده، از نظر فقهی، نماز رو باطل می‌کند.

- آیت‌الله مکارم شیرازی: بنابر استفتائی، نگهداری سگ جز برای نگهبانی، شکار یا ضرورتی، جایز نیست. همچنین سگ‌گردانی و نگهداری سگ در خانه‌های شهری با فرهنگ اسلامی سازگار نیست، چون نجاستش محیط رو آلوده می‌کند.

سگ را روی سجاده نهادن، مصداق بی‌توجهی به چارچوب‌های شرعی است. همان‌طور که نماز خواندن با ناخن کاشت یا کاشت مژه، به خاطر عدم رعایت شرایط صحت نماز (پاکی یا مانع نبودن برای وضو)، مشکل فقهی دارد، قرارگرفتن سگ روی سجاده هم نوعی بی‌بندوباری در عبادت است. این کار نه‌تنها احکام رو زیر پا می‌ذارد، بلکه می‌تواند به‌عنوان بی‌احترامی به مقدسات دیده شود، چون سجاده در فقه جایگاهی والا دارد و نجاست سگ مانعی شرعی است.


سبک شمردن نماز

سجاده و محراب؛ فضایی مقدس برای پیوند با پروردگار است و حضور سگ روی سجاده، این تقدس را خدشه‌دار می‌کند. و از چند جهت قابل بررسی است:
الف: بازدارندگی نماز از فحشا و گناه

یکی از کارکردهای نماز، محافظت از گناه است. خداوند در آیه ۴۵ سوره عنکبوت می‌فرماید: «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهَی عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ؛ نماز انسان را از فحشا و منکر بازمی‌دارد.» این چه نمازی است که فرد در مقابل حکم الهی می‌ایستد و در حین نماز سگ را که بر اساس احکام نجس هست را روی سجاده قرار داده و در همان مکان نماز می‌خواند. بدون در نظر گرفتن حکم الهی. آیا این نماز، نمازگزار را از گناه فحشا بازمی‌دارد و یا مرتکب گناه می‌شود!؟ این عمل دقیقا مصداق منکر است. چرا که با احکام شرعی در تضاد است و تقدس عبادت را خدشه‌دار می‌کند.  
 

ب: مصداق بارز سبک‌شمردن نماز

در روایات بسیاری نسبت به سبک‌شمردن نماز و ضایع‌کردن آن تذکر داده شده‌ایم. سبک‌شمردن نماز با نخواندن نماز متفاوت است. یکی از مصادیق ضایع‌کردن نماز، رعایت نکردن احکام و شرایط آن است. قطعا سگ را در حین نماز روی سجاده و در کنار خود قراردادن از مصادیق سبک‌کردن نماز است. ضایع‌کردن نماز عواقب بسیاری ناخوشایندی دارد که برخی از آنها عبارتند از:

پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌فرماید: هر کس نمازش رو سبک بشمارد، به ۱۵ بلا مبتلا می‌شود. محرومیت از برکت رزق، مرگ در حال گرسنگی و تشنگی، تنگی و تاریکی قبر و حساب و کتاب شدید در قیامت برخی از عواقب سبک‌کردن نماز است. (۱)

همچنین در روایتی می‌فرماید: از من نیست کسی که نماز را سبک بشمارد. به خدا قسم، کنار حوض (کوثر) بر من وارد نمی‌شود. (۲)

در روایتی امام صادق علیه‌السلام با صراحت می‌فرماید: هرگز شفاعت ما به کسی که نماز را سبک بشمارد، نمی‌رسد. (۳)
 

ج: تمسخر عبادت هتک حرمت گفت‌وگو با خداوند

نماز، خلوت عارفانه‌ای است که بنده در آن باید با تمام وجود به سوی معبود بال ‌گشاید. سجاده و محراب نیز حریمی است برای مناجات با خداوند.

در فرهنگ اسلامی، تمسخر مقدسات گناهی سنگین است. پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌فرماید: «مَنْ أَهَانَ حُرْمَةَ اللَّهِ فَقَدْ بَاءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ؛ هر کس حرمت الهی را خوار کند، خشم خدا را برمی‌انگیزد.» (۴) همچنین امام صادق علیه‌السلام فرموده‌اند: «مَنِ اسْتَخَفَّ بِمَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَذَلَّهُ اللَّهُ؛ هر کس آنچه خدا امر کرده را سبک بشمارد، خدا او را خوار می‌کند.»(۵). سجاده، جایگاه مناجات با خداست، نه عرصه بازی با سگ. این عمل گویا ریشخند عبادت است. همچنین، انتشار عمومی این کار، به منکری اجتماعی بدل می‌شود. زیرا سجاده، نماد ایمان و هویت اسلامی است.
 

نتیجه‌گیری

از منظر فقهی، این عمل با احکام شیعی سازگار نیست و مصداق نقض چارچوب‌های شرعی عبادت تلقی می‌شود. از دیدگاه اخلاقی-عبادی، این رفتار نه‌تنها حرمت سجاده را خدشه‌دار می‌کند، بلکه با سبک شمردن نماز و فلسفه آن، که دوری از منکر است، در تعارض قرار می‌گیرد و گناه محسوب شود.

افرادی که با گستاخی چنین محتوایی تولید و منتشر می‌کنند، مصداق بارز سبک‌شمردن نمازند، عملی که در روایات اسلامی، با محرومیت از رحمت الهی و ابتلا به بلایا همراه است. این رفتار نه‌تنها به هویت دینی جامعه آسیب می‌رساند، بلکه بیش از همه، خود این افراد را متضرر می‌سازد؛ زیرا با خوار شمردن عبادت، نور ایمان را از قلب خویش می‌زدایند و به سوی تاریکی معنوی گام برمی‌دارند. ضرر این بی‌حرمتی، پیش از هر چیز، دامن‌گیر خودشان می‌شود، چرا که دوری از تقدس نماز، آن‌ها را از سعادت دنیوی و اخروی محروم می‌کند. و از همه مهمتر کسی که عمل ناپسندی را در جامعه پایه‌گذاری کند تا زمانی که این عمل در جامعه پایدار باشد برایش گناه ثبت می‌شود.


پی‌نوشت:
۱-(وسائل الشیعه، ج۴، ص۸۸)
۲- (علل‌الشرایع، ج ۲، ص ۳۵۶)  
۳-(مستدرک الوسائل، ج ۳، ص ۲۵)
۴-(بحارالانوار، ج۷۵، ص۱۲۶)
۵- (کافی، ج۲، ص۲۹۵)

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha