خبر گزاری بین المللی اهل بیت علیهم السلام- ابنا: در اسلام، خانواده طبیعی به عنوان نهاد اساسی جامعه و سنگ بنای آن شناخته میشود. این نهاد بر اساس ازدواج شرعی بین یک مرد و یک زن شکل میگیرد و شامل فرزندان حاصل از این ازدواج میشود.
ویژگیهای خانواده طبیعی در اسلام:
1. پایه و اساس خانواده: ازدواج و آرامش
یکی از برجستهترین آیاتی که به ماهیت ازدواج و هدف از تشکیل خانواده اشاره دارد، می فرماید:
«وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً ۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ»(1)
ترجمه: و از نشانههای او این است که از [نوع] خودتان همسرانی برای شما آفرید تا بدانها آرام گیرید، و میان شما دوستی و مهربانی نهاد. همانا در این [امر] برای مردمی که میاندیشند، نشانههایی است.
این آیه به وضوح نشان میدهد که ازدواج و تشکیل خانواده نه تنها یک نیاز غریزی، بلکه یکی از "آیات" و نشانههای خداست. هدف اصلی آن نیز "سکونت" (آرامش روحی و جسمی) و ایجاد "مودت و رحمت" (دوستی و مهربانی عمیق) بین زوجین است. این جو آرامش و محبت، بستر لازم برای پرورش فرزندان و رشد خانواده را فراهم میکند.
2. تولید مثل و بقای نسل
قرآن کریم به اهمیت فرزندآوری و بقای نسل در چارچوب خانواده اشاره دارد. اگرچه آیه مستقیمی که بگوید "حتماً باید فرزند بیاورید"، وجود ندارد، اما آیات متعددی به فرزندان به عنوان "زینت زندگی دنیا" و "نعمتی از جانب خداوند" اشاره دارند:
«الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِینَةُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا »(2)
ترجمه: مال و فرزندان، زینت زندگی دنیا هستند.
این آیه اگرچه در مقام مدح مطلق مال و فرزند نیست، اما به نقش آنها در زیبایی و جذابیت زندگی دنیوی اشاره دارد و این نشاندهنده ارزش وجودی فرزندان در چارچوب خانواده است.
3. مسئولیتپذیری و حفظ خانواده
قرآن کریم مومنان را به حفاظت از خود و خانوادهشان از عذاب آخرت فرامیخواند، که این خود مستلزم مسئولیتپذیری در قبال تربیت و هدایت خانواده است:
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ نَارًا »(3)
ترجمه: ای کسانی که ایمان آوردهاید، خود و خانواده خود را از آتشی [که شعلهور است] حفظ کنید.
این آیه بر وظیفه سرپرستان خانواده در تربیت اخلاقی و دینی اعضای خانواده و حفظ آنها از گناهان و آسیبها تأکید دارد، که یکی از ارکان مهم خانواده طبیعی و سالم در اسلام است.
4. حقوق متقابل و احترام
قرآن کریم به حقوق متقابل زن و مرد در زندگی زناشویی اشاره دارد و بر لزوم معاشرت نیکو با همسران تأکید میکند:
«وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِی عَلَیْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ »(4)
ترجمه: و برای زنان نیز همانند وظایفی که بر عهده آنان است، حقوقی شایسته و شناختهشده وجود دارد.
این آیه بر توازن حقوق و وظایف در خانواده اشاره دارد و مفهوم برابری نسبی در حقوق را مطرح میکند، هرچند که در ادامه آیه به "درجه" مرد اشاره دارد که به معنای مسئولیت سرپرستی و مدیریت خانواده است و نه برتری ذاتی.
نتیجهگیری:
با توجه به این آیات، "خانواده طبیعی" در اسلام بر پایه ازدواج شرعی (فطری و الهی)، با هدف ایجاد آرامش و مودت، برای بقای نسل و تربیت دینی و اخلاقی فرزندان، و با رعایت حقوق و وظایف متقابل اعضا بنا نهاده شده است. این چارچوب، یک نهاد مقدس و بنیادی را تشکیل میدهد که ستون فقرات جامعه اسلامی محسوب میشود.
پینوشت:
1. روم؛ آیه 21
2. کهف؛ آیه 46
3. تحریم؛ آیه 6
4. بقره؛ آیه 228
نظر شما