دوستان و دشمنان امام حسین(ع) در قاب عبرت تاریخ

خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ابنا ـ تاریخ، آینه‌ای از انسانیت است که در آن، زشتی‌ها و زیبایی‌ها در کنار هم به تصویر کشیده شده‌اند. در این میان، شناخت خوبان و بدان، نه تنها ما را به راه راست هدایت می‌کند، بلکه از لغزش‌ها و اشتباهات پیشینیان نیز عبرت می‌گیریم. زندگی اصحاب امام حسین(ع) همانند زهیر بن قین و حبیب بن مظاهر، سرشار از درس‌های ایمان و ایثار است. در مقابل، یزید و عمر سعد نمونه‌هایی از سقوط انسان در ورطه گمراهی‌اند که می‌توانند برای ما هشداری جدی باشند.

خوبان تاریخ؛ چراغ‌های هدایت بشریت

خوبان تاریخ، همچون ستارگانی درخشان‌اند که مسیر زندگی را روشن می‌کنند. اصحاب امام حسین(ع) نمونه‌ای از این انسان‌های برجسته‌اند که با گذشتن از جان و مال خود، برای دفاع از حق و حقیقت قیام کردند. زهیر بن قین، یکی از این اصحاب وفادار بود که با انتخاب آگاهانه خود در کنار امام حسین(ع) قرار گرفت. او که پیش‌تر از طرفداران عثمان بود، با شنیدن سخنان امام حسین(ع) مسیر زندگی‌اش را تغییر داد و به یکی از یاران نزدیک ایشان تبدیل شد (1).

حبیب بن مظاهر نیز از دیگر اصحاب برجسته امام حسین(ع) بود که عشق و وفاداری او به اهل‌بیت(ع) زبانزد است. او که از بزرگان کوفه بود، با تمام وجود به یاری امام شتافت و حتی جان خود را در این راه فدا کرد (2). این افراد، نه تنها در میدان نبرد کربلا، بلکه در تمامی لحظات زندگی‌شان الگویی برای ما هستند.

امروز نیز می‌توان با مطالعه زندگی این بزرگواران، درس‌های بزرگی از شجاعت، ایمان و ایثار آموخت. آنان نشان دادند که چگونه می‌توان در برابر ظلم ایستاد و حق را یاری کرد.

بدان تاریخ؛ عبرت‌هایی از سقوط انسانیت

در مقابل خوبان، بدان تاریخ قرار دارند که نمونه‌ای از سقوط انسانیت‌اند. یزید بن معاویه، یکی از چهره‌های سیاه تاریخ اسلام است که با رفتارهای ناپسند خود، نشان داد چگونه می‌توان از مسیر حق فاصله گرفت. او که در دامان بنی‌امیه تربیت شده بود، با ظلم و ستم خود لکه ننگی بر تاریخ اسلام گذاشت (3).

اصحاب عمر سعد نیز نمونه‌های دیگری از گمراهی و انحراف‌اند. عمر سعد که ابتدا قصد داشت به کوفه بازگردد و از جنگ با امام حسین(ع) اجتناب کند، سرانجام به طمع دنیا و وعده‌های یزید تسلیم شد و دستان خود را به خون فرزند پیامبر(ص) آلوده کرد (4). این افراد، هشداری جدی برای ما هستند که چگونه دنیاطلبی و غفلت می‌تواند انسان را به پرتگاه نابودی بکشاند.

شناخت این چهره‌ها به ما کمک می‌کند تا مسیر زندگی خود را بهتر انتخاب کنیم و از لغزش‌ها و اشتباهات آنان عبرت بگیریم.

درس‌هایی برای امروز؛ تربیت نسل آینده

یکی از مهم‌ترین پیام‌هایی که می‌توان از زندگی خوبان و بدان گرفت، اهمیت تربیت نسل آینده است. یزید بن معاویه نمونه‌ای از تربیت نادرست است که نتیجه آن ظلم و ستم به اهل‌بیت(ع) بود. در مقابل، زهیر بن قین و حبیب بن مظاهر محصول تربیتی صحیح بودند که توانستند در لحظات حساس تاریخ، بهترین تصمیم‌ها را بگیرند.

امروز نیز وظیفه ماست که نسل آینده را بر اساس آموزه‌های اهل‌بیت(ع) تربیت کنیم تا آنان بتوانند در برابر چالش‌های زندگی مقاوم باشند. تربیتی که بر پایه ایمان، اخلاق و آگاهی باشد، می‌تواند نسلی بسازد که همچون اصحاب امام حسین(ع)، چراغ هدایت جامعه باشند.

تاریخ اسلام پر است از چهره‌هایی که هر یک می‌توانند الگویی برای ما باشند؛ چه در مسیر حق و چه در مسیر باطل. شناخت خوبان همچون زهیر بن قین و حبیب بن مظاهر، ما را به سوی نور هدایت می‌کند. در مقابل، عبرت گرفتن از بدان همچون یزید و عمر سعد، هشداری است برای دوری از گمراهی. امروز وظیفه ماست که با مطالعه این شخصیت‌ها، راه درست را انتخاب کنیم و نسل آینده را به بهترین شکل ممکن تربیت کنیم.

پاورقی‌ها:

1. شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 91.

2. ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج 4، ص 107.

3. طبری، تاریخ الامم والملوک، ج 4، ص 313.

4. علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 45، ص 66.