خبرگزاری بین المللی اهل بیت(ع)-ابنا: از منظر اسلامی، فتنه یکی از بزرگترین خطراتی است که جامعه اسلامی را تهدید می‌کند و قرآن کریم و روایات اهل بیت (ع) به شدت از آن برحذر داشته‌اند. دوری از فتنه نه تنها یک توصیه اخلاقی، بلکه یک ضرورت اجتماعی و دینی برای حفظ وحدت و سلامت جامعه است.
فتنه چیست؟
کلمه "فتنه" در قرآن دارای معانی متعددی است، از جمله:
آزمایش و امتحان الهی: "وَاعْلَمُوا أَنَّمَا أَمْوَالُکُمْ وَأَوْلَادُکُمْ فِتْنَةٌ وَأَنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ" (1) (بدانید که اموال و اولاد شما وسیله آزمایشند و پاداش عظیم نزد خداست.)
شرک و کفر: "وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّیٰ لَا تَکُونَ فِتْنَةٌ وَیَکُونَ الدِّینُ کُلُّهُ لِلَّهِ..." (2) (و با آنها بجنگید تا فتنه‌ای (شرکی) بر جا نماند و دین همه از آنِ خدا گردد.)
تفرقه و آشوب اجتماعی: این معنای رایج فتنه است که در اینجا مورد نظر ماست و به معنای هرگونه عامل تفرقه، آشوب، گمراهی و برهم زدن آرامش و نظم جامعه است. فتنه‌ها معمولاً با ابهام و غبارآلود کردن حقیقت همراه هستند.
چرا فتنه خطرناک است؟
قرآن کریم، مجازات و خطر فتنه را حتی بالاتر از قتل می‌داند: "وَالْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ" (3). این آیه نشان می‌دهد که آسیب‌های فتنه می‌تواند از آسیب‌های جانی نیز وخیم‌تر باشد، زیرا:
نابودکننده ایمان و اعتقاد: فتنه با ایجاد شبهه و گمراهی، می‌تواند ایمان و اعتقادات مردم را هدف قرار دهد و پایه‌های دینی و اخلاقی جامعه را سست کند.
ایجاد تفرقه و از بین بردن وحدت: هدف اصلی بسیاری از فتنه‌ها، ایجاد شکاف و اختلاف در صفوف مسلمانان است تا با تضعیف انسجام، به اهداف خود برسند.
ناامنی و آشوب: فتنه می‌تواند نظم اجتماعی را بر هم زده و به آشوب، درگیری و ناامنی منجر شود که در آن حق و باطل در هم آمیخته و تشخیص راه درست دشوار می‌گردد.
ریشه دواندن نفاق: فتنه‌ها بستر مناسبی برای رشد نفاق و فعالیت منافقان فراهم می‌کنند، زیرا در شرایط غبارآلود، نفاق بهتر می‌تواند خود را پنهان کند.
چگونه از فتنه دوری کنیم؟
1.طلب بصیرت و بینش عمیق:
شناخت حق و باطل: باید همواره از خدا بخواهیم که قدرت تشخیص حق از باطل را به ما عطا کند و خود نیز برای این شناخت تلاش کنیم.
رجوع به قرآن و سنت: معیار اصلی حق و باطل، کلام خدا (قرآن) و سیره اهل بیت (ع) است. هر آنچه با این دو منبع اصلی در تضاد باشد، باطل است.
پیروی از "اهل ذکر" و "راسخون در علم": در زمان فتنه که تشخیص دشوار می‌شود، پیروی از رهبران الهی، عالمان ربانی و مورد وثوق که دارای بصیرت هستند، راهگشاست.
پرهیز از عوامل تفرقه:
وحدت کلمه: حفظ وحدت و همبستگی در میان مسلمانان، سد محکمی در برابر فتنه‌هاست. خداوند در قرآن می‌فرماید: "وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا" (4) (و همگی به ریسمان خدا (قرآن و اسلام) چنگ زنید و پراکنده نشوید.)
دوری از تعصبات جاهلی: تعصبات قومی، قبیله‌ای، زبانی و حتی فکری (بدون منطق و دلیل) می‌تواند زمینه ساز فتنه باشد.
اجتناب از شایعات و اخبار بدون منبع: بسیاری از فتنه‌ها با شایعه‌پراکنی آغاز می‌شوند. قرآن می‌فرماید: "یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِن جَاءَکُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَیَّنُوا أَن تُصِیبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَیٰ مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِینَ" (5) (ای کسانی که ایمان آورده‌اید، اگر فاسقی خبری برای شما آورد، تحقیق کنید، مبادا از روی نادانی به گروهی آسیب برسانید و از کرده خود پشیمان شوید.)
2.حفظ آرامش و پرهیز از هیجانات کاذب:
فتنه‌گران غالباً با تحریک احساسات و هیجانات، مردم را به سمتی که می‌خواهند سوق می‌دهند. حفظ آرامش، تفکر منطقی و عدم تصمیم‌گیری در شرایط احساسی، بسیار مهم است.
صبر و استقامت:
فتنه‌ها معمولاً دوره‌ای از سختی و ابهام هستند. صبر و استقامت در راه حق و عدم ناامیدی، به انسان کمک می‌کند تا از این گردنه‌های دشوار عبور کند.
دعای از خداوند برای دفع فتنه:
در احادیث بسیاری، دعا برای دوری از فتنه‌ها و حفظ ایمان در آن دوران توصیه شده است. امامان معصوم (ع) خود نیز برای دفع فتنه دعا می‌کردند.
با رعایت این نکات، می‌توان از آثار مخرب فتنه آخر الزمانی در امان ماند و جامعه اسلامی را از آسیب‌های آن محافظت کرد.
پی نوشت:
1.انفال/ آیه 28.
2.انفال/ آیه36.
3.(بقره: 191 و 217)
4.(آل عمران: 103)
5.(حجرات: 6)
۲۱:۵۶ - ۱۴۰۴/۰۴/۱۷
نظر شما