خبرگزاری بین المللی اهل بیت(ع)-ابنا: نیرنگ و فریب در آغاز زندگی، بنیان پایداری آن را از منظر قرآن به شدت سست میکند، زیرا بر خلاف اصول صداقت، تقوا و توکل بنا شده و عواقب دنیوی و اخروی ناگواری در پی دارد. قرآن کریم با تاکید بر اهمیت "تقوا" (پرهیزگاری و خداترسی) و "صداقت" به عنوان دو ستون اصلی بنای زندگی فردی و اجتماعی، هرگونه بنایی که بر اساس نیرنگ و فریب باشد را سست و فروپاشنده میداند. آغاز زندگی بر اساس فریب، در حقیقت بنا نهادن آن بر "شَفا جُرُفٍ هارٍ" (لبه پرتگاهی ویرانشونده) است.
اصولی که نیرنگ و فریب با آنها در تضاد است:
صداقت و راستی (صدق): قرآن کریم به شدت بر صداقت و راستی در گفتار و کردار تأکید دارد. زندگیای که بر اساس فریب آغاز شود، فاقد این اصل اساسی است.
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَکُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ» (1)
ای کسانی که ایمان آوردهاید، از خدا پروا کنید و با راستگویان باشید.
نیرنگ و فریب در نقطه مقابل صداقت قرار دارد و فرد را از گروه صادقین خارج میکند.
امانتداری: فریب دادن دیگری، نوعی خیانت در امانت اعتماد است. زندگی مشترک، بر اساس اعتماد متقابل شکل میگیرد و خیانت در این اعتماد، بنیان آن را ویران میکند.
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَخُونُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ وَتَخُونُوا أَمَانَاتِکُمْ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ» (2)
ای کسانی که ایمان آوردهاید، به خدا و پیامبر خیانت نکنید و در امانتهای خود خیانت نورزید در حالی که میدانید.
اعتماد طرف مقابل، امانتی است که با فریب، به آن خیانت میشود.
تقوا و خداترسی: فرد با تقوا، از فریبکاری دوری میکند زیرا میداند که خداوند از پنهان و آشکار آگاه است.
«وَمَنْ یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا وَیَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لَا یَحْتَسِبُ»(3)
و هر کس از خدا پروا کند، خدا راه خروجی برای او قرار میدهد و از جایی که گمان ندارد به او روزی میدهد.
نیرنگ و فریب، خلاف تقوا است و چنین زندگیای نمیتواند انتظار گشایش و رزق بیحساب از سوی خدا را داشته باشد.
عدم ظلم و ستم: فریب، نوعی ظلم و ستم به دیگری است. قرآن کریم به شدت از ظلم و ستم نهی میکند و عاقبت ظالمان را ناگوار میداند.
«وَلَا تَحْسَبَنَّ اللَّهَ غَافِلًا عَمَّا یَعْمَلُ الظَّالِمُونَ إِنَّمَا یُؤَخِّرُهُمْ لِیَوْمٍ تَشْخَصُ فِیهِ الْأَبْصَارُ»(4)
و گمان مبر که خدا از آنچه ستمگران میکنند، غافل است. فقط (مجازات) آنان را تا روزی که چشمها در آن خیره میماند، به تأخیر میاندازد.
فریبکاری، ستم به دیگری است و ستمگران نمیتوانند انتظار پایداری و عاقبت بخیر را داشته باشند.
پیامدهای نیرنگ و فریب از منظر قرآن:
سلب برکت و عدم توفیق: هرچند ممکن است فرد فریبکار در کوتاه مدت به خواستهاش برسد، اما زندگی او برکت نخواهد داشت و به آرامش واقعی دست نخواهد یافت.
افشای حقیقت: خداوند وعده داده است که حقیقت را آشکار میکند. دیر یا زود، فریب برملا خواهد شد و این افشاگری، بنیانهای سست را فرو خواهد ریخت.
«وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ»(5)
و خداوند از آنچه میکنید، غافل نیست.
عواقب دنیوی و اخروی: فریب، علاوه بر پیامدهای ناگوار در دنیا (بیاعتمادی، فروپاشی رابطه، عدم آرامش)، مجازات اخروی نیز در پی دارد.
«وَلَا یَحِیقُ الْمَکْرُ السَّیِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ»(6)
و نیرنگ بد، جز صاحبانش را در بر نمیگیرد.
این آیه به صراحت بیان میکند که عواقب سوء نیرنگ و فریب، در نهایت دامنگیر خود فریبکار خواهد شد.
قرآن کریم بر این باور است که زندگی پایدار و موفق، باید بر اساس حق، صداقت و راستی بنا شود. هرگونه شروعی که با نیرنگ، فریب و دروغ آمیخته باشد، مانند بنایی است که بر ماسه یا بر لبه پرتگاه ساخته شده باشد؛ هرچند در ابتدا زیبا به نظر رسد، اما در نهایت فرو خواهد ریخت و پایداری نخواهد داشت. سعادت حقیقی، در گرو دوری از فریب و پیروی از تعالیم الهی است.
پینوشت:
1.توبه/آیه119
2.انفال/آیه ۲۷
3.طلاق/آیه۲-۳
4.ابراهیم/آیه ۴۲
5. بقره/آیه ۷۴
6. فاطر/آیه ۴۳
نظر شما